Antydepresanty - ebook

1.

DZIEWCZYNKA

„To może żołądkowa na pół?” Dwie dziewczyny, na oko dwudziestotrzyletnie studentki, fanie! Wyższa brunetka stoi jedną nogą na longboardzie, druga wtyka rudą głowę do okienka nocnego sklepu. O północy zamykają drzwi i pozostaje taka szparowo-okienna komunikacja. Jest środek stycznia, środek miasta i środek nocy. Wysiadłszy z taksówki, mijam je uśmiechając się pod nosem, i idę do domu. Ach, więc oto nadeszła ta cała dorosłość! Mam trzydzieści pięć lat i idę spać. Jestem fizycznie zmęczona po treningu (boks), trzech kieliszkach wytrawnego wina i kilkugodzinnym spotkaniu ze znajomymi. Andrzej rzadko bywa w Polsce. Gra na Broadwayu. Mieszka w Nowym Jorku. Właśnie jest – to świętujemy. No ale dla nas noc się właśnie skończyła. Wszyscy jutro od rana pracują, choć połowa w wolnych zawodach, ale jednak. Dziewczyny natomiast dopiero zaczynają wieczór. I nagle ku mojemu zaskoczeniu odczuwam nostalgię za tą durną dwudziestoletnią beztroską. W duchu uśmiecham się do tych dziewczyn i kibicuję im i tym wszystkim rozmowom, które będą toczyć, kiedy ja już zasnę. O tym, co im się w świecie nie podoba i jak to zmienić o teoriach spiskowych, tych wszystkich strukturach, do których nikt nie ma dostępu, ale na pewno są i decydują o ich życiu, o książkach, chłopakach, filmach, koncertach, o rodzicach, jak bardzo ich nie rozumieli dawniej lub teraz i czy Bóg istnieje i jeśli tak, to jaki? Wiadomo, rozmowy o Bogu po wódzie to u nas klasyk. Ja wracam do domu i kiedy bezwiednie wyjadamy z lodówki zimnego kalafiora, prowadząc ożywioną dyskusję, dociera do mnie, jaki to mały wielki cud mieć partnera intelektualnego, z którym można płakać na filmach, ścigać się na rowerach i spierać nieustannie o wszystko, a mimo to tak uporczywie szukać porozumienia. Jak wspaniale mieć to mieszkanie z kredytem i wiedzieć już co nieco o sobie, ludziach i pielęgnacji domowych kwiatów. Dociera do mnie, że nie chcę oddawać tych wszystkich zdobyczy: doświadczeń, także tych dawniej odbieranych jako totalne katastrofy, myśli, olśnień, rozczarowań i zachwytów, tego co wydarzyło się w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Cieszę się że wiem już to, co wiem i z radosnym drżeniem oczekuję na więcej!

Hej, jesteś szczęściarą!

Nie, nie chcesz już być dziewczynką.

”

złam mnie

jak łodyżkę

wyssij ze mnie sok

adoruj żarliwie

sprawy śpią

rozwiń jak serwetkę

i przyłóż do ust

kochaj się ze mną

słów zdmuchuj puch

bądź ze mną

we mnie

bądź mną

chociaż moment

z dłoni nasz domek

i patrz

nie mamy lat

lubi nas czas

kręci nam kółka

z dymu i mgły

i ty to ja

a ja to ty

ŁODYŻKA

MARTA KOSAKOWSKA2.

MĘŻCZYŹNI

Jestem czwarta z kolei przedostatnia i z pewnością niezaplanowana przez rodziców. Przydarzyłam się. Był niedzielny wieczór, czternastego grudnia tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego. W telewizji dawali W starym kinie i lekarz kazał mi się spieszyć, bo chciał zobaczyć Charliego Chaplina, człowieka, który mimo bezbrzeżnego smutku, jaki przeważnie odczuwał, zdołał rozbawić pół świata. Wyszłam, co było robić. Tu następuje spora przerwa w pamięci. Po jakimś czasie stopniowo stawało się dla mnie jasne, że objawiłam się na świecie jako dziewczynka. Wydawało mi się to wówczas okolicznością dość przykrą. Kompletnie nie interesowała mnie starsza o sześć lat Małgorzata ani tym bardziej młodsza Agnieszka, która przydarzyła się cztery lata po moich narodzinach i wówczas była różowym bobasem, podczas gdy na górce za ogrodem Michał z Jarkiem kopali pozyskanymi w harcerzach saperkami fenomenalne ziemianki, robili bazy z pustaków i eternitu, palili ogniska i karbid, hodowali żaby i ślimaki, wcieleni do wrogich indiańskich plemion toczyli walki na śmierć i życie. Byłam po uszy zakochana w moich starszych braciach. Oni to mieli zabawy! Boże, jak ja chciałam być chłopcem! Dużo musiało upłynąć wody w Wiśle, Narwi i Biebrzy, zanim dotarło do mnie, że jednak wspaniale jest być dziewczyną i nie ma już sensu uczyć się sikać do przodu i pluć.

Ale wracając do rzeczy. Rodzina wielodzietna. To określenie obrosło nieco sadłem kiepskich skojarzeń. Po pierwsze, że bieda, dzieci chodzą usmarkane, rodzice nie pracują, za to piją i palą najpodlejsze szlugi. Po drugie, że intelektualne zacofanie, technologiczny ciemnogród. Szerokim łukiem ominął ich wynalazek antykoncepcji i produkują te bachory, nie panując nad swoimi popędami. Jest też wwbieta w swetrze z golfem i zgrzebnej kraciastej spódnicy midi (należy tu jednak wykluczyć jakiekolwiek pokrewieństwo ze słynnym wzorem Burberry), ojciec najlepiej z brodą i w porządnych kapciach, purytańskie wychowanie, żadne tam Gwiezdne Wojny, przed snem przeczytamy coś z Izajasza. Otóż moja rodzina nijak nie pasuje do tych pobieżnie nakreślonych schematów, nie przypominam też sobie żadnej spódnicy w kratę. Wieść, że oto nadciąga nowy człowiek, moi rodzice przyjmowali z pewnym zaskoczeniem, ale również radością, jak przystało na dar. Byli na to po prostu otwarci. Mama, wiadomo, trochę się bała, duża wada serca, niedomykalność zastawki. Za piątym razem, czyli z Agnieszką, miała nieco przechlapane u lekarzy, którzy widząc tę wadę, mówili: „Albo pani, albo dziecko, pani porodu nie przeżyje, ja tej ciąży nie poprowadzę” i takie tam. Agnieszka pracuje dziś w szpitalu, jest magistrem fizjoterapii, rehabilituje. W pewnych kręgach uznano by, że to wystarczy, aby mama z miejsca została jakąś świętą lub błogosławioną, zamiast tego została nauczycielką polskiego na poziomie szkoły średniej. To oczywiście w niczym nie przeszkadza mojemu wrażeniu, że mama bardzo często przypomina anioła.

W domu było bardzo dużo książek i dźwięków (pianino, akordeon, skrzypce, saksofon, gitara, sokowirówka), dużo przetworów na zimę, sprzątania i podlewania, bo duży dom i ogród. Były rozmowy, śmiechy i śpiewy. I była rozłąka, bo żeby każde z nas mogło odebrać wykształcenie w stopniu magistra lub doktora, uczyć się w szkole muzycznej, jeździć na nartach i na letnie wakacje, ojciec dołączył do fali emigracyjnej, która wylała się z Polski na początku lat osiemdziesiątych. Dokładnie w osiemdziesiątym czwartym. Piętnaście lat, z krótkimi lub krótszymi urlopami spędzanymi z nami, przeżył w Queensie w Nowym Jorku. Przywoził stamtąd opowieści, zdjęcia, filmy i artefakty w rodzaju kolorowych gum do żucia, dżinsów Levi’sa, czekolady i tych wszystkich marsów i snickersów, o których wtedy skrycie marzyło każde dziecko jeszcze pamiętające kartki na cukier. Ja zapamiętałam i kartki, i samo stanie w kolejce.

Ojciec był starotestamentowym bogiem. Był przeważnie nieosiągalny (siedem tysięcy kilometrów dystansu), za dobre wynagradzał, a za złe karał, miał duże wymagania, ale był też hojny. Był tytanem pracy. Od zawsze. Uczyliśmy się pilnie przez całe ranki, żeby choć w minimalnym stopniu zrewanżować mu się za to, co dla nas robił. To była trudna miłość. Poza tym świat miał jakiś taki porządek „codzienny”, a kiedy wkraczał weń ojciec, ktoś totalnie swój, ale zarazem przybysz z innej galaktyki, ten porządek się burzył. W sumie słabo się znaliśmy, mimo że nagrywaliśmy mu kasety VHS. Do dziś zachowała się ta najgorsza, na której jestem dość irytującym dziesięcioletnim pacholęciem śpiewającym kolonijne piosenki.

Po kilku już dorosłych relacyjnych sromotnych porażkach doszłam do wniosku, że chyba po prostu nie wiem, jak się obsługuje mężczyznę w związku, jak to się robi z facetem. W sensie: życie jak się robi, komunikację, rozwiązywanie problemów. Aby się nie zacinać, nie milczeć, żeby rozmawiać, nie okopywać się we wrogich szańcach z poczuciem bezsilności. W sumie nie miałam okazji podpatrywać rodziców w akcji, bo przez kluczowych piętnaście lat przeważnie byli rozdzieleni. Kiedy kończyłam liceum, ojciec wreszcie wrócił na dobre. Późno, bo późno, ale w końcu się zaprzyjaźniamy. Niezwykły człowiek, dobrze, że się nie minęliśmy. Zajęło mi to ponad trzydzieści lat. Aż wreszcie… któregoś popołudnia usiadłam nad kubkiem świeżo parzonej kawy, żeby napisać piosenkę. „Myślę o ojcu” – powiedziałam na głos. – „To dla mnie ważny temat”. Słowo „ojciec” w moim umyśle nierozerwalnie łączy się z innymi: „tajemnica”, „nieobecność” i wywołuje ogromne emocje. Tak powstało Jak rozmawiać.

”

jak rozmawiać mam z nim

kiedy słuchać nie chce

ile na siebie brać win

palec dać i rękę

a kiedy zadam mu cios

jak to dźwigać dalej

jak się na miłość nawrócić

do góry nogami

wywrócić świat

pytania w głowie krzyczą

a ty zostawiasz mnie

z tajemnicą

jak rozmawiać mam z nią

kiedy słuchać nie chce

jak buduje się dom

komuś robi miejsce

czy powtarzam znów błąd

kiedy wgłąb uciekam

czy spalić wioski

odjechać

na sens i odpowiedź

już żadną nie czekać

pytania w głowie krzyczą

a ty zostawiasz mnie z nią

z tajemnicą

najpodobniejsi

a tyle różnic

na lepszy czas

chcą zasłużyć

JAK ROZMAWIAĆ

MARTA KOSAKOWSKA

”

ciągle szukam tej jednej drogi

ale wcale nie ma łatwych dróg

ciągle szukam właściwej metody

tak naprawdę czekam na cud

ile jeszcze we mnie jest siły

ile wiary

że w końcu zdarzy się

ile nieba w sobie widzimy

ile we mnie jest ciebie

a w tobie mnie

i dlaczego mimo wszystko

komplikuję sobie życie

czemu skrywam wciąż przed tobą to

co pragnę ci wykrzyczeć

czemu robię głupie błędy

mimo błędów świadomości

czemu wikłam wszystko w sobie

zamiast wszystko to uprościć

teraz zamknij mnie w swojej dłoni

chcę się niebu w twych oczach pokłonić

łagodnie połóż mi palec na ustach

razem niepewność odpędzimy i strach

ILE WE MNIE JEST

PLENTY