Być jak Audrey Hepburn. Czasami mała czarna może zmienić wszystko - ebook

Rozdział 1

1 Wszystko zaczęło się od małej czarnej sukienki.

Tak, mam na myśli tę małą czarną – niesamowicie wspaniałą, klasyczną i perfekcyjną sukienkę, którą Audrey Hepburn olśniewała w pierwszej scenie Śniadania u Tiffany’ego.

Przede mną leżała właśnie ta sukienka, z której były utkane moje marzenia.

– Pozwól mi ją przymierzyć, proszę, proszę, proszę – błagałam Jess.

– Nie ma mowy – powiedziała. – Wyleją mnie.

Jess była asystentką w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, znanym jako Met, w dziale zajmującym się specjalnymi projektami.

Co prawda, była to praca zwykłego gońca, ale stanowiła punkt zaczepienia w muzeum, a ona, podobnie jak ja, miała dopiero dziewiętnaście lat. To była tylko jedna z jej posad. W dzień Jess chodziła do szkoły mody, wieczorami pracowała w Met, a w weekendy kelnerowała ze mną w „Dziurze”.

Planowała zaprojektować swoją pierwszą kolekcję ubrań, zanim skończy dwadzieścia pięć lat. Od zawsze wiedziała, co chce robić – wystarczy wspomnieć choćby jej coming out w dziesiątej klasie, którego nigdy nie żałowała. Biorąc pod uwagę to, że świetnie radziła sobie z tkaninami, nożyczkami i maszyną do szycia, oraz fakt, że była najbardziej odpowiedzialną i zdeterminowaną osobą na ziemi, a przynajmniej tam, gdzie mieszkałyśmy, w South End Montclair w New Jersey, nigdy nie wątpiłam, że zrealizuje swój cel.

– Nie wywalą cię – zapewniałam ją błagalnym tonem i zrobiłam najsmutniejszą, najbardziej żałosną minę, która mówiła: „Proszę, pozwól mi przymierzyć najwspanialszą sukienką, jaka istnieje”. – Nie ma tu nikogo poza tobą i mną. Chociaż w taki sposób możesz mi wynagrodzić to, że ściągnęłaś mnie tu w letni piątkowy wieczór do pomocy w sortowaniu jakichś skorup ze starożytnego Nilu, podczas gdy piętro niżej imprezują księżniczki i dziedzice z Park Avenue. – Słyszałyśmy odgłosy imprezy dochodzące z głównej galerii: strzelające korki i stukot kieliszków z szampanem, szmery rozmów o niczym wypowiadanych z nadętym manhattańskim akcentem przez przedstawicieli przemądrzałej klasy bogaczy na kolejnej gali pełnej przepychu.

Oprócz mojej babci, którą nazywałam Bunią, Jess była jedyną osobą, która wiedziała, jak dużo znaczyła dla mnie ta sukienka. Śniadanie u Tiffany’ego było nie tylko moim ulubionym filmem – to był mój narkotyk, moja mantra, moje uzależnienie, jedyna rzecz, która pozwalała mi przetrwać to, co się działo w domu.

O ile nie mieszkacie w jaskini, musieliście widzieć ten film. Nie znam nic bardziej idealnego, co istniałoby na ekranie. Te perły! Ten diadem! Ta sukienka! Co ja bym dała za jeden dzień w świecie, w którym noszenie diademu byłoby zupełnie normalne, bez porównań z wicemiss Hackensack.

Pomyśleć, że ta szczupła dziewczyna, która przyszła znikąd, mogła zostać częścią społeczności pisarzy, fotografów, milionerów i gangsterów, którzy tracili dla niej głowę.

Nowy Jork w tysiąc dziewięćset sześćdziesiątym pierwszym roku był fajniejszy i bardziej fascynujący niż dzisiaj, pełny możliwości. Oczywiście wszyscy faceci, których znała Holly, okazywali się draniami. Albo superdraniami. Holly miała rację. Jest tak dużo superdrani.

– Proszę – jęczałam. – Dobrze wiesz, jak kocham ten film.

– Taaa, wiem – odrzekła stanowczo – dlatego pozwalam ci zobaczyć tę sukienkę.

Delikatnie podniosłam małą czarną z archiwalnego opakowania i uniosłam ją w górę. Wiedziałam, że Audrey Hepburn i ja miałyśmy prawie identyczne wymiary: osiemdziesiąt sześć w biuście, pięćdziesiąt w talii, osiemdziesiąt osiem w biodrach, jednak ona zawsze wyglądała elegancko i dziewczęco, podczas gdy ja byłam bardziej… chuderlawa i chłopięca. Miałam mniejsze cycki – jeśli wstrzymałam oddech i myślałam o Katy Perry.

Czarna satyna była sztywniejsza, niż się spodziewałam. Sukienka miała po lewej stronie rozcięcie do biodra i towarzyszyły jej sięgające za łokcie rękawiczki, włożone do plastikowej torebki, przypiętej do satynowego, watowanego wieszaka w pudełku.

Nie do wiary.

To była ta tajemnicza sukienka, której nikt nigdy nie widział ani nie dotykał, choć wszyscy przysięgali, że istnieje szyty ręcznie oryginał Givenchy’ego. Zastanawiałam się, czy delikatny zapach tkaniny pochodził od środków konserwujących, miałam jednak cichą nadzieję, że to pozostałość po perfumach Audrey Hepburn.

– Ale z ciebie męczybuła – szepnęła Jess. – Bądź superostrożna. Ta sukienka jest warta z milion dolarów.

– Właściwie dziewięćset dwadzieścia trzy tysiące sto osiemdziesiąt siedem dolarów. Najwyższa cena, jaką kreacja z filmu kiedykolwiek osiągnęła na aukcji. A ta mogłaby kosztować jeszcze więcej. – Westchnęłam i przyłożyłam moją sukienkę marzeń do ciała.

Jess wzięła głęboki wdech i popatrzyła mi w oczy.

– Dobra, przymierz ją. Ale tylko na minutę.Rozdział 2

2 W tamtej chwili, gdy gładziłam grubą satynę słynnej czarnej sukni Audrey, nie uwierzyłabym, gdyby ktoś powiedział mi, że moje życie zmieni się na milion niewyobrażalnych sposobów. Nie dlatego, że nie wierzyłam w magię sukni Audrey i w ogóle w żadną magię. Wprost przeciwnie – wierzyłam w nią rozpaczliwie.

W zasadzie cały czas widziałam otaczającą mnie magię – w życiu sławnych ludzi, które namiętnie śledziłam w filmach, kolorowych magazynach i na portalach plotkarskich. Ale ta magia była tylko dla nich, nie dla mnie. Nie mogłam sobie wyobrazić, jak mogłaby mnie odnaleźć na szarych przedmieściach Jersey, gdzie mieszkałam całe życie.

Pięć godzin przed tym, zanim dotknęłam wspaniałej sukni Audrey od Givenchy’ego, byłam na poziomie zero mojego całkowicie pozbawionego magii życia: w brudnej, taniej restauracji Finer Diner na South Endzie, adekwatnie nazywanej „Dziurą”, gdzie pracowałam jako kelnerka. Miałam na sobie „eau de fastfoodowy grill”, zapach barowego smrodku i potu, atrybut każdej kelnerki z podrzędnej knajpy, razem z zatłuszczonym różowym fartuszkiem. Właśnie upuściłam dwa kubki kawy i talerz smażonych pikli. Zmiana zombie w restauracji wystarczała, żeby kogoś dobić, a ja właśnie skończyłam podwójną zmianę. Nie, żebym miała cokolwiek lepszego do roboty.

Kiedy jechałam do domu 21S, jedną z najlepszych dróg stanowych w New Jersey, miałam wrażenie, że zaraz zapadnę w śpiączkę. Skręciłam w zjazd na Czwartą Aleję, z trudem utrzymując powieki w górze, i pojechałam wzdłuż Bloomfield Avenue w kierunku mojego domu, dziękując w duchu, że podjazd był pusty.

– Hej, siostrzyczko, wyglądasz beznadziejnie – powitał mnie Ryan, kiedy wchodziłam przez drzwi frontowe. Jak na trzynastolatka miał już całkiem niewyparzoną gębę. Ale czego tu się spodziewać, biorąc pod uwagę sposób, w jaki mówiła mama. Posłał mi krzywy uśmieszek i potrząsnął swoją ohydną fryzurą zaplecioną w warkoczyk. Ryan jak zwykle grał w World of Warcrack, jak mówiła mama. W tej najbardziej uzależniającej grze, jaka kiedykolwiek powstała, dzieciaki bez życia towarzyskiego nosiły imiona typu Worgen i zawsze najszybciej rozwalały poziomy.

– Wielkie dzięki, Ry. Gdzie mama? – zapytałam.

– Pojechała z Courtney odebrać jej samochód. Odholowali go.

– Znowu? Jak dawno temu wyjechały? – Rozważałam opcję ucieczki i przechowania się u Jess.

Odpowiedział mi trzask zamykanych drzwi samochodowych i skrzypienie drzwi z siatką na owady – było już za późno.

– Gówno wiesz! – krzyczała mama, wtaczając się przez drzwi. – Nie możesz przejść przez życie bez żadnego planu. – Zapaliła papierosa i ruszyła do kuchni. Miała na sobie swój odwieczny kitel ze szpitala.

– Ja mam plan! Tyle że to nie jest twój plan! – wrzeszczała Courtney, podążając kilka kroków za nią w swoich futrzanych butach i poszarpanych, ultrakrótkich szortach. Jej bluzeczka na ramiączkach miała tak głęboki dekolt, że piersi wydawały się gotowe wyskoczyć w każdej chwili.

Ryan popatrzył na mnie szklistym wzrokiem i wrócił do zarzynania magów i wilkołaków.

Grobowe spojrzenie Courtney dało mi do zrozumienia, że powinnam jak najszybciej się wycofać, jeśli nie chciałam skończyć jako padlina. Zresztą ostatnią rzeczą, jakiej bym chciała, było znalezienie się w epicentrum wybuchu. W takiej sytuacji mama albo Courtney mogłyby próbować mnie w to wciągnąć, zrobiłam więc odwrót do mojego pokoju.

– A ty gdzie się wybierasz? – zawołała mama. Zastygłam. Od nadmiaru alkoholu i papierosów jej głos brzmiał tak, jakby właśnie wypiła głębszego na raz.

– Dopiero skończyłam pracę i cuchnę bekonem – powiedziałam najdelikatniej, jak potrafiłam. – Muszę wziąć prysznic. – Mama odwróciła się do szafki, chwyciła kubek na kawę i ruszyła do lodówki po kostki lodu. Wymknęłam się chyłkiem.

Ściany w naszym domu były tak cieniutkie, że nawet w mojej sypialni słyszałam trzaskanie butów Courtney na kuchennym linoleum i grzechot kostek lodu, które mama wrzucała do kubka Gordons’a.

Nie trzeba było wiele, żeby mama naskoczyła na Court. Kawałki obciętych paznokci na podłodze w łazience? Obściskiwanie się o drugiej trzydzieści w nocy na podjeździe? Fakt, że moja starsza siostra wyleciała z college’u dlatego, że nie chodziła na zajęcia? Albo kolejny zły dzień w szpitalu – wszystko to mogło wywołać piekielną kłótnię. W każdym razie wiedziałam, jak to się skończy. Tak samo jak zawsze.

Mama mogłaby się cieszyć z tego, że Courtney nie prowadziła pod wpływem alkoholu. Jednak to, że nawalona zostawiła samochód na poboczu już drugi raz w tym miesiącu, raczej nie pomagało. Trzysta dolarów za odholowanie musiało boleć.

– Plan to coś z przyszłością. Odpowiedzialność. Nie nachlanie się, palenie trawki z twoimi kretyńskimi przyjaciółmi i zostawianie auta na poboczu – wyrzucała z siebie mama. – Nie mogę ratować ci tyłka przez całe twoje pieprzone życie.

– Nikt cię o to nie prosi! – wrzasnęła Courtney.

Mama myliła się co do mojej siostry. Ona miała plan. Jej celem było uwolnienie świata od całego alkoholu drink po drinku w rozległym zagłębiu życia klubowego Jersey City. Marzyła przy tym, że zakwalifikuje się do kolejnej edycji Idola albo X-Factora. Courtney wierzyła, że powinna dostać własny reality show – hej, przecież wszyscy marzą o tym samym, prawda? Raz nawet zmyśliła całą historię rodziny i na poważnie próbowała się wkręcić do Kobiet mafii. Tyle że nie ma aż tylu reality show, żeby każdy z nas, zwykłych ludzi, stał się sławny.

Czasem wydawało się, że Courtney stara się prześcignąć mamę. Wiem od Buni, mojej babci, że mama w tym wieku zachowywała się podobnie jak Courtney, tyle że jeszcze gorzej. Zanim MTV odkryło ekipę z New Jersey, mama zalewała się w trupa, zwiedzając po kolei wszystkie siedemdziesiąt pięć klubowych bramek na Garden State Parkway, od Whippany aż do Seaside Heights. Właściwie to ona wynalazła strzelanie piwem. Była jak oryginalna JWoww, jeszcze zanim odwyk stał się alternatywą college’u.

Drzwi trzasnęły, aż echo rozniosło się po niewielkim domu. Ściany równie dobrze mogłyby być szpitalnym przepierzeniem. Ten trzask to musiały być drzwi kuchenne. Nasłuchiwałam warkotu rozrusznika gruchota, którym jeździła Courtney.

Nic. Cholera. To znaczyło jedno: przygotuj się na drugą rundę.

Najlepsze, co mogłabym zrobić w takiej sytuacji, to zamknięcie się w szafie. Musiałam za wszelką cenę unikać linii ognia, w innym wypadku dostałabym rykoszetem.

Byłam środkowym dzieckiem. Schodzenie innym z drogi to moja specjalność. W zasadzie schodziłam wszystkim z drogi tak bardzo, że w ogóle mnie nie było, ale to zdecydowanie lepsze od bycia w centrum domowych wydarzeń.

– Wściekasz się dlatego, że jesteś stara, zawsze będziesz samotna i wszyscy mają cię gdzieś! – krzyczała Courtney. Odgadłam, że weszła z powrotem do domu. Nastąpiła przerwa na płacz, aż wreszcie mama powiedziała coś, co trudno było usłyszeć, zagłuszone chusteczkami.

– Nie masz prawa mówić do mnie w ten sposób… – I kolejna pauza. – To mój dom.

– Nikogo to nie obchodzi! – wrzasnęła Courtney. Drzwi uderzyły ponownie, a ja czekałam.

W mojej szafie dźwięki z dołu były bardziej zagłuszone. Pewnie myśleliście, że żartuję z tą szafą.

Szafa była moją ostoją, moim schronieniem i bezpiecznym miejscem. Mama zwykle wracała do domu o szesnastej i piła swoje drinki, aż w końcu odpływała na kanapie. Od czasu do czasu się wstawiała i dostawała głupawki – śpiewała wtedy stare piosenki Springsteena. To było całkiem zabawne. Bawiłyśmy się razem, dopóki nie zasnęła przy kuchennym stole. Ale najczęściej upijała się na smutno i zaczynała rzucać popielniczkami. Była ciągle zła.

Rzecz w tym, że mama też nie miała nigdy planu. Gdy minęły jej imprezowe lata, nie wyprowadziła się od Buni, tak jak to zawsze zapowiadała. Oczekiwała, że tato kiedyś zacznie wreszcie zarabiać, ale on zamiast tego nas porzucił i zostawił mamę z toną długów.

W końcu sama musiała nas utrzymać, więc wróciła do panieńskiego nazwiska, żeby unikać komorników, i poszła do rocznej szkoły zawodowej, by zostać pielęgniarką. Skończyłyśmy na South Endzie, który nie jest raczej Upper Montclair ani nawet Lower Montclair, gdzie mieszkają wszyscy hipsterscy specjaliści, chociaż to bardzo blisko South Endu. Mają tam trzy lodziarnie, mnóstwo kawiarni i sklepy z ciuchami, na przykład Anthropologie i American Apparel. Na South Endzie jest tylko market K&G Fashion Superstore i sklep motoryzacyjny Advanced Auto Parts.

Mama martwiła się non stop. Przejmowała się naczyniami w zlewie, rachunkami za ogrzewanie, Courtney, która ukradła jej dwa ostatnie papierosy. No i był mój brat Ryan. W wieku trzynastu lat popełnił już tyle wykroczeń, że strażnicy sądowi znali go z widzenia.

A mój plan? Dobre pytanie.

Moje życie było ułożone. Zawsze byłam tą grzeczną dziewczynką. Co prawda, omijały mnie te wszystkie szaleństwa, z których słynęła Courtney (uwalanie się w trupa, konkursy mokrego podkoszulka i budzenie się gdzieś, nie mając pojęcia, jak się tam znalazła), ale odpowiadało mi trzymanie się zasad. Tak szczerze mówiąc, nie chciałam się za bardzo rzucać w oczy. Za dużo koleżanek moich i mojej siostry kończyło w ciąży, na odwyku albo w grobie, zanim jeszcze dorosły. Może to była kwestia bycia średnim dzieckiem (jeśli zakwalifikujemy mojego młodszego brata Ryana jako dziecko, a nie, powiedzmy, pomiot diabła albo zagrożenie terrorystyczne pierwszej klasy). Nigdy też nie przechodziłam etapu buntu.

Ale to, że byłam cicha, nie znaczy, że nie miałam swojego zdania. W głowie zawsze układałam sobie jakąś ciętą ripostę. Brakowało mi po prostu odwagi, by powiedzieć cokolwiek głośno. Zwykle mruczałam coś pod nosem albo zapisywałam w moim dzienniku. Nikt właściwie nie wiedział, że mam jakieś pojęcie o różnych sprawach, oprócz Jess. W końcu nie byłam jakimś odludkiem siedzącym w czterech ścianach i wyjadającym okruszki z paczki po chipsach. Wychodziłam w weekendy tylko po to, żeby się wyrwać z domu. Trochę piłam, ale nigdy nie wpadałam w tarapaty i nie zwracałam niczyjej uwagi.

Mama zaplanowała dla mnie dwa lata w Essex County Community College, żeby spełnić wszystkie wymagania potrzebne do dalszych studiów pielęgniarskich w Montclair State University. Nie musiałaby płacić za akademik i utrzymanie, bo obie szkoły znajdowały się blisko domu. Celem było zostanie pielęgniarką ze stopniem magistra – stopień niżej niż lekarz, ale stopień wyżej od zwykłej pielęgniarki, którą była mama. Opowiadała o tym planie każdemu, komu mnie przedstawiała.

Prawda jest taka, że przystałam na to i uczyłam się przyzwoicie tylko dlatego, żeby mieć spokój. Courtney pomagała mi nawet zakuwać do egzaminów, bo też chciała, żebym szła do college’u. To zdjęło z niej sporo presji.

Moja siostra najwyraźniej znów weszła do domu. Ciągle wrzeszczała, ale trudno mi było rozpoznać słowa przez zamknięte drzwi szafy. Była teraz z mamą w salonie. Ale to mało istotne, gdzie się znajdowały – znałam te słowa na pamięć. Tak naprawdę byłam jedyną osobą, która wiedziała, dlaczego się kłóciły – nawet one same tego nie wiedziały.

W gruncie rzeczy mama i Courtney zawsze spierały się z jednego powodu. Obie były jak ta sama osoba w różnych momentach życia. Jak w Powrocie do przyszłości, gdzie podróżujesz w przyszłość, ale musisz uważać, żeby nie wpaść na siebie samego w Piggly Wiggly, bo inaczej kontinuum czasoprzestrzeni zostanie naruszone. Ta kolizja czasoprzestrzeni odbywała się w moim domu praktycznie codziennie.

Mimo że Courtney była dla mnie okropna, współczułam jej, bo mama dokładnie wiedziała, co moja siostra zrobi źle, zanim ta w ogóle o tym pomyślała. Prawie jakby siedziała w jej ciele. Myślę, że dlatego Courtney jechała po bandzie.

No i był jeszcze mój braciszek niespodzianka. Ryan wydawał się przeznaczony do bycia narzędziem dywersji. Tato odszedł kilka miesięcy po jego narodzinach. Śmieszne.

Kiedy Ryan był mały, zalazł za skórę chyba każdej opiekunce. Nieważne, czy to miła, starsza pani, dziarska nastolatka, komandos, czy kot w kapeluszu. Nie było żadnej różnicy, żadne z nich nie przetrwało. Mama czasem żartowała, że czuje się jak diabeł rekrutujący nowe dusze na psią wartę w piekle. Gdy Ryan skończył dwanaście lat, mama po prostu się poddała.

To może brzmieć dziwnie, ale spędzałam czas w szafie, odkąd skończyłam pięć lat. To wtedy tato po raz pierwszy przebił pięścią kuchenną ściankę, a mama obrzuciła go lawiną talerzy. Lata później pojedynki na krzyki między Courtney i moją matką znów zagnały mnie do mojej kryjówki.

Zamknęłam szczelnie drzwi. Kiedy byłam mała, było tu całkiem wygodnie, prawie jak w garderobie, więc to nie tak, że okazałam się jakimś miłośnikiem trumien. Jednak obecnie było mi już trochę ciasno. Mimo że nie mieliśmy klimatyzacji, w szafie było całkiem chłodno. Umościłam poduszki wokół siebie niczym gniazdo, a wielką turkusową poduchą zasłoniłam szparę w drzwiach, żeby się odciąć od światła i dochodzących z dołu głosów.

Wyciągnęłam colę z minilodówki. Tak, miałam minilodówkę w szafie. Wygrałam ją, kiedy się okazało, że sprzedałam więcej papieru do pakowania i czekolady niż ktokolwiek w historii mojej klasy. Moją tajną bronią było zaczepianie na ulicy starszej pani Connor. Paliła sporo zioła i kupowała moją czekoladę, żebym nikomu o tym nie wspomniała. Tak jakbym miała komukolwiek powiedzieć.

Otworzyłam laptopa i podziękowałam Bogu za Internet. Zawsze była jakaś nowa strona do obadania. Myślę, że Internet stworzono dla osób takich jak ja, które muszą gdzieś iść, żeby zapomnieć o swojej rzeczywistości.

Kilka kliknięć dzieliło mnie od zaspokojenia palącej potrzeby dowiedzenia się wszystkiego o rzeczach, na które nie mogłam sobie pozwolić, których nie potrzebowałam, ale bez których nie umiałam żyć. Były też najświeższe ploteczki o młodych pięknych z Jezebel, superszykownej kreacji koktajlowej Kate Bosworth i szpilkach FabSugar z wężowym nadrukiem, był przegląd przedwcześnie starzejących się celebrytów w show Celebryci bez makijażu na TMZ i zajawka najnowszych, niesamowitych projektów Jasona Wu na tydzień mody. No i szybka wizyta na Page Six – mój stały punkt programu – gdzie przeczytałam najnowsze wieści o Taylor Swift. Ble. Czy uchwalili jakieś prawo nakazujące każdemu serwisowi plotkarskiemu pisać o ufryzowanych włosach Taylor Swift albo jej najnowszej księżniczkowato-brokatowej sukience?

Po przerobieniu najświeższych plotek odpaliłam DVD – Śniadanie u Tiffany’ego.

Kiedy pojawiło się logo wytwórni Paramount i uderzyły pierwsze patetyczne dźwięki w tle, wpadłam w trans. Stałam tam, na ulicy, gdy samotna taksówka sunęła wzdłuż Piątej Alei, a melancholijne nuty Moon River sączyły się przez słuchawki w głąb mojego mózgu i przenikały moje ciało jak ten gaz, który czasem podają na fotelu dentystycznym przy wyrywaniu zęba mądrości.

Tonąc w poduszkach, odpłynęłam do Audrey, kiedy wysiadała z żółtej taksówki, forda galaxie z tysiąc dziewięćset sześćdziesiątego, ubrana we wspaniałą suknię Givenchy’ego, ekstrawaganckie rękawiczki, z czterema sznurami pereł na szyi. Razem spojrzałyśmy na wyrzeźbioną nad wejściem do salonu nazwę „Tiffany & Co.”. Przez szybę wystawy podziwiałyśmy miniaturowe żyrandole i delikatne bransoletki, cały czas siedząc w mojej szafie.

Mimo że byłam całkiem uzależniona od wszystkich filmów z Audrey Hepburn, na punkcie Śniadania u Tiffany’ego miałam kompletnego bzika.

Był moją kroplówką.Rozdział 3

3 Oto największa tajemnica – Audrey Hepburn jest lekiem na wszystko.

Rzuciła cię twoja największa miłość? Sabrina. Chcesz uciec od swojego życia i być incognito? Rzymskie wakacje. Zmęczona byciem molem książkowym? Zabawna buzia. Masz do ukrycia rodzinne tajemnice? Jak ukraść milion dolarów. Gotowa na wakacyjną eskapadę do Paryża z niewielką intrygą? Szarada.

Filmowy lek na każdą dolegliwość.

A ponad nimi wszystkimi – Śniadanie u Tiffany’ego.

Uwielbiałam czysty przepych tego filmu, sztuczne rzęsy, wystawne przyjęcia, tiary i perły, i te złotka. Kochałam to, że Holly Golightly spała w satynowej masce i z turkusowymi zatyczkami do uszu z malutkimi frędzelkami. Marzyłam, żeby kiedyś móc tak wyglądać.

Edda van Heemstra, Audrey Kathleen Ruston, Audrey Hepburn-Ruston to tylko niektóre z jej wcieleń, z których każde ewoluowało w kierunku Audrey, którą dziś kochamy. Z tych wielu godzin, które spędziłam, śledząc jej życie w bezpiecznej przystani mojej szafy, wiedziałam, że wychowała się w okresie Holocaustu i drugiej wojny światowej i w pewnym momencie była zmuszona jeść cebulki tulipanów i piec chleb z trawy. Jeśli ona potrafiła robić to wszystko w czasie wojny, można by pomyśleć, że ja, Lisbeth Anne Wachowicz, wychowująca się w South End Montclair w New Jersey, mogłabym zrobić coś w swoim życiu. Chociaż chleb z trawy z pewnością nie wchodził tutaj w grę.

Śniadanie u Tiffany’ego było trwającą godzinę i pięćdziesiąt pięć minut wersją moich nadziei i marzeń, a także czających się pomiędzy nimi niebezpieczeństw. Nie zapomnę, kiedy po raz pierwszy usłyszałam Holly Golightly mówiącą o czerwonych dołach. Od razu zrozumiałam, że czerwone doły przez cały czas mnie otaczają.

Wszyscy wiedzą, że człowiek staje się ponury dlatego, że gdzieś utknął, jest przygnębiony albo został źle potraktowany. Ale czerwone doły są bardziej przybijające, bo kiedy je masz, nie wiesz, czego tak naprawdę się obawiasz, poza tym, że czujesz, jak coś złego nadchodzi, a ty nie masz pojęcia, do kogo się zwrócić i co z tym wszystkim zrobić.

Nie pamiętam żadnego momentu w moim życiu, kiedy nie czułabym się w ten sposób. Zawsze nadchodziło coś złego. Mama i tata szykowali się do kolejnego starcia. Tata nie mógł już wytrzymać. Mama się upijała, a Courtney nigdy nie było w pobliżu. Ryan… któż wiedział, co czai się w duszy tego chłopaka? I ja – co ja sama mogłam z tym zrobić?

Kiedy zapalało się światełko ostrzegawcze czerwonego dołu, oddalałam się coraz bardziej od tego, kim byłam i kim miałam nadzieję zostać. To wszystko sprawiało, że chciałam zatrzymać otaczający mnie świat, zamknąć się w sobie i siedzieć cichutko jak myszka.

Uwielbiałam kurację Tiffanym, którą serwowała sobie Holly. Tu nie chodziło o te cacka. Nawet Holly twierdziła, że nie obchodzi jej ta cała biżuteria. „Brylanty są dla dojrzałych, białowłosych, eleganckich pań” – mówiła.

Czy byliście kiedyś u Tiffany’ego? Nie mam na myśli sklepów w galeriach handlowych na Short Hills czy Hackensack. Tylko ten na Piątej Alei jest jedynym właściwym. Musicie tam wejść od czasu do czasu i poczuć ten spokój, harmonię i przepych. Nie trzeba nic kupować. Brylanty są nie tylko najlepszym przyjacielem kobiety, ale także balsamem dla jej duszy – jak letni deszcz, patrzenie na Drogę Mleczną albo płatki śniegu lądujące wprost na wyciągniętym języku.

Tiffany to stan umysłu, precyzyjnie pozbawionego strachu i paniki. To właśnie decydowało o jego leczniczym wpływie. Kiedy Holly Golightly po raz pierwszy zabrała mnie na wycieczkę do Tiffany’ego, odkryłam, że wreszcie znalazłam kogoś, kto czuł to samo, co ja.

Odkąd skończyłam dziewięć lat, nieustannie oglądałam Śniadanie u Tifanny’ego. To właśnie na dziewiąte urodziny Bunia dała mi kasetę z filmem.

Puszczałam ją bez przerwy, aż w końcu nasz używany magnetowid wciągnął taśmę na amen. Nowa kaseta przetrwała trochę dłużej, ale byłam ograniczona rodzinnym czasem oglądania telewizji, a więc nie mogłam włączyć filmu, kiedy Ryan męczył SpongeBoba albo Wróżków chrzestnych. Dzięki Bogu za laptopy z napędem DVD. Szafa stała się moim osobistym multipleksem, biletem do innego świata. A to wszystko dzięki Buni.

Bunia to moja babcia, mama mojej mamy. Była tak niepodobna do swojej córki, że trudno było uwierzyć, że mają te same geny.

Babcia śmiała się cały czas i miała ostre, szelmowskie poczucie humoru. Drobna i elegancka (cała jej garderoba pochodziła z lat sześćdziesiątych), nigdy nie wychodziła z domu bez odrobiny różu na policzkach, szminki na ustach i podwójnego sznura klasycznych pereł (taki styl przyjęła w czasach panieńskich) mimo obawy, że chuligani z ulicy zerwą jej naszyjnik.

O kurde! Bunia!

Chwyciłam telefon i sprawdziłam godzinę: siedemnasta cztery. Kurde, kurde, kurde. Miałam być u babci o piątej. Zsunąwszy słuchawki z uszu, wypełzłam z szafy na kolanach i przekopałam się przez stos prania w poszukiwaniu moich ulubionych dżinsów, bluzki i butów. Wsunęłam laptopa do torby, przerzuciłam ją przez ramię i zbiegłam po schodach w kierunku kuchni. Tylko jak się wyśliznąć niepostrzeżenie i nie zostać zatrzymanym przez mamę?

Weszłam na palcach do kuchni i zobaczyłam ją przy stole w kąciku śniadaniowym, z twarzą czerwoną i opuchniętą od płaczu. Ani śladu Courtney. Nie mogłam jej tak po prostu olać, prawda?

– Mamo, ehm, wszystko w porządku? – zapytałam.

Duży błąd. Skierowała ku mnie swój buldożer.

– Lepiej, żebyś nie poszła w ślady siostry. – Pokiwałam głową na nie. – Dobrze. Zostało trochę lasagne. Zrób nam coś do jedzenia – zadecydowała i podeszła do ręczników kuchennych, by wytrzeć nos. – Ja jestem zbyt zdenerwowana.

Cholera.

Zmusiłam się do powiedzenia czegoś.

– Muszę wyjść.

– Co? – Przyglądała mi się badawczo w ten swój charakterystyczny sposób, jakbym była preparatem pod mikroskopem. Mama ma w zwyczaju czepiać się czyichś słabych punktów. Tak jak w drugiej klasie, kiedy zapraszałam sąsiadkę z domu obok, Sarah Policki, żeby się pobawić, a ona przy okazji zostawała na podwieczorek. Mama się śmiała, mówiąc, że Sarah wygląda, jakby zjadła już za dużo przekąsek, aż w końcu dziewczynka przestała przychodzić. Podobnie wyśmiewała się z moich kościstych kolan. Mama nie działała pozytywnie na poczucie czyjejś wartości, zwłaszcza kiedy piła.

Widziałam trybiki pracujące w jej głowie. Ciągle była w zbyt bojowym nastroju.

– Mamo, jestem już spóźniona do Buni. – Nienawidziłam swojego błagalnego tonu. Zastygła na chwilę, prawdopodobnie rozważając, czy powinna się rzucić na ofiarę.

– Bunia czeka, mamo. Muszę lecieć – powiedziałam. Korzystając z momentu jej wahania, otworzyłam kuchenne drzwi.

– Nie unikniesz tej rozmowy – krzyknęła za mną.

Nie wiedziałam i nie chciałam wiedzieć, o czym miała być ta rozmowa.

Wiedziałam za to, że jeszcze o tym nie zdecydowałam.

Wiecie, jaki jest mój plan? To wszystko, co wcześniej mówiłam, ta jedyna rzecz, na którą mama liczyła równie mocno, jak Courtney. Mamy plan pod tytułem „Grzeczna dziewczynka studiująca w Essex i zostająca magistrem pielęgniarstwa”?

Nie wybierałam się na te studia.

Nie powiedziałam jeszcze o tym mamie ani Courtney. Przede wszystkim dlatego, że byłam tchórzem. Ale też z tego powodu, że nie miałam pojęcia, co zrobić zamiast tego.

Chciałam tylko uciec. Wydostać się z domu, z mojego życia, z New Jersey.

Mimo że kochałam moją szafę, nie mogłam w niej przecież spędzić kolejnych czterech lat.

– Wiem, mamo. Później na pewno porozmawiamy – odkrzyknęłam już zza drzwi.

– Mówię poważnie, Lisbeth – zaznaczyła. – Nie możesz unikać tego w nieskończoność!

Może i nie.

Ale mogłam przynajmniej próbować.

Biegłam z domu w kierunku mojego samochodu tak szybko, jak tylko mogłam.Rozdział 4

4 Fioletowa Bestia nie chciała zapalić.

Przyciskając pedał gazu, przekręciłam kluczyk w stacyjce – tym razem trzymałam go dłużej. Mój cadillac coupe de ville z tysiąc dziewięćset sześćdziesiątego piątego roku musiał wiedzieć, kto tu rządzi. Rozrusznik zawył parę razy i silnik wreszcie zaskoczył. Samochód zawarczał. Cadillac należał do Buni, ale lawendowy lakier to moje dzieło. Auto było dwa razy większe od przeciętnego samochodu i miałam świadomość, że jest nieekologiczne, brzydkie i drogie w utrzymaniu, bo napełnienie baku tego fioletowego potwora kosztowało mnie dwa dni napiwków na tydzień. Ale i tak uważałam, że jest tego warte. Było chyba jedyną fajną rzeczą, jaką mogłam się pochwalić. Zwariowałabym bez niego.

Dziadek przez te wszystkie lata bardzo dbał o cadillaca, więc zwykle jeździło się nim wyśmienicie, nawet jeśli zapomniałam wymienić olej. Nie działały tylko opuszczany dach i lewy kierunkowskaz. Hej, w New Jersey i tak przecież nikt nie używa kierunkowskazów.

Wrzuciłam wsteczny. Samochód szarpnął, kiedy cofałam na podjeździe, mijając o włos starą corollę mamy, a potem jeszcze raz, gdy toczyłam się obok śmietników ustawionych wzdłuż jezdni. Niech mnie, ten pojazd żył własnym życiem. Zmieniłam bieg i udałam się wprost do dzielnicy, w której mieszkała Bunia.

Dom Buni znajdował się na osiedlu dla emerytów zwanym Montclair Manor. Kiedy byłam młodsza, ta nazwa kojarzyła mi się z jakąś elegancką posiadłością ze służbą w czarnych strojach i plisowanych białych fartuszkach, herbatą i kanapkami z ogórkiem o trzeciej po południu – tyle że było zupełnie inaczej.

Tak naprawdę Montclair Manor to skupisko małych, chylących się, szarych jak smog domków, otaczających wielki parking i budynek wspólnoty. Z osiedla roztaczał się cudowny widok na fabrykę okien winylowych Barclay’s przy Route czterysta dziewięćdziesiąt pięć, uzupełniony o trujący fabryczny aromat.

Z opowieści Buni można było wywnioskować, że mieszka w hotelu Waldorf, ale to miejsce było cholernie przygnębiające. Nie przypominam sobie, żeby kiedykolwiek na cokolwiek narzekała, nawet na to, że stołówka w Montclair Manor śmierdziała jak długo noszone skarpety. Nie skarżyła się na żadne bóle czy dziwaczne choroby, o których w kółko opowiadała większość starszych ludzi. I nigdy nie słyszałam ani słowa wyrzutu, że byłam jedyną osobą, która ją odwiedzała. Mama i siostra nie były u niej od lat. Ryan ledwo zdawał sobie sprawę z jej istnienia.

Mama i Bunia nie spotykały się oko w oko. Tak mogłabym to najdelikatniej ująć. Zastanawiałam się, czy to coś, co w naszej rodzinie przechodziło z pokolenia na pokolenie jak na przykład brak cycków. Matki niepotrafiące się dogadać z córkami to w naszej rodzinie norma.

W Montclair Manor starsi ludzie mieszkali we własnych domkach, jednak była tu pielęgniarka o imieniu Betty i kilku pracowników, którzy codziennie wizytowali wszystkich podopiecznych, sprawdzając, czy ktoś się nie przewrócił albo, wiecie, nie wyzionął ducha we śnie. Nie wspominałabym o tym, gdyby nie to, że takie rzeczy naprawdę się zdarzały – w zeszłym roku dwukrotnie, a w poprzednim trzy razy. Czasem były nawet serie, kiedy mieszkańcy Montclair Manor padali jak muchy.

Zrzędliwy dziadek, który mieszkał dwa domy dalej od Buni, zmarł na swoim fotelu z podnóżkiem w trakcie czytania romansu zatytułowanego Szantażowana dziedziczka. Nazywał się Sarge, weteran. Nie, nie nazywał się Sarge Weteran, tylko tak się wszystkim przedstawiał, więc Bunia i ja tak o nim mówiłyśmy. Miał osiemdziesiąt trzy lata i wciąż po wojskowemu strzygł to, co zostało mu z włosów. Wyciskał pięćdziesiąt pompek każdego ranka.

Biedny Sarge musi się przewracać w grobie, bo wszystkie panie, którym tak bardzo chciał zaimponować tą swoją serią pompek, poznały jego wstydliwą tajemnicę – zwyczaj czytania dziewczyńskich harlequinów. Osobiście uważałam to za urocze. Kiedy asystenci sprzątali jego domek, znaleźli tony romansów poupychanych pod łóżkiem, w starej szafie i pod ladą kuchenną. Prawie jak alkohol u mamy. W każdym razie pewnie nie chciał, żeby ktokolwiek się dowiedział, że pod skorupą wojskowego twardziela kryje się rozmarzony romantyk.

Bunia wiedziała, że był wrażliwcem. Sarge był nią zauroczony i próbował z nią flirtować w ten swój szorstki sposób. Wszyscy tutejsi emeryci podejmowali taką próbę. Zapraszali Bunię na kolacje w Mama Luigi’s albo ustawiali się w kolejce do tańca na wieczorkach w Copacabanie. Jej oczy ciągle miały ten zachwycający blask. Nie wiem, jak ona to robiła w tak ponurym miejscu.

Betty, pielęgniarka, właśnie wychodziła, kiedy szłam po sypkiej ścieżce prowadzącej do domu Buni. Próbowałam się nie roześmiać, gdy ją zobaczyłam. Miała na sobie stanik push-up, wiadro podkładu i różu, a włosy farbowała na nienaturalną czerń. Lśniły jak sierść Czarnego Księcia. Musiała też chyba nosić pod fartuchem jakąś przemysłową wersję bielizny korygującej. Bóg jeden wie, jak w tym oddychała i jak to się stało, że tu pracowała – sama mogłaby być tutejszą podopieczną. Śmieszyło mnie, że chodziła cały dzień, wizytując „państwa starszych”, jak ich nazywała. Zwracała się do nich „panie starszy” lub „psze pani” i mówiła głośno po sylabie: „JAK TAM PANA JE-LI-TA? CZY BYŁY JA-KIEŚ WY-PRÓŻ-NIE-NIA?”. Kiedy się zestarzeję, niech mnie ktoś zabije, zanim ludzie zaczną mi zadawać pytanie, kiedy ostatnio robiłam kupę.

– Buniu, jestem! – krzyknęłam. Weszłam do salonu i wzięłam głęboki wdech, wciągając zapach olejku różanego i perfum Joy, które uwielbiałam – remedium Buni na rozpamiętywanie własnych trosk.

– Już idę, Lisbeth – odpowiedziała, niepewnie niosąc paterę z gigantycznym sernikiem. – Przyniesiesz z kuchni widelczyki i talerze, złotko?

Mój telefon zabrzęczał. Mama. Kliknęłam „odrzuć” i wcisnęłam komórkę z powrotem do kieszeni.

Położyłam plecak na rozsypującym się fotelu obitym złotym aksamitem, który stał przy drzwiach wejściowych. Dom Buni był taki jak zawsze – poukładany, jakby czas się tu zatrzymał. Większość mebli pochodziła z lat sześćdziesiątych – eklektyczne eleganckie połączenie przedmiotów z jej życia z dziadkiem z wdzięcznym wyposażeniem z Park Avenue, które Bunia odziedziczyła po śmierci moich pradziadków, na długo przed tym, zanim się urodziłam. Bogate hafty w kolorze burgunda były już nieco pożółkłe, a jedwabne zasłony – jeszcze starsze, może z lat czterdziestych – o wiele za duże na malutkie okna, które teraz okalały. Ale Bunia potrafiła sprawić, że wszystko świetnie do siebie pasowało.

– Co to takiego? – zapytałam. Oczy Buni zabłysły filuternie, kiedy stawiała wielki sernik na stoliku przede mną.

– Pomyślałam sobie, że nie masz nic przeciwko, jeśli pominiemy dzisiaj obiad i przejdziemy wprost do deseru. – Babcia była moją sojuszniczką.

Kiwnęłam głową i przyjrzałam się sernikowi z czekoladową polewą i orzechami pekan.

– Jest posypany orzechami… – powiedziałam.

– Tak, a orzechy są cennym źródłem protein – dodała Bunia.

– Nadzwyczaj cennym, a czekolada jest najbogatsza w antyoksydanty! – stwierdziłam.

– Dokładnie to samo pomyślałam! – rzekła zachwycona Bunia. – W zasadzie to bardzo zdrowy posiłek.

Przytuliłam babcię, a ona objęła mnie mocno.

Musicie zrozumieć, jak to jest być przytulanym przez Bunię. To nie było zwykłe przytulenie – człowiek zlewał się z nią w jedno. Jakby twoje i jej serce odnalazły siebie, doskonale dopasowane, i zaczynały bić w jednym rytmie. Kiedy mnie przytulała, miałam wrażenie, że każde uderzenie jej serca było coraz silniejsze. Czułam wtedy niebiańską błogość.

Bunia była, jak to sama mówiła, filigranowa – miała jakieś sto sześćdziesiąt pięć centymetrów wzrostu, może mniej. Ćwiczyła jogę, wodny aerobik i stepowanie, w każdy czwartek chodziła też na tańce. Była w świetnej formie. Raz nawet stanęła na głowie pośrodku swojego salonu. Nie mogłam uwierzyć w to, co widzę. Nie codziennie można zobaczyć osiemdziesięciolatkę do góry nogami.

Ale ostatnio za każdym razem, kiedy się spotykałyśmy, zdawało mi się, że coraz bardziej się kurczy. Mam wrażenie, że to naprawdę się dzieje – starsi ludzie maleją, bo robią się cali pomarszczeni. Wiecie przecież, jak wygląda koszulka wyciągnięta z suszarki po kilku dniach.

– Czy mogę? – zapytałam i ukroiłam każdej z nas po kawałku ciasta, po czym delikatnie rozłożyłam je na talerzykach. Buni podałam ten większy. Zawsze jadła na porcelanowej zastawie, nawet jeśli to była chińszczyzna na wynos z Ping Chong’s. Zawsze mawiała, że każdy dzień życia, jaki nam został na ziemi, jest szczególną okazją. A przynajmniej miało się przy niej takie wrażenie. Tę porcelanową zastawę zapisała mi w testamencie, bo byłam jej ulubienicą i jedyną z rodziny, która nie opchnęłaby tego kompletu na eBayu.

– Złotko, wolisz mleko czy szampana do sernika? – zapytała, zmierzając do kuchni. Zaśmiałam się.

– A ty co pijesz? – Chwyciłam kilka serwetek z fornirowanego antycznego kredensu.

– Osobiście uważam, że odrobina różowego szampana wcale by nie zaszkodziła – stwierdziła. Przyniosła dwa wysokie kieliszki wypełnione różowym, musującym napojem. – Wszyscy powtarzają, że wino ma właściwości lecznicze, a picie szampana jest jak sączenie światła gwiazd. – Jej szelmowski uśmiech poszerzył się i wyszeptała: – Chcę dla ciebie tego, co najlepsze. – Stuknęłyśmy się kieliszkami, a bąbelki uleciały mi przez nos. I wtedy mój telefon zabrzęczał.

Dostałam SMS-a: „SOS w Met, odpisz”.

To była Jess. W tym tygodniu pracowała do późna w Metropolitan Museum of Art. Zawsze dawali jej zadania niemożliwe do skończenia przed świtem, jak katalogowanie brudnych i zakurzonych dioram albo robienie setek etykiet na każdy pojemnik, przykrywkę, miskę i naszyjnik, jaki znaleziono w starożytnym grobowcu faraona. Za każdym razem robiła na nich wrażenie, ale czasem desperacko potrzebowała pomocy, bo inaczej w ogóle by stamtąd nie wyszła. Nie wiem, jak ona to robiła – ta praca była niczym najgorszy projekt naukowy w gimnazjum pomnożony przez tysiąc, czyli zupełnie nie moja broszka. Ostatnio Jess zaczęła stosować przekupstwo, żeby zwabić mnie do muzeum.

Szybko jej odpisałam, że właśnie jestem z babcią.

„Uściśnij Bunię ode mnie!! Ale musisz to zobaczyć!!”.

– Wszystko w porządku? – upewniła się Bunia.

– Jess kazała cię uściskać – odparłam, a Bunia posłała całusa. – Ehm, Buniu… – zaczęłam.

– Leć! Baw się dobrze z przyjaciółką na mieście – powiedziała. Uśmiechała się i tylko machnęła ręką w stronę drzwi. Zebrała talerzyki, zanim mogłam coś powiedzieć.

– Jeszcze jeden uścisk?

– Oczywiście, złotko. – Nie wiem, kto ściskał mocniej, ja czy Bunia.

Jess ponagliła mnie SMS-em, kiedy zmierzałam do drzwi.

„Co jest?” – napisałam, czując w głowie przyjemne uderzenie szampana.

„Nie uwierzysz!!”.