Zachowania polskich konsumentów w warunkach kryzysu gospodarczego - ebook

Ogólnoświatowy kryzys gospodarczy ostatnich lat, kryzys w wymiarze europejskim i poszczególnych krajów, wywołuje niekorzystne zjawiska w gospodarkach, a te generują niekorzystne zmiany także w polskiej gospodarce, tworząc nowe uwarunkowania dla funkcjonowania podmiotów rynkowych, w tym konsumentów. Zachowania podmiotów rynkowych określa niepewność i ryzyko powodowane niepewną sytuacją gospodarczą, w tym rynkową.

Praca ma na celu identyfikację powstających, przejawiających się w konsumpcji i zachowaniach konsumentów, nowych procesów i zjawisk, a także działań adaptacyjnych indywidualnych podmiotów konsumpcji w nowych, trudnych warunkach gospodarczych. Zachowania konsumentów w okresie zwiększającej się niepewności i ryzyka stanowią interesujący poznawczo przedmiot badań.

Podstawą pracy były bogate źródła danych i informacji. Posłużono się rozległą literaturą przedmiotu, statystykami wyczerpującymi i niewyczerpującymi oraz danymi z Internetu. Szczególnie istotnymi źródłami danych są w tej pracy wyniki badań pierwotnych, które pozwoliły poznać zachowania konsumentów w sytuacji kryzysowej i kierunki modyfikacji działalności konsumpcyjnej.

Zamierzeniem autorów było zaprezentowanie problematyki związanej z konsumpcją i zachowaniami konsumentów w warunkach kryzysu gospodarczego. W tym celu dokonano takiego doboru zagadnień, które będą sprzyjały przydatności monografii dla badaczy tego problemu, gdyż dają asumpt do dyskusji i dalszych badań nad zachowaniami konsumentów w bardzo turbulentnym otoczeniu rynkowym, a także dla praktyków, którym praca będzie przydatna do prognozowania określonych rynkowych zachowań konsumentów w przyszłości. Praca pomocna będzie także studentom zdobywającym wiedzę w specjalnościach marketingowych oraz słuchaczom studiów podyplomowych zainteresowanym zagadnieniami rynkowych zachowań konsumentów.

Część 1. Oznaki kryzysu gospodarczego w świetle wskaźników ekonomicznych Urszula Grzega

1.1. Źródła i przyczyny  światowego kryzysu gospodarczego

1.2. Kryzys, jako uwarunkowanie konsumpcji  i zachowań konsumentów

1.3. Sytuacja gospodarcza w Polsce w latach 2007–2010

1.3.1. Tempo wzrostu gospodarczego

1.3.2. Wskaźniki wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych

1.3.3. Sytuacja na rynku pracy mierzona stopą bezrobocia oraz przeciętnym wynagrodzeniem realnym brutto w gospodarce narodowej

1.3.4. Dochody do dyspozycji w sektorze gospodarstw domowych

1.3.5. Spożycie indywidualne w sektorze gospodarstw domowych

1.3.6. Wskaźniki ufności konsumenckiej oraz opinie Polaków  na temat kryzysu gospodarczego

1.4. Ocena wpływu światowego kryzysu gospodarczego na gospodarkę Polski i polskich konsumentów

Część 2. Zachowania finansowe konsumentów w świetle globalnego kryzysu  gospodarczego Sławomir Smyczek

2.1. Zachowania finansowe konsumentów  – ujęcie teoretyczne

2.2. Modele zachowań finansowych konsumentów  – pojęcie, rodzaje, charakterystyka

2.3. Obszary instytucjonalne zachowań finansowych  konsumenta

2.4. Metodyczne aspekty badań wpływu kryzysu  na zachowania finansowe konsumentów

2.5. Zmiany w zachowaniach finansowych konsumentów w świetle kryzysu gospodarczego

2.6. Zachowania finansowe konsumentów w okresie kryzysu gospodarczego

2.6.1. Gospodarowanie środkami finansowymi w okresie kryzysu gospodarczego

2.6.2. Finansowanie zakupów przez konsumentów w okresie kryzysu gospodarczego

2.6.3. Tworzenie i utrzymywanie zapasów buforowych oraz  zabezpieczanie się konsumentów w okresie kryzysu gospodarczego

2.6.4. Inwestowanie i pomnażanie majątku przez konsumentów w okresie kryzysu gospodarczego

2.7. Eksploracja struktury modelu zachowań finansowych konsumentów w okresie kryzysu gospodarczego

2.8. Typologia konsumentów w świetle zmian w zachowaniach finansowych w warunkach kryzysu gospodarczego

Część 3. Zachowania konsumentów  w warunkach niepewności i ryzyka Ewa Kieżel

3.1. Niepewność i ryzyko, jako uwarunkowania  zachowań konsumentów

3.2. Postępowanie polskich konsumentów w warunkach niepewności i ryzyka w świetle badań pierwotnych

Część 4. Zachowania polskich konsumentów  na rynku żywności w warunkach kryzysu gospodarczego Jolanta Zrałek

4.1. Rynek żywności w warunkach kryzysu  gospodarczego

4.2. Rynek żywności ekologicznej i jego zmiany w dobie kryzysu gospodarczego

4.3. Konsumpcja żywności w polskich gospodarstwach domowych

4.4. Zachowania konsumentów na rynku żywności  w świetle badań bezpośrednich

Część 5. Reakcje polskich konsumentów na kryzys gospodarczy
i ich zachowania przystosowawcze (na przykładzie zakupu dóbr trwałego użytku i wyposażenia wnętrz) Aleksandra Burgiel

5.1. Przejawy kryzysu na rynku dóbr trwałego  użytkowania

5.2. Zmiany na polskim rynku dóbr trwałego  użytkowania w okresie kryzysu

5.3. Reakcje polskich konsumentów na kryzys gospodarczy w segmencie dóbr trwałego użytkowania i artykułów wyposażenia wnętrz – wyniki badań pierwotnych

5.3.1. Postrzeganie kryzysu i jego skutków społeczno-ekonomicznych wśród badanych konsumentów

5.3.2.  Zakres i przejawy zachowań przystosowawczych  konsumentów na rynku dóbr trwałych  w warunkach zagrożenia kryzysem

5.3.3. Niepewność oraz oczekiwania względem przyszłości jako determinanty zachowań konsumentów na rynku dóbr trwałego użytkowania

Załącznik

Część 6. Zachowania przystosowawcze polskich konsumentów w warunkach kryzysu gospodarczego  (na przykładzie wybranych usług) Izabela Sowa

6.1. Charakterystyka zachowań konsumentów na rynku usług

6.2. Proces serwicyzacji w gospodarce polskiej  i europejskiej

6.3.  Reakcje konsumentów na kryzys gospodarczy

6.3.1. Przejawy i zakres zachowań dostosowawczych  na rynku usług

6.5. Perspektywy rozwoju sektora usług jako rezultat zmian zachodzących w gospodarstwach domowych

Część 7. Postawy etnocentryczne konsumentów na rynku europejskim  na tle uwarunkowań kulturowych  w warunkach kryzysu gospodarczego Agata Małysa-Kaleta

7.1. Uwarunkowania kulturowe w kształtowaniu postaw i zachowań konsumentów

7.2. Etnocentryzm jako postawa konsumentów  w warunkach kryzysu

7.3. Postawy etnocentryczne konsumentów z wybranych krajów europejskich w warunkach recesji na podstawie badań bezpośrednich

7.3.1. Podobieństwa i różnice konsumentów europejskich w aspekcie kulturowym

7.3.2. Założenia badań bezpośrednich

7.3.3. Kraj pochodzenia produktu jako kryterium wyboru  w decyzjach konsumentów i jego miejsce  na tle pozostałych determinant

7.3.4. Motywy tworzenia postaw etnocentrycznych  wśród badanych

7.3.5. Preferowane przez Polaków i Czechów kraje pochodzenia produktu dla wybranych kategorii produktowych

7.3.6. Ustosunkowanie konsumentów z wybranych krajów  do produktów europejskich/unijnych

Podsumowanie