Status prawny referendarza sądowego w Rzeczypospolitej Polskiej - ebook

W książce przedstawiono ustrojowe zasady funkcjonowania referendarza sądowego, a także jego rolę w wymiarze sprawiedliwości, ze szczególnym uwzględnieniem zgodności z Konstytucją oraz nadal spornymi w doktrynie kwestiami dotyczącymi niezależności referendarza sądowego podczas wypełniania powierzonych mu czynności oraz ich prawnego charakteru. Z jednej strony bowiem referendarz jest traktowany jako organ wyposażony w ściśle sprecyzowane własne kompetencje, który ma wykonywać niezależnie powierzone czynności, a z drugiej pozostaje przypisany do grupy urzędników sądowych, czyli jest pracownikiem w rozumieniu prawa pracy. Referendarz sądowy w zakresie przyznanych kompetencji ma pozycję zbliżoną do pozycji ustrojowej sędziego i ponosi odpowiedzialność za wydawane decyzje, ale ostatecznie pozostaje najwyżej usytuowanym w hierarchii urzędnikiem sądowym.
Walorem opracowania jest ujęcie całościowe poruszanej problematyki, zawierające nie tylko analizę dogmatycznoprawną obowiązującego unormowania, lecz także prezentację instytucji referendarza sądowego w wymiarze historycznym i po części komparatystycznym.
Publikacja skierowana jest przede wszystkim do referendarzy sądowych, ale zainteresuje także sędziów, legislatorów, pracowników działów kadr w sądach. Będzie stanowiła pomoc dla aplikantów sądowych i studentów wydziałów prawa.

Wykaz skrótów 9
Wstęp 15
Rozdział I Geneza referendarza sądowego 23 1. Prawo do sądu a możliwości ograniczenia pozaorzeczniczych zadań 23 2. Referendarz sądowy w Niemczech i w Austrii 44 2.1. Referendarz sądowy w Niemczech 44 2.1.1. Pozycja ustrojowa 52 2.1.2. Warunki wykonywania czynności 56 2.1.3. Zakres spełnianych czynności 58 2.1.3.1. Sąd Rejonowy (Amtsgericht) 58 2.1.3.2. Sąd Krajowy (Landgericht), Najwyższy Sąd Krajowy (Oberlandsgericht), Federalny Sąd Najwyższy (Bundesgerichthof), Sąd Pracy (Arbeitsgericht) 61 2.1.3.3. Federalny Sąd Patentowy (Bundespatentengericht) 62 2.1.3.4. Postępowanie karne. Prokuratura 62 2.1.3.5. Administracja sądowa 62 2.1.3.6. Uprawnienia w zakresie realizacji czynności 63 2.1.4. Odwołanie od orzeczeń referendarza sądowego w Niemczech 64 2.2. Referendarz sądowy w Austrii 65 2.2.1. Rozwój instytucji referendarza sądowego w Austrii 65 2.2.2. Referendarz sądowy w Austrii w przepisach ustawy z 12 grudnia 1985 r. 67 2.2.2.1. Pozycja ustrojowa 67 2.2.2.2. Warunki wykonywania czynności 69 2.2.2.3. Zakres spełnianych czynności 71 2.2.3. Odwołanie od orzeczeń referendarza sądowego w Austrii 73 3. Rekomendacja Rady Europy w sprawie niektórych środków przeciwdziałania nadmiernemu obciążeniu sądów 74 4. Przesłanki powołania referendarza sądowego w Polsce 79 5. Prace legislacyjne nad wprowadzeniem referendarza sądowego w Polsce 86
Rozdział II Ustrojowe podstawy funkcjonowania referendarza sądowego 103 1. Charakter prawny 103 2. Problematyka zgodności referendarza sądowego z Konstytucją 117 3. Zasada niezawisłości sędziowskiej a niezależność referendarza sądowego 130
Rozdział III Warunki pełnienia czynności przez referendarza sądowego 152 1. Przesłanki objęcia stanowiska referendarza sądowego 152 2. Aplikacja 181 3. Prawa i obowiązki 186 3.1. Prawo do objęcia stanowiska sędziego lub asesora sądowego przez referendarza sądowego 186 3.2. Odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących sędziów do referendarzy sądowych 198 3.3. Odesłanie do ustawy o pracownikach sądów i prokuratury oraz do ustawy o pracownikach urzędów państwowych 208 3.4. Szczególny zespół praw i obowiązków referendarza sądowego 222 4. Rozwiązanie stosunku pracy 233 5. Samorządność zawodowa 239 6. Wynagrodzenie referendarza sądowego 242 7. Odpowiedzialność dyscyplinarna i porządkowa 249
Rozdział IV Zakres czynności spełnianych przez referendarza sądowego w sądownictwie powszechnym i administracyjnym 264 1. Postępowanie wieczystoksięgowe 264 2. Postępowanie rejestrowe i nakazowe 268 3. Postępowanie cywilne i postępowanie w sprawach gospodarczych 273 4. Postępowanie przed sądem administracyjnym 281 5. Postępowanie karne 286 6. Postępowanie w sprawach o wykroczenia 293 7. Odwołanie od orzeczeń referendarza sądowego 294
Rozdział V Perspektywy rozwoju referendarza sądowego w wymiarze europejskim 306 1. Europejska Unia Referendarzy Sądowych 306 2. Zielona Księga Referendarza Sądowego jako projekt ujednolicenia tego zawodu w krajach Unii Europejskiej 312
Uwagi końcowe de lege lata i de lege ferenda 321
Akty prawne 333
Orzecznictwo 341
Literatura 345