Wzorce protokołów operacyjnych w chirurgii ogólnej i naczyniowej. Tom 2 - ebook

Redaktorzy naukowi

Jamal J. Hoballah, MD, MBA, FACS

Professor and Chairman

Department of Surgery

American University of Beirut

Medical Center

Beirut, Lebanon

Professor of Surgery

Department of Surgery

Vascular Surgery Division

University of Iowa Carver

College of Medicine

Iowa City, IA, USA

[email protected]

Carol E.H. Scott-Conner, MD, PhD, MBA, FACS

Professor of Surgery

Department of Surgery

University of Iowa Carver

College of Medicine

Iowa City, IA, USA

[email protected]

Maher A. Abbas, MD Regional Colon and Rectal Surgery, SCPMG

Director, Permanente National Center of Excellence Chair, Center for

Minimally Invasive Surgery, Los Angeles, CA, USA

Ahmed M. Abou-Zamzam, MD Department of Cardio Vascular

and Thoracic Surgery, Loma Linda University Medical Center,

Loma Linda, CA, USA

Maen S. Aboul Hosn, MD Department of Surgery,

American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon

Mark Adelman, MD Department of Surgery,

NYU Langone Medical Center, New York, NY, USA

Abdi Ahari, MD General Surgery, Mason City Clinic,

Mason City, IA, USA

Houssein Haidar Ahmad, MD Department of Surgery,

American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon

Mohamad H. Alaeddine, MD Department of Surgery/Division

of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,

Beirut, Lebanon

Parth B. Amin, MD Department of Vascular Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Evgeny V. Arshava, MD Department of Surgery,

University of Iowa, Iowa City, IA, USA

Jeffrey L. Ballard, MD Division of Vascular Surgery,

Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA

Hisham Bassiouny, MD Department of Surgery,

University of Chicago, Chicago, IL, USA

Ross Bengtson, MD Department of General Surgery,

St. Joseph’s Medical Center, Brainerd, MN, USA

Christian Bianchi, MD Division of Vascular Surgery,

Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA

Kelly S.A. Blair, MD Department of Surgery, Section

of Vascular Surgery, University of Chicago, Chicago, IL, USA

Michael Bonebrake, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinic, Iowa City, IA, USA

Kevin A. Bridge, MD, MSPH Department of General Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Christopher Bunch, MD Department of Vascular Surgery,

Essentia Health System/Duluth Clinic, Duluth, MN, USA

John C. Byrn, MD Department of Surgery, University of Iowa

Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA

Keith D. Calligaro, MD Department of Surgery,

Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,

Philadelphia, PA, USA

Daniel Calva-Cerqueira, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals & Clinics, Iowa City, IA, USA

Gregory A. Carlson, MD Memorial Health System,

Colorado Springs, CO, USA

Cassius Iyad Ochoa Chaar, MD, MS Department of Vascular

Surgery, University of Pittsburgh Medical Center,

Pittsburgh, PA, USA

Roderick T.A. Chalmers, MD Vascular Surgical Service,

Royal Infirmary of Edinburgh, Edinburgh, UK

Edward Y. Chan, MD Department of Surgery,

Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA

Edward H. Chin, MD Department of Surgery,

Mount Sinai School of Medicine, New York, NY, USA

Jason Chiriano, DO Department of Surgery, Loma Linda

University Medical Center, Loma Linda, CA, USA

Sung Woon Chung, MD Department of Thoracic

and Cardiovascular Surgery, Pusan National University Hospital,

Busan, Korea

Brian A. Coakley, MD Department of Surgery, The Mount Sinai

Medical Center, New York, NY, USA

Thomas E. Collins, MD Department of Surgery, University of

Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Michael S. Connors III, MD Division of Vascular Surgery,

Department of Surgery, Ochsner Clinic, New Orleans, LA, USA

David C. Corry, MD Department of Vascular/Endovascular

Surgery, Memorial Health System, Colorado Springs, CO, USA

John W. Cromwell, MD Department of Surgery,

University of Iowa Carver College of Medicine, Iowa City, IA, USA

Roy R. Danks, DO School of Medicine, St. Lukes Health System,

Cushing Memorial Hospital, Leavenworth, KS, USA

R. Clement Darling III, MD Department of Vascular Surgery,

Division of Vascular Surgery, Albany Medical Center Hospital,

Albany, NY, USA

Celia M. Divino, MD Department of Surgery,

The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA

Matthew J. Dougherty, MD Department of Surgery,

Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,

Philadelphia, PA, USA

Laura Doyon, MD Department of Surgery, The Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA

Walid Faraj, MD, FRCS Department of Surgery,

American University of Beirut-Medical Center, Beirut, Lebanon

Michael C. Fraterelli, MD Department of Surgery,

Medical Center of Aurora, Aurora, CO, USA

Julie Freischlag, MD Department of Surgery, Johns Hopkins

University School of Medicine, Baltimore, MD, USA

Joshua R. French, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Peter C. Fretz, MD Department of Urology,

Elkhart General Hospital, Elkhart, IN, USA

Nabil Fuleihan, MD Department of Otolaryngology-Head

and Neck Surgery, American University of Beirut,

Beirut, Lebanon

Julie Guidroz, MD Department of Surgery, University of Iowa

Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Fady F. Haddad, MD Department of Surgery,

American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon

Susan Skaff Hagen, MD, MSPH Department of Surgery,

University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA

Mazen M. Hashisho, MD Department of Surgery,

Stony Brook University Hospital, Northport VA Medical Center,

Northport, NY, USA

Jamal J. Hoballah, MD, MBA Department of Surgery,

American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon;

Department of Surgery, Vascular Surgery Division,

University of Iowa Carver College of Medicine, Iowa City, IA, USA

Mohammad A. Hojeij, MD Department of Surgery/Division

of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,

Beirut, Lebanon

Hisakazu Hoshi, MD Department of Surgery,

Division of Endocrine and Surgical Oncology, University of Iowa

Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Rabih Houbballah, MD Department of Vascular

and Endovascular Surgery, Henri Mondor Hospital, Creteil, France

James Howe, MD Department of Surgery, University of Iowa

Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Jennifer E. Hrabe, MD Department of Surgery,

University of Iowa, Iowa City, IA, USA

Mohammad K. Jamal, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Faek R. Jamali, MD Department of Surgery,

American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon

Bellal A. Joseph, MD Department of Surgery Section of Trauma,

Critical Care, and Emergency Surgery, University of Arizona,

Tucson, AZ, USA

Sergy Khaitov, MD Division of Colon and Rectal Surgery,

Department of Surgery, The Mount Sinai Hospital,

New York, NY, USA

Ismail Mohamad Khalil, MD Department of Surgery,

American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon

Mohammad Khreiss, MD Department of Surgery,

University of Arizona, Tucson, AZ, USA

Prashant Khullar, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

[email protected]

John Lane, MD Department of Surgery, University of California,

Irvine, Orange, CA, USA

Chad Laurich, MD Department of Surgery, University of Iowa

Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA

Yi-Horng Lee, MD Department of Surgery, University of Iowa

Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Timothy D. Light, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Danny Liu, MD Department of Surgery, University of Iowa

Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Shauna Lorenzo-Rivero, MD Department of Surgery,

University of Tennessee School of Medicine, Chattanooga,

TN, USA

Catherine Madorin, MD Department of Surgery,

The Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA

Dale Maharaj, MBBS Caribbean Vascular and Vein Clinic,

St. Clair Medical Center, St. Clair, Trinidad

Michel S. Makaroun, MD Department of Vascular Surgery,

University of Pittsburgh Medical Center, Pittsburgh, PA, USA

Samy Maklad, MD Department of General Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Elizabeth A. Marshall, MD University of Iowa Hospital

and Clinics, Iowa City, IA, USA

Mario Martinasevic, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA

Manish Mehta, MD, MPH The Institute for Vascular Health

and Disease, Albany Medical Center Hospital, Albany, NY, USA

Samuel R. Money, MD Department of Surgery,

Division of Vascular Surgery, Ochsner Clinic,

New Orleans, LA, USA

Charles H. Mosher, MD University Medical Center,

University of Arizona, Tucson, AZ, USA

Munier M.S. Nazzal, MD Department of Surgery,

University of Toledo Medical Center, Toledo, OH, USA

Scott Q. Nguyen, MD Department of Surgery, Mount Sinai

School of Medicine, New York, NY, USA

Kathleen J. Ozsvath, MD Department of Vascular Surgery,

Albany Medical Center Hospital, Albany, NY, USA

F. Ezequiel Parodi, MD Department of Vascular Surgery,

University of South Florida, Tampa, FL, USA

Graeme Pitcher, MBBCh University of Iowa Hospital

and Clinics, Iowa City, IA, USA

Simon Roh, MD Department of Surgery, University of Iowa

Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA

Bassem Y. Safadi, MD Department of Surgery/Division

of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,

Beirut, Lebanon

Jean Salem, MD Department of Surgery, American University

of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon

Carol E.H. Scott-Conner, MD

Department of Surgery, University of Iowa Carver College

of Medicine, Iowa City, IA, USA

Pierre Sfeir, MD Department of Surgery,

American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon

Murray L. Shames, MD Division of Vascular and Endovascular

Surgery, University of South Florida, Tampa, FL, USA

Mark Shapiro, MD Department of Cardiothoracic Surgery,

The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA

Mel J. Sharafuddin, MD Department of Surgery and Radiology,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

William J. Sharp, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Rajesh Shetty, MD Organ Transplant Centre,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Joel Shilyansky, MD Division of Pediatric Surgery,

Department of Surgery, University of Iowa Children’s Hospital,

Iowa City, IA, USA

Kristen C. Sihler, MD, MS Departments of General Surgery,

Trauma, and Critical Care, Maine Medical Center, Portland,

ME, USA

Jessica K. Smith, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Lori K. Soni, MD Department of Surgery, University of Iowa

Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Philip M. Spanheimer, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Amy Bobis Stanfill, MD Department of Pediatric Surgery,

Children’s Hospital of Illinois, University of Illinois College

of Medicine, Peoria, IL, USA

Emily Steinhagen, MD Department of Surgery,

The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA

Sujata Subramanian, MD Department of Surgery,

Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,

Philadelphia, PA, USA

Raphael C. Sun, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA

Gary William Swain, Jr., MD Department of Surgery,

Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA

Theodore H. Teruya, MD Department of Vascular Surgery,

Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA

Vassiliki Liana Tsikitis, MD Department of Surgery,

University of Arizona, Tucson, AZ, USA

Georgios Tsoulfas, MD Department of Surgery,

Aristoteleion University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece

Kaare Weber, MD Department of Surgery, The Mount Sinai

Hospital, New York, NY, USA

Jessemae L. Welsh, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

Eanas S. Yassa, MD Department of Surgery,

University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA

John W. York, MD Division of Vascular Surgery,

Department of Surgery, Ochsner Clinic, New Orleans, LA, USA

Ahmad Zaghal, MD Department of Surgery, American

University of Beirut-Medical Center, Beirut, Lebanon

Linda P. Zhang, MD Department of General Surgery,

Mount Sinai School of Medicine, New York, NY, USATłumaczenie

Prof. dr hab. n. med. Piotr Andziak

Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie

Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Onkologicznej II WL WUM

Lek. med. Krzysztof Barski

I Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Przewodu Pokarmowego CMKP w Warszawie

Dr n. med. Zbigniew Biejat

Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie

Dr hab. n. med. Krzysztof Bojakowski

Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie

Prof. dr hab. n. med. Andrzej Budzyński

Klinika Chirurgii Endoskopowej, Metabolicznej oraz Nowotworów Tkanek Miękkich II Katedry Chirurgii Ogólnej UJ CM w Krakowie

Dr n. med. Jakub Ciosek

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach

Prof. dr hab. n. med. Jacek Dadan

Kierownik I Kliniki Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej UM w Białymstoku

Prof. dr hab. n. med. Marek Dobosz

Oddział Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Żywienia, COPERNICUS, Podmiot Leczniczy Sp. z o.o. w Gdańsku

Dr n. med. Dariusz Dziedzic

Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej, Instytut Chorób Płuc w Warszawie

Prof. dr hab. n. med. Adam Dziki

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

Dr hab. n. med., prof. WIML Mariusz Frączek

Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie

Lek. med. Ewelina Frejlich

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu

Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu

Dr n. med. Juliusz Gątarek

Klinika Chirurgii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie

Dr n. med. Andrzej Grabarczyk

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach

Dr n. med. Michał Grąt

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM

Dr n. med. Beata Jabłońska

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach

Prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Jeziorski

Klinika Chirurgii Onkologicznej UM w Łodzi

Mjr lek. med. Emil Jędrzejewski

Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny

Prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński

Klinika Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

Dr n. med. Krzysztof Kaseja

Oddział Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej, Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie-Zdunowie

Prof. dr hab. n. med. Wojciech Kielan

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu

Dr hab. n. med. Małgorzata Kołodziejczak

Warszawski Ośrodek Proktologii, Szpital św. Elżbiety w Warszawie

Lek. med. Paulina Kołomańska

Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie

Prof. dr hab. n. med. Marek Krawczyk

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM

Dr n. med. Michał Kusiński

Klinika Chirurgii Endokrynologicznej, Ogólnej i Naczyniowej UM w Łodzi

Dr n. med. Katarzyna Kuśnierz

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach

Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kuzdak

Kierownik Kliniki Chirurgii Endokrynologicznej, Ogólnej i Naczyniowej UM w Łodzi

Prof. dr hab. n. med. Paweł Lampe

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach

Dr hab. n. med. Wojciech Lisik

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, Instytut Transplantologii WUM

Prof. dr hab. n. med. Andrzej Matyja

I Katedra Chirurgii Ogólnej i Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie

Lek. med. Maciej Matyja

II Katedra Chirurgii Ogólnej CMUJ w Krakowie

Dr hab. n. med. Maciej Michalik, prof. UWM

Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej i Małoinwazyjnej, Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Olsztynie

Prof. dr hab. n. med. Maciej Misiołek

Katedra i Oddział Kliniczny Otorynolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w Zabrzu SUM w Katowicach

Dr n. med. Jan Morawiec

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

Dr n. med. Marcin Możański

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny

Dr hab. n. med. Sławomir Mrowiec

Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM w Katowicach

Dr hab. n. med. Piotr Myśliwiec

I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej UM w Białymstoku

Prof. dr hab. n. med. Tadeusz M. Orłowski

Klinika Chirurgii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie

Dr n. med. Artur Pasternak

I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie

Katedra Anatomii CMUJ w Krakowie

Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Paśnik

Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny

Lek. med. Alicja Przywózka

Kliniczny Oddział Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej, Szpital Bielański w Warszawie

Prof. dr hab. n. med. Piotr Richter

I Katedra Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie

Lek. med. Kinga Rośniak-Gasińska

Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi

Dr n. med. Julia Rudno-Rudzińska

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu

Prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski

Klinika Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej

Dr n. med. Adam Skalski

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu

Lek. med. Robert Skibiński

I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie

Prof. dr hab. n. med. Maciej Słodkowski

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej WUM

Dr n. med. Michał Solecki

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w Lublinie

Dr n. med. Rafał Solecki

I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie

Prof. dr hab. n. med. Janusz Strzelczyk

Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej UM w Łodzi

Prof. dr hab. n. med. Marek Szczepkowski

Kliniczny Oddział Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej, Szpital Bielański w Warszawie

Wydział Rehabilitacji, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Dr n. med. Mirosław Szura

I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie

Dr n. med. Robert Tarnawa

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM we Wrocławiu

Prof. dr hab. n. med. Wiesław Tarnowski

Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Przewodu Pokarmowego CMKP w Warszawie

Płk dr n. med. Piotr Trojanowski

Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny

Prof. dr hab. n. med. Grzegorz Wallner

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w Lublinie

Konsultant krajowy w dziedzinie chirurgii ogólnej

Lek. med. Piotr Worobiec

Klinika Chirurgii Naczyniowej CSK MSW w Warszawie

Dr hab. n. med., prof. WIML Mariusz Wyleżoł

Klinika Chirurgii, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie

Dr n. med. Witold Zgodziński

II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w LublinieRozdział 40 Hemikolektomia prawostronna

Simon Roh, John C. Byrn

Tłumaczenie: prof. dr hab. n. med. Adam Dziki, dr n. med. Jan Morawiec

WSKAZANIA

■ Rak.

■ Niedokrwienie.

■ Choroba uchyłkowa zlokalizowana w prawej połowie jelita grubego.

■ Krwawienie w prawej połowie jelita grubego.

■ Skręt kątnicy.

GŁÓWNE ETAPY OPERACJI

1. Szerokie cięcie pośrodkowe.

2. Kontrola jamy brzusznej w celu lokalizacji przerzutów (wątroba, otrzewna oraz jajniki u kobiet).

3. Nacięcie w linii Toldta oraz mobilizacja jelita w kierunku linii pośrodkowej.

4. Identyfikacja i ochrona obu moczowodów i dwunastnicy.

5. Odcięcie części proksymalnej i dystalnej jelita.

6. Podwiązanie naczyń krezkowych.

7. Usunięcie wyciętego fragmentu jelita (zaznaczenie proksymalnego i dystalnego końca).

8. Zespolenie jelita.

9. Kontrola zespolenia w kierunku drożności i szczelności.

10. Zamknięcie brzucha.

UWAGI I WARIANTY TECHNICZNE

■ Zespolenie jelitowe ręczne lub staplerowe.

■ Rozmiar i typ staplera oraz rodzaj szwu chirurgicznego.

■ Podwiązanie pnia głównego lub prawej gałęzi tętnicy okrężniczej środkowej.

■ Obecność/zaawansowanie rozsianej choroby nowotworowej.

POWIKŁANIA

■ Uraz moczowodu.

■ Uraz dwunastnicy.

■ Niewydolność zespolenia jelitowego.

WZÓR PROTOKOŁU OPERACYJNEGO

Rozpoznanie przedoperacyjne: Rak wstępnicy/niedokrwienie/choroba uchyłkowa/krwawienie.

Rodzaj operacji: Hemikolektomia prawostronna z zespoleniem jelitowym.

Rozpoznanie pooperacyjne: Jak wyżej (ewentualnie zmiany przerzutowe rozpoznane śródoperacyjnie).

Wskazania: U pacjenta lat ____ z dolegliwościami bólowymi jamy brzusznej/krwawieniem/zaparciami/wieloma epizodami zapalenia uchyłków wykryto raka/niedokrwienie/chorobę uchyłkową/krwawienie w prawej połowie okrężnicy. Wskazana była resekcja jelita w trybie planowym/pilnym.

Opis operacji: Przed zabiegiem anestezjolog założył cewnik do

znieczulenia zewnątrzoponowego. Pacjenta ułożono w pozycji leżącej na plecach i wprowadzono do znieczulenia ogólnego dotchawiczego. Zastosowano przerywany ucisk pneumatyczny kończyn dolnych. Przed operacją podano antybiotyki (profilaktyka przeciwbakteryjna). Założono cewnik Foleya oraz sondę nosowo-żołądkową. Brzuch umyto i obłożono sterylnie w typowy sposób. Przed rozpoczęciem operacji potwierdzono tożsamość pacjenta, zgodność procedury, miejsca operowanego i ułożenia oraz dostępność implantów i/lub niezbędnego wyposażenia.

Powłoki nacięto podłużnym cięciem pośrodkowym między wyrostkiem mieczykowatym mostka a wzgórkiem łonowym. Cięcie pogłębiono przez tkankę podskórną. Do uzyskania hemostazy użyto elektrokoagulacji. Odnaleziono kresę białą, którą nacięto, uzyskując dostęp do przestrzeni wewnątrzotrzewnowej.

Otworzono brzuch. Zrosty uwolniono na ostro nożyczkami Metzenbauma pod kontrolą wzroku. Guz był wyczuwalny we wstępnicy. Skontrolowano wątrobę, sieć większą, otrzewną i jajniki (jeżeli są obecne) w celu oceny przerzutów. Odnaleziono przerzuty w ____/nie odnaleziono przerzutów.

Skontrolowano jelito cienkie i umieszczono je po lewej stronie, używając namoczonej serwety oraz haka automatycznego. Za pomocą elektrokoagulacji uwolniono jelito grube wzdłuż beznaczyniowej linii Toldta od kątnicy po zagięcie wątrobowe. Pozostałe zrosty otrzewnowe przecięto, aby bardziej zmobilizować jelito. Zmobilizowano również końcowy odcinek jelita krętego przez uwolnienie jelita w okolicy zastawki krętniczo-kątniczej. Zlokalizowano oba moczowody, dwunastnicę, prawą nerkę oraz naczynia jajnikowe/jądrowe. Ostrożnie uwolniono zagięcie wątrobowe przez rozwarstwienie otrzewnej w zachyłku wątrobowo-nerkowym (Morrisona).

Wybrano dystalną i proksymalną granicę przecięcia jelita (określić ich lokalizację). Przecięto jelito, używając staplera liniowego. Następnie za pomocą elektrokoagulacji zaznaczono otrzewną pokrywającą krezkę jelita. Odnaleziono tętnicę krętniczo-kątniczą, którą podwójnie podwiązano jedwabnym szwem 2-0 i przecięto. Odnaleziono i podwiązano również prawą gałąź/pień główny tętnicy okrężniczej środkowej i tętnicę okrężniczą prawą. Pozostałą krezkę przecięto zabierając obecne węzły chłonne wraz z preparatem. Wycięte jelito usunięto (zaznaczając dystalny i proksymalny brzeg) i przesłano do badania histopatologicznego. Wykonano hemostazę w polu operacyjnym. Skontrolowano ukrwienie pozostawionych końców jelita.

W przypadku wykonywania zespolenia staplerowego

Dopasowano do siebie koniec dystalny i proksymalny jelita. Założono dwa szwy jedwabne 3-0, aby zbliżyć brzegi przeciwkrezkowe jelita. Nacięto jelito kręte i poprzecznicę na brzegu przeciwkrezkowym linii zszywek, założono stapler i strzelono. Skontrolowano krwawienie na linii zszywek. Następnie zaopatrzono linie nacięcia jelita staplerem liniowym/szwem dwuwarstwowym: ciągłym 3-0 Vicryl i pojedynczym jedwabnym 3-0 zagłabiającym sposobem Lemberta.

W przypadku wykonywania zespolenia szwem ręcznym

Delikatnie usunięto tkankę tłuszczową z 2–3 mm każdego z końców jelita. Dopasowano koniec jelita krętego do końca poprzecznicy, tak aby nie było napięcia. Nacięto brzeg przeciwkrezkowy jelita cienkiego w celu wyrównania średnic obu końców jelita. Wykonano zespolenie ręczne dwuwarstwowe koniec do końca, używając nici 3-0 Vicryl do pierwszej ciągłej warstwy i szwu jedwabnego 3-0 do drugiej warstwy szwów pojedynczych zagłabiających sposobem Lemberta.

Skontrolowano, czy zespolenie jest szczelne, szerokie i drożne. Krezkę jelita zszyto pojedynczymi szwami 3-0 Vicryl. Jamę otrzewnej obficie przepłukano. Sprawdzono hemostazę.

(Do wyboru: Założono kilka pojedynczych szwów odciążających ____ przez wszystkie warstwy). Powięź zamknięto szwem ciągłym____/założono pojedyncze szwy sposobem Smeada–Jonesa ____. Skórę zamknięto staplerem skórnym/szwem śródskórnym ____/inne.

Pacjent dobrze zniósł operację i został przeniesiony do oddziału pooperacyjnego w stanie stabilnym.