Niezależna literatura i dziennikarstwo przed 1989 rokiem. Idee - ludzie - spory - ebook
Niezależna literatura i dziennikarstwo przed 1989 rokiem. Idee - ludzie - spory - ebook
Jak działały instytucje kulturalne na emigracji? Jak publikowano wydawnictwa i czasopisma niezależne w kraju, poza cenzurą? Co różniło te dwa niezależne obiegi kulturowe? Kto je tworzył, jakie były ich losy? Jakie stały za nimi idee? O co się spierano? Jaką rolę odgrywała literatura w tych działaniach? Na te i wiele innych pytań odpowiada w książce autor, obecnie profesor w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UŁ, w czasach PRL-u działacz opozycyjny, w latach 1984-1994 dziennikarz Rozgłośni Polskiej RWE w Monachium. Zebrał tu swoje dotychczasowe badania i doświadczenia w zakresie niezależnej literatury i dziennikarstwa. W dwóch pierwszych częściach publikacji rysuje przemyślany, przefiltrowany przez własne doświadczenia obraz całości - w kraju i na emigracji - otrzymujemy choćby wnikliwą opowieść o paryskiej „Kulturze” i o Radiu Wolna Europa. W trzeciej z kolei części autor przypomina sylwetki kilku twórców i poddaje analizie ich dokonania. Obok pisarzy nie do pominięcia, takich jak Miłosz czy Kisielewski, Konrad Tatarowski przypomina również tych dziś niemal zapomnianych (W. Sułkowski, M. Niemiec). Spory ideowe przywoływane w publikacji - w tym przede wszystkim spór Adama Michnika i Jarosława Kaczyńskiego o Traktat o gnidach Piotra Wierzbickiego - nie należą jedynie do historii i odcisnęły swój ślad również na dzisiejszym obrazie życia politycznego, społecznego i kulturowego.
Spis treści
Słowo wstępne
Wprowadzenie
1. Środowiska twórcze w PRL wobec „realnego socjalizmu” – rekonesans
O PRL-u w skrócie
Elity twórcze wobec PRL-u
Oblicza sprzeciwu wobec komunizmu
2. Dziennikarstwo: powołanie czy praca jak wiele innych?
Początki profesji dziennikarskiej
Mass media w Polsce przed rokiem 1998
Transformacja ustrojowa i przekształcenia na rynku mass mediów w Polsce po 1998 r.
O mass mediach w Polsce po roku 1998 – dygresja krytyczna
Część I. Życie literackie na emigracji po II wojnie światowej
Wokół pojęcia „literatury emigracyjnej”
3. Ostatnie dziesięciolecie literatury emigracyjnej (1982–1992)
Uwagi wstępne
Od emigracji wojennej do emigracji stanu wojennego
Emigracja a kaprysy historii
4. Kulturotwórcza działalność Rozgłośni Polskiej RWE
Uwagi wstępne
Twórcy kultury w RWE
Nowojorscy współpracownicy RP RWE
Współpracownicy Rozgłośni Polskiej RWE w Londynie
5. Paryska „Kultura” wobec RP RWE. Konflikty i współpraca
Uwagi wstępne
Współpracownicy paryskiej „Kultury” w audycjach RWE
Juliusz Mieroszewski
Czesław Miłosz
Witold Gombrowicz
Gustaw Herling-Grudziński
Jerzy Stempowski [antenowy pseudonim: Paweł Hostowiec]
Józef Czapski
Maria Czapska
Konstanty Aleksander Jeleński
Stefan Kisielewski
Leopold Unger
6. Polityka wschodnia „Kultury”
Początki polityki wschodniej „Kultury”
Giedroyc, Mieroszewski, Łobodowski – Różne życiorysy, podobne cele
Współpraca w dziedzinie kultury i sztuki
Źródła ideowe programu politycznego „Kultury”
7. W kręgu Radiowego „Teatru Wyobraźni” RWE
Figura Wieszcza w słuchowiskach Rozgłośni Polskiej RWE
Kanoniczny wzorzec „Teatru Wyobraźni” RWE
8. Reportaż jako dzieło sztuki. O twórczości radiowej Wojciecha Trojanowskiego
Sylwetka Wojciecha Trojanowskiego
Reportaże podróżnicze
Reportaże historyczne Trojanowskiego
Ta żołnierska piosenka…
Nowa odmiana gatunkowa reportażu – reportaż imaginacyjny
Tajemnice artystycznego sukcesu – próba rekonstrukcji
Publicystyczno-erudycyjne walory reportaży Trojanowskiego
Część II. Nurt kultury niezależnej w PRL
Uwagi wstępne
Ruchy kontestacyjne na Zachodzie a kultura niezależna w PRL
Literacka „Nowa Fala” i studencki ruch teatralny
9. Początki niezależnego dziennikarstwa w PRL. Rola „drugiego obiegu” wydawniczego
O pojęciu „drugiego obiegu” wydawniczego
Zakres i zasięg oddziaływania „drugiego obiegu”
Społeczno-polityczne konsekwencje działalności niezależnej prasy i wydawnictw w PRL
Podziemna prasa kulturalna i jej znaczenie
Modyfikacja ról nadawcy i odbiorcy przekazów „drugiego obiegu”
„Drugi obieg” a oficjalna polityka wydawnicza
10. Literatura niezależna i prasa podziemna w Rozgłośni Polskiej RWE
Uwagi wstępne
Literatura niezależna w audycjach Rozgłośni Polskiej RWE
Udział pisarzy i publicystów z kraju w audycjach RWE
Prasa podziemna w programie Wolnej Europy
„Przegląd prasy podziemnej”
Prasa podziemna w innych audycjach RWE
Polska prasa podziemna w audycjach innych rozgłośni narodowych RWE
11. Prasa strajkowa – studium przypadku
Model funkcjonowania prasy strajkowej
Obieg informacji w czasie strajku
Działalność informacyjna o przebiegu i celach strajku
Studencka prasa strajkowa
Specyfika i tematyka prasy studenckiej w omawianym okresie
Pisma z dominacją treści rozrywkowo-żartobliwych
Prasa informacyjno-publicystyczna
Biuletyn Informacyjny „Strajk” i sprawa Lindy Winsh
Sprawy Lindy Winsh ciąg dalszy
Część III. Sylwetki pisarzy. Analiza wybranych dzieł
12. Traktat o gnidach Piotra Wierzbickiego i jego polemiści
Okoliczności powstania Traktatu o gnidach
Konteksty historyczne i towarzyskie
O pojęciu „gnidy” i „gnidowatości”
Wokół Traktatu o gnidach – polemiki
Adam Michnik o Traktacie o gnidach
Polemika Jarosława Kaczyńskiego
Spór o życiorysy czy konflikt aksjologiczny?
13. Obraz PRL-u w pisarstwie Stefana Kisielewskiego
Zakres i przedmiot rozważań
Konstrukcja postaci bohaterów-narratorów w powieściach Kisielewskiego
Ideowe i filozoficzne zaplecze powieści Stefana Kisielewskiego
Antykomunizm i liberalizm w pisarstwie Stefana Kisielewskiego
Realizm jako pisarski program
Pisarstwo Kisielewskiego w ocenach krytyków
Erotyka w prozie Stefana Kisielewskiego
Wątki kryminalne w powieściach Kisielewskiego
Błazeńska twarz i historiozoficzny pesymizm
14. Arcydzieło literatury wspomnieniowej – Kurier z Warszawy Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Ostatnia misja Kuriera
Uwagi wstępne
Wartości artystyczne Kuriera z Warszawy
Nieheroiczny bohater w heroicznych sytuacjach
Ostatnia misja Kuriera. Kilka osobistych refleksji i wspomnień
Spotkania w Łodzi i Bełchatowie
15. Tadeusz Nowakowski – szkic do portretu
16. Czesław Miłosz – poeta zakazany
Uwagi wstępne
Kilka słów o Zdobyciu władzy Czesława Miłosza
Zarys analizy poematu Czesława Miłosza Na trąbach i na cytrze
17. Poetyka i emigracja. Przypadek Jacka Bierezina
Emigracja jako „sztuka dystansu”
Tyle rzeczy Jacka Bierezina
Powrót do autentystycznych korzeni
18. Witold Sułkowski i jego twórczość
19. Nieznośna nieprzezroczystość bytu. Poezja Macieja Niemca
Bibliografia
Nota bibliograficzna
Indeks osobowy
Nota o Autorze
Kategoria: | Media i dziennikarstwo |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-8088-513-4 |
Rozmiar pliku: | 1,4 MB |