Religia techniki - ebook
Religia techniki - ebook
W jaki sposób postęp naukowo-techniczny jest motywowany religijnie?
Co łączy naukowców, inżynierów i myślicieli chrześcijańskich?
Jakie starożytne wyobrażenia stoją za oczarowaniem nowoczesnymi technologiami?
Czy naukę i technikę można uznać za narzędzia „transcendencji”?
Filozofowie, historycy, biolodzy czy fizycy wielokrotnie pisali o relacji nauki i religii – związki religii i techniki wydają się natomiast tematem zaniedbanym. Historyk David F. Noble stara się zapełnić tę lukę. Argumentuje, że w cywilizacji zachodniej kulturowe fundamenty rozwoju technologicznego położono już w IX wieku, kiedy sztuki użyteczne powiązano z ideą chrześcijańskiego zbawienia. Bada wzajemne wpływy religii, nauki i techniki aż po wiek XX, w którym ludzie zaczęli władać niemal boską wiedzą i mocą. Przybliża fascynujące profile ideowych architektów współczesnej nauki, a na przykładzie wielkich przełomów w poznawaniu rzeczywistości i władaniu nią – od odkryć geograficznych, przez energię atomową i eksplorację kosmosu, po zsekwencjonowanie ludzkiego genomu i prace nad sztuczną inteligencją – pokazuje, że naukowo-techniczne dążenie do udoskonalania świata i człowieka trudno uznać za czysto świeckie przedsięwzięcie.
Noble ocenia krytycznie zarówno postęp techniczny za wszelką cenę, jak i rolę religii w rozbudzaniu wyobrażeń o raju odzyskanym za pomocą wiedzy i technologii. Apeluje o nową ocenę naszego oczarowania niekontrolowanym rozwojem technologicznym. Tytułowa „religia techniki” wiąże się z niezadowoleniem z zastanego świata i szukaniem technologicznych sposobów wyzwolenia się od niego – odnalezienia lub stworzenia lepszej, „transcendentnej” rzeczywistości. Noble pyta, czy ta specyficzna relacja religii i techniki, nawet jeśli kiedyś była pożyteczna, nadal sprzyja ludziom: czy wciąż promuje dobro człowieka i jego świata, czy chce już tylko pomóc człowiekowi z tego świata uciec?"
Kategoria: | Socjologia |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-7886-209-3 |
Rozmiar pliku: | 4,6 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
David F. Noble (1945–2010) zajmował stanowisko Profesora Historii w York University w Toronto. Był także profesorem wizytującym (Hixon/Riggs Visiting Professor) w Harvey Mudd College w Claremont, w Kalifornii, wykładał w Massachusetts Institute of Technology i w Drexel University, a ponadto był kuratorem ds. nowoczesnej techniki w Smithsonian Institution. Jego poprzednie książki to America by Design: Science, Technology, and the Rise of Corporate Capitalism, Forces of Production: A Social History of Industrial Automation, A World Without Women: The Christian Clerical Culture of Western Science oraz Progress Without People: New Technology, Unemployment and the Message of Resistance.Przedmowa
Richard Seed, fizyk z Chicago, stał się sensacją medialną w pierwszych dniach 1998 roku, kiedy ogłosił, że rozpocznie eksperymenty nad klonowaniem człowieka, mimo szeroko rozpowszechnionych obaw opinii publicznej na temat ludzkich i społecznych konsekwencji takich badań. Jego śmiały komunikat wywołał gorącą debatę na całym świecie, a nawet stał się bodźcem do politycznych prób przygotowania ustaw, wymierzonych przeciwko naukowemu ryzykanctwu. W całym tym zgiełku całkowicie zignorowano jednak religijne uzasadnienie, jakie znajdowało się u sedna buntowniczej deklaracji Seeda i które, jego zdaniem, wznosiło projekt klonu ludzkiego ponad obawy społeczne.
„Bóg stworzył człowieka na swój obraz”, wyjaśniał Seed w wywiadzie z 7 stycznia dla programu Morning Edition w National Public Radio. „Bóg chciał, aby człowiek się z Nim zjednoczył. Staniemy się z Bogiem jednością. Będziemy mieli prawie tyle samo wiedzy i prawie tyle samo mocy, co Bóg. Klonowanie i przeprogramowanie DNA to pierwszy poważny krok w stawaniu się »jednością z Bogiem«”. W ten lapidarny sposób Seed przywołał główną myśl religii techniki^() – wiary, która rozbudza zachodnią wyobraźnię techniczną od tysiąca lat. Bez wątpienia ta innoświatowa mitologia zainspirowała wielkie dokonania, które przysłużyły się ludzkości, ale – o czym świadczy zapowiedź Seeda – w efekcie może się ona okazać bardziej zagrożeniem niż błogosławieństwem. Niestety, przesłanie religijne Seeda nie tyle zlekceważono, co wręcz go nie zauważono, przez co nie sprowokowało ono żadnego namysłu nad głębszymi pobudkami leżącymi u podstaw naukowych i technicznych przedsięwzięć. Potwierdziło ono wszakże główną tezę tej książki.
David F. Noble
Wrzesień 1998Podziękowania
Pragnę podziękować następującym osobom za inspiracje, wskazówki i pozostałe formy wsparcia, którego udzieliły mi w trakcie pracy nad tą książką: Philowi Agre’owi, Andrew Chaikenowi, Tracy Clemenger, Tedowi Danielsowi, Ashbelowi Greenowi, Bertowi Hallowi, Sandrze Harding, Stefanowi Helmreichowi, Davidowi Hessowi, Tomowi Hughesowi, Andrew Kimbrellowi, Jeffowi Kruse’owi, Rogerowi Launiusowi, Kevinowi McGuire’owi, Leonardowi Minsky’emu, Mary Jo O’Connor, George’owi Ovittowi, J. D. Pipherowi, Lee Saegesserowi, Janowi Sappowi, Danielowi Schenkerowi, Donowi Stevensowi, a zwłaszcza Douglasowi Noble’owi, Mary Ann O’Connor i Margaret Wertheim. Chciałbym także wyrazić wdzięczność za pomoc ze strony kanadyjskiej Rady ds. Badań w Naukach Społecznych i Humanistycznych.