Społeczeństwo obywatelskie w myśli społecznej Jana Pawła II i Vaclava Havla - ebook

Warto postawić pytanie: „Jaki jest dzisiejszy model społeczeństwa obywatelskiego w Polsce?” Z pewnością opiera się on na dwóch filarach: normatywnym i aksjologicznym. W sensie normatywnym, społeczeństwo obywatelskie tworzą regulacje prawne, pozwalające na funkcjonowanie administracji samorządowej, zapewniające wolność stowarzyszeń, pozwalające obywatelom na partycypację w życiu społeczno-politycznym danej społeczności. Filar drugi ma charakter aksjologiczny, opiera się na wartościach składających się na podmiotowość społeczeństwa obywatelskiego.

Autorka, wychodząc poza wąskie, prawnicze tylko, filozoficzne czy socjologiczne analizy, sięga do narzędzi, których dostarczają wszystkie wspomniane dziedziny, poddając społeczeństwo obywatelskie opracowaniu interdyscyplinarnemu. Efekt jej dociekań jest więcej niż zadowalający, stanowiąc unikalną i co najważniejsze, niebywale inspirującą intelektualnie próbę empirycznej analizy społeczeństwa obywatelskiego przy odwołaniu do filozoficznego dziedzictwa Václava Havla i Jana Pawła II – dwóch wielkich XX-wiecznych obrońców ludzkiej wolności.

Podziękowania            7

Wstęp 9

Rozdział 1. Koncepcja społeczeństwa obywatelskiego w ujęciu Karola Wojtyły/Jana Pawła II          27

1.1 Podmiotowość osoby          28

1.1.1 Osoba jako podmiot. Suppositum 28

1.1.2 Wolność        37

1.1.3 Prawda          44

1.1.4 Szczęśliwość  49

1.1.5 Odpowiedzialność       50

1.2 Podmiotowość społeczeństwa         54

1.2.1 Uczestnictwo  54

1.2.2 Wspólnota i społeczeństwo     56

1.2.3 Dobro wspólne           64

1.2.4 Naród i ojczyzna        66

1.2.5 Tożsamość    72

1.3 Kryzys cywilizacji   73

1.3.1 Kryzys nadziei           73

1.3.2 Drogi wyjścia z kryzysu          75

Rozdział 2. Koncepcja społeczeństwa obywatelskiego w ujęciu Václava Havla         81

2.1 Podmiotowość osoby          82

2.1.1 „Ja” jako podmiot        82

2.1.2 Porządki świata          93

2.1.3 Prawda 95

2.1.4 Odpowiedzialność       98

2.2 Podmiotowość społeczeństwa         103

2.2.1 Promieniowanie        103

2.2.2 Wspólnota i społeczeństwo    106

2.2.3 Tożsamość   115

2.3 Kryzys cywilizacji   121

2.3.1 Kryzys tożsamości    121

2.3.2 Drogi wyjścia z kryzysu        124

Rozdział 3. Podmiotowy model społeczeństwa obywatelskiego na przykładzie miasta Łodzi 129

3.1 Cele, przedmiot, zakres i przebieg badań   131

3.2 Założenia badawcze          146

3.3 Czym jest społeczeństwo obywatelskie – definicja respondentów    147

3.4 Kondycja społeczeństwa obywatelskiego w Łodzi zdaniem respondentów    153

3.5 Cechy łódzkiego społeczeństwa obywatelskiego zdaniem respondentów      154

3.5.1 Dobro wspólne         154

3.5.2 Wolność       156

3.5.3 Wspólnota    157

3.6 Portret obywatela w wypowiedziach respondentów 158

3.7 Źródła motywacji – Co motywuje łodzian do angażowania się w budowanie społeczeństwa obywatelskiego w Łodzi? 162

Podsumowanie  171

Załącznik nr 1 175

Załącznik nr 2 177

Bibliografia        185