Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II-VII w.), cz. III. Ab ovo ad γάλα. Jajka, mleko i produkty mleczne w medycynie i w sztuce kulinarnej (I-VII w.). Byzantina Lodziensia XXVIII - ebook

Niniejsza publikacja jest kontynuacją wieloletnich, wspólnie prowadzonych przez Autorów badań nad dietą, dietetyką, farmakologią i gastronomią późnego antyku i wczesnego Bizancjum. Powstała ona głównie na bazie greckich traktatów medycznych skomponowanych w okresie od I do VII w., ale uwzględnia także dane pochodzące spoza tego kanonu.

Zamiarem Autorów było przekazanie w przystępny sposób wiedzy antyku i Bizancjum na temat jaj i produktów mlecznych. W tym celu starali się oni przetłumaczyć na współczesny język sposób myślenia ówczesnych lekarzy, a także zaprezentować główne założenia propagowanej przez nich teorii. W szczególności zwrócili uwagę na ukazanie sposobów wykorzystywania wspomnianych produktów spożywczych jako pokarmu i lekarstwa. Dlatego też świadomie wkraczali na obszar historii gastronomii i farmakologii. Choć natura badań skłaniała Autorów do formułowania wniosków przede wszystkim z zakresu dziejów wyżywienia oraz medycyny, to niekiedy podejmowali też kwestie powiązane z historią gospodarczą i społeczną tego okresu.

Wstęp - Zofia Rzeźnicka, Maciej Kokoszko 1

1. Struktura rozważań 1

2. Apendyks humoralny 5

Rozdział I. Jajka w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka 9

1. Jajka – wiadomości ogólne 9

2. Charakterystyka dietetyczna jajek 12

3. Charakterystyka farmakologiczna jajek 17

4. Zastosowanie jajek w procedurach terapeutycznych 20

5. Zastosowanie kulinarne jajek 49

Rozdział II. Mleko i produkty mleczne - Zofia Rzeźnicka, Maciej Kokoszko 59

1. Kilka słów o mleku i jego przetworach - Zofia Rzeźnicka 59

2. Nauka o mleku i jego pochodnych przed Galenem. Celsus i Dioskurydes. Wybrane aspekty - Maciej Kokoszko 63

2.1. Wstęp do galaktologii 63

2.2. Mleko i przetwory mleczne w O medycynie Aulusa Korneliusza Celsusa 64

2.3. Nauka o mleku i jego pochodnych w traktacie O sztuce medycznej Diosku- rydesa 85

2.4. Konkluzje na temat galaktologii Celsusa i Dioskurydesa 94

3. Mleko w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka, Maciej Kokoszko 96

4. Oksýgala w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka 128

5. Ser w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka 134

6. Masło w dietetyce, farmakologii, procedurach terapeutycznych i sztuce kulinarnej - Zofia Rzeźnicka 170

Wnioski końcowe - Zofia Rzeźnicka 183

Słowniczek podstawowych terminów greckich - Zofia Rzeźnicka 197

Wykaz skrótów 205

Bibliografia 207

Źródła 207

Opracowania 217

Summary 243

Indeks osób 253

Indeks nazw geograficznych i etnicznych 256