Zbiór przepisów z obszaru kultury - ebook

Komentarz ten różni się od dotychczasowych opracowań, w których przeważała jednak teoria i prezentacja różnych poglądów oraz orzecznictwa sądowego, dotyczących kwestii prawnych związanych z instytucjami kultury. W tym opracowaniu, zachowując systematykę ustawy, zaprezentowano praktyczne rozwiązania spraw wynikających ze stosowania przepisów uodk. Do każdego z przepisów dobrano szereg kazusów oraz pytań, stawianych przez Czytelników, na które zostały udzielone odpowiedzi, poparte poglądami doktryny oraz orzecznictwem sądowym.

Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 862) – 144 odpowiedzi na pytania

Rozdział 1. Przepisy ogólne

• Jaki jest zakres działalności kulturalnej według uodk?
• Czy prowadzenie działalności gospodarczej wyklucza działalność kulturalną?
• Czy kino prowadzone przez spółkę z o.o. może być uznane za instytucję kultury?
• Co należy rozumieć przez mecenat państwa i jednostek samorządu terytorialnego
• nad działalnością kulturalną?
• Czy instytucje kultury mogą być prowadzone w innej formie niż określone w art. 2 uodk?
• Czy klubokawiarnia może być uznana za instytucję kultury?
• Czy podstawą prawną funkcjonowania gminnej biblioteki publicznej jest ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej?
• Czy działalność kulturalna może być prowadzona przez inne podmioty niż instytucje kultury?
• Czy instytucja kultury może prowadzić inną działalność niż tworzenie i upowszechnianie kultury?
• W jakim zakresie stosuje się przepisy o działalności pożytku publicznego
• i wolontariacie w odniesieniu do instytucji kultury?
• Czym różnią się formy prowadzenia działalności kulturalnej przez inne jednostki
• niż instytucje kultury?
• Czy dodatkowa działalność kulturalna osoby prawnej jest opodatkowana?
• Które podmioty mogą otrzymać dotacje państwowe?
• Na jakich zasadach otrzymuje się dotacje?
• Kto może wnioskować o nadanie odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej”?
• Gdzie należy składać wniosek i kto rozstrzyga o nadaniu odznaki?
• Czy medal „Gloria Artis” może być przyznany za wybitne osiągnięcia kulturalne w innych krajach, ale nie w Polsce?
• Czy nagroda za osiągnięcia w dziedzinie kultury może być nagrodą pieniężną?
• Jaki jest tryb przyznawania nagród?
• Czy można do uchwały dotyczącej przyznawania nagród w dziedzinie kultury wprowadzić zapisy dotyczące możliwości przyznawania nagród poza konkursem
• przez wskazany organ w uchwale?
• Czy dopuszczalne jest powołanie specjalnej komisji konkursowej lub kapituły, która będzie decydować o przyznaniu wojewódzkich nagród w dziedzinie kultury i sztuki?
• Czy jedna osoba może otrzymać wiele nagród?
• Który organ jednostki samorządowej jest właściwy do określania zasad przyznawania stypendiów?
• Rada miasta ustaliła w uchwale tylko górną granicę wysokości stypendium za działalność kulturalną, natomiast konkretną wysokość stypendium dla konkretnych osób ma określić burmistrz w odrębnym zarządzeniu. Czy takie działanie jest prawidłowe?
• Jaka jest maksymalna wysokość stypendium przyznawanego przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego?
• Na jakiej zasadzie wypłacane jest stypendium ministerialne?
• Czy dopuszczalne jest przyznanie stypendiów w różnych dziedzinach kultury?
• Czy możliwe jest przyznanie stypendium dla osób zajmujących się twórczością
• artystyczną, które jednocześnie są studentami pobierającymi stypendia ze szkoły wyższej, w której pobierają naukę?
• Czy dopuszczalne jest przyznanie stypendium osobie zajmującej się twórczością artystyczną, która jest jednocześnie zatrudniona w samorządowej instytucji kultury na etacie?
• Czy jest możliwe cofnięcie stypendium po jego przyznaniu, w sytuacji gdy stypendysta nie realizuje przedsięwzięć, na które otrzymał to stypendium?

Rozdział 2. Instytucje kultury

• Czy wojewoda ma prawo tworzenia państwowych instytucji kultury?
• Czy pracownicy państwowej instytucji kultury funkcjonują na zasadach określonych w przepisach o służbie cywilnej, czy też dotyczących pracowników urzędów państwowych?
• Czy gmina może wycofać się z tworzenia własnych instytucji kultury i pozostawić je do prowadzenia wyłącznie podmiotom prywatnym?
• Jakie jednostki mogą korzystać z dotacji ministra kultury i dziedzictwa narodowego?
• Czy dotacje mogą otrzymać jednostki samorządowe?
• Jaki jest zakres mecenatu państwowego? Na jakie cele można otrzymać dotacje MKiDN?
• Jaka powinna być treść wniosku o dotację?
• Co powinna zawierać umowa dotycząca udzielenia dotacji?
• Jakie są konsekwencje wykorzystania dotacji niezgodnie z umową?
• Czy osoba fizyczna może być organizatorem instytucji kultury?
• Kto jest organizatorem samorządowej instytucji kultury?
• Jaki jest charakter prawny aktu o utworzeniu instytucji kultury?
• Kto powinien wydać akt o utworzeniu instytucji kultury?
• Co powinien zawierać akt o utworzeniu instytucji kultury?
• Czy dopuszczalne jest wydanie aktu założycielskiego łącznie ze statutem?
• Czy działalność artystyczna może być prowadzona w innej formie niż teatr, opera, chór, zespół pieśni i tańca itp.? Czy dom kultury może być instytucją artystyczną?
• Czy działalność instytucji artystycznej oparta na sezonach artystycznych oznacza, że sezon jest właściwą jednostką czasową służącą do ustalania planów pracy i rozkładów czasu pracy pracowników?
• Jaki charakter ma plan repertuarowy? Czy można go zmieniać w toku sezonu
• artystycznego?
• Czy w przepisach regulaminu pracy lub regulaminu organizacyjnego teatru można określić inaczej sezon artystyczny, tak aby obejmował on np. tylko okres wrzesień – czerwiec i okres pozasezonowy przypadający na wakacje (lipiec i sierpień)?
• Czy organizator instytucji kultury zobowiązany jest do bezpośredniego finansowania jej działalności, tj. w szczególności pokrywania strat bilansowych instytucji z budżetu jednostki organizatora?
• Kto nadaje statut instytucji kultury?
• Jak określić nazwę instytucji w statucie?
• Czy teren działania instytucji kultury musi być identyczny z siedzibą?
• Czy w statucie należy podawać dokładny adres (ulica, nr budynku) instytucji
• kultury?
• Jak określić zakres działalności instytucji kultury?
• W jakim zakresie statut powinien określać zasady zarządzania instytucją? Czy należy w statucie określać stanowiska zastępców dyrektora?
• Czy statut może przewidywać organ nadzorczo-doradczy, np. radę instytucji?
• Czy taka działalność powinna być określona w statucie GOK?
• Czy regulamin organizacyjny – mimo obowiązywania szczegółowego statutu – musi być wydany i przez kogo?
• Czy zasięganie opinii związków zawodowych i stowarzyszeń twórczych jest zawsze obowiązkowe?
• Czy wydanie regulaminu organizacyjnego zwalnia dyrektora z ogłoszenia
• regulaminu pracy?
• Jaki jest charakter wpisu do rejestru instytucji kultury?
• Czy pracownicy gminnej biblioteki publicznej są pracownikami samorządowymi?
• Kto i na jakich zasadach prowadzi rejestr instytucji kultury?
• Czy rejestr instytucji kultury jest jawny, a jeżeli tak, to w jaki sposób zapewnić
• do niego dostęp?
• Czy dokumenty związane z utworzeniem instytucji kultury także powinny
• znajdować się w rejestrze?
• Jaki jest cel wprowadzenia wykazu obiektów, w których jest prowadzona
• jako podstawowa działalność kulturalna?
• Czy można powołać dyrektora bez określenia terminu?
• Czy można powołać dyrektora instytucji kultury kilkakrotnie?
• Czy zasięganie opinii i uzyskiwanie zgody nadrzędnych władz przed powołaniem dyrektora jest obowiązkowe? Kto takie opinie ma wydawać?
• Czy w dokumencie powołania należy podać dokładną datę zmiany wysokości składników wynagrodzeniowych (chodzi głównie o dodatek stażowy)?
• Jaki charakter ma umowa zawarta przez organizatora z osobą powołaną na dyrektora instytucji kultury? Czy umowa taka jest obowiązkowa?
• Jaki charakter ma umowa zawarta przez organizatora z osobą powołaną na dyrektora instytucji kultury? Czy umowa taka jest obowiązkowa?
• Czy w odwołaniu dyrektora instytucji kultury trzeba podawać uzasadnienie?
• Czy statut dzielnicowego ośrodka promocji kultury musi przewidywać stanowisko zastępcy dyrektora DOPK, a jeżeli tak, to ilu zastępców i na jakich zasadach należy powołać?
• Kto powołuje głównego księgowego?
• Na jakiej zasadzie następuje powierzenie zarządzania instytucją kultury?
• Na jak długi okres może być zawarty kontrakt menedżerski z dyrektorem biblioteki
• miejskiej?
• Czy powołanie na stanowisko dyrektora instytucji kultury musi zawsze poprzedzać rozpisanie konkursu?
• Jaka powinna być treść ogłoszenia o konkursie na stanowisko dyrektora instytucji kultury? Czy organizator może sam ustalać kryteria doboru kandydatów, w tym wymagania kwalifikacyjne?
• Kto i w jakim składzie powołuje komisję konkursową?
• Czy skuteczne jest powołanie dyrektora z pominięciem werdyktu komisji konkursowej?
• Do którego momentu pracuje komisja? Jak wygląda głosowanie i ogłoszenie wyników konkursu?
• Na jakiej podstawie można tymczasowo powołać osobę p.o. dyrektora i kto może zająć to stanowisko?
• Czy wójt gminy może pod nieobecność dyrektora upoważnić pracownika biblioteki do wykonywania zadań p.o. dyrektora?
• Czy możemy z dowolnie wybraną osobą podpisać umowę na czas zastępstwa dyrektora GOK?
• Czy prawidłowy można uznać zapis statutu muzeum miejskiego, zgodnie z którym do składania oświadczeń woli, w tym zawierania umów, upoważniony jest dyrektor muzeum włącznie z jednym zastępcą lub głównym księgowym?
• Czy dyrektor instytucji kultury może wykonywać inne funkcje kierownicze, w innej jednostce w tej samej gminie?
• Kto ma prowadzić akta osobowe dla dyrektorów tych jednostek i gdzie one mają być przechowywane?
• Czy powstała instytucja powinna być zakwalifikowana jako muzeum czy jako teatr?
• Czy taka opinia jest prawidłowa i czy w świetle tego uchwała jest ważna?
• Jakie są skutki prawne braku ogłoszenia w terminie 3 miesięcy przed planowanym połączeniem lub podziałem instytucji kultury? Gdzie należy publikować ogłoszenie?
• Czy na podstawie art. 19 uodk może dojść do połączenia różnych instytucji kultury mających różnych organizatorów?
• Czy w wyniku połączenia instytucji kultury wszyscy pracownicy dotychczasowych instytucji muszą być zatrudnieni przez nową instytucję powstałą po połączeniu?
• Czy dyrektorzy dotychczasowych instytucji kultury tracą stanowiska i czy nadal muszą być zatrudniani po połączeniu instytucji i utworzeniu nowej?
• Czy decyzja o podziale instytucji kultury leży w gestii rady gminy czy wójta?
• Czy można go zaskarżyć do sądu, jeżeli podział powoduje pokrzywdzenie wierzycieli dzielonej instytucji kultury?
• Jaki jest charakter prawny umowy o utworzeniu wspólnej instytucji kultury?
• Czy w umowie można przewidzieć, że tylko jeden z organizatorów ma wyłączne prawo do odwoływania i powoływania dyrektora instytucji kultury?
• Czy umowę o przekazanie instytucji kultury jednostce samorządowej można zakwalifikować jako umowę cywilnoprawną? Kto odpowiada za jej realizację?
• Czy miasto, podejmując decyzję o likwidacji instytucji kultury, wcześniej przekazanej na mocy umowy przez resort kultury?
• Czy odmowa wydania decyzji w przedmiocie zwolnienia z obowiązku zwrotu mienia po likwidowanej samorządowej instytucji kultury może być zaskarżona do sądu?
• Jakie „uzasadnione przypadki” mogą być podstawą do likwidacji instytucji kultury?
• Czy problemy z finansowaniem instytucji kultury mogą być przyczyną jej likwidacji?
• Gdzie należy opublikować informacje o likwidacji instytucji kultury?
• Do którego dnia musi być wydany akt o likwidacji instytucji kultury?
• Co powinien zawierać akt o likwidacji instytucji kultury?
• Jak należy dokonać wykreślenia instytucji kultury?
• Czy gmina będąca organizatorem likwidowanego domu kultury ma obowiązek poinformować wszystkich dostawców usług i mediów oraz wierzycieli o likwidacji i przejęciu zobowiązań?
• Od którego momentu za zobowiązania likwidowanej instytucji odpowiada organizator?
• Czy solidarność dłużników – organizatorów instytucji oznacza, że można żądać zwrotu długu od jednego z nich, z pominięciem pozostałych?
• W jakim zakresie za zobowiązania ośrodka będzie odpowiadało miasto, a w jakim powiat?
• W jakich przypadkach na instytucję kultury przechodzą zobowiązania innej instytucji?
• Czy koncesja udzielona na rzecz instytucji kultury w razie jej likwidacji przechodzi na gminę?
• Na jakiej podstawie należy przekazać składniki mienia likwidowanej instytucji kultury dla prowadzenia działalności kulturalnej?
• Co należy rozumieć przez obowiązek zabezpieczenia mienia z art. 26 ust. 2 uodk?

Rozdział 2a. Pracownicy instytucji kultury

• Czy w instytucji kultury, w której brak jest regulacji wewnętrznych (regulaminu zatrudniania/rekrutacji na stanowiska), można zatrudnić pracownika bez ogłoszenia o naborze na wolne miejsce pracy?
• Czy pracownik dzielnicowego ośrodka kultury, artysta-rzeźbiarz jest pracownikiem
• artystycznym?
• Czy uzasadnioną przyczyną wprowadzenia przedłużonego okresu rozliczeniowego może być fakt, że instytucja kultury (gminny dom kultury) prowadzi głównie działalność w okresie wrzesień – czerwiec, a w okresie wakacyjnym
• praktycznie „zamiera”?
• Czy przedłużony okres rozliczeniowy może obejmować wyłącznie okresy „równe” okresom kalendarzowym np. półrocze – 6 miesięcy, rok – 12 miesięcy?
• Czy przedłużony okres 12-miesięczny ma odpowiadać okresowi roku kalendarzowego?
• Czy na przedłużenie okresu rozliczeniowego trzeba uzyskać zgodę inspekcji pracy?
• Które systemy czasu pracy obejmuje okres rozliczeniowy przedłużony do np. 12 miesięcy?
• Czy za przerwę w pracy, w przerywanym systemie czasu pracy, należy zapłacić wynagrodzenie?
• Czy można zastosować rozkład przerywany czasu pracy z dwoma cyklami pracy: od 8.00 do 11.00, a później od 18.00 do 23.00?
• Czy możliwe jest zastosowanie maksymalnego wymiaru czasu pracy dla systemu równoważnego w powiązaniu z przerywanym systemem czasu pracy?
• Czy jest możliwe, aby udzielić dni wolnych wyłącznie w sezonie wakacyjnym (lipiec – sierpień), kiedy następuje przerwa w działalności teatru, zamiast urlopu wypoczynkowego?
• Czy rozkład czasu pracy w instytucji kultury, przy ustalonym 12-miesięcznym
• okresie rozliczeniowym, może przewidywać wszystkie niedziele i święta jako dni pracy?

Rozdział 3. Zasady gospodarki finansowej instytucji kultury

• Jakie składniki płacowe przysługują obligatoryjnie pracownikom instytucji kultury?
• Czy w tej drugiej umowie staż pracy jest naliczony prawidłowo?
• Czy dom kultury, w którym jest zatrudniona pracownica, powinien zaliczyć do stażu pracy pracę w gospodarstwie rolnym rodziców pracownicy w okresie od 1 lipca 1997 r. do 31 grudnia 2004 r.?
• W jakiej wysokości należy pracownikowi instytucji kultury przyznać dodatek specjalny?
• Czy kierownikowi działu administracyjnego Gminnego Centrum Promocji Kultury i Twórczości Regionalnej można przyznać dodatek funkcyjny?
• Którzy pracownicy i w jakich przypadkach mogą otrzymać dodatkowe wynagrodzenie za pracę artystyczną?
• Czy muzycy mogą bez zgody dyrekcji używać swoich instrumentów i otrzymywać za to dodatek?
• Czy można w regulaminie wynagradzania pracowników gminnego ośrodka kultury zwiększyć odprawę emerytalno-rentową np. z 3 do 6 miesięcy?
• Czy pracownicy należy wypłacić nagrodę jubileuszową?
• Czy dyrektor filharmonii, będący jednocześnie znanym dyrygentem, ma prawo do nagrody jubileuszowej we wcześniejszych terminach, tj. już po przepracowaniu 15 lat?
• Jakie okresy równoważne zatrudnieniu zalicza się do stażu pracy, od którego zależy wysokość nagrody jubileuszowej?
• Czy okresy pracy, uprawniające do odprawy w określonej wysokości, ustala się analogicznie do okresów pracy dla dodatku za wysługę lat i nagrody jubileuszowej?
• Czy dyrektorowi gminnej biblioteki publicznej w związku z przejściem na emeryturę przysługuje odprawa emerytalna i w jakiej wysokości?
• Jaką podstawę odprawy emerytalnej powinniśmy naliczyć,
• Czy kierownictwo instytucji kultury może wprowadzić inne zasady wynagradzania niż określone w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej?
• Czy pracownikowi zwolnionemu dyscyplinanie musimy mu wypłacić odprawę emerytalną w pełnej wysokości?

Rozdział 4. Organizowanie imprez artystycznych i rozrywkowych

Rozdział 4a. Udzielanie zamówień na dostawy lub usługi z zakresu działalności kulturalnej

Rozdział 5. Przepisy przejściowe i końcowe

• Rozporządzenie ministra kultury i dziedzictwa narodowego z 22 października 2015 r. w sprawie wynagradzania pracowników instytucji kultury (Dz.U. z 2015 r. poz. 1798)
• Ustawa z 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 642)
• Ustawa z 21 listopada 1996 r. o muzeach (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 972)