Seks teoria i praktyka - ebook

Wstęp

Od dwudziestu lat przyjaźnię się z profesorem Izdebskim i czytam jego książki, bo ciekawa jestem badań nad seksualnością Polaków, które prowadzi. Dużo dyskutujemy. Czasem jego badania nie zgadzają z moimi obserwacjami, czynionymi bez tabelek i średnich statystycznych. Swoje badania przeprowadziłam na grupie minimum tysiąca osób, więc mogą uchodzić za miarodajne; opinie wyrażone w naszej książce przeze mnie są tylko moje. Nie chcę nikogo przekonywać. Każdy portret to jakaś historia miłosna lub kilka. To żale i pełne entuzjazmu pochwały niepozornego kochanka, którego otoczenie nie akceptuje. Przebijamy się z profesorem Izdebskim przez chmury burzowe i lekkie cumulusy. Ta książka to spisana w pałacu w Radziejowicach nasza prywatna rozmowa. Każde z nas odpowiada za swoją część wypowiedzi, a wszystkie nasze opinie są zgodne z naszymi osobistymi poglądami, których nie narzucamy, tylko pokazujemy, jak może się różnić teoria naukowa od życiowej praktyki.

Hanna Bakuła

Ta książka jest efektem naszych rozmów prowadzonych z Hanką Bakułą od przeszło dwudziestu lat. Zawsze z dużym zainteresowaniem słucham opowieści mojej przyjaciółki na temat pracy z portretowanymi przez nią osobami i historii czerpiących z jej bogatego życiowego doświadczenia: relacji seksualnych z mężczyznami i związanych z nimi odczuć. Cenię też Hankę jako obserwatorkę obyczajowości seksualnej kobiet i mężczyzn. Wiele nas łączy, choć stosujemy inne metody poznania społecznej rzeczywistości i mamy inne perspektywy badawcze. Na przestrzeni tych lat przebadałem seksualność ponad trzydziestu tysięcy Polaków, posługując się metodologią badań społecznych. Moja praca nie ogranicza się jednak tylko do przekazywania wyników badań. Zajmuję się również popularyzacją wiedzy o seksualności, a także – poprzez pracę z moimi pacjentami – opracowywaniem strategii, jak dobrze funkcjonować w związkach i jak rozwiązywać problemy seksuologiczne. Hanka podczas setek rozmów prowadzonych w trakcie malowania portretów zebrała całkiem pokaźny materiał wpisujący się w nurt socjologii obyczajów. Te obserwacje zarówno w naszej wspólnej książce, jak i w wielu swoich poprzednich publikacjach, stara się grupować i poddawać analizie. Z właściwym sobie, rzecz jasna, poczuciem humoru.

Nie jest wcale łatwo usiąść i rozmawiać na zadany temat, nawet duetowi tak zgranemu jak nasz. W pracy nad wspólną książką zawsze czuje się niedosyt. Przede wszystkim dlatego, że zazwyczaj gdy po kilku godzinach rozmowy wyłączy się magnetofon, właśnie wtedy przychodzą do głowy najtrafniejsze porównania, najciekawsze przypadki do omówienia, najzabawniejsze historie do opowiedzenia, o których koniecznie trzeba wspomnieć następnym razem. W czasie kolejnego spotkania na próżno jednak szukać po nich śladu – zwykle przepadają bezpowrotnie.

Poza tym, kiedy wiosną zeszłego roku postanowiliśmy się z Hanką spotykać i nagrywać nasze rozmowy, nie przewidziałem, że będzie to jeden z najbardziej pracowitych okresów w moim życiu. Dość wspomnieć, że pracowałem nad trzema książkami, miałem także wzruszającą możliwość napisania wstępu do Sztuki kochania doktor Michaliny Wisłockiej, popularnego kiedyś poradnika o seksualności, który został niedawno wznowiony, po czterdziestu latach od swojego pierwszego wydania. Michalina Wisłocka była moją przyjaciółką, dlatego zajmowałem się także konsultacją filmu Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej, który w tym roku wszedł na ekrany i zdobył serca widzów. Na tym nie koniec: przygotowałem razem z Polpharmą kolejną edycję badań „Seksualność Polaków 2017”, których wyniki ogłosiłem w trakcie IX Ogólnopolskiej Debaty o Zdrowiu Seksualnym w lutym tego roku. W moim życiu prywatnym także wiele się działo. W listopadzie ubiegłego roku urodził się mój wnuk Wojciech.

Nie narzekam. Wręcz przeciwnie, wiele moich marzeń zawodowych i prywatnych zostało spełnionych w tym roku. To powód do dumy i radości. Cieszy mnie też fakt, że przyjaciele ciągle nie przestają mnie zadziwiać. Mam nadzieję, że o wiele bardziej konserwatywna postawa Hanki w czasie naszych rozmów, niżbyśmy się po niej spodziewali, także i Państwa czasem zaskoczy. I dobrze, po to są rozmowy przyjaciół. Żeby się bliżej poznawać i żeby się od siebie uczyć.

Zbigniew IzdebskiRozmowy o seksie

ZBIGNIEW IZDEBSKI: Dlaczego my tyle mówimy o tym seksie?

HANNA BAKUŁA: Dlaczego seks nagle stał się naczelnym dobrem człowieka? Jakby nic innego nie istniało na tym świecie, o pieniądzach nie wspominam, ale wiadomo, że chyba ostatnio wygrały z seksem.

Z.I.: Ludzka seksualność jest szalenie skomplikowana, niejednoznaczna, nie wynika tylko z determinacji biologicznej, jest także uwarunkowana społecznie, kulturowo. Na to, jak się zachowujemy w łóżku, jakie mamy oczekiwania, wpływa to, w jakiej rodzinie żeśmy się wychowali, w jakim kraju żyjemy, jakie mamy wykształcenie, z kim się spotykamy, z kim rozmawiamy na tematy dotyczące seksu. Nasze zachowania seksualne są również zależne od osoby, którą wybieramy: albo na całe życie, albo tylko na sferę związaną z erotyką. Koloryt ludzkiej seksualności jest szalenie bogaty. Jesteś malarką, używasz różnych kolorów. Twoje portrety są barwne. Tak samo jest z ludzką seksualnością – jest barwna i różnorodna. Kiedy przekazujemy dane statystyczne, to mówimy o zachowaniach większościowych. A przecież skoro ileś procent osób zachowuje się w ten sposób, to pozostała grupa ma odmienne doświadczenia. To bardzo interesujące i dlatego tak dużo mówimy o seksie.

H.B.: Mówi się za dużo.

Z.I.: Nasza książka ma być takim głosem rozsądku – potocznie mówiąc: halo, nie dajmy się zwariować. Chcemy powiedzieć: Słuchajcie, trochę więcej refleksji nad życiem. Po co nam seks? Do czego ma służyć, co chcemy sobie nim „załatwić”? Czy jesteśmy spełnieni w tej sferze życia? Czy jesteśmy z niej zadowoleni? Ludzie – mimo różnych niepowodzeń i frustracji – chcą przecież seks uprawiać.

H.B.: To jest sprawa atawistyczna – facet musi zapłodnić jak największą liczbę samic.

Z.I.: Haniu, jeżeli ten samiec chce kopulować z pięćdziesięciokilkuletnią czy sześćdziesięciokilkuletnią kobietą, to nie po to, by ją zapłodnić.

H.B.: Facet czuje taki przymus: musi prokreować cały czas, bo bez tego dzień jest stracony.

Z.I.: Czuję, że te nasze rozmowy będą twórcze i inspirujące. Dla mnie jako seksuologa zwłaszcza, bo często się okazuje, że badania sobie, a życie sobie.

H.B.: Twoje badania są robione na innej planecie – na mojej planecie twoje obliczenia nie zawsze pokrywają się z moimi doświadczeniami.

Z.I.: A widzisz, właśnie o to chodzi. Ty żyjesz na swojej planecie. Ja badam ludzi w trzydziestosześciomilionowym państwie i w związku z tym w tych moich badaniach są ludzie, którzy żyją na różnych planetach, mają odmienne systemy wartości, różne statusy społeczne i w różny sposób realizują swoje życie religijne. To są bardzo różne obrazy, z których powstaje jeden, uśredniony. Rzecz w tym, żeby go rozebrać na mniejsze składniki i im się poprzyglądać, by omówić także tę różnorodność. Generalnie jest jednak tak, że zdecydowana większość Polaków, jak wynika z badań, jest zadowolona ze swojego życia seksualnego.

H.B.: Co znaczy, że w ogóle mają jakieś życie seksualne.

Z.I.: I dlatego my mówimy o seksie.

H.B.: No to porozmawiajmy.