Don Vito. Prawdziwa historia życia głowy rodu Corleone - ebook

Wstęp

Mas­si­ma Cian­ci­mi­na spo­tka­łem na po­cząt­ku 2008 roku. Przy­szedł do re­dak­cji dzien­ni­ka „La Stam­pa” w Rzy­mie, aby mi opo­wie­dzieć o swo­ich „nie­do­lach”, czy­li o pro­ble­mach z pra­wem. Jego zda­niem tra­fił do wię­zie­nia je­dy­nie dla­te­go, że był sy­nem don Vita, ma­fij­ne­go bur­mi­strza Pa­ler­mo. Zwra­cał uwa­gę na se­rię nie­pra­wi­dło­wo­ści, któ­re mia­ły miej­sce pod­czas jego pro­ce­su, i nie­po­ko­ił się wpły­wem tej sy­tu­acji na swo­je mał­żeń­stwo. Oba­wiał się utra­ty „je­dy­ne­go, co uwa­żał za do­bre w ży­ciu”: syna Vita An­drei, któ­ry wów­czas nie miał jesz­cze czte­rech lat.

Nie zwa­ża­jąc na mój scep­ty­cyzm w kwe­stii praw­dzi­wych po­wo­dów chę­ci „współ­pra­cy” z jego stro­ny i na moją nie­uf­ność, któ­rą wzbu­dza­ło jego na­zwi­sko, za­czął mi opo­wia­dać o swo­im burz­li­wym ży­ciu u boku ojca. Kil­ka z tych hi­sto­rii zda­wa­ło się po­cho­dzić pro­sto ze sce­na­riu­sza ja­kie­goś ame­ry­kań­skie­go fil­mu. Za­py­tał, czy moż­na na tej pod­sta­wie na­pi­sać książ­kę, któ­rą obie­cał ojcu przed jego śmier­cią. Nie ukry­wam, że mnie za­in­try­go­wał. Jego ży­cie samo w so­bie przy­po­mi­na­ło go­to­wą po­wieść, któ­rej bo­ha­te­ra­mi były ma­fia, taj­ne służ­by i sko­rum­po­wa­na po­li­cja i gdzie wszyst­ko mia­ło miej­sce na tle Sy­cy­lii. Na do­da­tek moż­na było do­ko­nać re­kon­struk­cji nie­mal pa­to­lo­gicz­nych sto­sun­ków mię­dzy sy­nem a oj­cem pa­nem (pa­dre pa­dro­ne). Mas­si­mo nie po­tra­fił się prze­ciw­sta­wić don Vi­to­wi w ża­den inny spo­sób, jak tyl­ko po­przez au­to­de­struk­cyj­ny bunt, któ­ry nie prze­rwał łań­cu­cha cią­głe­go przy­mu­su. Cał­kiem nie­źle jak na szkic fa­bu­ły.

Był jed­nak je­den pro­blem – Mas­si­mo mó­wił o rze­czy­wi­stych mimo wszyst­ko zda­rze­niach, praw­dzi­wych oso­bach i po­waż­nych prze­stęp­stwach. Wy­tłu­ma­czy­łem mu, że za­nim po­my­śli­my o książ­ce, po­wi­nien „uwol­nić” się od tego ba­ga­żu w od­po­wied­nim miej­scu – pro­ku­ra­tu­rze. Szcze­rze mó­wiąc, nie są­dzi­łem, że do tego doj­dzie. My­li­łem się – mię­dzy koń­cem lu­te­go a po­cząt­kiem kwiet­nia 2008 roku Cian­ci­mi­no roz­po­czął współ­pra­cę z pro­ku­ra­to­ra­mi Pa­ler­mo i Cal­ta­ni­set­ty.

W ten spo­sób na­ro­dzi­ła się książ­ka, któ­rą mają Pań­stwo w rę­kach. Fak­ty i po­sta­cie, któ­re się w niej zna­la­zły, po­cho­dzą z bez­po­śred­niej spo­wie­dzi Mas­si­ma, a tak­że z in­for­ma­cji roz­sia­nych po ak­tach trzech lub czte­rech pro­ku­ra­tur. Ze­sta­wi­li­śmy je z re­la­cją Gio­van­nie­go Cian­ci­mi­na, któ­re­go szcze­gó­ło­we wspo­mnie­nia o tym, co dzia­ło się przed udzia­łem bra­ta w wy­da­rze­niach, oka­za­ły się bez­cen­ne. Jesz­cze nie wszyst­ko po­da­no do pu­blicz­nej wia­do­mo­ści i za­pew­ne nie wszyst­ko znaj­dzie po­twier­dze­nie na sa­lach są­do­wych. Ale jed­ne­go nie spo­sób pod­wa­żyć – emo­cjo­nal­ne­go ła­dun­ku opo­wie­ści, któ­ra wła­śnie po­przez pod­da­nie jej biu­ro­kra­tycz­nej sile frag­men­ta­ry­zu­ją­cej pra­wo jawi się jako dra­ma­tycz­ny epi­zod na­szej naj­now­szej hi­sto­rii.

Nie moż­na więc tej książ­ki trak­to­wać je­dy­nie jako opi­su wy­da­rzeń, za któ­rych au­ten­tycz­ność rę­czy Mas­si­mo, po­nie­waż uczest­ni­czył w nich oso­bi­ście lub też do­wie­dział się o nich od ojca, Vita Cian­ci­mi­na. Jest to ra­czej wiel­ki fresk sy­cy­lij­skiej i wło­skiej rze­czy­wi­sto­ści, któ­ra – jak wia­do­mo – cza­sa­mi przy­ćmie­wa na­wet naj­śmiel­sze wy­obra­że­nia. I wła­śnie do ta­kie­go spoj­rze­nia, tak­że kry­tycz­ne­go, za­chę­cam czy­tel­ni­ków pod­czas lek­tu­ry.

F.L.L., Rzym, 11 mar­ca 2010 rokuDramatis personae

ALA­MIA, FRAN­CE­SCO PA­OLO

Sy­cy­lij­ski biz­nes­men, bar­dzo ak­tyw­ny w la­tach sie­dem­dzie­sią­tych. Był wspól­ni­kiem Vita Cian­ci­mi­na. Przez pe­wien czas dużo in­we­sto­wał w Me­dio­la­nie.

BA­DA­LA­MEN­TI, GA­ETA­NO

Boss ma­fij­ny z man­da­men­to (re­jo­nu) Ci­ni­si, po­ło­żo­ne­go na ro­gat­kach Pa­ler­mo. Sil­nie zwią­za­ny z ma­fią ame­ry­kań­ską, zaj­mo­wał wy­so­kie sta­no­wi­ska w ma­fii ro­dzin­nej. Uzna­ny za win­ne­go za­bój­stwa do­ko­na­ne­go w 1978 roku na Pep­pi­nie Im­pa­sta­cie, mło­dym bo­jów­ka­rzu skraj­nie le­wi­co­wej par­tii De­mo­kra­cja Pro­le­ta­ria­tu (De­mo­cra­zia Pro­le­ta­ria – DP). Zmarł w wię­zie­niu w Sta­nach Zjed­no­czo­nych.

BAN­DA DEL­LA MA­GLIA­NA

Rzym­ska or­ga­ni­za­cja prze­stęp­cza dzia­ła­ją­ca w la­tach sie­dem­dzie­sią­tych i osiem­dzie­sią­tych. Jej dzia­łal­ność opi­sa­no jako świad­cze­nie pew­ne­go ro­dza­ju usłu­gi na rzecz wpły­wo­wych grup – ma­fii, ma­so­ne­rii, taj­nych służb, fa­szy­stów i fi­nan­sje­ry (Ro­ber­to Ca­lvi, Bank Wa­ty­kań­ski).

BION­DI­NO, SA­LVA­TO­RE

Ma­fio­so z okrę­gu San Lo­ren­zo, za­trzy­ma­ny 15 stycz­nia 1993 roku na ron­dzie w Pa­ler­mo, ra­zem z Sa­lva­to­rem (Totò) Rii­ną. Bion­di­no sie­dział za kie­row­ni­cą sa­mo­cho­du, któ­rym wiózł sze­fa na spo­tka­nie ma­fij­ne.

BON­TA­DE, STE­FA­NO

Capo (szef) ma­fii pa­ler­mi­tań­skiej w la­tach sie­dem­dzie­sią­tych. Był sy­nem don Pa­oli­na, bos­sa ma­ją­ce­go duże wpły­wy po­li­tycz­ne na Sy­cy­lii. Prze­ciw­sta­wił się wła­dzy kla­nu z Cor­le­one i stał się jed­ną z pierw­szych ofiar Wiel­kiej Woj­ny Kla­nów, któ­ra wy­bu­chła w 1981 roku.

BO­NU­RA, FRAN­CO

Przed­się­bior­ca bu­dow­la­ny z Pa­ler­mo, ukry­ty wspól­nik Vita Cian­ci­mi­na w wiel­kiej afe­rze roz­bu­do­wy mia­sta w la­tach sześć­dzie­sią­tych i sie­dem­dzie­sią­tych. Aresz­to­wa­ny w trak­cie ope­ra­cji an­ty­ma­fij­nej „Go­tha”. W wię­zie­niu od 2006 roku.

BRU­SCA, GIO­VAN­NI

Były ma­fio­so z man­da­men­to San Giu­sep­pe Jato (pro­win­cja Pa­ler­mo), obec­nie świa­dek ko­ron­ny, ob­ję­ty ochro­ną. Pra­wa ręka Totò Rii­ny. Zo­stał pen­ti­to (skru­szo­nym człon­kiem ma­fii, któ­ry zgo­dził się na rolę in­for­ma­to­ra) i jako je­den z pierw­szych zde­cy­do­wał się mó­wić o tak zwa­nych ne­go­cja­cjach (Trat­ta­ti­va) ze Spe­cjal­ną Gru­pą Ope­ra­cyj­ną ka­ra­bi­nie­rów (Rag­grup­pa­men­to Ope­ra­ti­vo Spe­cia­le – ROS) oraz o słyn­nym pa­pel­lo – „pa­pie­rze”.

BU­SCE­MI, AN­TO­NI­NO i SA­LVA­TO­RE

Bra­cia, spe­ku­lan­ci bu­dow­la­ni z Pa­ler­mo, bli­sko po­wią­za­ni z gru­pą na­ci­sku Sa­lva Limy i Vita Cian­ci­mi­na. Obaj byli człon­ka­mi ma­fii, zmar­li z przy­czyn na­tu­ral­nych w wię­zie­niu, od­sia­du­jąc dłu­go­let­ni wy­rok. Sa­lva­to­re zo­stał ska­za­ny za za­bój­stwo.

BU­SCET­TA, TOM­MA­SO

Słyn­ny pen­ti­to ma­fii pa­ler­mi­tań­skiej: opi­sał struk­tu­rę cosa no­stry sę­dzie­mu Fal­co­ne, a jego ze­zna­nia dały po­czą­tek pierw­sze­mu z mak­si­pro­ce­sów. Wróg Rii­ny i przed­sta­wi­ciel tak zwa­ne­go skrzy­dła umiar­ko­wa­ne­go ma­fii. Zmarł w Mia­mi po dłu­giej cho­ro­bie.

CALÒ, GIU­SEP­PE (PIP­PO)

„Ka­sjer” ma­fii. W la­tach sie­dem­dzie­sią­tych prze­pro­wa­dził się do Rzy­mu, żeby do­glą­dać fi­nan­sów cosa no­stry. Był za­mie­sza­ny w naj­bar­dziej za­wi­kła­ne ta­jem­ni­ce Ita­lii. Ska­za­ny za udział w za­ma­chu na po­ciąg po­spiesz­ny nr 904 (Stra­ge del Ra­pi­do 904) 23 grud­nia 1984 roku. Obec­nie prze­by­wa w wię­zie­niu.

CA­LVI, RO­BER­TO

„Ban­kier Boga”, na­zy­wa­ny tak ze wzglę­du na swo­je po­wią­za­nia z In­sty­tu­tem Dzieł Re­li­gij­nych (Isti­tu­to per le Ope­re di Re­li­gio­ne – IOR) oraz afe­rę, któ­ra pro­wa­dzi­ła do kar­dy­na­ła Mar­cin­ku­sa, pre­ze­sa IOR (po­tocz­nie na­zy­wa­ne­go Ban­kiem Wa­ty­kań­skim). Ca­lvie­go zna­le­zio­no po­wie­szo­ne­go pod mo­stem Black­friars w Lon­dy­nie. Vito Cian­ci­mi­no znał go przez swo­je związ­ki z IOR.

CAN­NEL­LA, TOM­MA­SO (MA­SI­NO)

Szef ma­fii z te­ry­to­rium Ma­do­nii, po­wią­za­ny z wła­dza­mi Pa­ler­mo w la­tach sie­dem­dzie­sią­tych i osiem­dzie­sią­tych. Brał udział w po­dzia­le „puli kon­trak­tów” w imie­niu ma­fii z Cor­le­one.

CA­PI­TA­NO UL­TI­MO (Ostat­ni Ka­pi­tan)

Na­praw­dę na­zy­wa się Ser­gio De Ca­prio. Jako ka­pi­tan ka­ra­bi­nie­rów do­ko­nał aresz­to­wa­nia Totò Rii­ny. Zo­stał prze­nie­sio­ny do in­nych za­dań i od­su­nię­ty od wal­ki z ma­fią.

CAS­SI­NA, AR­TU­RO

Biz­nes­men, przez dłu­gi okres – od koń­ca lat pięć­dzie­sią­tych – wy­ko­naw­ca kon­trak­tu ko­mu­nal­ne­go na utrzy­ma­nie dróg w Pa­ler­mo. Miał ogrom­ną wła­dzę, tak­że po­przez związ­ki z Za­ko­nem Ry­cer­skim Gro­bu Bo­że­go w Je­ro­zo­li­mie.

CINÀ, AR­TU­RO

Le­karz i ma­fio­so z „ro­dzi­ny” z Cor­le­one. Mas­si­mo Cian­ci­mi­no twier­dzi, że był po­śred­ni­kiem w „ne­go­cja­cjach” mię­dzy rzą­dem a ma­fią w 1992 roku i do­star­czył ko­per­tę za­wie­ra­ją­cą pa­pel­lo z żą­da­nia­mi Totò Rii­ny. W wię­zie­niu od 2006 roku.

CO­STAN­ZO, CAR­ME­LO

Ca­va­lie­re del la­vo­ro¹ z Ka­ta­nii, dzia­ła­ją­cy w okre­sie roz­dzie­la­nia kon­trak­tów przez Limę i Cian­ci­mi­na.

D’ACQU­ISTO, MA­RIO

Czło­nek par­tii Chrze­ści­jań­ska De­mo­kra­cja (De­mo­cra­zia Chri­stia­na – DC) z frak­cji zwią­za­nej z An­dre­ot­tim, był prze­wod­ni­czą­cym re­gio­nu sy­cy­lij­skie­go w la­tach „ma­fij­nej jat­ki” (1981–1985), ale pia­sto­wał tak­że sta­no­wi­ska na szcze­blu ogól­no­kra­jo­wym.

DE DON­NO, GIU­SEP­PE

Ofi­cer ROS, miał po­pro­sić Vita Cian­ci­mi­na o po­moc w na­wią­za­niu kon­tak­tów mię­dzy ka­ra­bi­nie­ra­mi a ma­fią z Cor­le­one w celu prze­rwa­nia za­ma­chów. Z po­wo­du udzia­łu w „ne­go­cja­cjach” ob­ję­ty śledz­twem przez pro­ku­ra­tu­rę Pa­ler­mo.

DELL’UTRI, MAR­CEL­LO

Se­na­tor i za­ło­ży­ciel par­tii Fo­rza Ita­lia, ska­za­ny w pierw­szej in­stan­cji za współ­pra­cę z ma­fią. Trwa po­stę­po­wa­nie ape­la­cyj­ne.

DI MI­CE­LI, PIE­TRO

Do­rad­ca biz­ne­so­wy i rze­czo­znaw­ca, sta­nął przed są­dem w związ­ku z do­mnie­ma­ną zmo­wą ze śro­do­wi­ska­mi ma­fij­ny­mi w spra­wie za­ję­cia mie­nia Vita Cian­ci­mi­na. Unie­win­nio­ny.

FER­RA­RO, LI­LIA­NA

Prze­ję­ła sta­no­wi­sko w Mi­ni­ster­stwie Spra­wie­dli­wo­ści po Gio­van­nim Fal­co­nem. Mia­ła zo­stać po­in­for­mo­wa­na przez Mo­rie­go i De Don­na, że za­bie­ga­no o współ­pra­cę Vita Cian­ci­mi­na. Jej ze­zna­nia są klu­czo­we w śledz­twie do­ty­czą­cym dzia­łań tych dwóch ofi­ce­rów.

FI­DAN­ZA­TI, GA­ETA­NO

Boss ma­fij­ny naj­wyż­sze­go szcze­bla, bar­dzo sza­no­wa­ny w Pa­ler­mo, w „la­tach do­bro­by­tu” przyj­mo­wa­ny na­wet w tak zwa­nych do­brych do­mach. Przez dłu­gi czas zaj­mo­wał się mię­dzy­na­ro­do­wym prze­my­tem nar­ko­ty­ków. Obec­nie w wię­zie­niu.

GIAM­MAN­CO, PIE­TRO

Szef pro­ku­ra­tu­ry w Pa­ler­mo w mo­men­cie za­bój­stwa Gio­van­nie­go Fal­co­ne­go. W swo­ich dzien­ni­kach za­mor­do­wa­ny sę­dzia wska­zu­je na Pie­tra Giam­mar­ca jako jed­ne­go z od­po­wie­dzial­nych za swo­je od­osob­nie­nie. Po za­ma­chu w Ca­pa­ci (23 maja 1992 roku zgi­nę­li sę­dzia Fal­co­ne i jego żona oraz trzech funk­cjo­na­riu­szy) zo­stał usu­nię­ty z pro­ku­ra­tu­ry na wnio­sek swo­ich za­stęp­ców.

GIO­IA, GIO­VAN­NI

Czło­nek Chrze­ści­jań­skiej De­mo­kra­cji z frak­cji zwią­za­nej z Giu­sep­pem Fan­fa­nim, był jed­ną z wpły­wo­wych po­sta­ci okre­su po­ro­zu­mie­nia mię­dzy ma­fią a wła­dza­mi. Ko­mi­sja an­ty­ma­fij­na, po­wsta­ła po za­ma­chu w Cia­cul­li w 1963 roku, wy­sta­wi­ła bar­dzo kry­tycz­ny ra­port do­ty­czą­cy tej epo­ki.

GRE­CO, LE­ONAR­DO

Szef ma­fii z Ba­ghe­rii, wła­ści­ciel I.c.re., przed­się­bior­stwa pro­du­ku­ją­ce­go prę­ty że­la­zne sto­so­wa­ne w bu­dow­nic­twie, któ­re­go po­miesz­cze­nia słu­ży­ły za bazę lo­gi­stycz­ną rady star­szych (zwa­nej Ko­pu­łą, la Cu­po­la) cosa no­stry przy spo­tka­niach, na ja­kich roz­dzie­la­no ha­ra­cze i kon­trak­ty.

LIG­GIO, LU­CIA­NO (Lu­cia­no Leg­gio)

Oj­ciec chrzest­ny ma­fii z Cor­le­one i po­przed­nik Totò Rii­ny na szczy­cie cosa no­stry. Bez­sku­tecz­nie pró­bo­wał wy­ko­rzy­stać swo­je zna­jo­mo­ści z po­li­ty­ka­mi i praw­ni­ka­mi, by do­pro­wa­dzić do unie­waż­nie­nia wy­ro­ku ska­zu-ją­ce­go go na do­ży­wo­cie. Zmarł w wię­zie­niu w Nu­oro w 1993 roku.

LIMA, SA­LVA­TO­RE (SA­LVO)

Szef frak­cji po­pie­ra­ją­cej An­dre­ot­tie­go w Pa­ler­mo. Peł­nił funk­cję bur­mi­strza mia­sta i pod­se­kre­ta­rza w rzą­dzie kra­ju. Był po­dej­rze­wa­ny o zmo­wę z ma­fią, ale nig­dy nie zo­stał ska­za­ny. Za­koń­czył swo­ją ka­rie­rę tra­gicz­nie – za­mor­do­wa­ny w roku 1992, kie­dy peł­nił funk­cję po­sła w Par­la­men­cie Eu­ro­pej­skim.

LI­PA­RI, GIU­SEP­PE (PINO)

Rze­czo­znaw­ca w ANAS (Azien­da Na­zio­na­le Au­to­no­ma del­le Stra­de)² i wier­ny do­rad­ca Ber­nar­da Pro­ven­za­na, przez lata po­ma­gał za­przy­jaź­nio­ne­mu bos­so­wi w ukry­wa­niu się, uła­twia­jąc mu prze­pro­wadz­ki i prze­ka­zu­jąc po­ta­jem­ną ko­re­spon­den­cję. Od­sie­dział wy­rok wię­zie­nia za przy­na­leż­ność do or­ga­ni­za­cji ma­fij­nej i obec­nie znaj­du­je się na wol­no­ści.

MAN­CI­NO, NI­CO­LA

Za­stęp­ca prze­wod­ni­czą­ce­go naj­wyż­szej rady są­dow­ni­czej (Con­si­glio Su­pe­rio­re del­la Ma­gi­stra­tu­ra – CSM), we­dług Mas­si­ma Cian­ci­mi­na był – jako mi­ni­ster spraw we­wnętrz­nych w 1992 roku – jed­nym z po­li­ty­ków, któ­rzy wie­dzie­li o umo­wie mię­dzy rzą­dem a ma­fią. Za­prze­czył, ja­ko­by był w ja­ki­kol­wiek spo­sób po­wią­za­ny ze spra­wą.

MAN­NI­NO, CA­LO­GE­RO (LIL­LO)

Po­cho­dzi z Agri­gen­to. Je­den z naj­waż­niej­szych po­li­ty­ków Pierw­szej Re­pu­bli­ki Wło­skiej (1947–1992). Ob­ję­ty śledz­twem na fali ze­znań nie­któ­rych świad­ków ko­ron­nych. Po trwa­ją­cym po­nad pięt­na­ście lat pro­ce­sie zo­stał de­fi­ni­tyw­nie unie­win­nio­ny.

MAR­TEL­LI, CLAU­DIO

Mi­ni­ster spra­wie­dli­wo­ści w okre­sie za­ma­chów i ne­go­cja­cji. Jego ze­zna­nia, wraz z re­la­cją Li­lia­ny Fer­ra­ro, mają klu­czo­we zna­cze­nie w nadal trwa­ją­cym śledz­twie.

MER­CA­DAN­TE, GIO­VAN­NI

Le­karz, obec­nie w wię­zie­niu. We­dług oskar­że­nia był jed­nym z łącz­ni­ków Ber­nar­da Pro­ven­za­na po­przez swo­je po­kre­wień­stwo z Ma­si­nem Can­nel­lą, na­miest­ni­kiem bos­sa. Sę­dzio­wie po­da­ją go jako przy­kład człon­ka tak zwa­nej ma­fii miesz­czań­skiej.

MES­SI­NA DE­NA­RO, MAT­TEO

Szef ma­fii z pro­win­cji Tra­pa­ni. Ukry­wa się od po­nad dwu­dzie­stu lat, jest ostat­nim oca­la­łym człon­kiem ma­fii z po­ko­le­nia oj­ców chrzest­nych, któ­ry nie zo­stał za­mor­do­wa­ny albo nie tra­fił do wię­zie­nia. W swo­jej ko­re­spon­den­cji z Ber­nar­dem Pro­ven­za­nem wie­lo­krot­nie wspo­mi­na Vita Cian­ci­mi­na.

MORI, MA­RIO

Pre­fekt i były do­wód­ca ka­ra­bi­nie­rów, za­koń­czył ka­rie­rę jako dy­rek­tor cy­wil­nych służb spe­cjal­nych. On i Giu­sep­pe De Don­no byli po­dej­rza­ni o per­trak­ta­cje z ma­fią (za po­śred­nic­twem Vita Cian­ci­mi­na) pod­czas służ­by w ROS.

NA­VAR­RA, MI­CHE­LE

Boss z Cor­le­one w la­tach czter­dzie­stych i pięć­dzie­sią­tych. Za­mor­do­wa­ny przez nową gwar­dię ma­fii (Lig­gia, Rii­nę i Pro­ven­za­na) w sierp­niu 1958 roku. Mówi się, że zle­cił za­bój­stwo trzy­na­sto­let­nie­go chłop­ca, któ­ry był świad­kiem za­bój­stwa związ­kow­ca – Pla­ci­da Riz­zot­ty.

NI­CE­TA, MA­RIO

Je­den z naj­bar­dziej zna­nych i za­moż­nych han­dlow­ców w Pa­ler­mo. We­dług Mas­si­ma Cian­ci­mi­na w biu­rze Ni­ce­ty mia­ły od­by­wać się spo­tka­nia Pro­ven­za­na i Vita Cian­ci­mi­na.

NI­CO­LET­TI, RO­SA­RIO

Czło­nek Chrze­ści­jań­skiej De­mo­kra­cji, świa­dek strasz­nej fali mor­derstw pod­czas „rze­zi pa­ler­mi­tań­skiej” i epo­ki wła­dzy ma­fii w po­li­ty­ce. W 1984 roku po­peł­nił sa­mo­bój­stwo z po­wo­du wy­rzu­tów su­mie­nia po tym, jak zmu­szo­ny był bez­rad­nie ob­ser­wo­wać tra­gicz­ne zgo­ny Mi­che­le­go Re­iny, se­kre­ta­rza re­gio­nu Pa­ler­mo, za­mor­do­wa­ne­go przez ma­fię w 1979 roku, oraz Pier­san­tie­go Mat­ta­rel­li, któ­ry zo­stał za­bi­ty w 1980 roku.

PAP­PA­LAR­DO, SA­LVA­TO­RE

Kar­dy­nał Pa­ler­mo, któ­ry pod­czas po­grze­bu ge­ne­ra­ła Dal­la Chie­sy w 1982 roku wy­gło­sił bar­dzo kry­tycz­ne ka­za­nie (Dum Ro­mae con­su­li­tur Sa­gun­tum expu­gna­tur³) skie­ro­wa­ne prze­ciw­ko wła­dzy. W od­po­wie­dzi ma­fia na­ka­za­ła ska­za­nym boj­kot ce­le­bro­wa­nej przez nie­go wiel­ka­noc­nej mszy w pa­ler­mi­tań­skim wię­zie­niu Uc­ciar­do­ne.

POZ­ZA, MI­CHEL

Ad­wo­kat wło­sko-ka­na­dyj­ski, spe­ku­lant i przy­ja­ciel ma­fii. W Mont­re­alu zaj­mo­wał się tak­że in­we­sty­cja­mi Vita Cian­ci­mi­na w nie­ru­cho­mo­ści, któ­re zo­sta­ły póź­niej od­kry­te w wy­ni­ku śledz­twa Gio­van­nie­go Fal­co­ne­go. Za­mor­do­wa­ny w Ka­na­dzie w 1982 roku.

PUR­PI, PIE­TRO

Funk­cjo­na­riusz od­dzia­łu spe­cjal­ne­go z Pa­ler­mo, a na­stęp­nie szef dru­gie­go okrę­gu po­li­cji. Jego oso­ba bu­dzi­ła wie­le kon­tro­wer­sji, a nie­któ­rzy świad­ko­wie ko­ron­ni wska­zy­wa­li na jego bli­skie po­wią­za­nia z ma­fią z San­ta Ma­ria di Gesù.

PUR­PU­RA, SE­BA­STIA­NO

Po­plecz­nik An­dre­ot­tie­go, sil­nie zwią­za­ny z li­de­rem tej frak­cji w Pa­ler­mo Sa­lvem Limą.

RO­GNO­NI, VIR­GI­NIO

Czło­nek Chrze­ści­jań­skiej De­mo­kra­cji, były mi­ni­ster obro­ny. We­dług opo­wie­ści Mas­si­ma Cian­ci­mi­na był ko­lej­nym po­li­ty­kiem, któ­ry wie­dział o ne­go­cja­cjach roz­po­czę­tych po za­ma­chu w Ca­pa­ci. Po­dob­nie jak Ni­co­la Man­ci­no za­prze­czył swo­je­mu udzia­ło­wi w ja­kich­kol­wiek me­dia­cjach.

ROS

Spe­cjal­na gru­pa ope­ra­cyj­na ka­ra­bi­nie­rów (Rag­grup­pa­men­to Ope­ra­ti­vo Spe­cia­le), po­wsta­ła w 1990 roku. Mia­ła za za­da­nie zwal­cza­nie ter­ro­ry­zmu i prze­stęp­czo­ści zor­ga­ni­zo­wa­nej. Uda­ło jej się ująć Totò Rii­nę, ale ope­ra­cja ta wy­wo­ła­ła kon­tro­wer­sje i po­cią­gnę­ła za sobą po­stę­po­wa­nie są­do­we do­ty­czą­ce za­nie­dbań pod­czas prze­szu­ka­nia kry­jów­ki bos­sa.

RUF­FI­NI, AT­TI­LIO

Czło­nek Chrze­ści­jań­skiej De­mo­kra­cji, wie­lo­krot­ny mi­ni­ster. Wszyst­ko wska­zu­je na to, że po­zo­sta­wał w bar­dzo do­brych sto­sun­kach z wpły­wo­wą gru­pą Limy i Cian­ci­mi­na. Zda­niem Mas­si­ma to on po­in­for­mo­wał Vita Cian­ci­mi­na o przy­czy­nach ka­ta­stro­fy lot­ni­czej w po­bli­żu wy­spy Usti­ca.

SA­LVO, NINO i IGNA­ZIO

Ku­zy­ni po­cho­dzą­cy z miej­sco­wo­ści Sa­le­mi, wła­ści­cie­le pry­wat­nej fir­my zbie­ra­ją­cej po­dat­ki. Oby­dwaj są­dze­ni za przy­na­leż­ność do ma­fii. Szczo­drzy spon­so­rzy par­tii Chrze­ści­jań­skiej De­mo­kra­cji za cza­sów Limy i Cian­ci­mi­na, przez lata ucho­dzi­li za nie­ty­kal­nych. Nino zmarł na raka w roku 1986. Igna­zio zo­stał za­mor­do­wa­ny w 1992 roku.

SCA­GLIO­NE, PIE­TRO

Głów­ny pro­ku­ra­tor Re­pu­bli­ki w Pa­ler­mo, za­mor­do­wa­ny 5 maja 1971 roku – w za­mach na Sca­glio­ne­go za­an­ga­żo­wa­no wie­lu lu­dzi i ogrom­ną ilość środ­ków. Zdys­kre­dy­to­wa­ny, a na­stęp­nie zre­ha­bi­li­to­wa­ny. Zgi­nął, po­nie­waż „Lig­gio chciał go wi­dzieć mar­twym” – jak Bu­scet­ta wy­tłu­ma­czył tę śmierć.

SCIAC­CHI­TA­NO, GIU­STO

Pro­ku­ra­tor, obec­nie dzia­ła­ją­cy w kra­jo­wej pro­ku­ra­tu­rze an­ty­ma­fij­nej. Przez dłu­gi czas za­stęp­ca pro­ku­ra­to­ra w Pa­ler­mo. Mas­si­mo Cian­ci­mi­no twier­dzi, że po­zo­sta­wał w or­bi­cie krę­gów po­li­tycz­nych Vita Cian­ci­mi­na.

TE­RE­SI, GI­RO­LA­MO (MIM­MO)

Boss ma­fij­ny, szwa­gier Ste­fa­na Bon­ta­de­go. Przed­się­bior­ca bu­dow­la­ny w okre­sie „gra­bie­ży Pa­ler­mo”. Zgi­nął w 1981 roku, wpadł w pu­łap­kę zor­ga­ni­zo­wa­ną przez klan cor-le­oń­czy­ków. Jego śmierć za­li­cza się do ka­te­go­rii tzw. lu­pa­ra bian­ca – „bia­łej flin­ty”, czy­li eg­ze­ku­cji, po któ­rej nie od­na­le­zio­no zwłok.

TES­SI­TO­RE, BE­NIA­MI­NO

Sę­dzia w Try­bu­na­le do spraw Środ­ków Za­po­bie­gaw­czych. We­dług Mas­si­ma Cian­ci­mi­na znaj­do­wał się w gru­pie osób, któ­re zmo­bi­li­zo­wa­no do po­mo­cy Vi­to­wi Cian­ci­mi­no­wi w roz­wią­za­niu jego pro­ble­mów z pra­wem, zwłasz­cza w spra­wach za­ję­cia mie­nia.

VA­SEL­LI, RO­MO­LO JU­NIOR

Rzym­ski hra­bia (1933–2006), przed­się­bior­ca i bli­ski przy­ja­ciel Vita Cian­ci­mi­na, któ­ry za­gwa­ran­to­wał mu trwa­ły kon­trakt na utrzy­ma­nie dróg w Pa­ler­mo. Po prze­pro­wadz­ce do Rzy­mu don Vito spo­ty­kał się z nim prak­tycz­nie do koń­ca swo­ich dni.

VAS­SAL­LO, FRAN­CE­SCO (CIC­CIO)

Były woź­ni­ca, a po­tem świet­nie pro­spe­ru­ją­cy spe­ku­lant bu­dow­la­ny. Wzbo­ga­cił się dzię­ki po­zwo­le­niom bu­dow­la­nym z ła­two­ścią otrzy­ma­nym od urzę­du mia­sta Pa­ler­mo w la­tach sześć­dzie­sią­tych i sie­dem­dzie­sią­tych. Wy­bu­do­wał nie­mal całą nową część Pa­ler­mo. Był czę­stym go­ściem w domu Cian­ci­mi­na.

VIO­LAN­TE, LU­CIA­NO

Kie­dy Vio­lan­te był prze­wod­ni­czą­cym ko­mi­sji an­ty­ma­fij­nej, Vito Cian­ci­mi­no po­dob­no chciał się z nim spo­tkać w czte­ry oczy, wy­sy­ła­jąc w 1992 roku na re­ko­ne­sans Mo­rie­go i De Don­no. Vio­lan­te od­mó­wił, pro­po­nu­jąc zwró­ce­nie się z proś­bą o ofi­cjal­ne spo­tka­nie.

ZAN­GHÌ, ENZO

Ku­zyn Vita Cian­ci­mi­na, jego „czło­wiek do wszyst­kie­go” i se­kre­tarz. W za­mian otrzy­my­wał przy­słu­gi i sy­ne­ku­ry – na przy­kład sta­no­wi­sko prze­wod­ni­czą­ce­go wo­do­cią­gów miej­skich.