Dwie kartki z życia nauczyciela - ebook

Smut­nie i po­nu­ro przed­sta­wia się gór­ska oko­li­ca w cza­sie zmien­ne­go po­wie­trza mar­co­we­go… Deszcz i śnieg, na prze­mian zsy­ła­ją nie­ba na zie­mię skał, kęp i wiecz­nej nę­dzy…

Z nędz­nych chat, da­le­ko od sie­bie po­roz­rzu­ca­nych, wy­ła­żą nędz­niej­si jesz­cze lu­dzie, osła­bie­ni ja­ło­wym ży­ciem jak mu­chy wio­sen­ne i tę­sk­ne oczy zwra­ca­ją ku słoń­cu… Li­czą dni i przy­rost świa­tła sło­necz­ne­go – wy­cze­ku­jąc wio­sny, któ­ra dla nich wszyst­kie mie­ści na­dzie­je… Złu­dze­ni ja­śniej­szym prze­bły­skiem słoń­ca, wnet po­pa­da­ją w pier­wot­ną odrę­twia­łość, gdy cie­płe słon­ko za­kry­je się bia­łą chmu­rą śnież­ną i mo­kre płat­ki śnie­gu lecą jak man­na, któ­ra zię­bi, nie kar­mi…

Li­chą dro­ży­ną wiej­ską wlo­ką się fury – jed­na za dru­gą… Zgłod­nia­łe ko­ni­ska do­by­wa­ją ostat­nich sił, cią­gną je­dle i buki po ka­mie­ni­stej dro­dze, pę­dzo­ne prze­kleń­stwy i jesz­cze wy­ra­zist­szy­mi ra­za­mi ba­tów. Cza­sem li­to­śny wła­ści­ciel ra­mie­niem ko­nio­wi po­mo­że – i rzec by moż­na, że to dru­gie by­dlę, któ­re­mu nę­dza ka­za­ła mieć je­den cel z tam­tym: do­wlec drze­wo do fa­bry­ki, by za krwa­wo za­ro­bio­ny grosz żyw­no­ści ku­pić i po­pchnąć ja­koś bie­dę…

Przy ka­mie­ni­stej dro­dze dom stoi drew­nia­ny, mało róż­nią­cy się od in­nych cha­łup wiej­skich; na­pis tyl­ko nade drzwia­mi wska­zu­je, że to szko­ła, miesz­ka­nie „pana pre­fe­so­ra” i świą­ty­nia wie­dzy dla nędz­nie okry­tej dzia­twy…

Wła­śnie dzwo­nek prze­brzmiał po ran­nej na­uce. Wy­sy­pa­ła się dzia­twa na dro­gę… Małe bie­dac­two, sku­lo­ne od zim­na, spie­szy każ­de w inną stro­nę na obiad… Obiad!… nig­dzie chy­ba nie ma więk­szej iro­nii, jak w tym zna­cze­niu uży­te sło­wo. Na cały ich obiad skła­da­ją się: ziem­nia­ki od rana przy­grza­ne i parę ły­żek owsia­ne­go żuru…

W po­ko­ju „pana pre­fe­so­ra”, któ­ry słu­ży za sy­pial­nię, kan­ce­la­rię i ba­wial­ny po­kój, je­że­li kie­dy jest ta­kim – dwóch lu­dzi się znaj­du­je: pan na­uczy­ciel, któ­ry co do­pie­ro z izby szkol­nej wy­szedł, i mło­dy pan Wła­dy­sław R., któ­ry z wi­zy­tą za­wi­tał w nędz­ne pro­gi na­uczy­ciel­stwa. Żona na­uczy­cie­la Z** w kuch­ni przy­rzą­dza­niem obia­du za­ję­ta.