Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego. Dopuszczalność i granice jej prowadzenia - ebook

W publikacji omówiono zagadnienia prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego z uwzględnieniem jej racjonalności i efektywności, a przede wszystkim w kontekście legalności, w tym dopuszczalnych form prawnoorganizacyjnych jej prowadzenia.
W poszczególnych częściach książki zostały omówione zróżnicowane formy i sposoby prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego, zarówno w sferze użyteczności publicznej, jak i poza nią. Zagadnienia te były prezentowane podczas ogólnopolskiego seminarium naukowego, które zostało zorganizowane przez Katedrę Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego w dniu 19 listopada 2015 r.
Na szczególną uwagę zasługuje temat dotyczący gospodarki komunalnej i działalności gospodarczej samorządu terytorialnego, w którym podjęto analizę przesłanek kwalifikowania danej działalności samorządu do działalności gospodarczej z perspektywy doktryny i orzecznictwa sądowego, a także zagadnienie działalności powiatu w zakresie nieodpłatnej pomocy prawnej.
Publikacja umożliwia zapoznanie się z analizą przepisów prawa określających dopuszczalność prowadzenia działalności gospodarczej przez samorządy oraz ich wykładnią, a także z obowiązującym orzecznictwem sądowym.
Książka przeznaczona jest dla pracowników samorządowych, w szczególności odpowiedzialnych za gospodarkę komunalną, oraz radców prawnych zatrudnionych w urzędach. Zainteresuje też środowisko akademickie - wykładowców oraz studentów prawa, administracji i zarządzania w administracji.

Wykaz skrótów 13
Wstęp 17
Lidia Zacharko Prawne aspekty prowadzenia działalności gospodarczej przez samorząd gminny w modelu europejskim 23 I. Zagadnienia wprowadzające 23 II. Prawny aspekt przedsiębiorczości (podstawy prawne działalności gospodarczej samorządu terytorialnego) 26 III. Spółki prawa handlowego jako forma prywatyzacji organizacyjnej zadań publicznych 29 IV. Podsumowanie 35
Kazimierz Bandarzewski Gospodarka komunalna i działalność gospodarcza samorządu terytorialnego 37 I. Wprowadzenie 37 II. Czy jednostki samorządu terytorialnego powinny prowadzić działalność gospodarczą? 38 III. Pojęcie działalności gospodarczej w ustawach regulujących ustrój samorządu terytorialnego 39 IV. Gospodarka 40 V. Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego w sferze użyteczności publicznej 43 VI. Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego poza sferą użyteczności publicznej 48 VII. Pośrednie oddziaływanie jednostek samorządu terytorialnego na działalność gospodarczą 51 VIII. Podsumowanie 52
Mateusz Judziński Pojęcie sfery użyteczności publicznej w kontekście działalności gospodarczej jednostek samorządu terytorialnego 55 I. Wprowadzenie 55 II. Akty prawne normujące aspekty prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego 55 III. Wpływ sfery użyteczności publicznej na granice swobody prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego 57 IV. Orzecznictwo sądów w zakresie wykładni pojęcia sfery użyteczności publicznej 61 V. Wnioski 62
Renata Płaszowska Pojęcie użyteczności publicznej jako wyznacznik ram dopuszczalności prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego 64 I. Wprowadzenie 64 II. Pojęcie użyteczności publicznej na gruncie ustaw samorządowych 66 III. Kwestia użyteczności publicznej w przepisach ustawy o gospodarce komunalnej 70 IV. Pojęcie użyteczności publicznej w doktrynie prawa 76 V. Podsumowanie 79
Wojciech Gonet Realizacja zadań gospodarczych przez gminy 82 I. Klasyfikacja zadań gospodarczych 83 II. Wybór zadań gospodarczych do realizacji przez gminę 86 III. Granice rozwoju infrastrukturalnego gminy 91 IV. Zakończenie 92
Aleksandra Ozimek Zasady zarządu mieniem gminy oraz korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej 94 I. Wprowadzenie 94 II. Właściwość organów do ustanawiania zasad zarządu mieniem gminy 97 III. Charakter prawny uchwał 98 IV. Delegacje ustawowe do stanowienia zasad zarządu mieniem 100 V. Przekazanie zadań jednostce pomocniczej 102 VI. Mienie komunalne a mienie gminne 105 VII. Pojęcie zarządu, gospodarowania i administrowania mieniem 109 VIII. Zarządzanie mieniem gminy oraz korzystanie z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej - wybrane przykłady 110 IX. Zakończenie 114
Bogusław Przywora Uwarunkowania prawne prowadzenia przez gminę działalności gospodarczej w celu realizacji zadań - wybrane zagadnienia konstytucyjnoprawne 118 I. Wstęp 118 II. Problem prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki publiczne, w tym jednostki samorządu terytorialnego, w świetle orzecznictwa, ze szczególnym uwzględnieniem wytycznych Trybunału Konstytucyjnego 120 III. Uwarunkowania prowadzenia działalności gospodarczej przez gminę 125 IV. Wnioski 128
Dawid Chaba, Tomasz Noszczyk Ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego w Polsce 131 I. Wstęp 131 II. Podstawy prawne 133 III. Działalność komunalna a działalność gospodarcza 135 IV. Działalność gospodarcza a zadania polskich samorządów 138 V. Ograniczenia w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego 141 VI. Zakończenie 145
Paulina Łazutka Wybrane aspekty działalności gospodarczej związków jednostek samorządu terytorialnego 147 I. Wprowadzenie 147 II. Charakterystyka związków jednostek samorządu terytorialnego 148 III. Działalność gospodarcza związków jednostek samorządu terytorialnego - uwagi ogólne 150 IV. Działalność gospodarcza związków w sferze użyteczności publicznej 154 V. Działalność gospodarcza związków wykraczająca poza sferę użyteczności publicznej 155 VI. Podsumowanie 161
Tomasz Długosz Wokół działalności gospodarczej gmin - głos w dyskusji 163 I. Wprowadzenie 163 II. Gospodarka gminna i działalność gospodarcza 165 III. Formy prowadzenia gospodarki gminnej 173 IV. Konkluzje 175
Grzegorz Suliński Obligacje przychodowe jako sposób finansowania inwestycji publicznych 177 I. Wstęp 177 II. Źródła prawa 179 III. Istota prawna obligacji przychodowych 179 1. Zakres przedmiotowy obligacji przychodowych 179 2. Zakres podmiotowy obligacji przychodowych 180 3. Postanowienia konieczne uchwały o emisji obligacji przychodowych 182 IV. Zalety obligacji przychodowych 182 V. Trudności w emisji obligacji przychodowych 185 1. Zagadnienia wstępne 185 2. Pojęcie przedsięwzięcia 186 3. Zakres odpowiedzialności emitenta obligacji przychodowych z tytułu obligacji 189 VI. Wnioski 191
Jarosław Czerw Kompetencje rad gmin w zakresie gospodarki komunalnej w świetle przepisów ustawy o gospodarce komunalnej - wybrane zagadnienia 194 I. Działalność gospodarcza gminy 194 II. Kompetencje rady gminy w zakresie gospodarki komunalnej 197 III. Podsumowanie 207
Dominika Cendrowicz, Karolina Rokicka Ochrona wykorzystywania mienia komunalnego gminy w działalności gospodarczej prowadzonej z udziałem radnych 208 I. Wstęp 208 II. Pojęcie mienia komunalnego 210 III. Cele ochrony mienia komunalnego 212 IV. Ograniczenia w działalności gospodarczej prowadzonej przez radnego z wykorzystaniem mienia komunalnego 213 V. Zakres dopuszczalnego korzystania z mienia komunalnego przez radnego 218 VI. Skutki wykorzystywania przez radnego mienia komunalnego w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej 220 VII. Podsumowanie 222
Michał Kania Partnerstwo publiczno-prywatne jako metoda realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego. Nieustająca szansa na rozwój czy nieustająca pożywka dla malkontentów? 224 I. Wprowadzenie 224 II. Przyczyny braku szerszego wykorzystywania partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce 230 III. Perspektywy konieczności wykorzystywania partnerstwa publiczno-prywatnego w polskich realiach 233 IV. Warunki szerszego wykorzystania partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce 235 V. Konkluzje 239
Katarzyna Płonka-Bielenin Spółka komandytowa jako forma realizacji umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym 241 I. Uwagi wstępne 241 II. Kwalifikacja prawna umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym 243 III. Spółka komandytowa jako instrument realizacji umowy 250
Maciej M. Sokołowski Wybrane zagadnienia prawne działalności samorządu terytorialnego w zakresie energetyki 257 I. Wprowadzenie 257 II. Planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy 258 III. Prawne uwarunkowania realizacji zadań samorządu na poziomie gminy 262 IV. Zaopatrywanie w ciepło w gminie na tle sytuacji sektora ciepłownictwa 265 V. Koncesjonowanie działalności przedsiębiorstw energetycznych w zakresie ciepłownictwa 268 VI. Niektóre obowiązki przedsiębiorstw energetycznych w odniesieniu do zaopatrywania w ciepło 271 VII. Ustalanie taryf dla potrzeb zaopatrzenia w ciepło 273 VIII. Podsumowanie 275
Michał Biliński Jednostki samorządu terytorialnego a sport. Wspieranie i działalność gospodarcza 277 I. Wprowadzenie 277 II. Samodzielna działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego w ramach sportu 278 III. Wspieranie sportu określone ustawą o sporcie 286 IV. Podsumowanie 288
Stefan Płażek Nowe usługi powiatu w zakresie nieodpłatnej pomocy prawnej 290 I. Pojęcie pomocy prawnej 290 II. Historia wprowadzenia obecnej regulacji 291 III. Dokumenty konieczne dla rozpoczęcia funkcjonowania ustawy 293 IV. Uwagi do poszczególnych zapisów ustawy 299 V. Podsumowanie 304
Hiroko Tsuchiya Funkcjonowanie przedsiębiorstw komunalnych w samorządzie terytorialnym w Japonii 310 I. Wprowadzenie 310 II. Zarys systemu samorządu terytorialnego w Japonii 311 III. Zadania samorządu terytorialnego 313 IV. Usługi publiczne wykonywane przez samorząd terytorialny 314 V. Przedsiębiorstwa komunalne w samorządzie terytorialnym 316 VI. Sposób wykonywania zadań publicznych (usług publicznych) przez lokalne przedsiębiorstwa komunalne 320 VII. Poszukiwanie metod efektywnego wykonywania usług publicznych 322 VIII. Podsumowanie 326
Literatura 329
Noty o autorach 343