Blizna - ebook

PROLOG

Najczarniejsza godzina w moim życiu rozpoczęła się w zeszły czwartek, tuż przed wschodem słońca.

Będzie piękny poranek – pamiętam, że tak pomyślałam, kiedy wyszłam z domu – ciepły i parny, przepełniony szeptem obietnic, taki, jakie potrafią być poranki jedynie wczesnym latem. Było jeszcze chłodno, ale opalizująca smuga na horyzoncie zapowiadała wściekły upał. Ptaki śpiewały tak, jakby każda nuta miała być ich ostatnią, i nawet owady obudziły się wcześnie. Jaskółki też korzystały z hojności świtu i pikowały wszędzie wokół mnie tak blisko, że musiałam mrugać.

Kiedy zbliżałam się do podjazdu do domu Matta, z pobocza zapachniało rumiankiem. Jego ulubiony zapach. Stałam tam przez chwilę, wpatrzona w żwirową drogę, która za zakrętem znikała za kępą krzaków wawrzynu. Trąciłam stopą ziemię, by wzniecić zapach, i pomyślałam, że rumianek pachnie dojrzałymi jabłkami i niesioną jesienną bryzą wonią dymu z palonego drewna. Nie mogłam się powstrzymać i zaczęłam się zastanawiać, co by było, gdybym poszła podjazdem, wśliznęła się do domu i obudziła Matta, wcierając rumianek w jego poduszkę.

Poszłam dalej.

Na szczycie Carters Lane zobaczyłam, że drzwi domku Violet są lekko uchylone; a nie powinny, nie o tej porze. Podeszłam bliżej, stanęłam na progu i popatrzyłam na złażącą ze ścian farbę i ciemność w holu za drzwiami. Violet prawdopodobnie wstawała wcześnie, starsi ludzie zwykle wstają wcześnie, ale na widok otwartych drzwi coś się we mnie zacisnęło.

Próg był wilgotny. Ktoś tu stał w mokrych butach kilka minut temu. To niekoniecznie musiało cokolwiek znaczyć, równie dobrze mógł to być przypadek, ale żadne z uspokajających wyjaśnień, jakie udało mi się wymyślić, nie mogło uciszyć narastającego niepokoju. Pchnęłam drzwi. Otworzyły się jeszcze o kilka centymetrów i uderzyły w coś.

– Violet? – zawołałam. Żadnej odpowiedzi. Pogrążony w ciszy dom czekał na to, co teraz zrobię. Znowu popchnęłam drzwi. Otworzyły się trochę szerzej, odsłaniając mokre ślady na podłodze. Przecisnęłam się przez otwór i weszłam do sieni.

Worek za drzwiami był płócienny, przewiązany mocno sznurkiem. Wyglądał jak worki z piaskiem przywożone przez Agencję Ochrony Środowiska, kiedy zanosi się na powódź. Ale nie sądziłam, żeby w tym był piasek. Przede wszystkim nie był dość ciężki. Ani nie miał solidnego, regularnego kształtu worka przeciwpowodziowego, zwłaszcza mokrego. A ten ociekał wodą.

– Violet! – zawołałam znowu. Jeśli mnie słyszała, nie zdradzała się z tym.

Drzwi na końcu korytarza były otwarte, widziałam, że pokój za nimi jest pusty. Nigdzie śladu psa Violet, Benniego.

I to był moment, w którym od niepokoju przeszłam do strachu. Bo pies, nawet stary i schorowany, nie pozwoliłby nikomu wejść do domu niepostrzeżenie. Violet mogła jeszcze spać; mogła nie usłyszeć, że ją wołam. Bennie by usłyszał.

Chociaż była to ostatnia rzecz, na jaką miałam ochotę, odwróciłam się i przykucnęłam przy worku. Mokry, twardy, ale to nie piasek, zdecydowanie nie piasek. Wyciągnęłam mały scyzoryk, który zawsze noszę w kieszeni, przecięłam sznurek i pozwoliłam, żeby worek opadł. Potem chwyciłam za dolne rogi i wytrząsnęłam mokrą, martwą zawartość na zniszczone linoleum korytarza.

Bennie wyglądał nawet na mniejszego niż za życia. Nie musiałam go dotykać, żeby wiedzieć, że nie żyje, ale mimo wszystko nachyliłam się i pogłaskałam szorstką sierść. Płytkie rany widniały na pysku i wokół szyi, w miejscach, gdzie się pokaleczył, szamocząc się, żeby się uwolnić, gdy opadał coraz niżej w jeziorze lub rzece, do której go wrzucono. Ale worek nadal nie był pusty. Poruszyłam palcami i coś jeszcze wypadło. Straszliwie poraniony, z ciałem miejscami prawie porozdzieranym, wąż zadrgał raz, zanim znieruchomiał.

Przez chwilę myślałam, że zwymiotuję. Osunęłam się na zimną podłogę, wiedząc, że muszę znaleźć Violet, ale nie mogłam zebrać odwagi. I przez głowę przelatywały mi najdziwniejsze myśli.

Bo wyglądało na to, że czegoś brakuje. Przypomniały mi się lekcje historii w szkole, kiedy uczyliśmy się o starożytnym Rzymie i uważnie słuchaliśmy każdego słowa nauczyciela, zabawiającego nas opowieściami o rzymskim wymiarze sprawiedliwości, torturach i egzekucjach. Jedna szczególna forma śmierci przykuła zwłaszcza naszą uwagę: skazany więzień – który, jak teraz myślę, musiał popełnić najgorszy rodzaj zbrodni – był pakowany w worek z psem, wężem i czymś jeszcze. Małpa… a może jakieś zwierzę z obejścia? A potem wrzucano go do Tybru. Większość klasy się śmiała. W końcu to było tak dawno i w akurat tym doborze zwierząt było też coś odrobinę komicznego. Nawet ja to widziałam. Ale nigdy wcześniej nie zastanawiałam się, jak to jest być zapakowanym do worka z jakimkolwiek zwierzęciem – i wrzuconym do wody. Pewnie taki ktoś by walczył – zapamiętale, histerycznie – zęby i pazury byłyby wszędzie. I woda zalewająca płuca. Ból byłby nie do…

Musiałam znaleźć Violet.

Przeszłam przez korytarz i salon. Drzwi w głębi prowadziły na schody. Znalazłam kontakt i pstryknęłam go. Schody nie były długie, ale wydawało mi się, że wspięcie się na nie zajęło mi wieczność.

Na szczycie znajdowały się dwie pary otwartych drzwi. Po lewej – mały pokój: bliźniacze łóżka, komoda, kominek i okno z widokiem na las. Wzięłam głęboki oddech i skręciłam w prawo.CZĘŚĆ 1

1

Sześć dni wcześniej

Jak to się wszystko zaczęło? Cóż, to chyba było w dniu, w którym uratowałam noworodka przed ukąszeniem jadowitego węża, dowiedziałam się o śmierci matki i spotkałam swojego pierwszego ducha. Jak się nad tym zastanowić, to potrafię nawet podać dokładny czas. Kilka minut przed szóstą, piątek rano, i moje spokojne, poukładane życie się rozpadło.

Siedem minut przed szóstą. Miałam za sobą ostry jogging. Zdyszana i spocona, odszukałam klucze i otworzyłam drzwi. W tej samej chwili moi młodzi podopieczni zaczęli piszczeć.

Wycierając kark ręcznikiem, przeszłam przez kuchnię, podniosłam pokrywę inkubatora i zajrzałam do środka. Było ich trzy, każda zmieściłaby się w garści – głodne, pojękujące kulki pierzastego puchu. Pisklęta płomykówki zwyczajnej; dwutygodniowe i osierocone zaledwie kilka dni po wykluciu, kiedy ich matka wleciała w dużą ciężarówkę. Miejscowy obserwator ptaków zobaczył martwą sowę i wiedział, gdzie szukać gniazda. Przyniósł pisklęta do szpitala dla dzikich zwierząt, w którym pracuję jako weterynarz. Były bliskie śmierci, zziębnięte i wygłodzone.

Od tamtej pory stale były głodne. Wyjęłam tackę z lodówki, znalazłam pęsetę i wrzuciłam małą martwą mysz do inkubatora. Nie przetrwała długo. Pisklęta rozwijały się dobrze, ale też coraz bardziej do mnie przyzwyczajały. To mnie niepokoiło. Ręczny chów dzikiego ptactwa nie jest łatwy. Bez interwencji człowieka osierocone pisklęta umarłyby; ale zarazem nie powinny uzależnić się od ludzi. Miałam nadzieję, że jeszcze kilka tygodni i będę mogła zapoznać je z przybranymi ptasimi rodzicami, którzy nauczą je polować, żeby potrafiły wyżywić się same. Do tego czasu musiałam działać ostrożnie. Prawdopodobnie należało przenieść je już do zagrodzonego karmnika i podczas posiłków zacząć używać rękawicy w kształcie dorosłej sowy.

Trzy minuty do szóstej. Szłam na górę wziąć prysznic, kiedy zadzwonił telefon. Przyszykowałam się, że wezwą mnie do zajęcia się kolejną sarną potrąconą na A35.

– Pani Benning? Rozmawiam z panią Benning, weterynarzem? – Głos młodej kobiety. Bardzo zdenerwowany głos młodej kobiety.

– Tak, słucham – odpowiedziałam, myśląc, że chyba jednak się nie wykąpię.

– Tu Lynsey Huston. Mieszkam niedaleko pani. Pod dwójką. W łóżeczku mojego dziecka jest wąż. Nie wiem, co mam robić. Nie wiem, co robić, do diabła. – Jej głos podnosił się z każdym słowem; była chyba na granicy histerii.

– Jest pani pewna? – Głupie pytanie, wiem, ale, mówiąc szczerze, wąż w łóżeczku dziecięcym to nie jest coś, co widuje się codziennie.

– Oczywiście, że jestem pewna. Patrzę na niego. Co, do diabła, mam zrobić?

Mówiła za głośno.

– Proszę być cicho i nie wykonywać gwałtownych ruchów. – Ja, natomiast, poruszałam się szybko. Łapiąc po drodze kluczyki do samochodu, wybiegłam z domu, pilotem otworzyłam bagażnik i sięgnęłam do środka. – Myśli pani, że ją ukąsił? – spytałam. Zaskakując samą siebie, zapamiętałam, że noworodek to dziewczynka. Kilka tygodni temu widziałam przed domem różowe balony.

– Nie wiem. Wygląda, jakby spała. Och, Boże, a jeśli ona nie śpi?

– Kolor skóry ma normalny? Widzi pani, że oddycha? – Zabrałam z bagażnika kilka rzeczy i pognałam w górę zbocza. Widziałam dom Hustonów, słodką, pobielaną chatę u szczytu uliczki. Rodzina była nowa, mieszkali tu dopiero od kilka tygodni, ale miałam wrażenie, że wiem, jak wygląda matka: mniej więcej w moim wieku, wysoka, jasne włosy do ramion. Nigdy dotąd ze sobą nie rozmawiałyśmy.

– Tak, chyba tak. Tak, jest różowa. Może pani przyjść? Proszę, niech pani powie, że przyjdzie.

– Już prawie u was jestem. Najważniejsze to nie wystraszyć węża. Niech pani nie robi nic, co mogłoby go zaalarmować. – Otworzyłam furtkę i pobiegłam do frontowych drzwi. Były zamknięte. Obiegłam dom. Słuchawka telefonu, którą niosłam, znajdowała się zbyt daleko od bazy i zaczęła pikać. Wyłączyłam ją i pchnęłam tylne drzwi.

Stałam w jaskrawo kolorowej nowoczesnej kuchni. Jak na dom z noworodkiem panował w niej zaskakujący porządek. Odłożyłam słuchawkę na stół i poszłam korytarzem w kierunku głosu dochodzącego z piętra. Przed schodami zauważyłam mokre plamy i ślady błota na poza tym nieskazitelnie czystej terakocie. Moją uwagę przyciągnęły znajome dźwięki. Zerknęłam w prawo i w małym pomieszczeniu gospodarczym zobaczyłam inkubator z nowo narodzonymi pisklętami. Rodzina hodowała kurczaki.

– Już jestem! – zawołałam cicho. Kiedy dotarłam na szczyt schodów, zobaczyłam wystraszoną bladą twarz wyglądającą zza drzwi w głębi korytarza. Kobieta kiwnęła głową, a ja podeszłam. Odsunęła się i wpuściła mnie do pokoju.

Byłam w małej różowo-kremowej sypialni utkniętej w rogu poddasza. Ciemne wspornikowe belki odcinały się od bieli gipsowych ścian. Na wnękowym oknie wisiała różowa zasłonka we wróżki i muchomory. Wzdłuż najdłuższej ściany stało łóżeczko dziecięce, baśniowa kołyska małej księżniczki: cała w kremowych koronkach i różowych falbankach. Podeszłam bliżej, nadal z nadzieją, którą żywiłam, odkąd odebrałam telefon, że wąż okaże się zabawką, że to tylko starsze dziecko zrobiło matce żart.

Niemowlę, maleńkie i doskonałe, sapało cicho w śpioszkach wyhaftowanych w różowe króliki. Usteczka miało rozchylone, widziałam idealnie kształtne dziurki nosa nad górną wargą, długie ciemne rzęski i niezbyt silne ślady skazy białkowej na policzkach. Piąstki miało zaciśnięte, ramionka zarzucone nad główką w klasycznej pozie noworodków podczas snu. Wyglądało, że jest w całkowitym porządku.

Poza faktem, że dzieliło łóżko z jadowitym wężem, który zaatakuje w chwili, gdy niemowlę się poruszy.2

O dziwo, wziąwszy pod uwagę hałas, jaki robiła matka, wydawało się, że wąż też śpi. Pół zwinięty, pół rozciągnięty, leżał na piersi dziecka, wyraźnie zachwycony bijącym od niego ciepłem, powoli podnosząc ciepłotę własnego ciała tak, żeby dorównała temperaturze ciała małej. Miał jakieś czterdzieści centymetrów długości i około dziewięciu w najszerszym miejscu w obwodzie. Nie był to młody wąż.

Wraz z moim przybyciem matka uspokoiła się, ale nadal wyglądała tak, jakby w każdej chwili mogła stracić panowanie nad sobą.

– Pomyślałam, że to prawdopodobnie zaskroniec – powiedziała teatralnym szeptem – ale nie miałam pewności. One mogą być ciemnoszare, prawda?

Wkładałam rękawice wykonane z grubej skóry i sięgające za łokcie; chronią moje ręce przed ugryzieniami większych ssaków, borsuków, lisów i tym podobnych. Dotąd nie używałam ich jeszcze do łapania węży.

– To nie jest zaskroniec. Niech pani stoi tam, gdzie stoi, i będzie cicho. Proszę nie wykonywać nagłych ruchów ani nie wydawać żadnych dźwięków.

– O Boże, to chyba nie żmija? Ten mężczyzna, w zeszłym tygodniu, na głównej ulicy, żmija go ukąsiła. Mówią, że jest w złym stanie.

Przysunęłam się bliżej. Nie słyszałam o tym, że ktoś został pokąsany, ale nie przejęłam się szczególnie tą wiadomością.

– Nic mu nie będzie – zaczęłam. – Ukąszenie żmii… – umilkłam. Zamierzałam powiedzieć, że ukąszenie żmii nie zabije zdrowego dorosłego człowieka, co byłoby wyjątkowo nietaktowne w danych okolicznościach. Ostatnia osoba, która zmarła od ukąszenia żmii w Wielkiej Brytanii, to było pięcioletnie dziecko. Noworodek ukąszony przez dorosłą żmiję mógłby umrzeć, zanim dotarlibyśmy z nim do szpitala. – Teraz cisza, proszę.

– Co mam robić? Może wezwę pogotowie?

Nie była w stanie milczeć. Musiałam wypędzić ją z pokoju.

– Tak, ale niech pani to zrobi na dole i cicho. Proszę opisać sytuację i uprzedzić, że pani dziecko może potrzebować natychmiastowej pomocy medycznej. Muszą być przygotowani do przeprowadzenia reanimacji.

Niechętnie, ale wyszła, a ja ruszyłam przed siebie. Moje nogi miały problem z wykonywaniem tego, czego od nich chciałam, dłonie w grubych rękawicach trzęsły się. Już dawno nie czułam strachu przed zwierzęciem. Przebywałam w klatkach z tygrysami i piłowałam paznokcie słoniom. Znieczulałam oszalałe z bólu borsuki i pomagałam żubrzycy urodzić. Wielokrotnie bywałam podekscytowana, zachwycona, miałam kilka ataków krańcowego zdenerwowania, ale rzadko czułam strach.

Teraz jednak bałam się bardzo o to niewinne małe dziecko, leżące zaledwie krok ode mnie i śniące swoje bezpieczne niemowlęce sny o mleku i przytulaniu. Drapieżnik drzemiący na jego klatce piersiowej, wysysający z niego ciepło jak pasożyt, miał bowiem fenomenalną moc zabijania. Jad węży to złożona substancja, której zadaniem jest unieruchomić, zabić, a następnie pomóc w trawieniu zdobyczy. Jeśli ta maleńka istotka zostałaby ukąszona, w ciągu minut antykoagulanty z jadu zmniejszyłyby krzepliwość krwi i rana krwawiłaby nieprzerwanie. Dziecko czułoby niesamowity ból. Już sam szok wywołany tym bólem mógłby je zabić. Po jakimś czasie enzymy proteolityczne zaczęłyby rozkładać tkanki i dziewczynka dostałaby wewnętrznego krwotoku. Ostatecznie ciało zaczęłoby puchnąć, skóra zrobiłaby się niebieska, fioletowa, nawet czarna.

I to wszystko od jednego ukąszenia. Tylko jedno błyskawiczne uderzenie i krótkie życie niemowlęcia mogłoby się zakończyć. Nawet jeśli dziecko by przeżyło, byłoby poważnie okaleczone.

Cóż, nie, jeśli to ja miałam mieć z tym cokolwiek do czynienia.

Wzięłam głęboki wdech, żeby się uspokoić. Wąż wciąż spał, ale dziecko – och, nie, nie, nie – budziło się. Mała zakwiliła, przeciągnęła się, zaczęła się wiercić. Jeśli była choć trochę podobna do moich siostrzenic, gdy były małe, chwila przebudzenia była momentem uświadomienia sobie, że umiera z głodu. Otworzyłaby buzię i zaczęła płakać. Kopałaby nóżkami i rzucała rączkami. Żmija wpadłaby w panikę. Broniłaby się. Wiedziałam, że nie mam czasu. Ale nawet wtedy się nie ruszyłam.

Nigdy nie dotknęłam żyjącego dziko węża brytyjskiego. Nie byłam nawet pewna, czy widziałam wcześniej żmiję, ale nie ulegało wątpliwości, na co patrzę. Zaskrońce są długie i cienkie, mają owalną głowę. Ten wąż był krótszy, grubszy, z charakterystycznym zygzakiem na ciemnoszarej skórze, łuski na przedzie głowy tworzyły wzór przypominający literę V.

Dziecko miauknęło. Wąż się obudził.

Podniósł głowę i rozejrzał się, trzepocząc językiem. Wyczuwał zagrożenie, tylko nie był pewien, skąd nadchodzi. Na zewnątrz rozległ się nagły hałas. Wróciła Lynsey. Sięgnęłam po węża. Odwrócił się, rzucił na mnie i zaczęliśmy się siłować.

Kiedy żmija wbiła kły w skórę rękawicy, złapałam ją blisko głowy drugą ręką, podniosłam i wyjęłam z kołyski. Lynsey wydała nieartykułowany okrzyk i rzuciła się – szybciej niż żmija na mnie, tak mi się wydawało – do łóżeczka córeczki. Chwyciła ją i zaczęła mamrotać mamusine nonsensy, a ja kopnięciem otworzyłam pokrywę pojemnika do transportu zwierząt, który przyniosłam z samochodu, i wrzuciłam do niego węża. Trochę musiałam go przekonywać, żeby puścił rękawicę, ale lekkie uściśnięcie za głową załatwiło sprawę. Zamknęłam pojemnik, zaryglowałam i ściągnęłam rękawicę. Na prawym nadgarstku miałam dwa małe wgłębienia, w miejscu, gdzie wąż mnie złapał, ale skóra nie była rozcięta. Odwróciłam się do Lynsey i jej córki. Po twarzy matki lały się łzy.

– Musimy ją rozebrać – powiedziałam. – Jestem pewna, że nic jej nie jest, ale musimy sprawdzić.

Pokierowałam obie do stolika do przewijania, ale wtedy okazało się, że Lynsey nie jest w stanie normalnie funkcjonować. Delikatnie zabrałam od niej córkę i położyłam na stoliku. Zdjęłam śpioszki, podkoszulek i pieluchę, ledwie mogąc uwierzyć, że perłowa skóra małej jest taka miękka.

Zła, że jej zwykła rutyna pieszczot i tego całego mleka, które mogłaby wyssać, opóźnia się, dziewczynka rzucała rączkami i nóżkami na wszystkie strony, jej buzia przybrała barwę prawie siną, gdy się wydzierała, domagając się śniadania. Ujęłam ją za nadgarstki i wyprostowałam rączki, potem to samo zrobiłam z nóżkami. Obróciłam ją i obejrzałam plecki, pulchne pośladki, kark. Wszystko było w zupełnym porządku.

Podniosłam małą i z niechęcią (zaskakujące, nigdy nie przepadałam za dziećmi) oddałam ją matce. Lynsey złapała córeczkę, jakby była brakującą częścią jej ciała i szarpnięciem rozchyliła bluzkę.

Po kilku minutach, podczas których zdawało się, że Lynsey nie jest w stanie rozmawiać, a ja nie miałam nic do powiedzenia, usłyszałam kroki na dole i męski głos. Usztywniona (poznawanie nowych osób to dla mnie zawsze udręka), podniosłam pojemnik z wężem i zeszłam na dół spotkać się z ekipą karetki. Starannie unikając kontaktu wzrokowego, wyjaśniłam, co się wydarzyło, chwyciłam swój telefon i krzyknęłam „do widzenia” do Lynsey i jej córki.

Dopiero w drodze do domu uświadomiłam sobie, że nie zapytałam o imię dziecka i że prawdopodobnie już nigdy nie będę miała ku temu okazji. Perła, zdecydowałam, że tak ją nazwę, bo miała skórę jak delikatna różowa perełka.

Sowie pisklęta, wiecznie nienasycone, znowu zaczęły piszczeć, gdy otworzyłam frontowe drzwi. Prawdopodobnie robiły mniejszy hałas niż oba telefony, stacjonarny i moja komórka, ale różnica była niewielka. Spojrzałam na słuchawkę telefonu stacjonarnego, którą wciąż trzymałam w dłoni. Praca. Potem na komórkę leżącą na stole kuchennym. Też praca. Jeden pies.

– Clara, mamy borsuki. – To była Harriet, pielęgniarka weterynaryjna i recepcjonistka. – Z poważnymi obrażeniami. Właśnie je przywieźli. Jak szybko możesz przyjechać?

– Borsuki? Liczba mnoga?

– Trzy sztuki. Ledwie zipią. Znalezione rano w składzie pod Lyme. Ktoś je mocno poturbował.

Westchnęłam i spojrzałam na zegar. Była siódma dwadzieścia rano, a ja miałam już za sobą konfrontację z jadowitym wężem i rozmawiałam z trzema osobami, więcej niż normalnie mi się zdarza przez cały poranek. Teraz musiałam się zająć szczególnie paskudnym przypadkiem polowania na borsuki.

Po jakichś trzech kilometrach jazdy po A35 zjechałam z drogi. Jest tam wrzosowisko, naturalne środowisko żmij. Przeszłam około stu metrów i wypuściłam węża z pojemnika. Zniknął w kilka sekund.3

Jednym z borsuków była ciężarna samica, która urodziła w kwadrans po przywiezieniu do szpitala. A chwilę później nie żyła. Trzy maleńkie borsucze noworodki, niewiele większe od myszy, zostały szybko zabrane na oddział intensywnej opieki.

Mocniej pokiereszowany z dwójki pozostałych dorosłych borsuków był młodym samcem. Miał pokaleczony brzuch, ślady po ugryzieniach na obu przednich łapach, brakowało połowy nosa i naprawdę nie podobał mi się wygląd jednej z przednich nóg.

– Sukinsyny – zaklął Craig, starszy pielęgniarz. Nie mogłam zaprzeczyć.

Polowanie na borsuki zostało zabronione w Wielkiej Brytanii w 1835 roku, ale jest uprawiane do dziś dnia jako jedna z najokrutniejszych, nielegalnych form myślistwa. Z jakiegoś niepojętego powodu przeżywa ona nawet coś w rodzaju renesansu na południowym zachodzie w ostatnich latach. Zasady są całkiem proste: bierze się zdrowego dorosłego borsuka, umyślnie wcześniej okaleczonego, żeby był wolniejszy, i umieszcza się go w zamkniętej przestrzeni z kilkoma psami. Potem zawierane są zakłady, jak długo borsuk przetrwa.

Dawniej walki zwykle odbywały się w norach, podziemnych domach borsuków, ale obecnie borsuki są wypłaszane z nor przez teriery i przewożone po kryjomu do specjalnie wykopanych dołów. Tereny wiejskie, zwłaszcza jeśli są tam stare zabudowania rolnicze, to popularny wybór lokalizacji, ale dowody świadczące o walkach borsuków znajdowano też w pobliżu miast, na terenach fabrycznych czy w opuszczonych magazynach.

Jeśli borsuk zwycięża, zostaje potem zatłuczony kijami na śmierć. Znalezienie trzech ocalonych zwierząt było wręcz niezwykłe. Mogłam się tylko domyślać, że walka została przerwana, a oprawcy zmuszeni do ucieczki.

Nasz borsuk znajdował się już w mocnej stalowej klatce i nie musiałam się martwić, jak go w niej umieszczę. Borsuki są szalenie silne, całkowicie nieprzewidywalne i często agresywne. Mają też wyjątkowo silne szczęki. Lepiej nie być – nigdy, przenigdy – pogryzionym przez borsuka. W ciągu następnej godziny będę próbowała ustabilizować stan pacjenta, opatrzyć najgorsze rany i naszpikować zwierzę środkami znieczulającymi. Potem już wszystko zależy od niego.

Craig opuścił górną część klatki, tak żeby borsuk był unieruchomiony i żebym mogła zrobić zastrzyk z mieszanki medetominidyny, ketaminy i butorfanolu w mięsień tylnej nogi. Całkiem skuteczny koktajl anestetyków i środków przeciwbólowych, jednak anestetyk należało wspomóc preparatem wziewnym, podawanym w trakcie całej procedury. To już była działka Craiga. Kiedy uznałam, że to bezpieczne, otworzyłam klatkę i razem z Craigiem przenieśliśmy borsuka na stół operacyjny.

Stracił dużo krwi. Odnalezienie żyły zajęło mi minutę czy dwie, ale zaraz potem podłączyłam borsuka do kroplówki. Zrobiłam mu zastrzyk z metyloprednizolonem na złagodzenie objawów wstrząsu i jeden z amoksycyliną na zapobieżenie zakażeniu.

– Jakieś nadzieje na złapanie tych bandziorów? – spytałam, kiedy zaczęłam odkażać ranę przy nosie, stwierdzając przy tym z ulgą, że nie jest aż tak poważna. Część skóry wisiała luzem. Miałam zamiar spróbować ją przyszyć.

– Niewielkie – odpowiedział Craig. Głos miał stłumiony z powodu maski na twarzy. Gruźlica to powszechny problem na południowym zachodzie kraju. Nie wszystkie borsuki są zarażone, ale kiedy je leczymy, musimy przyjąć, że mogą być. – Znają numer rejestracyjny furgonetki i ustalili, że pochodzi gdzieś aż z Exeter, ale ich auta są prawie zawsze kradzione, no nie?

Kiwnęłam głową. To były zorganizowane gangi. Zarabiały kupę kasy na swoich nielegalnych spotkaniach. Wiedzieli, jak się mają zabezpieczać.

Szarpane rany na brzuchu nie były tak głębokie, jak się z początku obawiałam, ale późną wiosną muszyca rozwijająca się na otwartej ranie może być problemem. Przemyłam rozcięcia środkiem odkażającym i owadobójczym. Gdy już były czyste, mogłam je szybko zaszyć.

– Policja znalazła tam zdechłego psa – poinformował Craig. – Staffordshire bulteriera. Pupila jakiegoś biednego dzieciaka.

Słyszałam już wcześniej takie drżenie w głosie Craiga. Dawał sobie radę z najbardziej chorymi, najgorzej zranionymi zwierzętami, ale nie potrafił znieść umyślnego okrucieństwa. „Jak ty to robisz, Claro? Jak potrafisz być taka spokojna?” – zapytał mnie kiedyś, zalany łzami, gdy usypialiśmy młodą sarenkę, której banda nastolatków wyłupiła oczy. On i reszta personelu uważali, że jestem zimna jak ryba. Ale jak miałam im powiedzieć, że okrucieństwo ludzi nigdy mnie nie zaskakiwało. Doświadczałam go każdego dnia, odkąd tylko pamiętam.

Otworzyły się drzwi i pojawiła się Harriet. Zobaczyłam wyraz jej twarzy i przygotowałam się, że usłyszę, że drugi borsuk zdechł.

– Claro, musisz odebrać telefon – powiedziała, stojąc w progu.

Pokręciłam głową i podniosłam ręce w rękawiczkach pokrytych krwią i sierścią.

– Skończę w ciągu godziny – odpowiedziałam i odwróciłam się do swojego pacjenta.

– To twój ojciec. Naprawdę musisz odebrać.

Spojrzałam na nią znowu, zrozumiałam, co jej załzawione oczy i wystraszona mina znaczą naprawdę. A więc nie borsuk. To nie on zmarł.

Odczepiłam maskę i ściągnęłam rękawiczki. Przyciskając słuchawkę do ucha, wysłuchałam, co ojciec miał do powiedzenia, potem powiedziałam, że zadzwonię do niego później. Wciąż jeszcze mówił, gdy wcisnęłam maleńki przycisk, który go rozłączył, i oddałam słuchawkę Harriet.

– Jestem niemal pewna, że prawa przednia kość ramienna jest złamana – oznajmiłam. – Jeśli przeżyje noc, będę musiała się temu przyjrzeć rano. Śródszpikowy gwóźdź może załatwić sprawę.

Harriet wciąż była w pokoju, ostentacyjnie czyściła telefon środkiem dezynfekującym. Kątem oka przyłapałam ją na rzucaniu Craigowi wymownych spojrzeń.

– Wszystko w porządku? – spytał. Pokiwałam wolno głową i zabrałam się do szycia. Zmusiłam się do skupienia, wiedziałam, że Harriet mówi coś bezgłośnie do Craiga i że on usiłuje zrozumieć słowa z ruchu warg. Nie patrzył już na głowę borsuka, a trzeba naprawdę wiele, żeby przerwać mu pracę. Podniosłam wzrok.

– Chyba się wybudza – powiedziałam. Craig spojrzał w dół, powracając do zabiegu.

– Claro, powinnaś iść. Być z rodziną – spróbowała Harriet.

– Kiedy skończę – odparłam, nie patrząc na nią. – Możesz dopilnować, żeby próbki krwi zostały wysłane do Departamentu Środowiska? I jak się czują małe?

Wzruszyła ramionami, rzuciła ostatnie spojrzenie Craigowi i wyszła.

Minęłam salę opieki w drodze po drugiego borsuka. Trzy osierocone borsuczki umieszczono w inkubatorze. Wypiły trochę mleka – specjalną wersję odżywki dla niemowląt, którą podajemy nowo narodzonym ssakom – i miały się tak dobrze, jak można się było spodziewać. Leżały razem, przytulone do siebie, żeby było im cieplej, sapiąc i kwiląc. Małe, wystraszone, bez matki.

Trochę jak ja.4

Mały Zakon św. Franciszka, w którym pracowałam przez prawie pięć lat, założyli katoliccy zakonnicy pod koniec XIX wieku w celu leczenia chorych i okaleczonych dzikich zwierząt. Obecnie jego działalność podtrzymuje towarzystwo charytatywne: datki spływają do nas z całego świata, setki ludzi zostaje naszymi „Przyjaciółmi” w zamian za roczny abonament, centrum turystyczne przyciąga tysiące gości każdego roku. Zajmiemy się każdym przedstawicielem dzikich zwierząt występujących na terenie Wielkiej Brytanii – ssakiem, gadem, ptakiem, płazem – jakkolwiek byłby mały i ciężko ranny. Tylko jeśli zwierzę doświadcza aż takiego bólu, że leczenie go byłoby okrutnym przedłużaniem cierpienia, usypiamy je. Niektórzy zarzucają nam, że jesteśmy niedorzecznie sentymentalni, że marnujemy dobrą wolę ofiarodawców, których datki mogłyby wesprzeć godniejsze przedsięwzięcia. Osobiście uważam, że ludzie powinni mieć wolność wyboru w kwestii tego, jakie cele chcą wspierać, i że wszystkie stworzenia, nawet najmniejsze, najmniej poznane, żyjące krótko, mają wartość i za ich egzystencją kryje się jakiś cel.

Trzeci borsuk nie był aż tak ciężko pokiereszowany. Zrobienie wszystkiego, co mogłam, zajęło mi około czterdziestu minut, potem odesłałam pacjenta na obserwację. Kiedy skończyliśmy, Harriet czekała na mnie znowu, przyszykowałam się więc na ciężką próbę przełknięcia matczynej troski. Zamierzała mnie namówić, żebym zrobiła sobie przerwę, podczas której zaserwowałaby mi gorącą słodką kawę i zmusiła do rozmowy, licząc, że przy odrobinie szczęścia otworzę się i wypłaczę na jej ramieniu. Harriet znała mnie od pięciu lat. Można by sądzić, że do tej pory coś już powinna zrozumieć.

Ruszyłam w stronę pokoju opieki i Harriet musiała pobiec, żeby móc dotrzymać mi kroku.

– Claro, ktoś na ciebie czeka w recepcji. Jeden z lekarzy z Dorset. Jest tu prawie od godziny. Mówiłam mu, że jesteś zajęta i że, no cóż, to nie jest najlepszy moment, ale on twierdzi, że chodzi o coś ważnego. Coś w związku z wężami.

Zatrzymałam się tak nagle, że Harriet wpadła na mnie. Dziecko, które uratowałam rano, na pewno zostało przewiezione na obserwację właśnie do szpitala Dorset County w Dorchester. Jeśli ten lekarz chciał ze mną pilnie rozmawiać, jeśli tu przyjechał, to znaczy, że żmija jednak ukąsiła małą. Jak mogłam to przeoczyć? Odwróciłam się i w recepcji znalazłam się kilka sekund później. Młody mężczyzna w dżinsach i swetrze poderwał się na nogi, gdy mnie zobaczył. Na boku krzesła, na którym siedział, leżała duża torba. Mężczyzna podszedł do mnie z wyciągniętą dłonią. Nigdy wcześniej się nie widzieliśmy, ale wydawało się, że nie ma wątpliwości, że jestem tą kobietą, której szukał. Ktoś go ostrzegł, jak wyglądam.

– Pani Benning? Dzięki, że zechciała pani ze mną porozmawiać. Harry Richards. Pracuję na OIOM-ie w Dorset. Naprawdę jestem wdzięczny za szansę skonsultowania z panią pewnej kwestii.

– Chodzi o niemowlę? – Nie mogłam sobie przypomnieć nazwiska rodziców. – O to przyjęte dziś rano?

– Nie. – Wyglądał na zaskoczonego. – Jakie niemowlę? Przyjechałem w sprawie Johna Allingtona.

– Och – mruknęłam. Nie znałam Johna Allingtona. Za nami Harriet udawała, że przekłada papiery.

– Bardzo mi przykro przekazywać tę wiadomość – kontynuował doktor Richards – ale niestety pan Allington zmarł dziś rano.

– Och, rozumiem. – Nadal nie łapałam.

– Przykro mi. Mam nadzieję, że to nie był bliski znajomy.

– Nie – odparłam, zastanawiając się, jak długo to może się tak ciągnąć. Skoro nie przyjechał z wiadomościami o dziecku, straciłam zainteresowanie.

– Sally Johnson zasugerowała, żebym skontaktował się z panią. Powiedziała, że pani zna się na wężach.

Miałam dość.

– Przepraszam, ale chyba zaszła jakaś pomyłka. Nie znam tych ludzi i naprawdę muszę…

– Mam przyjemność z Clarą Benning, tutejszym weterynarzem, tak? – Chyba był zły, czyli było nas dwoje.

– Owszem. Ale mamy tu dzisiaj niezły kocioł…

– Sally Johnson jest jedną z pielęgniarek środowiskowych, przypisanych do szpitala. Mówiła, że pani i ona mieszkacie w tej samej wsi, w której mieszkał pan Allington. Mówiła, że jest pani sąsiadką.

No tak, powinnam pokornie uderzyć się w piersi. Oczywiście, że moja sąsiadka jest pielęgniarką, widywałam ją w jej stroju całkiem często. Myślę, że nawet wiedziałam, że ma na imię Sally. Kiedy się wprowadziłam, wpadła do mnie kilka razy, nie dając się zniechęcić moim coraz chłodniejszym powitaniom. W końcu po prostu przestałam jej otwierać.

Za plecami doktora Richardsa Harriet porzuciła wszelkie próby udawania, że pracuje. Drzwi za nami otworzyły się i weszła kobieta z małym dzieckiem. Chłopczyk niósł pudełko na buty.

– Ptaszek – wyjaśnił, podchodząc do stanowiska recepcyjnego. Kolejny ranny pacjent.

– Przepraszam – zwróciłam się do doktora Richardsa. – Po prostu to jeden z tych ciężkich poranków. Proszę posłuchać, muszę teraz zrobić obchód zewnętrznych zagród. Może pójdzie pan ze mną? Możemy porozmawiać po drodze.

Richards kiwnął głową, odwrócił się, żeby podnieść torbę i potem wyszedł za mną przez drzwi recepcji do sklepiku z prezentami.

– Słyszała pani, co się stało z panem Allingtonem? – spytał. Skinieniem głowy przywitaliśmy się z Holly przy biurku i wyszliśmy na zewnątrz.

Nie odpowiedziałam od razu. Potem przypomniałam sobie. Lynsey wspominała, że ktoś został ukąszony przez żmiję na głównej ulicy. To musiał być John Allington. I to on zmarł?

– Został ukąszony, czy tak? – rzuciłam. – Przez żmiję.

– Pięć dni temu. Naprawdę muszę porozmawiać z kimś, kto ma jakąś wiedzę o ukąszeniach węży i ich skutkach.

Byliśmy w tej części szpitala, w której trzymaliśmy jeże, dzikie zające i kaczki w zagrodzie z niską siatką. Zagrodę lubią oglądać dzieci, minęliśmy kilka szkrabów z rodzicami zaglądających do maleńkich klatek.

– Rozumiem, że kontaktował się pan z centrum toksykologicznym? – upewniłam się.

Krajowe Centrum Informacji Toksykologicznej powinno być pierwszym miejscem, z którym należy się skontaktować, gdy dochodzi do jakiegokolwiek zatrucia. Centrum posiada kilka oddziałów regionalnych, są dobrze przygotowane do udzielania porad przez telefon i przez stronę internetową, Tox-Base.

– Oczywiście. Skontaktowałem się z nimi, gdy tylko został przyjęty, prowadzili mnie przez całe leczenie. Ale nikt tam nie jest ekspertem od ukąszeń węży. Porady, jakich mogli mi udzielić, były bardzo ogólne. Po prostu nie ma zapotrzebowania na tego rodzaju specjalizację w Wielkiej Brytanii.

– Rozumiem. – Miał rację. Ostatni zanotowany zgon w wyniku ukąszenia przez żmiję w Wielkiej Brytanii – pięcioletnie dziecko – miał miejsce trzydzieści lat temu. Od tamtej pory do szpitali w związku z ukąszeniem przez węże trafiło prawdopodobnie mniej niż dwudziestu pacjentów.

– No więc, pomoże mi pani? – spytał Richards.

– Cóż – zaczęłam, grając na zwłokę. Nie byłam pewna, czy potrafię. Nie byłam nawet pewna, czy chcę. – Na drugim roku studiów zapisałam się na fakultet z egzotycznych, dzikich zwierząt – powiedziałam w końcu. – Odbyłam letnie praktyki w zoo w Chester i w Bristolu i z różnych względów większość czasu spędziłam z gadami.

Przerwałam, żeby zamienić kilka słów z pracownicą, która opiekowała się naszymi zagrodami dla małych zwierząt. Wszyscy pacjenci mieli się dobrze, powiedziała. Doktor i ja przeszliśmy przez mały mostek i dotarliśmy nad jezioro.

– Zaraz po studiach przez kilka miesięcy pracowałam w zoo w Chester, potem spędziłam rok w Australii, pomagałam przy projekcie badawczym dotyczącym gadów – dodałam, bo doktor Richards czekał, że będę kontynuowała. – Od czasu do czasu pracuję też jako wolontariuszka w centrum znajdowania nowego domu dla gadów, w Bristolu. Ale przez ostatnie pięć lat pracowałam tutaj. Obawiam się, że gady widujemy tu rzadko.

Przystanęliśmy, żeby popatrzeć na ptactwo wodne na jeziorze. Panował na nim większy tłok niż zwykle, ale o tej porze roku często odwiedzają nas z krótką wizytą zupełnie zdrowe osobniki. Doktor Richards przyglądał się kurce wodnej przedzierającej się przez sitowie.

– Prawda jest taka, Claro – zaczął, kiedy streściłam już swoje doświadczenie zawodowe co do gadów – że nikt w szpitalu nie wie, że tu jestem.

Nie odpowiedziałam. Kurka wodna wyszła z wody i otrząsała piórka.

– Na pewno wie pani, jakie to niezwykłe, że zdrowy dorosły człowiek, nawet w wieku pana Allingtona, zmarł od ukąszenia żmii – ciągnął Richards. – Zaraz po przyjęciu oddaliśmy próbki jego krwi do laboratorium. Mieliśmy węża, tego, który go prawdopodobnie ukąsił, ale mimo to chcieliśmy sprawdzić, czy to na pewno jad. Wyniki dostaliśmy kilka dni temu.

– I?

– We krwi był jad żmii, bezwzględnie.

– I powiedział pan, że mieliście węża – dodałam, zaczynając się zastanawiać, dokąd to wszystko prowadzi. – Że ustaliliście, że to żmija.

Richards sięgnął do torby i wyjął zamkniętą przezroczystą torebkę. W środku był mały wąż, w mojej ocenie martwy od kilku dni.

– Leżał w ogrodzie, blisko pana Allingtona, gdy jego ogrodnik go znalazł – wyjaśnił Richards. – Allington zdążył go zabić, zanim stracił przytomność.

Odebrałam torebkę i podniosłam, żeby móc lepiej przyjrzeć się zawartości.

– Przywieziono go nieprzytomnego? – powtórzyłam.

– Tak, ale przytomność stracił w wyniku urazu czaszki. Sądzimy, że się przewrócił i uderzył w głowę, przypuszczalnie, gdy źle się poczuł. Na dodatek wylądował w stawie, który podobno jest dość głęboki. Szczęśliwie głowa pozostała poza wodą. Chociaż późniejszy rozwój wypadków…

– Tak, absolutnie – wymamrotałam, oddając torebkę i zastanawiając się, czy zaczęłam podzielać wątpliwości doktora Richardsa co do śmierci jego pacjenta. – I co? Odzyskał przytomność?

– Odzyskał. Ale to niewiele pomogło. Tak naprawdę nie mógł sobie nic przypomnieć i pod koniec był ledwie świadomy. Strasznie wymiotował, miał kłopoty z oddychaniem, stracił władzę we wszystkich kończynach i dostał wysokiej gorączki.

– Jad żmij ma większą moc wiosną – zauważyłam. – Kiedy budzą się ze snu zimowego. Istniały jakiś inne odrębne problemy zdrowotne? Chore serce? Kłopoty z układem oddechowym?

– Żadnych. Miał sześćdziesiąt dziewięć lat, ale był w bardzo dobrej formie jak na osobę w tym wieku.

– Ludzie uczuleni na użądlenia os i pszczół mogą czasami bardzo źle reagować na jad żmij. Czy to mogło być problemem?

– Centrum toksykologiczne też to sugerowało. Ale żaden z tych objawów nie wskazuje na reakcję alergiczną. To było po prostu ostre zatrucie.

– Mogę zapytać, jak go leczyliście? – spytałam. Sprawa zaczęła mnie mimowolnie wciągać.

– Po przyjęciu odkaziliśmy miejsce ukąszenia i zrobiliśmy zastrzyk przeciwtężcowy. Potem zadzwoniłem do centrum toksykologicznego. Kazali mi go obserwować, co kwadrans monitorować tętno, ciśnienie krwi i oddech. Wtedy jeszcze nie byliśmy specjalnie przejęci.

– Ale pacjentowi się pogorszyło?

– Szybko. Pojawiły się obrzęki, wiele, nie tylko wokół miejsca ukąszenia. Pan Allington bardzo cierpiał, więc podałem mu środki znieczulające, a także przeciwwymiotne, żeby spróbować zapanować nad wymiotami. Podaliśmy roztwór koloidalny, leki przeciwhistaminowe i adrenalinę.

– A antytoksyna?

– Centrum toksykologiczne podesłało ją. Surowica przeciw jadowi europejskiej żmii zygzakowatej. Z początku wydawało się, że nastąpiła poprawa, ale następnego dnia ciśnienie krwi spadło i wystąpiła arytmia. Trzeciego dnia zaczęły się drgawki. Czwarty przyniósł ostre zapalenie trzustki i niewydolność nerek. Ostatnie dziesięć godzin życia spędził w śpiączce.

Milczałam kilka sekund, bo sytuacja zdawała się tego wymagać.

– Straszne. Przykro mi – powiedziałam w końcu. – Ale czego pan oczekuje ode mnie?

Siedziałam przy swoim biurku w laboratorium i wpatrywałam się w wyniki zostawione przez Harry’ego Richardsa. Analiza chemiczna krwi zmarłego. Co kilka sekund zerkałam w górę, sprawdzałam informacje widniejące na ekranie komputera przede mną. Na biurku leżało kilka moich starych podręczników ze studiów. Znowu spojrzałam na wyniki badania krwi. Wiedziałam, że nie powiedzą mi nic, czego bym już nie wiedziała. Sięgnęłam po telefon.

– Mówi Clara Benning – przedstawiłam się, gdy połączono mnie z Harrym Richardsem. – Wąż to zdecydowanie _Vipera berus._ Innymi słowy, zwyczajna brytyjska żmija. I nie mogę nie zgodzić się z ustaleniami waszego laboratorium. Jad też pochodzi od żmii.

– Tak, aha. – Zamilkł na chwilę, uświadamiając sobie, czego się spodziewałam, że mam do powiedzenia coś więcej. – Coś jeszcze?

– Znaleziono tylko jednego węża? Czy możliwe, że było ich tam więcej?

Cisza.

– Po raz pierwszy ktoś wspomina o innych wężach. Przypuszczam, że mogły tam być, ale… – urwał.

– Gdy pan badał pacjenta, ile śladów ukąszeń pan widział?

Znowu chwila zastanowienia. Usłyszałam szelest kartek.

– Tylko jedno. Dwa wgłębienia w miejscu, gdzie kły przekłuły skórę. Patrzę na zdjęcia. Mogę je pani pokazać. Dlaczego pani pyta? Coś pani odkryła?

– Jeszcze nie jestem pewna – odparłam. – Mogę przetrzymać wyniki i węża jeszcze kilka dni? Chciałabym się skonsultować z pewną osobą.

– A co ja powiem koronerowi?

– Niech pan powie, że analizy jeszcze trwają. Ja mogę oddzwonić w poniedziałek.

Pożyczyliśmy sobie z doktorem Richardsem dobrego dnia, miałam mnóstwo roboty. Ale potem usiadłam z powrotem, rozmyślając. Dwa incydenty z jadowitymi wężami. W jednym tygodniu. W jednej wsi. Westchnęłam i znowu sięgnęłam po telefon.

– Roger, co robisz jutro rano? – zapytałam.

_Koniec wersji demonstracyjnej._