Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Co ma Putin w głowie? - ebook

Wydawnictwo:
Tłumacz:
Data wydania:
15 września 2015
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Produkt niedostępny.  Może zainteresuje Cię

Co ma Putin w głowie? - ebook

Rosja, początek stycznia 2014 roku. Wysocy rangą urzędnicy, gubernatorzy regionów, członkowie kierownictwa partii Jedna Rosja otrzymują osobliwy prezent noworoczny od administracji prezydenckiej: dzieła filozoficzne! Nasze zadania Iwana Iljina, Filozofia nierówności Nikołaja Bierdiajewa, Uzasadnienie dobra Władimira Sołowjowa, dzieła myślicieli rosyjskich XIX i XX wieku. Gdyby ożył Gogol, odmalowałby najtrafniej te zwaliste postaci , nawykłe do szykownych restauracji i pięknych samochodów, męczące się nad lekturą stron pełnych zagadkowych rozważań. Ale cóż, trzeba do tego przysiąść i poświęcić długie wieczory rwąc sobie włosy z głowy. Sam prezydent cytował ostatnio w najważniejszych przemowach wyimki z prac tych autorów i trzeba by spróbować zrozumieć, co właściwie miał na myśli. Najbardziej dociekliwi odnaleźli zresztą w tych książkach formuły zaskakująco brzmiące i odczuli coś jakby zbieżność w czasie: rola przewodnika narodu w autentycznej demokracji, znaczenie bycia konserwatystą, troska o zakorzenienie moralności w religii, historyczna misja narodu rosyjskiego w obliczu tysiącletniej wrogości Zachodu…

W swoim eseju Michel Eltchaninoff próbuje odpowiedzieć na kardynalne pytanie, które od aneksji Krymu, celebrowanej w Rosji jako akt założycielski, wszyscy sobie stawiają: jakie pomysły u zamiary ma Putin w głowie, za progiem tego nieprzewidywalnego wieku? I tu w sukurs przychodzą nam rosyjscy filozofowie, którzy powinni pomóc nam w zrozumieniu jego strategii. A póki co pomyślne wiatry wieją na Kremlu dla piewców konserwatyzmu , "Rosyjskiej drogi" i "Eurazjatyckiego Imperium".

 

Kategoria: Esej
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-65068-50-7
Rozmiar pliku: 1,2 MB

FRAGMENT KSIĄŻKI

Wprowadzenie Putin i filozofia

Rosja, początek stycznia 2014 roku. Wysocy urzędnicy, gubernatorzy regionów, członkowie kierownictwa partii Jedna Rosja otrzymują szczególny prezent noworoczny od administracji prezydenckiej: dzieła filozoficzne! Nasze zadania Iwana Iljina, Filozofia nierówności Nikołaja Bierdiajewa, Uzasadnienie dobra Władimira Sołowjowa, dzieła myślicieli rosyjskich XIX i XX wieku. Gdyby ożył Gogol, odmalowałby te zwaliste postaci, nawykłe do szykownych restauracji i pięknych samochodów, męczące się nad lekturą stron pełnych zagadkowych rozważań. Ale cóż, trzeba do tego przysiąść i poświęcić długie wieczory, rwąc sobie włosy z głowy. Sam prezydent cytował ostatnio w najważniejszych przemowach tych autorów i trzeba by spróbować zrozumieć, co właściwie miał na myśli. Najbardziej dociekliwi odnaleźli zresztą w tych książkach zaskakująco brzmiące sformułowania i odczuli pewną zbieżność w czasie: rola przewodnika narodu w autentycznej demokracji, znaczenie bycia konserwatystą, troska o zakorzenienie moralności w religii, historyczna misja narodu rosyjskiego w obliczu tysiącletniej wrogości Zachodu…

W lutym niektórzy spośród tych urzędników – dokładniej, ci wywodzący się z departamentów polityki wewnętrznej i projektów socjalnych Kremla – uczestniczą w obowiązkowych szkoleniach na temat konserwatyzmu. W marcu przychodzi kolej uczestnictwa czołowych działaczy Jednej Rosji w wykładach „Uniwersytetu obywatelskiego”¹. Jednakże historyczne wydarzenie− aneksja Krymu − przerywa ten program nadrabiania zaległości w filozofii. Ale nie staje się to powodem zaniechania wysiłku, wręcz przeciwnie. Dowód: od 10 do 20 sierpnia na świeżo zdobytym Krymie odbywa się młodzieżowe forum Tauryda 2014. Filozofowie wyjaśniają młodzieży źródła intelektualne i aktualność „konserwatywnego zwrotu” rozpoczętego przez Władimira Putina. Wśród przybyłych znajduje się wykładowca słynnego Uniwersytetu Moskiewskiego. W przepełnionej sali Borys Mieżujew przypomina, że kraj stoi w obliczu wielkiej alternatywy: „Rozwijać się jako oddzielna cywilizacja (…) czy też stać się konserwatywnym wybawcą dla Europy”². Mieżujewowi towarzyszą liczni historycy filozofii, specjaliści od rosyjskiej myśli. W tej samej chwili we wspaniałym pałacu na brzegu morza, dawnej rezydencji cara Aleksandra III, inni filozofowie dyskutują nad „myślą konserwatywną w Rosji” oraz „powrotem Krymu do Rosji jako nowym etapie kształtowania się państwa rosyjskiego: od schyłku lat 1980 i 1990 do fazy konsolidacji”. W Rosji roku 2014 filozofia jest wszechobecna. To sam prezydent narzuca ten kierunek ze swymi cytatami myślicieli.

Czyżby Putin był rozmiłowany w filozofii? Nie popadajmy w przesadę. Z pewnością bardziej interesuje się historią, literaturą, a przede wszystkim sportem. Nie jest typem intelektualisty. Uwielbia opowiadać raczej o swojej młodości chuligana czy szpiega, niż przypominać studia prawnicze w Sankt Petersburgu. Gdy tylko może, wybiera wolne przestrzenie i wyczyny sportowe, a nie ciszę czytelni. Kiedy zaś mówi o filozofii, to po to, by sobie żartować z tych, co dzielą włos na czworo, albo przyznawać się do niewiedzy. Albo wtedy, gdy jak wielu Rosjan, postrzega ją przez pryzmat wschodniej mądrości. Chętnie cytuje Lao Tse, „wielkiego filozofa wschodniego”³ i uważa, że dżudo, które uprawia, stanowi prawdziwą filozofię. Krótko mówiąc, nikt nie ośmieliłby się widzieć w Putinie intelektualisty.

Zresztą jako przywódca polityczny nie nosi się z zamiarem narzucenia ideologii państwowej na wzór sowiecki. W programowym tekście opublikowanym w chwili objęcia prezydentury ad interim, a zatytułowanym Rosja na zakręcie tysiąclecia, odcina się od komunistycznej przeszłości: „Jestem przeciwny przywróceniu w Rosji w jakiejkolwiek formie oficjalnej ideologii państwowej. W demokratycznej Rosji nie powinno być żadnego przymusowego obywatelskiego konsensu”⁴. Stale będzie powtarzał: „Nie sądzę, by była nam potrzebna dominująca ideologia czy filozofia. Ale państwo, rzecz jasna, może być rządzone przez filozofa – pod warunkiem wszakże, że będzie on podzielał ten punkt widzenia”⁵. Putin nie ma nic przeciwko metafizykom, nie chce natomiast platońskiego króla – filozofa. Wreszcie i przede wszystkim Putin jest realistą. Przystosowuje swoje wystąpienia do okoliczności politycznych i nie chce być związany jakimkolwiek ideologicznym jarzmem. Pragnie zachowywać inicjatywę. W otoczeniu ma całą chmarę speechwritersów proponujących mu liczne i zmieniające się referencje filozoficzne. Wszystkie pytane przez nas osoby, dawni doradcy, komentatorzy czy intelektualiści, odrzucają koncepcję „filozofii Putina”. To byłoby zbyt proste. Ale znaczący jest jeden szczegół. Po zaprzeczeniu, że Putin miałby własną bądź stosował jakąś teorię filozoficzną, wszyscy wyliczają nazwiska wielkich myślicieli wywierających ich zdaniem wpływ na jego wizję świata i działanie, a także wyjaśniają, w czym widać wpływ ich teorii. W rzeczywistości Putin znajduje się pod wpływem niektórych koncepcji filozoficznych. Przejawia się to zarówno w jego wystąpieniach, jak i w działaniu. Jest kimś, kogo można by określić jako typowego człowieka radzieckiego. Jak wszyscy obywatele ZSRR został wychowany w niemal religijnym szacunku dla książek i wielkich nazwisk kultury.

W Związku Radzieckim, jak i w Rosji nie lekceważy się ani kultury, ani filozofii, których wszyscy studenci uczą się na uniwersytecie. Podczas swych studiów Władimir Putin poznał nazwiska i doktryny wielkich myślicieli rosyjskich i zagranicznych. Poza tym, po powrocie z NRD po upadku muru berlińskiego i pięciu latach służby w KGB, był z pewnością zaskoczony rozkwitem wydawniczym, do którego doszło podczas jego nieobecności. W ciągu kilku lat pierestrojki wydano po raz pierwszy lub wznowiono wielu autorów – filozofów religii, myślicieli emigracyjnych, wielu zakazanych kiedyś autorów zagranicznych. Filozofia staje się wówczas bardzo modna. W 1994 roku wraca do Rosji Sołżenicyn i sprawia, że odradzają się idee, które uznawano za umarłe. Rodzinne miasto Putina, Sankt Petersburg, jest stolicą intelektualną. Żyją tam liczni filozofowie, mniej lub bardziej dysydenccy. Możliwe, że Putin spotkał niektórych spośród nich. W każdym razie nie mógł nie zetknąć się z gorącą atmosferą tamtych lat, tym bardziej że w KGB funkcjonował specjalny wydział śledzący ideowe debaty zajmujące społeczeństwo. Wystarczyło zresztą włączyć telewizor, by wysłuchać pasjonujących debat o tej sferze kultury, której nie uznawała lub ją karykaturowała sowiecka propaganda.

W roku 2000, gdy Putin obejmuje urząd prezydencki, chcąc być pragmatycznym i zręcznym, potrzebuje ideologicznych odniesień w kraju podzielonym między cierpiącymi na nostalgię za Sowietami, antykomunistycznymi demokratami oraz mniej lub bardziej prosowieckimi nacjonalistami… Pragnie upewnić swoich współrodaków o solidności swego myślenia i działania. Ludzie powinni usłyszeć dobrze zbudowane wystąpienia. Trzeba wzruszyć ludzi, aby odbudować kraj i zapewnić jasny kierunek dla urzędników. W kraju, w którym mechanizm decyzji politycznych zawsze jest niejasny, każde z jego słów staje się przedmiotem analizy. Tak więc nieprzypadkowo Putin cytuje w swych przemówieniach takiego lub innego filozofa, zwłaszcza w wielkich orędziach do narodu lub jego przedstawicieli.

Putin, jak się przekonamy, ewoluował od roku 2000 do dziś. Nie zmienił swych przekonań, ale coraz śmielej je wyrażał, w miarę jak się krystalizowały i wykorzystywały nowe punkty odniesienia. Jego drugi mandat, w latach 2004−2008, co zobaczymy, spotkał się z nastrojami zniecierpliwienia. Trzeci – rozpoczęty w 2012 roku, rozpoczął się wyraźnie pod znakiem rewanżu – przeciwko manifestantom sprzeciwiającym się jego powrotowi do władzy oraz przeciw Zachodowi. Putin dokonał konserwatywnego zwrotu w 2013 roku. W następnym roku stał się imperialistą. Coraz wyraźniej zaczął uosabiać rewanż tych, którzy nie pogodzili się z upadkiem ZSRR i jego przekształceniem w demokrację. Rosyjski prezydent chciałby pozostawić swój ślad w historii. Do tego niezbędne są mu idee głęboko zakorzenione w historii kraju. Czy daje im wiarę czy nie, pozostaje rzeczą wtórną. Władimir Putin jest być może jak bohater Dostojewskiego Dymitr Karamazow „nieskrępowaną naturą”, cyniczną i idealistyczną jednocześnie, szczerą w obu przypadkach.

Zanim przyjrzymy się filozoficznym wektorom putinizmu, powiedzmy słowo o otoczeniu prezydenta. Kto mówi mu o filozofii? Kto opowiada z entuzjazmem o ostatnich lekturach? Kto daje do przeczytania teksty sprzed stu lat wydające się pasować do aktualnej sytuacji? Dwaj najsłynniejsi doradcy Putina znajdują się obecnie na uboczu. Władysław Surkow, którego prasa uznawała za prezydenckiego Rasputina, utalentowany twórca „demokracji suwerennej”, ekspert „technologii politycznych”, sprawiający, że ad hoc rodziły się partie albo ruchy młodzieżowe, stracił swe wpływy po proteście z końca 2011 roku. Nazbyt delikatnie postępował z opozycją, narażając się na ryzyko pozostania niesłyszalnym lub nawet niebezpiecznym. Drugi z doradców, Gleb Pawłowski, który dostarczał pomysłów Putinowi w latach 2000, w okresie „demokracji kierowanej”, nie należy już do intelektualnego otoczenia prezydenta. Według naszych rozmówców Putin nie czyta gazet i nie śledzi internetu, bo nie budzi on jego zaufania. Informacje uzyskuje z przekazywanych mu fiszek lub czerwonych teczek, kładzionych przez współpracowników na jego biurku. Kto więc dostarcza mu informacji niezbędnych do działania?

W pierwszej kolejności są to przyjaciele i bliscy sojusznicy z klanu siłowików, wywodzący się w większości z wojska, policji lub tajnych służb i często pochodzący, podobnie jak on, z Sankt Petersburga. Zestawiając źródła i słowa naszych rosyjskich rozmówców, możemy wskazać na pół tuzina osób, które niemal codziennie stykają się z prezydentem w ramach jego działań politycznych: Aleksander Bortnikow, dyrektor FSB od 2008 roku; Aleksander Bastrykin, przewodniczący Komitetu Śledczego Federacji Rosyjskiej, kryminolog i stary towarzysz Putina; Igor Sieczin, inny bardzo bliski Putina Petersburczyk, prezydent rady grupy naftowej Rosnieft, podejrzewany o bycie jednym z głównych odpowiedzialnych za uwięzienie Michaiła Chodorkowskiego, którego „Financial Times” uznawał w 2010 roku za „trzeciego człowieka władzy” (po Putinie i Miedwiediewie); Jurij Kowalczuk, oligarcha zaangażowany mocno w bankach i mediach; Władimir Jakunin, kierujący Rosyjską Spółką Kolei; minister obrony Siergiej Szojgu; i w mniejszym stopniu Dmitrij Ragozin, wicepremier odpowiadający za sektor militarno-przemysłowy, bardzo aktywny podczas kryzysu ukraińskiego… W tej grupie najbardziej zaangażowany w studiowanie rosyjskiej myśli i konserwatywnej wizji świata jest Władimir Jakunin. Dysponując doktoratem w dziedzinie nauk politycznych organizuje dużym kosztem intelektualne spotkania wokół „Dialogu cywilizacji”, a także broni zdecydowanie antyzachodnich pozycji. Głęboko wierzący, corocznie udaje się do Jerozolimy na nabożeństwo paschalne, aby przewieźć stamtąd płomień „świętego ognia”, który pojawia się tam w cudowny sposób. Uważany jest więc za jednego z czołowych przedstawicieli odrodzenia religijnego i moralnego Rosji. Wreszcie, chociaż nie są politykami, dwaj inni ludzie wpływają na myślenie rosyjskiego prezydenta. Pierwszy z nich, słynny filmowiec, Nikita Michałkow, od dwóch dziesięcioleci zabiega o to, by być uosobieniem odnowy białej Rosji po upadku komunizmu. Prezydentowi, któremu jest bliski, mówi o swoich lekturach. Jak zobaczymy, zapoznał go z dziełem filozofa Iwana Iljina. Drugi to ojciec Tichon Szewkunow, przedstawiany jako nieoficjalny spowiednik Putina. Ten były student moskiewskiej szkoły filmowej, a obecnie przeor klasztoru Srietienskiego w centrum Moskwy, jest potężny i budzi strach. Uważa się, że ma prawdziwy wpływ na prezydenta⁶. Jaki jest wynik tych spotkań, opowiadania lektur, dzielonej przez współtowarzyszy wizji świata? Coraz wyraźniej wyłania się z nich doktryna, której od kilku lat zaczęto się domyślać. Jest ona skomplikowana, podobnie jak nieprzejrzysta i nieprzewidywalna jest osobowość samego Putina. Ale po zapoznaniu się i powtórnym przeczytaniu klasyków myśli rosyjskiej (nie zawsze przełożonych na francuski), po przeprowadzeniu wielu rozmów z poważnymi komentatorami i aktorami życia intelektualnego Rosji, przeanalizowaniu wystąpień Władimira Putina od objęcia przezeń prezydentury, rysuje się pewien obraz. Doktryna ta układa się w wielu planach: poczynając od przyjętego dziedzictwa sowieckiego i udawanego liberalizmu. Plan pierwszy stanowi wizja konserwatywna. Drugi – teoria Rosyjskiej Drogi. Trzeci – marzenie o imperium, inspirowane przez myślicieli eurazjatyzmu. Wszystko to pod znakiem filozofii pretendującej do naukowości.

Ta hybrydowa i zmienna doktryna zapowiada nam wszystkim niespokojną przyszłość. Dlatego warto się jej przyjrzeć bliżej.
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: