Finansowanie innowacji w polskich firmach rodzinnych - ebook

We współczesnej globalnej gospodarce rynkowej, w coraz większym stopniu opartej na wiedzy, przyjęcie innowacyjnego modelu biznesu najczęściej okazuje się głównym warunkiem przetrwania i rozwoju efektywnie funkcjonującego przedsiębiorstwa.

Monografia stanowi pierwszą w Polsce próbę pogłębionego zbadania uwarunkowań finansowania innowacji w firmach rodzinnych. W części teoretycznej autorka prezentuje znaczenie przedsiębiorstw rodzinnych, kluczowe czynniki ich rozwoju oraz źródła przewagi konkurencyjnej, istotę aktywności innowacyjnej w warunkach gospodarki opartej na wiedzy, specyfikę finansów firm rodzinnych, determinanty finansowania rozwoju oraz wykorzystywane źródła kapitału. W części empirycznej przedstawia wyniki własnych badań statystycznych dotyczących różnych aspektów finansowania innowacji, przeprowadzonych wśród 115 przedsiębiorstw rodzinnych z listy Diamentów Forbesa 2016, a także wnioski płynące ze studiów przypadku nad czterema giełdowymi firmami rodzinnymi z sektora informatycznego. Badania potwierdziły istotną, pozytywną rolę rodziny w wielu kwestiach finansowych, chociażby w decydowaniu o wielkości nakładów na innowacje.

Publikacja jest skierowana do osób zainteresowanych rozwojem firm rodzinnych w Polsce, przedsiębiorców, pracowników naukowych, przedstawicieli władz centralnych i samorządowych oraz rozlicznych organizacji gospodarczych i społecznych. Ponadto może okazać się przydatna dla studentów ekonomii, finansów, zarządzania, bankowości, prawa i administracji, a nawet socjologii.

Wstęp 9

Rozdział 1. Przedsiębiorstwa rodzinne na współczesnym etapie rozwoju gospodarki rynkowej 13

1.1. Znaczenie firm rodzinnych w gospodarce i społeczeństwie 14

1.2. Definicje i różnorodność firm rodzinnych 17

1.3. Kluczowe czynniki rozwoju przedsiębiorstw rodzinnych 22

1.3.1. Planowanie i przeprowadzenie sukcesji władzy i własności               22

1.3.2. Optymalizacja struktury źródeł finansowania 25

1.3.3. Profesjonalizacja zarządzania 25

1.3.4. Pokonywanie skutków konfliktów rodzinnych 33

1.4. Przyczyny niepowodzeń oraz bariery rozwoju przedsiębiorstw rodzinnych 35

1.5. Przewaga konkurencyjna firm rodzinnych nad ich nierodzinnymi odpowiednikami – źródła i przejawy zjawiska 38

1.5.1. Specyficzne cechy przedsiębiorstw rodzinnych jako źródło przewagi 38

1.5.2. Przewaga konkurencyjna publicznych firm rodzinnych 41

1.5.3. Przewaga konkurencyjna prywatnych firm rodzinnych 45

Rozdział 2. Inwestycje firm rodzinnych w innowacje w warunkach gospodarki aspirującej do miana opartej na wiedzy 51

2.1. Istota i cechy gospodarki opartej na wiedzy 51

2.2. Innowacyjność przedsiębiorstw rodzinnych 56

2.3. Uwarunkowania aktywności innowacyjnej w firmach rodzinnych 61

2.3.1. Wpływ własności rodzinnej oraz struktura nadzoru rodzinnego 62

2.3.2. Oddziaływanie czynników kulturowych 70

2.3.3. Wpływ sektora działania             71

2.4. Przykłady innowacyjności polskich firm rodzinnych 72

2.4.1. Innowacje w firmie rodzinnej sektora tradycyjnego 72

2.4.2. Innowacje w firmie rodzinnej sektora wysokich technologii 74

Rozdział 3. Specyfika finansowania firm rodzinnych 75

3.1. Finanse firm rodzinnych w świetle dotychczasowych badań 76

3.2. Logika finansowana firm rodzinnych i jej konsekwencje 83

3.3. Determinanty finansowania rozwoju firm rodzinnych 85

3.3.1. Koncentracja własności w rękach rodziny 87

3.3.2. Stopień profesjonalizacji zarządzania 88

3.3.3. Cechy demograficzne właścicieli i zarządzających 89

3.3.4. Forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa 92

3.4. Finansowanie innowacji w firmach rodzinnych 97

3.4.1. Przegląd źródeł finansowania 97

3.4.1.1. Zastosowanie środków własnych oraz finansowania dłużnego 98

3.4.1.2. Znaczenie finansowania kapitałowego 100

3.4.1.3. Firmy rodzinne na publicznym rynku kapitałowym (GPW S.A., NewConnect)  102

3.4.1.4. Firmy rodzinne na prywatnym rynku kapitałowym (Private Equity/Venture Capital) 121

3.5. Bariery finansowania innowacji w dojrzałych firmach rodzinnych (z dotychczasowych badań autorki) 130

3.6. Finansowanie innowacji w firmach rodzinnych „Diamenty Forbesa 2014” – wprowadzenie do badań ankietowych firm z listy „Diamenty Forbesa 2016” (z dotychczasowych badań autorki) 141

Rozdział 4. Finansowanie aktywności innowacyjnej w firmach rodzinnych z listy „Diamenty Forbesa 2016” – raport z badań własnych 147

4.1. Koncepcja badań empirycznych          147

4.1.1. Cel i zakres badań 147

4.1.2. Dobór i charakterystyka zmiennych badawczych 148

4.2. Populacja badanych przedsiębiorstw – opis i uzasadnienie wyboru 150

4.3. Problemy badawcze i hipotezy 152

4.4. Metoda i przebieg badań 152

4.5. Trudności zaobserwowane w trakcie realizacji badań 153

4.6. Wyniki badań 154

4.6.1. Statystyczna charakterystyka badanych firm          154

4.6.2. Informacje o liderze firmy i innowacjach wdrażanych przez podmiot               157

4.6.3. Informacje o finansowaniu innowacji. Modele zależności dla finansowania innowacji w badanych firmach        166

4.7. Hipotezy a wyniki badawcze – weryfikacja hipotez 175

4.8. Podsumowanie badań 176

4.8.1. Ustalenia i wnioski dotyczące działalności badanych firm i ich liderów 176

4.8.2. Ustalenia i wnioski dotyczące finansowych aspektów wdrażanych innowacji 182

Rozdział 5. Wybrane aspekty finansowania innowacyjności firm rodzinnych sektora wysokich technologii na przykładzie IT (studia przypadków) 185

5.1. Globalne trendy na rynkach technologii informatycznych 185

5.2. Sektor technologii informatycznych w Polsce 187

5.3. Analiza finasowania innowacji w giełdowych firmach rodzinnych 190

5.3.1. Comarch S.A.                190

5.3.2. Komputronik S.A.          198

5.3.3. PGS Software S.A.       205

5.3.4. WASKO S.A.   210

5.4. Wnioski ze studiów przypadku 216