Kalwaria Zebrzydowska i jej okolice pod względem dziejowym i archeologicznym - ebook

Ry­ci­ny wy­ko­nał K. Ba­lic­ki w li­to­gra­fii szko­ły Tech­nicz­nej.

Kra­ków, 1850.

W Wy­daw­nic­twie Dzieł Ka­to­lic­kich przy uli­cy Flo­ry­ań­skiej L 503.

……..I na tle nie­bio­sów.

Ma­rya w lu­dów pol­skich za­bły­sła ko­ro­nie.

Wszyst­kie góry to­nę­ły w won­nym ofiar dy­mie

Mo­ścił się lud po­tęż­ny pod Jej bo­skie sto­py:

Wo­jak na swym orę­żu rył Jej świę­te imie

I pod­nieb­ne Jej gma­chów łu­pem wień­czył stro­py.

Gdzie­kol­wiek Jej oł­ta­rze sła­wą ci­dów wzro­sły

Cią­gnął w śpiew­nych piel­grzym­kach lud Chry­stu­sa nowy.

Mat­ki, Mat­ce Nie­bie­skiej drob­nych Sła­wian nio­sły

I o pro­gi Jej świą­tyń biły kró­lów gło­wy.

Boga, Boga ro­dzi­ca! w ca­łem brzmia­ło pań­stwie

Boga, Boga ro­dzi­ca! lud i ko­ścioł śpie­wał,

A jak szum­ny nurt Wi­sły pę­dzi po Sła­wiań­stwie

Tak się nad niem w po­wie­trzu wiel­ki hymn prze­le­wał.

I tak dłu­gi czas było, i czas ten upły­nął.

Bla­dła wia­ra i ję­zyk nowe przy­brał zmia­ny

Z zni­kłą czu­cia pro­sto­tą i ten hymn za­gi­nął

W świą­ty­niach na­wet Pań­skich wy­brzmiał za­po­mnia­ny..

F. Mo­raw­ski.

Mimo, że za­mknię­ci w so­bie sta­no­wi­my do­sko­na­łą ca­łość zdol­ną do stwo­rze­nia so­bie celu, bytu i środ­ków, w każ­dym za­kąt­ku świa­ta, prze­cież czu­je­my ja­kiś ta­jem­ny wę­zeł, któ­ry nas łą­czy z zie­mią, na któ­rej się zro­dzi­li­śmy, a na­wet z miej­sca­mi gdzie­śmy prze­pę­dzi­li miłe w ży­ciu chwi­le. Któż z nas po dłu­giem od­da­le­niu z dzie­cin­ną ra­do­ścią nie po­bie­ży ku wsi, gdzie uj­rzy zda­la strze­chę ro­dzin­nej cha­ty, drze­wa pod któ­re­mi się ba­wił, krzyż przy­droż­ny, gdzie dzie­cię­ce­mi usty od­ma­wiał pa­cie­rze, a na­wet gro­by i mo­gi­ły, w któ­rych scho­wa­no dro­gie jemu lub kra­jo­wi zwło­ki? Jak więc każ­dy z nas ma miej­sca, do któ­rych zdą­ża i z ra­do­ścią je wita, tak i na­ro­dy mia­ły i mają szcze­gól­ne miej­sca, gdzie się ty­sią­ce ludu zbie­ga­ją na mo­dli­twę. Sąto jak­by owa Je­ru­za­lem w sta­rym za­ko­nie, do któ­rej każ­dy pra­wo­wier­ny Izra­eli­ta co rok na uro­czy­ste świę­ta się uda­wał.

Wspo­mnę tyl­ko mię­dzy wie­lo­ma o trzech po­dob­nych miej­scach, do któ­rych sie od wie­ków gar­nie lud sła­wiań­ski; o trzech Pol­skich Je­ru­za­lem;. Czę­sto­cho­wie, Ostro­bra­mie i Kal – wa­ryi. Opis ostat­niej jest obec­nie ce­lem moim. Pra­gnę piel­grzy­mom kal­wa­ryj­skim i ba­da­czom sta­ro­żyt­no­ści po­dać w ręce ob­raz tych miejsc pod wzglę­dem ich pa­mią­tek i dzie­jów. Chcę dla każ­de­go przy­stęp­nym spo­so­bem opo­wie­dzieć prze­szłość Kal­wa­ryi i wska­zać jej cha­rak­ter re­li­gij­ny.

To było moją szcze­rą chę­cią; jak celu tego sła­be moje zdol­no­ści do­pię­ły?…. świa­tłe zda­nie oce­ni. Ufny jed­nak, że książ­ka ni­niej­sza nie bę­dzie bez po­żyt­ku, od­da­ję ją szcze­gól­niej w ręce tych, któ­rzy z Kal­wa­ryi wy­nie­śli z sobą spo­kój we­wnętrz­ny i dro­gie wspo­mnie­nia. Dla nich ta moja pra­ca miłą za­pew­ne bę­dzie pa­miąt­ką!….

Pi­sa­łem w Bro­dach pod Kal­wa­ryą dnia 1 czerw­ca 1850 r.