Stosunki polsko-rosyjskie postrzegane bywają nad Wisłą przez pryzmat rozbiorów i faktycznej, niemal nieprzerwanej, dwustuletniej obecności wojsk ze Wschodu. Przewodnia myśl patriotyczna, od czasów pierwszego, dokonanego u schyłku XVIII-tego wieku podziału kraju między zaborców, zakładała dla Rzeczpospolitej romantyczną i moralnie uprzywilejowaną rolę ofiary agresji, walczącej o niepodległość i wolność swych obywateli. Wizja ta jednak nie przystaje do potrzeb XXI wieku, w którym Polacy odrzucić powinni pozycję pokrzywdzonego, słabego ogniwa Europy Środkowej. Zwłaszcza, gdy karty historii dowodzą zupełnego braku podstaw do kompleksów, a wręcz ujawniają mało spopularyzowaną chwałę narodowego oręża. Ostatnie cztery stulecia malują obraz Polski, jako najsilniejszego i nigdy niezłamanego przeciwnika Moskwy. Klamry czasowe lat 1610-2010 zawierają w sobie wiele czarnych kart kalendarza, jednocześnie stanowiących listę największych klęsk militarnych globalnego mocarstwa. Jedną z ich konsekwencji stała się dokonana w ramach zemsty Zbrodnia Katyńska, ta zaś pociągnęła za sobą 70 lat później tragiczną w skutkach katastrofę lotniczą w Smoleńsku. Śmierć prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego wraz z małżonką, przywódców wojskowych, parlamentarzystów, liderów organizacji społecznych związanych z kręgiem Rodzin Katyńskich oraz innych, licznych zasłużonych obywateli III RP i urzędników państwowych stanowiła podsumowanie wielowiekowych wojen. W zdecydowanej większości wygrywanych przez Orła Białego.

Zrzucenie złej legendy uciemiężonej i rzuconej na kolana Polski potrzebne jest narodowi równie mocno, jak rozwój gospodarczy, czy budowanie jej pozycji we współczesnej Europie i świecie. Nie sposób budować lepszego jutra, gdy codziennością pozostaje zupełnie niepotrzebny kompleks słabości i nic-nieznaczenia narodu polskiego. Szczególnie warto sięgnąć w przeszłość, gdyż wbrew pozorom to właśnie Rzeczpospolita przez stulecia wiodła prym w regionie. To właśnie świadomość kart historii posłała pasażerów rządowego Tupolewa do Smoleńska. Każdy, kto chce zrozumieć  motywy 96 osób wybierających się w swą ostatnią, patriotyczną pielgrzymkę na ziemię katyńską przebyć musi podróż przez cztery ostatnie stulecia. Podróż stanowiącą swoistą terapię, przywracającą równowagę do wyobrażeń o wizerunku Rosji i Polski. Zamiast smutku i żalu - duma i odważne spojrzenie w przyszłość. Odważne, lecz pozbawione pogardy. Nacechowane szacunkiem i odpowiedzialnością. Wartości tej karty dnia dzisiejszego nie sposób przecenić, choć niestety, jak pokazały kręgi czasu, łatwo ją stracić.

Książka zawiera syntetyczny opis czterech stuleci wojen pomiędzy Polską i Rosją, szczegółową analizę Katastrofy Smoleńskiej z uwzględnieniem i szczegółowym omówieniem błędów strony polskiej w prowadzonym śledztwie oraz ewidentne nieścisłości w twierdzeniach strony rosyjskiej, a także biogramy wszystkich ofiar 10 kwietnia, zbiór oficjalnych dokumentów związanych z tą katastrofą lotniczą i dwie galerie zdjęć ukazujące żałobę narodową.

Kazimierz Turaliński

Wstęp 15
Drogi do Katynia:
Historia konfliktów polsko-rosyjskich 22
I Rzeczpospolita od Wielkiej Smuty do końca
XVII wieku 23
Schyłek Rzeczypospolitej Szlacheckiej 32
Od wojen napoleońskich,
po konflikt polsko-bolszewicki 43
Po 17 września 1939 r. 53
Katyń 1940 64
Jesień ludów - upadek ZSRR 77

1989 - 2010 Zarzewia konfliktów 82
Katyń 82
Rewizjonizm historyczny 84
Wojska nad Wisłą 85
Polityka Polski na wschodzie 86
Ekonomia i bezpieczeństwo 89

"Wolność i Prawda" 93
List Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego
do Rodzin Katyńskich 99

10 kwietnia 2010 r. 102
Lista ofiar katastrofy 103
Delegacja 103
Przedstawiciele parlamentu 104
Rodziny Katyńskie i inne stowarzyszenia 105
Przedstawiciele Sił Zbrojnych RP 106
Osoby towarzyszące 107
Biuro Ochrony Rządu 108
Załoga rządowego Tu-154 109
Rozmieszczenie pasażerów ostatniego lotu                   
Tu-154 nr 101 109

Chronologia 11 - 18 kwietnia 111
10 kwietnia 111
11 kwietnia 120
12 kwietnia 122
13 kwietnia 124
14 kwietnia 126
15 kwietnia 128
16 kwietnia 130
17 kwietnia 131
18 kwietnia 133

Teoria konfliktu 135
Międzynarodowy Komitet Lotniczy (MAK) 148
Przetarg na naprawę Tu-154 158

Nie dyplomacja - kryminalistyka 
cz. 1 Pytania bez odpowiedzi 162
Wykluczenie problemów technicznych  162
Protokoły sekcji zwłok  162
Brak zabezpieczenia przez polskie służby materiału      
dowodowego 163
Stopień zniszczenia ciał 164
Uszkodzenie przedmiotów należących do ofiar 165
Czas katastrofy 166
Stopień zniszczenia wraku 169
Awaria samolotu po remoncie z XII 2009 r. 173
Fragment skrzydła 174
Promień rozrzutu szczątków maszyny 175
Brak zabezpieczenia miejsca katastrofy 177
Dwie eksplozje 178
Nagranie wideo 180
Świadek katastrofy Nikołaj Łosiew 181
Brak odejścia na drugi krąg 182
Ryzyko pilota oraz mgła 183
Zeznania kontrolerów z lotniska Siewiernyj 183
Oryginalne czarne skrzynki 184
Meaconing 185
Statystyczne prawdopodobieństwo katastrofy 186
Drugi samolot ponad lotniskiem Siewiernyj 189
"Przecieki" prasowe 190

Nie dyplomacja - kryminalistyka          
cz. 2 Materiał dowodowy 193
Zeznania świadków 194
Sfalsyfikowane tezy, oświadczenia i dowody 202
Nieistotne wątki podnoszone przez media 207
Niezbędne do podjęcia w trybie natychmiastowym czynności dowodowe 210

Post mortem. 214
Kondolencje 215
Przywódcy państwowi i religijni  215
Organizacje międzynarodowe  224
Prasa zagraniczna 226
Księga kondolencyjna prezydenta RP 229
Lista kondolencyjna 235
Żałoby narodowe 244
Po katastrofie 248
Wybrane reakcje na arenie międzynarodowej 248
Wybrane reakcje na arenie krajowej 250
Uroczystości pogrzebowe prezydenckiej pary 253
Przedstawiciele państw 254
Przedstawiciele organizacji międzynarodowych 258
18 delegacji uczestniczących w pogrzebie pary               
prezydenckiej: 262
Uroczystości żałobne 17 kwietnia 2010 r. 264
Uroczystości pogrzebowe 18 kwietnia 2010 r. 267
Odznaczenia pośmiertne ofiar katastrofy 272
Pośmiertne awanse dla ofiar katastrofy pod
Smoleńskiem 277
Miejsca wiecznego spoczynku ofiar katastrofy i uroczystości pogrzebowe 280

Kraj po 10 kwietnia. 298
Komunikat Nr 186/VI kad. 299
Nowa obsada urzędów cywilnych i wojskowych oraz organizacji społecznych 306

Polska rozdarta, czyli epilog. 309
Polska 310
Rosja 316
Śledztwo smoleńskie 322

Noty biograficzne wybranych ofiar katastrofy  327
Oficjalna delegacja 327
dr hab. Lech Kaczyński Prezydent RP  328
Maria Kaczyńska Pierwsza Dama  337
Ryszard Kaczorowski Ostatni Prezydent  II Rzeczypospolitej na uchodźstwie 340
Krystyna Bochenek Wicemarszałek Senatu RP 345
Krzysztof Putra Wicemarszałek Sejmu RP 347
Jerzy Szmajdziński Wicemarszałek Sejmu RP 349
Aleksander Szczygło Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego 351
Władysław Stasiak Szef Kancelarii Prezydenta RP. 354
Paweł Wypych Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP 358
Mariusz Handzlik Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP 360
Stanisław Jerzy Komorowski Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej 362
Tomasz Merta Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego 363
dr Andrzej Kremer Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych 365
Mariusz Kazana Dyrektor Protokołu Dyplomatycznego MSZ 367
Maciej Płażyński Prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" 369
Andrzej Przewoźnik Sekretarz Generalny  Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa  372

Parlamentarzyści RP 380
dr Janina Fetlińska Senator RP  381
Stanisław Zając Senator RP  383
Leszek Deptuła Poseł na Sejm RP 385
Grzegorz Dolniak Poseł na Sejm RP 387
dr Grażyna Gęsicka Poseł na Sejm RP 389
Przemysław Edgar Gosiewski Poseł na Sejm RP 392
Izabela Jaruga-Nowacka Posłanka na Sejm RP 394
Sebastian Karpiniuk Poseł na Sejm RP. 396
Aleksandra Natalli-Świat Poseł na Sejm RP 400
Arkadiusz Rybicki Poseł na Sejm RP 402
Jolanta Szymanek-Deresz Poseł na Sejm RP 405
Zbigniew Wassermann Poseł na Sejm RP 407
Wiesław Woda Poseł na Sejm RP 409
Edward Wojtas Poseł na Sejm RP 411

Przedstawiciele Rodzin Katyńskich i innych stowarzyszeń 413
Ewa Bąkowska Wnuczka  gen. bryg. Mieczysława Smorawińskiego  414
Anna Maria Borowska Córka ppor. Franciszka Popławskiego  417
Bartosz Borowski Prawnuk ppor. Franciszka Popławskiego 417
Edward Duchnowski Sekretarz Generalny Zarządu Głównego Związku Sybiraków 419
ks. prałat Bronisław Gostomski  dziekan dekanatu Londyn-Północ 420
o. Józef Joniec Prezes Stowarzyszenia Parafiada 421
ks. dr Zdzisław Król Kapelan Warszawskiej Rodziny Katyńskiej w latach 1987-2007 422
ks. Andrzej Kwaśnik kapelan Federacji Rodzin Katyńskich. 423
dr Tadeusz Lutoborski syn ppor. Adama Lutoborskiego 424
dr Bożena Mamontowicz-Łojek Prezes Polskiej  Fundacji Katyńskiej 426
Stefan Melak Prezes Komitetu Katyńskiego 428
adw. Stanisław Mikke Wiceprzewodniczący Rady                      
Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 430
Bronisława Orawiec-Löffler bratanica  majora Franciszka Orawca 432
Katarzyna Piskorska Córka ppor. Tomasza Piskorskiego 434
Andrzej Sariusz-Skąpski Prezes Federacji Rodzin  Katyńskich 436
dr inż. Teresa Walewska-Przyjałkowska Wiceprezes  Fundacji "Golgota Wschodu"  437
Wojciech Seweryn Artysta plastyk, przedstawiciel Rodzin Katyńskich 438
Leszek Solski przedstawiciel Rodzin Katyńskich 439
Gabriela Zych prezes zarządu kaliskiego stowarzyszenia Rodzin Katyńskich 440

Siły Zbrojne RP 441
gen. dr Franciszek Gągor Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego  442
gen. dyw. pil. Andrzej Błasik dowódca Sił Powietrznych RP  446
gen. broni Tadeusz Buk dowódca Wojsk Lądowych RP 449
gen. dyw. Kazimierz Gilarski dowódca Garnizonu Warszawa 451
Admirał floty Andrzej Karweta dowódca Marynarki Wojennej RP 453
gen. broni Bronisław Kwiatkowski dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych RP 455
gen. broni Włodzimierz Potasiński dowódca Wojsk Specjalnych RP 458
abp gen. dyw. Miron Chodakowski prawosławny ordynariusz Wojska Polskiego. 460
ks. ppłk Jan Osiński Ordynariat Polowy  Wojska Polskiego 461
ks. płk Adam Pilch p.o. naczelnego kapelana ewangelickiego Wojska Polskiego. 464
bp. gen. dyw. dr hab. Tadeusz Płoski ordynariusz polowy Wojska Polskiego 465

Osoby towarzyszące prezydenckiej delegacji katyńskiej  470
Anna Walentynowicz Działaczka związkowa  współzałożycielka NSZZ "Solidarność"  471
Joanna Agacka-Indecka Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej   478
Piotr Nurowski Prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego  480
płk. Czesław Cywiński Prezes Światowego Związku Żołnierzy AK 482
dr hab. Janusz Kurtyka Prezes Instytutu Pamięci Narodowej 483
dr Janusz Kochanowski Rzecznik Praw Obywatelskich V kadencji 487
Sławomir Skrzypek Prezes Narodowego Banku Polskiego 491
Janusz Zakrzeński Polski aktor. 494
ks. prof. Ryszard Rumianek Rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 497
ks. Roman Indrzejczyk Kapelan prezydenta RP. 499
ppłk Zbigniew Dębski członek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, powstaniec warszawski  501
gen. Stanisław Nałęcz-Komornicki Kanclerz Orderu  Wojennego Virtuti Militari  502
Janina Natusiewicz-Mirer Sybiraczka, działaczka społeczna 504
Barbara Mamińska Dyrektor Biura Kadr i Odznaczeń w Kancelarii Prezydenta Polski 505
Izabela Tomaszewska Dyrektor Zespołu Protokolarnego Prezydenta RP  506
płk dr hab. Wojciech Lubiński Lekarz prezydenta RP  Lecha Kaczyńskiego 507
Katarzyna Doraczyńska Pracownik biura prasowego Kancelarii Prezydenta RP 508
Janusz Krupski Kierownik Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych 510
Aleksander Fedorowicz Prezydencki tłumacz języka rosyjskiego 512
Dariusz Jankowski Pracownik kancelarii  Prezydenta RP 513

Funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu 514
mł. chor. Agnieszka Pogródka-Węcławek Funkcjonariusz i Stewardessa BOR 515
ppłk. Jarosław Florczak Oficer BOR 516
kpt. Dariusz Michałowski Oficer BOR  517
por. Paweł Janeczek Oficer BOR 518
ppor. Piotr Nosek Oficer BOR 519
st. chor. Artur Francuz Funkcjonariusz BOR 520
chor. Jacek Surówka Funkcjonariusz BOR 521
chor. Paweł Krajewski Funkcjonariusz BOR 522
chor. Marek Uleryk Funkcjonariusz BOR 523

Załoga Tu-154 524
kpt. pil. Arkadiusz Protasiuk Dowódca załogi 525
mjr pil. Robert Grzywna Drugi pilot 526
por. pil. Artur Ziętek Nawigator  527
chor. Andrzej Michalak Technik pokładowy 528
Barbara Maria Maciejczyk Stewardessa 529
Justyna Moniuszko Stewardessa 530
Natalia Maria Januszko Stewardessa 531

Kadry - Pierwsza noc w Warszawie 532

Komunikaty i oficjalne oświadczenia  władz Rzeczypospolitej, państw trzecich oraz innych osób i instytucji. 538 - 640

Kadry - Tydzień żałoby narodowej po katastrofie smoleńskiej 641