Macierzyństwo. Współczesna literatura, kultura, etyka - ebook

Prezentowana publikacja o literackim macierzyństwie początku XXI w. inspirowana była doświadczeniem osobistym i lekturowym autorki, która opowiada o matkach nie tylko jak o literackich bohaterkach, lecz także rzeczywistych kobietach. W interpretowanych dziełach, sytuujących się najczęściej na styku fikcji i autobiografii, macierzyństwo jest ważnym źródłem twórczej wyobraźni, która umożliwia zmianę kulturowych reguł pisania o tym kobiecym doświadczeniu. W narracjach współczesnych matek traci ono swój wyidealizowany charakter, funkcjonując raczej jako złożone przeżycie egzystencjalne, które wymusza rewizję wielu pojęć związanych z kobiecą tożsamością, cielesnością i relacjami z otoczeniem. W analizowanych utworach z kręgu literatury wysokiej i popularnej, polskiej i obcej, autorek takich jak np. A. Nasiłowska, J. Bargielska, J. Mueller, D. Lessing, A. Pearson, P. Williams, R. Cusk, J. Jagiełło, M. Łukowiak czy E. Şafak, Czytelnik znajdzie przejmujące opowieści o jasnych i ciemnych stronach tego doświadczenia. Miłość, empatia i oddanie na równych prawach sąsiadują z uczuciami negatywnymi, takimi jak irytacja, zmęczenie, nuda, ból czy strach. Liryczne, często pełne humoru i dystansu do rzeczywistości opowieści o początkach macierzyństwa przeplatają się z historiami dotyczącymi najbardziej bolesnych aspektów tego doświadczenia, jak problem dzieciobójstwa, poronienia czy relacji matki z synem-mordercą.

Wprowadzenie

I. Teorie i problemy

Dyskurs maternalny w Polsce i na świecie – zarys stanu badań

Literatura wobec stereotypu macierzyństwa

Macierzyństwo a dyskurs rodzin(n)y

Macierzyństwo jako problem ciała

Pożegnania z Matką-Polką

Relacja matka – córka

Macierzyństwo w dyskursie feministycznym

Sztuka matek

Matka-autorka

„Sztuka prania pieluch” – matki negocjatorki w sztuce współczesnej

II. Problemy i teksty

Poetyckie antycypacje matrifokalne w literaturze polskiej

Nasiłowska – Gretkowska: polskie wzorce pisania o macierzyństwie

„Wiersze w rosole” Anny Nasiłowskiej

„Pierzyny i pelargonie” Manueli Gretkowskiej

Mommy lit – macierzyństwo w literaturze popularnej

Chic-lit – mum’s lit – ponowoczesna kultura

Mum’s lit a ideologia intensywnego macierzyństwa

Od Bridget Jones do Amy Crane

Wojny matek

Mum’s lit – maternal memoirs: dwa modele pisania o macierzyństwie

Mommy lit w Polsce?

„Wracam, bo… zniknęłam” – aporie macierzyńskiej podmiotowości

Pułapki ponowoczesności

Społeczny kontekst macierzyńskiego pisania

Pojawiam się i znikam

Projekt matka

„On becoming a mother” – macierzyństwo jako proces

Poszukiwanie narracji

Inna podmiotowość?

Autobiografia: terapia – polityka – etyka 7

III. Teksty i lektury

Obrysowywanie żałoby w Obsoletkach Justyny Bargielskiej

Apokryficzne macierzyństwa Joanny Mueller. Między cielesnością a tekstualnością (Powlekać rosnące. Apokryfy prenatalne)

„Gdy rozum śpi – rodzą się matki” – literacki wizerunek dzieciobójczyni (Trzy śmiertelne historie. Cz. 1: Dziennik znaleziony w piekarniku Marka Susdorfa)

Nowe formy sztuki zaangażowanej? Wokół Ciemnej strony księżyca Olgi Wróbel

O winie i milczeniu – Musimy porozmawiać o Kevinie Lionel Shriver

Groza i empatia – Piąte dziecko Doris Lessing

Zakończenie

Bibliografia

Nota bibliograficzna

Motherhood: Contemporary Literature, Culture, Ethics (Summary)

Indeks nazwisk

Od Redakcji