Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Parki i ogrody terapeutyczne - ebook

Data wydania:
1 stycznia 2017
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Produkt niedostępny.  Może zainteresuje Cię

Parki i ogrody terapeutyczne - ebook

Problematyka terapeutycznych właściwości krajobrazu jest coraz bardziej popularna. Wiele ogrodów terapeutycznymi powstaje przy placówkach służby zdrowia. Coraz częściej doświadczenia dobroczynnego wpływu kontaktu z naturą w ogrodach leczniczych próbuje się przenieść na grunt miejskich przestrzeni publicznych.
Parki i ogrody terapeutyczne to bogato ilustrowana, zawierająca ponad 300 fotografii rozwiązań zastosowanych na terenach zielonych książka, w której opisano szereg cech przestrzennych i elementów wyposażenia, jakie mogą przyczynić się do promocji zdrowia użytkowników parków i ogrodów.
Opisany wzorzec parku terapeutycznego może być wykorzystany przy tworzeniu programów rewitalizacji terenów zieleni i parków miejskich przez gminy, przygotowaniu projektów finansowanych z budżetu obywatelskiego, m.in. rewitalizacji przestrzeni międzyblokowych na wielkich osiedlach mieszkaniowych.
Książka jest adresowana do szerokiego grona odbiorców: architektów, architektów krajobrazu, urbanistów, ogrodników i osób pracujących w służbie zdrowia. Pozycja zainteresuje również przedstawicieli władz samorządowych, odpowiedzialnych za jakość życia w mieście, wszystkie osoby zaangażowane w projektowanie i utrzymanie terenów zieleni publicznej, jak też właścicieli prywatnych ogrodów. Adresowana jest również do studentów kierunków związanych z kształtowaniem przestrzeni publicznej lub promocją zdrowia.

Kategoria: Biologia
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-01-19249-5
Rozmiar pliku: 77 MB

FRAGMENT KSIĄŻKI

OD AUTORKI

Problematyka terapeutycznych właściwości krajobrazu fascynuje mnie od dawna. Zaczęło się od poznania ogrodów terapeutycznych w placówkach służby zdrowia. To sprowokowało pytanie, co można zrobić, aby dobroczynny wpływ kontaktu z naturą obserwowany w ogrodach leczniczych wykorzystać w miejskiej przestrzeni publicznej.

Postanowiłam stworzyć zestawienie cech terenu zieleni, które mogą przyczynić się do zachowania dobrego zdrowia mieszkańców. Moim celem było zebranie jak największej liczby atrybutów, których działanie byłoby potwierdzone wynikami badań. Atrybuty w tym wypadku to cechy przestrzeni i elementy wyposażenia sportowo-rekreacyjnego parku, które korzystnie wpływają na zdrowie. Podpowiedzi szukałam w bogatej literaturze przedmiotu, a trzeba wiedzieć, że terapeutyczne właściwości otoczenia są obszarem badań wielu dyscyplin naukowych: socjoogrodnictwa, architektury, urbanistyki, psychologii, medycyny, socjologii, nauki o sztuce. Cechy przestrzeni zgłębiałam też w czasie pobytu w istniejących ogrodach terapeutycznych i sensorycznych, jak również w dobrze funkcjonujących parkach miejskich. Wyniki moich dociekań opisałam w tej książce.

Uwzględnienie przedstawionych przeze mnie atrybutów w projektowaniu terenów zielonych może pomóc w stworzeniu parku terapeutycznego. Znając te atrybuty, można też sprawdzić, czy istniejący park ma pożądane cechy, czy też nie. Jeżeli konkretny atrybut nie istnieje, to warto się zastanowić, czy uzyskanie go jest możliwe w danej przestrzeni i co ewentualnie należy zrobić. W książce zawarłam podpowiedzi, jakie działania można podjąć. Tworzenie parku terapeutycznego jest zawsze kwestią wyboru i oceny możliwości działania w określonej sytuacji.

Ocena terapeutycznych właściwości przestrzeni parku powinna uwzględniać kształtowanie kompozycji i struktury funkcjonalno-przestrzennej parku oraz kształtowanie formy architektonicznej wnętrz parkowych i detali. Cechy przestrzeni opisałam w książce oraz zilustrowałam je przykładami rozwiązań zastosowanych w istniejących ogrodach terapeutycznych i parkach publicznych. Zaprojektowanie przestrzeni tak, aby cechowała się określonymi własnościami, ma na celu wsparcie zdrowia mieszkańców.

Szczególną uwagę poświęciłam projektowaniu uniwersalnemu przestrzeni parku terapeutycznego, które ma na celu zadbanie o jego dostępność dla wszystkich ludzi: szczególnie osób o różnym stopniu niepełnosprawności, dzieci, młodzieży i seniorów. Stworzenie parku terapeutycznego wymaga uwzględnienia zmiennych potrzeb wszystkich grup użytkowników.

Uważam za konieczne zaangażowanie społeczności lokalnej w proces projektowania parku i dostosowanie projektu do oczekiwań mieszkańców. Opisałam możliwości personalizacji przestrzeni wspólnych przez poszczególnych użytkowników. Specjalny rozdział poświęciłam tworzeniu miejsca, czyli kształtowaniu tożsamości parku w zbiorowej i indywidualnej świadomości odwiedzających go ludzi.

Przy zagospodarowaniu przestrzeni publicznej w mieście konieczne są działania uwzględniające zachowanie zrównoważonego rozwoju w trosce o przyszłe pokolenia i całą planetę. W książce przedstawiłam wypróbowane rozwiązania dotyczące m.in. ochrony bioróżnorodności i zasobów wody pitnej stosowane w krajach Europy.

Książka ma być pomocą dla wszystkich osób zainteresowanych tworzeniem publicznych terenów zieleni w celu zachowania i wspierania dobrego zdrowia mieszkańców miasta. Została napisana, aby proces projektowania parków miejskich zyskał naukowe podstawy.

Praca została podzielona na cztery części.

W części I przybliżam wybrane teorie wyjaśniające terapeutyczne oddziaływanie krajobrazu na człowieka. Teorie zostały podzielone według obszarów oddziaływania związanych z regeneracją psychiczną i fizyczną, kontaktami społecznymi, wspieraniem aktywności fizycznej. W tej części przedstawiłam również powody, dla których podjęłam się próby przybliżenia tematu parków terapeutycznych jako miejsc codziennej dbałości o zdrowie.

W kluczowej części II zostały podane atrybuty wzorcowego parku o właściwościach terapeutycznych. Zestawienie atrybutów opisałam w pięciu rozdziałach. Rozdział 1 jest poświęcony atrybutom związanym z programem funkcjonalnym parku. W rozdziale 2 przedstawiłam podstawowe założenia dotyczące kształtowania parków w zróżnicowanej przestrzeni miejskiej i atrybuty związane ze strukturą funkcjonalno-przestrzenną. Rozdział 3 obejmuje atrybuty dotyczące kształtowania przestrzeni wewnętrznych i formy architektonicznej. W rozdziale 4 znalazły się atrybuty związane z tworzeniem miejsca – mogą mieć na nie wpływ projektanci terenów zielonych. Rozdział 5 jest poświęcony ważnemu tematowi konieczności uwzględnienia wymogów zrównoważonego rozwoju w projektowaniu parków. W rozdziale 6 umieściłam wzorcowe zestawienie atrybutów parku o właściwościach terapeutycznych, w formie tabeli.

W części III została przedstawiona przykładowa ocena istniejącego Parku Kilońskiego w Gdyni-Chyloni, wykonana według powyższego wzorca. Wybrałam ten park, ponieważ zawiera wiele atrybutów parku terapeutycznego, pomimo niewielkiej powierzchni (ok. 4 ha) i lokalizacji w środku osiedla mieszkaniowego, pomiędzy blokami. Park jest bardzo popularny i chętnie odwiedzany przez mieszkańców. W podobny sposób, jak oceniono Park Kiloński, można zrecenzować każdy istniejący teren zieleni publicznej, jak również park nowo powstający – na etapie projektowania.

Część IV została poświęcona istniejącym ogrodom terapeutycznym. Wyjaśniłam w niej podstawowe definicje i podałam przykłady specjalistycznych ogrodów terapeutycznych zaprojektowanych do prowadzenia terapii określonych schorzeń. Przedstawiłam również wybrane przykłady ogrodów terapeutycznych, sensorycznych i tematycznych.

Na końcu książki znajduje się bibliografia i indeks nazw wybranych ogrodów i parków.Część II WZORZEC PARKU O WŁAŚCIWOŚCIACH TERAPEUTYCZNYCH

3. KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI WEWNĘTRZNYCH I FORMY ARCHITEKTONICZNEJ

Kształtowanie przestrzeni wewnętrznych i formy architektonicznej obejmuje tworzenie bezpośredniego otoczenia użytkownika ogrodu – elementów architektury ogrodowej, wnętrz parkowych i detali. Ukształtowanie wnętrz ogrodowych, w których znajdą się poszczególne elementy programu funkcjonalnego, ma bezpośredni wpływ na jakość odbioru przestrzeni przez użytkowników.

Judith Heerwagen i Bert Gregory (2008) podają, że obecność konkretnych elementów, takich jak woda, duże drzewa, kwiaty i bogata roślinność, wpływa na to, że kontakt z naturą wywołuje uczucie przyjemności, zadowolenia i łączności z miejscem. Atrybutami przestrzeni sprzyjającymi regeneracji są rozległe widoki, miejsca zapewniające możliwość schronienia i „kusząca” perspektywa, która zachęca do odkrywania dalszych planów i przestrzeni.

Mówi się o potrzebie stymulacji, czyli doświadczenia odpowiedniej liczby bodźców w przestrzeni i preferencji dla otoczenia o pewnym stopniu skomplikowania. Ośrodek mózgu odpowiedzialny za odczuwanie przyjemności i zadowolenia w reakcji na piękno jest też jednocześnie odpowiedzialny za łagodzenie bólu (Salingaros i Masden, 2008). Widok uporządkowanych geometrycznych form biologicznych, np. fraktali, dobrze wpływa na człowieka i wywiera efekt leczniczy. Nasz mózg i oczy są przygotowane do postrzegania niewielkich detali, kontrastów kolorów i symetrii oraz tworzenia map mentalnych.

Otoczenie, które odbieramy jako puste, wywiera negatywny wpływ na naszą fizjologię. Puste przestrzenie międzyblokowe, gdzie dominuje monotonna nawierzchnia trawiasta i brakuje elementów ukształtowanego krajobrazu, są odbierane jako smutne i ponure. Czujemy się źle w środowisku pozbawionym detali i kolorów, a symptomy neurologiczne, jakie się wówczas pojawiają, są analogiczne do stanów chorobowych, takich jak m.in. zwyrodnienie plamki żółtej, udar mózgu, niezdolność do rozpoznawania kolorów, utrata zdolności do rozpoznawania obrazów (Salingaros i Masden, 2008). Otoczenie wywiera więc wpływ na nasze zdrowie za pośrednictwem dostarczanych bodźców sensorycznych. Wpływa też na poczucie bezpieczeństwa(patrz s. 70).

Formy architektoniczne muszą być dostosowane do możliwości percepcji człowieka i ludzkiej skali. Przestrzeń odbieramy, oceniając nasze możliwości wyboru wzorca zachowań w określonym miejscu i czasie. Mówi o tym teoria afordancji, czyli uświadomionych możliwości działania (Heft, 2010). Inne są afordancje dzieci, młodzieży czy osób dorosłych. Dziecko w każdym miejscu poszukuje możliwości nauki i zabawy, np. wspinając się na murki czy wdrapując się na drzewa. Warto się zastanowić, jakie możliwości działania mogą stworzyć zaprojektowane elementy wnętrza parkowego.

3.1. Optymalny stopień skomplikowania kompozycji

Człowiek potrzebuje stymulacji. W parku ważna jest harmonijna liczba podziałów i detali. Scena nie może być ani zbyt skomplikowana, ani też zbyt pusta. Badania wskazują, że ludzka psychika odpoczywa w otoczeniu ornamentalnego ogrodu, gdzie drobne elementy i motywy zdobnicze są uporządkowane regularnymi podziałami. W różnych okresach historycznych powstawały bardzo złożone kompozycje ogrodowe. W perskich ogrodach, których historia sięga czasów starożytnych, stosowano podziały na cztery części i symetrię form odpowiadających figurom geometrycznym. W ogrodach średniowiecznych, renesansowych i barokowych dążono do stworzenia uporządkowanych, chociaż coraz bardziej skomplikowanych form ogrodu. Geometrię dodatkowo podkreślano przycinaniem roślin do regularnych kształtów.

Porządek w pokojach ogrodowych buduje się także przez zastosowanie powtarzalnych szeregów i rytmu, np. pni drzew czy też form ich koron (ryc. 1).

3.2. Naturalna nawierzchnia

Jak już kilkakrotnie wspomniano, jednym z celów tworzenia parków w mieście jest zapewnienie mieszkańcom kontaktu z naturą i wspieranie zdrowia. Jak podaje Henryk Zimny (2005), pokrywa roślinna (np. trawnik, pokrywa z bluszczu) zatrzymuje 3,6 razy więcej pyłu niż powierzchnia gładka (np. asfalt, płyty chodnikowe, kostka brukowa). Inną ważną zaletą stosowania naturalnych nawierzchni jest zapewnienie infiltracji wody deszczowej (patrz s. 149). Umożliwiają to ścieżki przepuszczalne, np. piaszczyste, żwirowe albo wykonane z bruku drewnianego lub płyt betonowych czy też kamiennych, ale ułożonych w pewnych odstępach od siebie (ryc. 2). Nawierzchnie nieprzepuszczalne powinny być w parku ograniczone do niezbędnego minimum. Mogą być potrzebne na głównych ścieżkach, aby umożliwić poruszanie się osobom niepełnosprawnym na wózkach inwalidzkich, u podnóża urządzeń rekreacyjnych i sportowych, częściowo na placach zabaw.

3.3. Elementy przykuwające uwagę

Skupienie uwagi użytkownika na aktywności w ogrodzie pozwala mu oderwać się od zajmujących go wcześniej problemów. Może to pozytywnie wpływać na regenerację jego psychiki. Regeneracja psychiczna jest związana dokładnie z tym momentem, w którym odrywamy naszą uwagę od nużących myśli, a skupiamy ją na „tu i teraz” w ogrodzie. Elementy przykuwające uwagę są potrzebne zarówno dzieciom, jak i dorosłym.

a

b

c

Ryc. 1

SKOMPLIKOWANE FORMY KOMPOZYCJI:

a – skomplikowana forma nasadzeń w ogrodzie na zamku w Segovii w Hiszpanii

b – regularna forma nasadzeń w ogrodzie klasztornym w Toledo w Hiszpanii

c – powtarzający się rytm form drzew w Parku André Citroëna w Paryżu

a

b

c

Ryc. 2

NATURALNE NAWIERZCHNIE I ŚCIEŻKI PRZEPUSZCZALNE W PARKACH:

a – piaskowa ścieżka w ogrodzie botanicznym w Poznaniu

b – ścieżka z płyt ułożonych z odstępami w ogrodzie botanicznym w Poznaniu

c – schody i ścieżka z płyt betonowych ułożonych z odstępami w parku w miejscowości Val d’Europe we Francji

a

b

c

d

e

f

Ryc. 3

ZRÓŻNICOWANIE ŚCIEŻEK W PARKACH:

a – stroma ścieżka w ogrodzie botanicznym w Poznaniu

b – ścieżka pobudzająca w ogrodzie terapeutycznym Domu Pomocy Społecznej w Nasielsku

c – pasaż nadwieszony w ogrodzie na dachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego

d – podziały posadzki w ogrodzie botanicznym w Poznaniu

e – ścieżka o kontrolowanym stopniu trudności w w Parc des Impressionnistes, na terenie działań rewitalizacji urbanistycznej ZAC Bac d’Asniers w Paryżu

f – pomosty umożliwiające przejście przez podmokły teren w Parku im. Ronalda Reagana w Gdańsku

Kontrolowana trudność

Spacer w lesie czy po górskiej ścieżce wymaga skupienia się na przeszkodach, np. nierównościach terenu. Park powinien dostarczać bodźców, które zmuszają użytkownika do określonego wysiłku i skupienia uwagi. Do takich bodźców należy m.in. nieoczekiwana zmiana materiału nawierzchni i jej koloru oraz każdy inny rodzaj zróżnicowania ścieżki, np. zawieszenie stopni ścieżki nad płytką wodą prześwitującą pomiędzy płytami mostka (ryc. 3).

Wprowadzenie elementów budzących dreszczyk emocji musi jednocześnie gwarantować poczucie bezpieczeństwa. Elementy o kontrolowanej trudności powinny być dla wszystkich dostępne. Mogą to być punkty widokowe, pomosty, mostki, balkony, tarasy itp. Czasami pełnią podwójną funkcję, np. pomosty umożliwiające przemieszczanie się po podmokłym terenie parku są miejscami ułatwiającymi obserwację niedostępnego obszaru i jednocześnie trasami wymagającymi pokonywania przeszkód o kontrolowanej trudności.

Wrażenie ruchu

Uwagę człowieka zwraca każdy ruchomy element – idący człowiek, poruszające się zwierzę czy drżące na wietrze liście drzew.

Warto też wspomnieć o roli ruchu wody w parku. Spokojnie i wolno płynąca woda w rzece czy cicho szumiąca kaskada działają uspokajająco (ryc. 4). Podobną funkcję może spełniać fontanna lub nawet niewielkie oczko wodne.

Kojąco może też działać widok życia miasta i potoków ruchu na ulicy, gdy odległość tłumi związane z tym uciążliwości – hałas i zapachy. Lubimy spoglądać na panoramę miasta z góry, dlatego chętnie wspinamy się na punkty i tarasy widokowe (ryc. 5). Warto o tym pamiętać przy kształtowaniu przestrzeni parku.

3.4. Rola wody w parku

Dostęp do wody w parku wpływa na tworzenie mikroklimatu i zwiększenie walorów przestrzeni związanych ze wspieraniem zdrowia. Zaaranżowanie tafli wody w przestrzeni parku stwarza pole do interesujących doświadczeń architektonicznych (ryc. 6).

Warto zatroszczyć się o umożliwienie każdemu dostępu do wody. Pomocne są niewielkie wygodne stopnie do zejścia i pochylnie z uchwytami. Woda w wyniesionych fontannach jest dostępna dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich.
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: