Pisownia polska w przeszłości i obecnie: zagadnienia i wnioski - ebook

W PRZE­SZŁO­ŚCI I OBEC­NIE ZA­GAD­NIE­NIA I WNIO­SKI

W Kra­ko­wie na­kła­dem aka­de­mii umie­jęt­no­ści

Skład glów­ny w księ­gar­ni G. Ge­be­th­ne­ra i spół­ki W Kra­ko­wie, Ge­be­th­ne­ra i Wolf­fa w War­sza­wie

1917.

Dru­kar­nia Uni­wer­sy­te­tu Ja­giel­loń­skie­go pod za­rzą­dem J. Fi­li­pow­skie­go.

Spis rze­czy.

Bi­blio­gra­fia – 1.

Ogól­ny po­gląd hi­sto­rycz­ny na pró­by ujed­no­staj­nie­nia pi­sow­ni. Sto­so­wa­nie al­fa­be­tu ła­ciń­skie­go do po­trzeb ję­zy­ka pol­skie­go – 7. Ja­kób Par­ko­szo­wic. Sta­ni­sław Za­bo­row­ski. Usta­la­nie pi­sow­ni w dru­kar­niach XVI wie­ku – 9. Se­klu­cy­an. Ja­nu­szow­ski. Za­sa­da ety­mo­lo­gicz­na – 10. Kop­czyń­ski. Fe­liń­ski. War­szaw­skie To­wa­rzy­stwo Przy­ja­ciół nauk – 11 De­pu­ta­cya or­to­gra­ficz­na – 12. Fr. Ma­li­now­ski. Ma­łec­ki. Ini­cy­aty­wa Bi­blio­te­ki War­szaw­skiej. Kryń­ski "O pi­sow­ni" – 13. Uchwa­ła Ko­mi­syi ję­zy­ko­wej Aka­de­mii z r. 1882. Uchwa­ły Aka­de­mii z r. 1891 – 15. Ob­ra­dy Aka­de­mii z r. 1885 Od­po­wiedź Aka­de­mii Ra­dzie Szkol­nej kra­jo­wej r. 1887 – 16. Ko­mi­sya or­to­gra­ficz­na Aka­de­mii z r. 1890. Ko­mi­sya or­to­gra­ficz­na Rady Szkol­nej Uwa­gi wstęp­ne do uchwał Aka­de­mii z r. 1891 – 17. Za­sa­dy Aka­de­mii w r. 1891 – 18. Pro­test 5 ję­zy­ko­znaw­ców prze­ciw jej uchwa­łom. Zjazd im. Mi­ko­ła­ja Reja – 19. Uchwa­ły Ko­mi­syi ję­zy­ko­wej Aka­de­mii z r. 1906. Pro­test O. Bal­ze­ra. Ini­cy­aty­wa Tym­cza­so­wej Rady Sta­nu – 20. Wal­ne Zgro­ma­dze­nie Aka­de­mii r. 1917 – 21. Pro­te­sty. To­wa­rzy­stwo dla po­pie­ra­nia na­uki pol­skiej i jego an­kie­ta – 22. Ar­ty­ku­ły dzien­ni­kar­skie – 24 Ar­gu­men­ty "po­li­tycz­ne". Po­gląd Dra Za­wi­liń­skie­go – 26. Dzi­siej­szy stan spra­wy – 27.

Do­tych­cza­so­we po­glą­dy na kom­pe­ten­cye i spraw­dzia­ny. Kto ma pra­wo wy­ro­ko­wać? Zda­nie o tem: Kop­czyń­skie­go – 30. Trza­skow­skie­go – 31. Rze­pec­kie­go. Bau­do­uina de Co­ur­te­nay, BrÜck­ne­ra, Ka­li­ny, Kar­ło­wi­cza i Kryń­skie­go – 32. Fi­lo­gra­fa. Bal­ze­ra – 34. Ap­pe­la – 35 Czy or­to­gra­fia ma być od­bi­ciem ży­wej mowy? Zda­nie Fe­liń­skie­go – 36. Trza­skow­skie­go – 37. Ma­łec­kie­go. Kryń­skie­go – 38. Sie­ro­ciń­skie­go. Fr. Ma­ii­now­skie­go – 39. Za­sa­da ety­mo­lo­gicz­na – 40. Kon­ser­wa­tyzm w pi­sow­ni – 41. Szyb­kość zmian w or­to­gra­fii – 43. Sprzecz­no­ści w po­glą­dach –

47. Przy­czy­ny tych sprzecz­no­ści. Ję­zy­ko­znaw­cy a or­to­gra­fia – 49. Kom­pe­ten­cye in­sty­tu­cyj zbio­ro­wych – 50.

Za­gad­nie­nia po­szcze­gól­ne. 1. Kwe­stya, kwe­styj a, kwe­stia. Ja­nu­szow­ski. Szy­lar­ski – 55. Kop­czyń­ski – 56. No­wa­czyń­ski. Le­le­wel – 57. Fe­liń­ski – 58. Śnia­dec­ki – 59. Szo­po­wicz – 60. Mro­ziń­ski – 61. Ja­ku­bo­wicz – 65. Mucz­kow­ski. Osiń­ski – 67. De­pu­ta­cya. Kur­ha­no­wicz – 69. Sie­ro­ciń­ski – 70. Żo­chow­ski – 71. Ła­zow­ski. Su­chec­ki – 72. Ry­chlic­ki. Ko­złow­ski Czaj­kow­ski. Kur­ha­no­wicz. Żo­chow­ski – 73. Sie­ro­ciń­ski. Mas­sal­ski – 74. So­wiń­ski. Skrzy­piń­ski – 75. Fr. Ma­li­now­ski – 77. Ku­da­sie­wicz – 78. So chań­ski – 79. Trza­skow­ski. Żmu­dziń­ski. Ma­sal­ski – 80. Ma­łec­ki – 81. Su­chec­ki 83. Rze­pec­ki i Lamb­da 84 Sła­wiń­ski. Ko­ro­tyń­ski – 85. Kryń­ski – 86. Kar­ło­wicz – 87 Ma­jer – 89. Aka­de­mia Umie­jęt­no­ści w r. 1885. Fi­lo­graf 91. Kar­ło­wicz. Bau­do­uin de Co­ur­te­nay – 94. Uchwa­ły Aka­de­mii z 1891 roku – 95. Bau­do­uin cle Co­ur­te­nay, Brüc­ker, Ka­li­na, Kar­ło­wicz i Kryń­ski – 96. Je­ske. Brück­ner – 100. Pra­wi­dła pi­sow­ni Kryń­skie­go – 102. Bal­zer – 103. Ap­pel – 106. Szo­ber. Rud­nic­ki – 107. Czu­bek. Pas­sen­dor­fer – 108. Aka­de­mia w 1917 r. Brück­ner – 109. An­kie­ta lwow­ska – 110. Pas­sen­dor­fer – 114.

2. Tym, tem, tymi, temi. Ja­nu­szow­ski – 118. Ur­syn. Szy­lar­ski – 119. Kop­czyń­ski – 120. Trąb­czyń­ski. Fe­liń­ski – 121. Ja­ku­bo­wicz – 122. Mucz­kow­ski. Mro­ziń­ski – 123. Bro­dziń­ski – 124. Mro­ziń­ski – 125. De­pu­ta­cya – 126. Sie­ro­ciń­ski. Żo­chow­ski. Me­che­rzyń­ski – 127. Desz­kie­wicz. Ła­zow­ski. Ko­złow­ski. Sie­ro­ciń­ski. Su­chec­ki. Ry­chlic­ki – 128 Mas­sal­ski. Szto­chel – 129. Rze­pec­ki.

Ma­łec­ki – 131. Fr. Ma­li­now­ski – 132. Kryń­ski – 133. Ko­ro­tyń­ski. Kryń­ski – 136. Kar­ło­wicz – 137. Je­ske. Ko­mi­tet Aka­de­mii z r. 1885. Pra­wi­dła pi­sow­ni Kryń­skie­go. Brück­ner – 138. Bal­zer. Ap­pel – 139. Szo­ber. Ja­dzie­wicz. An­kie­ta lwow­ska 1917 r. – 140. Brück­ner – 141.

3. Ge­nua – Gie­nua. Kop­czyń­ski. Fe­liń­ski. Ja­ku­bo­wicz. Mucz­kow­ski. Szo­po­wicz. Bent­kow­ski – 142. Osiń­ski. De­pu­ta­cya. Su­chec­ki. Ma­łec­ki – 143. Kryń­ski. Fi­lo­graf. Kar­ło­wicz. Bau­do­uin de Co­ur­te­nay, Brück­ner, Ka­li­na, Kar­ło­wicz i Kryń­ski – 144. Brück­ner. Bal­zer – 145. Szo­ber. Ap­pel – 146 Brück­ner – 147.

4. Zjadł­szy – zjad­szy. Kop­czyń­ski, Ma­łec­ki. Fr. Ma­li­now­ski. Rze­pec­ki. Ko­ro­tyń­ski Kryń­ski – 147. Bau­do­uin de Co­ur­te­nay, Brück­ner, Ka­li­na, Kar­ło­wicz i Kryń­ski – 148. Bal­zer – 149. Ap­pel. Szo­ber – 150. Uchwa­ła Aka­de­mii 1917 r. Kryń­ski – 151.

5. Móc – módz. Szy­lar­ski. Kop­czyń­ski. Ja­ku­bo­wicz. Bent­kow­ski. Szwej­kow­ski – 152. Mro­ziń­ski – 153. De­pu­ta­cya. Ła­zow­ski. Fr. Ma­li­now­ski. Ma­łec­ki – 154. Kyń­ski. Kap­pa­pi­ro – 155. Bau­do­uin de Co­ur­te­nay, Brück­ner, Ka­li­na, Kar­ło­wicz i Kryń­ski. Ap­pel – 156.

6. Bliz­ki – bli­ski. Fe­liń­ski. Mro­ziń­ski. De­pu­ta­cya. Ma­łec­ki – 157. Kryń­ski. Uchwa­la Aka­de­mii 1917 r. – 158.

7. Zna­leźć – zna­leźć. Fe­liń­ski. Bent­kow­ski. Mro­ziń­ski – 158. De­pu­ta­cya. Ma­łec­ki. Kap­pa­pi­ro. Uchwa­ły Aka­de­mii i an­kie­ty lwow­skiej 1917 r. – 159.

8. Zsu­nąć – ssu­nąć. Kna­piusz Kop­czyń­ski – 160. Fe­liń­ski. Ja­ku­bo­wicz. Bal­zer. Szwej­kow­ski – 161. Mro­ziń­ski – 163. De­pu­ta­cya. Ma­łec­ki – 166. Kryń­ski. Kar­ło­wioz. Brück­ner – 167. Ko­mi­sya ter­mi­no­lo­gicz­na Tow. praw­ni­cze­go we Lwo­wie. Wnio­sek Aka­de­mii z 1917 r. – 168.

9. Po­lak – po­lak Szy­lar­ski – 168. Mro­ziń­ski 169. De­pu­ta­cya. Ła­zow­ski – 171.

10. Wil­la – wila. Ja­ku­bo­wicz – 171. Kryń­ski. Kar­ło­wicz. Fi­lo­graf – 172.

11. Kon­sul – kon­sul. Ma­łec­ki – 173.

12. Po pol­sku – po­pol­sku. Fe­liń­ski – 173. Ja­ku­bo­wicz. Szwej­kow­ski – 176. De­pu­ta­cya. Kryń­ski. Brück­ner – 177.

13. Po­ślę – po­szle. De­pu­ta­cya – 177. Sie­ro­ciń­ski. Me­che­rzyń­ski. Kryń­ski 178.

14. We­rgi­liusz – Ver­gi­lius. J. Ko­cha­now­ski – 178. Fe­liń­ski. Ja­ku­bo­wicz. Mro­ziń­ski. Mucz­kow­ski – 179. De­pu­ta­cya. Ła­zow­ski. Ka­miń­ski – 184. Mas­sal­ski. Ma­łec­ki. Kryń­ski – 185. Uchwa­ły Aka­de­mii z 1891 r. – 186.

15. Dwóch – dwuch. Kryń­ski. Brück­ner – 187. De­pu­ta­cya. Ła­zow­ski – 188.

16. Znacz­ny – znacz­ny. Szy­lar­ski – 188. Sie­ro­ciń­ski – 189. Me­che­rzyń­ski. Ła­zow­ski – 191. Żmu­dziń­ski. Ma­łec­ki. Brück­ner – 193.

17. W 20 to­mie – w 20. to­mie. Fe­liń­ski – 194.

18. Ry­ski – ryg­ski. Mro­ziń­ski – 194. Kryń­ski. Kar­ło­wicz – 19. 5. Wnio­ski. Uchwa­ły Aka­de­mii a wnio­ski an­kie­ty lwow­skiej – 196.

1. Kwe­stya – kwe­stja – 197. Czy je­den, czy dwa spo­so­by w wier­szach – 203.

2. Tym, tem, tymi, temi – 207.

3. Ge­nua Gie­nua – 211.

4. Zjadł­szy – zjad­szy – 212.

5. Móc – módz – 212.

6. Bliz­ki – bli­ski – 212.

7. Zna­leźć – zna­leść – 213.

8. Zsu­nąć – ssu­nąć – 213.

9. Po­lak – po­lak – 215.

10. Wil­la – wila – 215.

11. Kon­sul – kon­zul – 215.

12. Po pol­sku – po­pol­sku – 216.

13. Po­ślę – po­szlę – 216.

14. We­rgi­liusz – Ver­gi­lius – 216.

15. Dwóch – dwuch – 217.

16. Znacz­ny – znacz­ny – 217.

17. W 20 to­mie – w 20. to­mie – 218.

18. Ry­ski – ryg­ski – 218.

Inne wąt­pli­wo­ści: ó czy u – 219. z, ż czy s – 220. W wy­ra­zach ob­cych o czy u, i czy y – 221.

Bi­blio­gra­fia.

Ja­co­bus Par­cos­sii. Ja­kó­ba syna Par­ko­szo­we­go Trak­tat o or­to­gra­fii pol­skiej, wyd. Jan Łoś w Kra­ko­wie 1907 (Odb… z Ma­te­ry­ałów i prac Kom… jęz. Akad. Um. II).

Za­bo­row­ski. Or­tho­gra­phia seu mo­dus rec­te scri­ben­di et le­gen­di po­lo­ni­cum idio­ma. 1518 (po­do­bi­zna tego wy­da­nia w Kra­ko­wie 1882, prze­kład pol­ski Ku­char­skie­go w War­sza­wie r. 1825).

Se­klu­cy­an (prze­druk tak­że u Ku­char­skie­go) r. 1551.

Ja­nu­szow­ski. Nowy ka­rak­ter pol­ski z dru­kar­nie Ła­za­rzo­wey y or­tho­gra­phia pol­ska Jana Ko­cha­now­skie­go, Jego M P. Łu­ka­sza Gor­nic­kie­go etc… etc. Jana Ja­nu­szow­skie­go. Roku Pań­skie­go 1594.

Szy­lar­ski Wa­len­ty. Gram­ma­ty­ka ję­zy­ka pol­skje­go uczą­ca, a tym sa­mym po­ję­cje ob­cych ję­zy­ków, jako Ła­ciń­skje­go, Fran­cu­skje­go, Njem­jec­kje­go, Wło­skje­go i in­nych uła­tw­ja­ją­ca… roku 1770 do dru­ku po­da­na we Lwow­je.

Kop­czyń­ski Onu­fry. Gram­ma­ty­ka dla szkół na­ro­do­wych. W War­sza­wie 1778, 1780 i 1783.

Kop­czyń­ski Onu­fry. Po­pra­wa błę­dów w ust­nej i pi­sa­ney mo­wie pol­skiey. W War­sza­wie 1808.

Fe­liń­ski Alo­izy. Pi­sma wła­sne i prze­kła­da­nia wier­szem. W War­sza­wie 1816.

Po­toc­ki Sta­ni­sław. Po­chwa­ły, mowy i roz­pra­wy, część II. W War­sza­wie 1816.

Śnia­dec­ki Jan. List Zyg­mun­ta Szcze­ro­pol­skie­go z Krusz­wi­cy do re­dak­to­ra Pa­mięt­ni­ka War­szaw­skie­go o or­to­gra­fii Alo­ize­go Fe­liń­skie­go, r. 1816.

Kop­czyń­ski Onu­fry. Gram­ma­ty­ka ję­zy­ka pol­skie­go. Dzie­ło po­zgon­ne. W War­sza­wie 1817.

Mro­ziń­ski Jó­zef. Pierw­sze za­sa­dy gram­ma­ty­ki ję­zy­ka pol­skie­go. W War­sza­wie 1821.

Pi­sow­nia pol­ska.. 1

Ja­ku­bo­wicz Ma­xy­mi­lian. Gram­ma­ty­ka ję­zy­ka pol­skie­go. W Wil­nie 1823.

Mro­ziń­ski Jó­zef. Od­po­wiedź na umiesz­czo­ną w Ga­ze­cie Li­te­rac­kiej re­cen­zyą dzie­ła pod ty­tu­łem "Pierw­sze za­sa­dy gram­ma­ty­ki ję­zy­ka pol­skie­go". W War­sza­wie 1824.

Mucz­kow­ski Jó­zef. Gram­ma­ty­ka ję­zy­ka pol­skie­go. W Po­zna­niu 1825.

Szo­po­wicz Fe­liks. Uwa­gi nad sa­mo­gło­ska­mi i spół­gło­ska­mi w ogól­no­ści oraz nad nie­któ­re­mi gło­ska­mi abe­ca­dła pol­skie­go. W Kra­ko­wie 1827.

Roz­pra­icy i wnio­ski o or­to­gra­fii pol­skiej przez De­pu­ta­cyą od król To­wa­rzy­stwa War­szaw­skie­go Przy­ja­ciół nauk wy­zna­czo­ną. W War­sza­wie 1830.

Kon­ce­wicz. Pra­wi­dła pi­sow­ni pol­skiej na za­sa­dzie wnio­sków De­pu­ta­cyi. W War­sza­wie 1830.

. Gram­ma­ty­ka ję­zy­ka pol­skie­go. Wil­no 1834.

. Pra­wi­dła pi­sow­ni pol­skiej i prze­cin­ko­wa­nia. W War­sza­wie 1835.

Sie­ro­ciń­ski Teo­do­zy. Pierw­sze za­sa­dy gram­ma­ty­ki pol­skiej. War­sza­wa 1838.

Żo­chow­ski Fe­liks. Czę­ści mowy, od­mie­nia­ją­ce się przez przy­pad­ki. War­sza­wa 1838.

Me­che­rzyń­ski. Pra­wi­dła pi­sa­nia. Kra­ków 1841.

Desz­kie­wicz Jan Nep. Roz­pra­wy o ję­zy­ku pol­skim i o jego gram­ma­ty­kach. We Lwo­wie 1843.

Sar­ty­ni. Na­uka ję­zy­ka pol­skie­go z za­sad Szrze­nia­wy. Lwów 1844..

Wa­śniew­ski St. Na­uka czy­ta­nia i pi­sow­ni. War­sza­wa 1848.

Wa­śniew­ski St. Przy­pi­sy do na­uki czy­ta­nia i pi­sow­ni. War­sza­wa 1848.

Ła­zow­ski Do­bro­mysł. Gram­ma­ty­ka ję­zy­ka pol­skie­go. Kra­ków 1848.

Ka­miń­ski An­to­ni. Wy­ciąg z gram­ma­ty­ki pol­skiej. Wil­no 1849.

Su­chec­ki Hen­ryk. Na­uka ję­zy­ka pol­skie­go. Lwów 1849.

Ko­złow­ski Alo­izy Ka­likst. Gram­ma­ty­ka pol­ska roz­bio­ro­wa. Ki­jów 1850.

Su­chec­ki Hen­ryk. Ustęp z lin­gwi­sty­ki po­rów­naw­czej. Lwów 1851.

Czaj­kow­ski. Gram­ma­ty­ka ję­zy­ka pol­skie­go. War­sza­wa 1851.

Kur­ha­no­wicz. Skład­nia i pi­sow­nia ję­zy­ka pol­skie­go. War­sza­wa 1852.

Żo­chow­ski Fe­liks. Mow­nia ję­zy­ka pol­skie­go. War­sza­wa 1852.

Sie­ro­ciń­ski Teo­do­zy. Po­gląd hi­sto­rycz­ny i kry­tycz­ny na pi­sow­nię pol­ską. War­sza­wa 1852.

Ry­chlic­ki Fran­ci­szek. Spra­wa or­to­gra­fii pol­skiej w Ga­li­cyi. Lwów 1852.

Su­chec­ki Hen­ryk. Wstęp­na gram­ma­ty­ka pol­ska. Lwów 1852.

Su­chec­ki Hen­ryk Zwię­zła gram­ma­ty­ka pol­ska Lwów 1853.

Mas­sal­ski. O skar­bach sło­wiań­skich, a szcze­gól­niej o gram­ma­ty­ce ję­zy­ka pol­skie­go. War­sza­wa 1853.

Ssto­chel An­drzej. Gram­ma­ty­ka hi­sto­rycz­no-kry­tycz­na ję­zy­ka pol­skie­go. War­sza­wa 1854.