Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

  • Empik Go W empik go

Statystyka gubernii Litewsko-Grodzienskiey - ebook

Wydawnictwo:
Rok wydania:
2011
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
, MOBI
Format MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
(2w1)
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Statystyka gubernii Litewsko-Grodzienskiey - ebook

Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.

Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.

Kategoria: Klasyka
Zabezpieczenie: brak
Rozmiar pliku: 219 KB

FRAGMENT KSIĄŻKI

WSTĘP.

Sta­ty­sty­ka we wszyst­kich oświe­co­nych kra­iach przez cią­głe pra­ce i po­moc rzą­do­wą, do­szła do wy­so­kie­go do­sko­na­ło­ści stop­nia. W Pań­stwie ros­sy­y­skiem wy­dział sta­ty­stycz­ny przy mi­ni­ste­rium po­li­cyi, ma­ią­cy na cze­le zna­ne­go iuż świa­tu uczo­ne­mu z dzieł sta­ty­stycz­nych Ka­ro­la Her­man­na, rad­cę sta­nu i pro­fes­so­ra w in­sty­tu­cie pe­da­go­gicz­nym w S. Pe­ters­bur­gu, zay­mu­ie się od lat kil­ku zbie­ra­niem od­po­wied­nich temu ce­lo­wi wia­do­mo­ści. Z dru­giey stro­ny, rząd głów­ny szkół wy­dał roz­kaz i sto­sow­ne prze­pi­sy do pra­co­wa­nia w tym­że przed­mio­cie wszyst­kim uni­wer­sy­te­tom, któ­re przez po­śrzed­nic­two na­uczy­cie­li szkół so­bie pod­le­głych, ma – ią wszel­ką spo­sob­ność ta­ko­we wia­do­mo­ści zbie­rać, pro­sto­wać i w po­rzą­dek ukła­dać. Tym koń­cem utwo­rzo­ny przy Uni­wer­sy­te­cie wi­leń­skim Ko­mi­tet uczo­nych za­pi­sów, trud­ni się od pół­to­ra roku nad zbie­ra­niem ta­ko­wych wia­do­mo­ści i za­pew­ne god­nie swe­mu prze­zna­cze­niu od­po­wie. Ale gdy ztem wszyst­kiem nie mamy do­tąd żad­ney czę­ści Li­twy sta­ty­stycz­ne­go opi­sa­nia, ośmie­li­łem się mniey­sza gu­ber­nii li­tew­sko-gro­dzień­skiey sta­ty­sty­kę, z po­le­ce­nia wy­żey rze­czo­ne­go wy­dzia­łu sta­ty­stycz­ne­go pier­wiast­ko­wie w ię­zy­ku fran­cuz­kim uczy­nio­ną, na wi­dok wy­sta­wić. Dzieł­ko to da­le­kie od zu­peł­ney i nic do żą­da­nia nie zo­sta­wu­ią­cey do­kład­no­ści, za­wie­ra tyl­ko ogól­ny rys sta­ty­stycz­ny owey czę­ści li­tew­skie­go kra­iu: a wia­do­mo­ści w niem po­miesz­czo­ne, są po więk­szey czę­ści ze­bra­ne dro­gą urzę­do­wą. Lecz ie­śli waż­na iest nie tyl­ko dla rzą­du ale na­wet dla szcze­gól­nych oby­wa­te­li mieć wia­do­mo­ści sta­ty­stycz­ne każ­dey gu­ber­nii, tedy da­le­ko waż­niey­sza mieć one praw­dzi­we lub ile moż­na zbli­żo­ne do praw­dy: al­bo­wiem ta­ko­we wia­do­mo­ści słu­żą za za­sa­dę wszel­kim znacz­niey­szym dzia­ła­niom i czyn­no­ściom han­dlo­wym, rol­ni­czym itd. W prze­ciw­nym ra­zie, ie­śli są na pa­mięć zbie­ra­ne, nie przy­nio­są po­myśl­nych wy­pad­ków: po­słu­żą ra­czey do za­mę­tu rze­czy iuż ia­ko­kol­wiek wy­ia­snio­nych, do wy­sta­wie­nia fał­szy­wych wi­do­ków, oraz do ukry­cia rzą­do­wi iego rze­czy­wi­stych sił i śrzod­ków, któ­re mógł­by roz­wi­nąć i po­więk­szyć. Nie pod­pa­da wąt­pli­wo­ści że Wia­do­mość roz­cią­gło­ści grun­tu i ozna­cze­nie iego przy­mio­tów we wzglę­dzie rzą­do­wym i go­spo­dar­czym iest nay­waż­niey­szym w sta­ty­sty­ce przed­mio­tem: gdyż na nim, iako na trwa­łey pod­sta­wie, moż­na z pew­no­ścią ukła­dać stop­nia­mi dal­sze ma­te­ry­ały, któ­re do skła­du tey ogrom­ney bu­do­wy wcho­dzić po­win­ny. Ros­sya iuż ma nie złe kar­ty to­po­gra­ficz­ne, co­raz bar­dziey do­sko­na­lą­ce się:

lecz wiel­ka za­cho­dzi róż­ni­ca, mię­dzy kar­ta­mi to­po­gra­ficz­ne­mi, a temi któ­re we wzglę­dzie sta­ty­stycz­nym na­le­ża­ło­by spo­rzą­dzić. Pierw­sze wska­zu­ią to tyl­ko, co woy­sko­wych zbli­ska ob­cho­dzi: dru­gie po­win­ny w swey ca­ło­ści obey­mo­wać wszel­kie szcze­gó­ły, ia­kich zna­io­mość po­trzeb­na iest rzą­do­wi. W te­ra­zniey­szym sta­nie rze­czy, nay­więk­szą część gu­ber­niy, albo nie iest wy­mie­rzo­na, albo tez nie moż­na mieć żad­ne­go za­pew­nie­nia o do­kład­no­ści ta­ko­wych wy­mia­rów. Lecz po­nie­waż mó­wić mam o gu­ber­nii li­tew­sko-gro­dzień­skiey, wra­cam się więc do niey: a z czę­ści moż­na bę­dzie są­dzić o ca­ło­ści. Gu­ber­niia li­tew­sko-gro­dzień­ska, zło­żo­na z ośmiu po­wia­tów, o czem po­wie­dzia­no bę­dzie na swo­iem miey­scu, ma tyl­ko dwa po­wia­ły, spo­so­bem in­że­nier­skim wy­mie­rzo­ne. Inne zaś zna­ne są przez mniey iesz­cze pew­ne ra­chun­ki przy­bli­że­nia, ia­kich nie­po­do­bień­stwo iest spraw­dzić. Nie przy­ta­czam tego w wi­do­ku znie­chę­ce­nia i po­da­nia w wąt­pli­wość prac iuż roz­po­czę­tych, gdyż mam za pra­wi­dło owo zda­nie iż pew­nie nic nie zro­bisz, ie­śli za­wsze oba­wiać się bę­dziesz aby źle nie zro­bić ( 1): lecz żą­da­łem tyl­ko wska­zać przez to dro­gę, po ia­kiey moż­na­by bez zbo­cze­nia tra­fić do za­mie­rzo­ne­go celu. Przy­łą­czam wia­do­mość o mia­rach i wa­gach w cią­gu tego pi­sma wspo­mi­na­nych.

1. Ar­szyn ma dłu­go­ści stop pa­ry­skich 2, cali 2, li­nij 2 2/5. Dwie sto­py pa­ryz­kie czy­nią ło­kieć li­tew­ski.

2. Są­żeń ros­sy­y­ski ma ar­szy­nów 3, czy­li stop pa­ryz­kich 6, cali 6, li­nij 7 ½ .

3. W ier­sta ma dłu­go­ści 1500 ar­szy­nów czy­li 3275 stop pa­ry­skich: na milę li­tew­ską li­czy się wierst 7.

4. Dzie­się­ci­na mia­ra kwa­dra­to­wa:

–-

(1) Un de plus surs moy­ens de ne rien fa­ire, est de to­ujo­urs cra­in­dre de mai fa­ire. Prin­ci­pes phi­lo­so – phi­gu­es de We­iss.

na włó­kę li­tew­ską o 30 mor­gach idzie 19 ½ dzie­się­cin.

5. Funt ros­syj­ski li­czy grań me­dycz­nych 60871.

6. Pud li­czy fun­tów 40.

7. Bier­ho­wiec fun­tów 400.

8. Cze­twiert ma obię­to­ści ca­lów sze­ścien­nych 10440: dwie cze­twier­ti sta­no­wią becz­kę li­tew­ską 144 garn­cach.

SPI­SA­NIE RZE­CZY .

.

Wstęp… V – X.

§. I. Po­dział gu­ber­nii na po­wia­ły, gra­ni­ce,naj­więk­sza dłu­gość i sze­ro­kość… 1

§. II. Opi­sa­nie po­wierzch­ni każ­de­go po­wia­tu przez pa­ra­fiie… 10.

§. III. Układ wod­ny w gu­ber­nii gro­dzień­skiey… 28.

§. IV. Lud­ność gu­ber­nii gro­dzień­skiey… 31.

§. V. Po­miesz­ka­nia i stan bu­do­wy… 34.

§. VI. O prze­my­śle na­ro­do­wym w po­wsze­dnio­ści… 41.

§. VII. O Rol­nic­twie… 41.

$. VIII. Rę­ko­dzie­ła… 59.

§. IX. Han­del… 66.

§. X. Oby­cza­ie i oswiec­c­nie… 74.

§. XI. Do­bro­czyn­ne za­kła­dy… 84.

§. XII. Po­dat­ki… 87.§. I. PO­DZIAŁ GU­BER­NII NA PO­WIA­TY,GRA­NI­CE, NAY­WIĘK­SZĄ DŁU­GOŚĆ I SZE­RO­KOŚĆ.

Gu­ber­niia li­tew­sko-gro­dzień­ska po­dzie­lo­na iest na ośm po­wia­tów:

1) Po­wiat gro­dzień­ski, miey­sce na­czel­ne po­wia­tu i gu­ber­nii mia­sto Grod­no.

2). Po­wiał brze­ski, miey­sce na­czel­ne mia­sto Brześć – li­tew­ski.

5). Po­wiat sło­nim­ski, miey­sce na­czel­ne mia­sto Sło­nim.

4). Po­wiat lidz­ki, miey­sce na­czel­ne mia­stecz­ko Lida.

5). Po­wiat no­wo­grodz­ki, miey­sce na­czel­ne mia­sto No­wo­gró­dek.

6). Po­wiał woł­kó­wy­ski, miey­sce na­czel­ne mia­stecz­ko Wioł­ko­wysk.

7). Po­wiat ko­bryń­ski, miey­sce na­czel­ne mia­sto Ko­bryń.

8). Po­wiat pru­zań­ski, miey­sce na­czel­ne mia­stecz­ko Pru­zan­na.

Gu­ber­niia gro­dzień­ska gra­ni­czy.

1. na pół­noc za­czy­na­iąc od Nie­mna i po­stę­pu­jąc przez po­wia­ty gro­dzień­ski, lidz­ki i no­wo­grodz­ki, z po­wia­ta­mi troc­kim i oszmiań­skim gu­ber­nii wi­leń­skiey.

2. na po­łu­dnie po­stę­pu­jąc przez po­wia­ty ko­bryń­ski i brze­ski, z po­wia­ta­mi wło­dzi­mier­skim i ko­wel­skim gu­ber­nii wo­łyń­skiey.

3. na za­chód po­stę­pu­jąc po­wia­ta­mi gro­dzień­skim, woł­ko­wy­skim, pru­żań­skim i brze­skim, z ob­wo­dem bia­ło­stoc­kim i kró­le­stwem pol­skiem.

4. na wschód po­stę­pu­iąc przez po­wia­ty no­wo­grodz­ki, sło­nim­ski i ko­bryń­ski, z po­wia­ta­mi piń­skim i słuc­kim gu­ber­nii miń­skiey.

Nay­więk­szą dłu­gość gu­ber­nii z pół­no­cy na po­łu­dnie iest 260 a naym­niey­sza 180 wierst

Nay­więk­szą sze­ro­kość z za­cho­du na wschód 180, a naym­niey­sza 140 wierst.

Po­wierzch­nia gu­ber­nii gro­dzień­skiey, któ­rey tyl­ko dwa po­wia­ty, to­iest: ko­bryń­ski i pru­żań­ski były wy­mie­rzo­ne, za­wie­ra przez przy­bli­że­nie w ogó­le ośmiu po­wia­tów 3, 679, 938 dzie­się­cin i 150 sąż­ni?… Leży mię­dzy 51°, 30' i 54°, 25' sze­ro­ko­ści, a mię­dzy 40°, 50' i 44° 20' dłu­go­ści geo­gra­ficz­ney.

Taki iest po­dział, gra­ni­ce i roz­cią­głość po­wierzch­ni gu­ber­nii gro­dzień­skiey: zo­bacz­my te­raz też same szcze­gó­ły w po­wia­tach.

A) Po­wiat gro­dzień­ski: zło­żo­ny iest ze 16 pa­ra­fiy, a mia­no­wi­cie:

Pa­ra­fiie. / Miey­sca na­czel­ne.

1. Gro­dzień­ska, mia­sto Grod­no;

2. Ie­zior­ska, mia­stecz­ko. Je­zio­ry;
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: