Szatan - ebook

I.

Po­sęp­ny sza­tan, duch zu­chwa­ły

Nad zie­mią la­tał gór­nym szla­kiem,

W nim wspo­mnień roje po­wsta­wa­ły,

I ota­cza­ły go or­sza­kiem

Dni lep­sze, gdy che­ru­bi­no­wą

Czy­sto­ścią ja­śniał po­śród świa­ta,

I kie­dy – lśniąc pro­mien­ną gło­wą,

Po­zdro­wień nio­sąc szcze­re sło­wo –

Ko­me­ta w nim wi­ta­ła bra­ta;

Dni, kie­dy grze­chem nie­ska­la­ny,

Żąd­ny wszech­wie­dzy i mą­dro­ści,

Gwiazd ko­czu­ją­ce ka­ra­wa­ny

Z nie­bie­skiej śle­dził wy­so­ko­ści;

Gdy pe­łen wia­ry i mi­ło­ści,

Syn pier­wo­rod­ny w dniu two­rze­nia,

Nie znał ni gnie­wu, ni zwąt­pie­nia,

I nie gro­zi­ło my­ślom jego

Nie­płod­nych wie­ków prze­mi­ja­nie…

Wspo­mi­nał wie­le…. i wszyst­kie­go

Przy­po­mnieć so­bie nie był w sta­nie.III.

I nad kau­kaz­kich gór szczy­ta­mi

Wy­gna­niec raju prze­la­ty­wał;

Bry­lan­to­wy­mi lśniąc śnie­ga­mi,

Ol­brzy­mi Ka­zbek świat za­dzi­wiał;

Szcze­li­ny pasz­cza była niz­ko,

Jak żmii ciem­ne le­go­wi­sko:

To Dar­jał krę­ty się ukry­wał;

I Te­rek wiódł tam fal swych szy­ki,

Jak lew z roz­wia­nym w grzy­wie wło­sem,

I ry­czał. Słu­chał go zwierz dzi­ki;

Hu­czą­cym prze­ra­żo­ne gło­sem -

W błę­ki­tach pta­ki go słu­cha­ły;

I chmur zło­ci­stych tam gro­ma­dy

Z po­łu­dnia bie­gły w dal na zwia­dy

I ku pół­no­cy od­pły­wa­ły;

I nad nim ska­ły gę­stym tłu­mem

Chy­li­ły gło­wy za­du­ma­ne,

Wód Te­re­ko­wych dziw­nym szu­mem

Do snu ci­che­go ko­ły­sa­ne;

Na ska­łach groź­nie się wzno­si­ły

Po­tęż­ne baszt zam­ko­wych gma­chy,

Z pio­ru­nów śpią­cych dum­nie drwi­ły –

Dziel­ne kau­kaz­kich gór szyl­dwa­chy!

Świat dzi­kiej pe­łen był uro­dy

I cud­nie pięk­nym czar przy­ro­dy!

Lecz sza­tan rzu­cił okiem wzgar­dy

Na świat stwo­rzo­ny ręką Boga

I zo­stał har­dym, jak był har­dy

Z nie­prze­jed­na­nem li­cem wro­ga.IV.

Ob­ra­zy in­nej znów kra­iny

Za­kwi­tły w kra­sie ży­wej czy­ste:

Roz­kosz­nej Gru­zii do­li­ny

Ustro­nie szczę­ściem pro­mie­ni­ste!

Ko­bier­ce ście­lą się wzo­rzy­ste,

Jak słu­py ster­czą tam ru­iny,

Stru­mie­nie wodę srebr­ną leją,

Barw­ne na dnie ich śpią ka­my­ki;

W ró­żo­wych ga­jach słod­ko pie­ją

Uro­dę kra­snych róż sło­wi­ki,

Choć róże ich nie ro­zu­mie­ją;

Ja­wo­rów wzno­szą się ko­na­ry,

Wień­czy je bluszcz zie­le­nie­ją­cy;

Lę­kli­wy je­leń wczas go­rą­cy

Cho­wa się w chłod­ny cień pie­cza­ry…

Wszę­dzie przy­ro­dy pięk­nej ła­ski,

I szum, i gwar, i ży­cia bla­ski;

W po­łu­dnie palą ognia żary.

Wspa­nia­łych ro­ślin są ty­sią­ce,

Aro­mat rosy! A gdy słoń­ce

Już zaj­dzie i noc świat po­mro­czy,

To błysz­czą gwiazd pro­mien­ne oczy;

Jak dzie­wic Gru­zii go­re­ją­ce.

Lecz świa­ta cza­ry nie wznie­ci­ły

W wy­gnań­ca pier­si nie­cie­le­snej

Gry uczuć no­wych, no­wej siły,

Oprócz za­wi­ści gry bo­le­snej.

Na wszyst­ko pa­trzał wzgar­dy okiem

I obu­rzo­ny był wi­do­kiem.V.

Sze­ro­ki dwór i dom wy­so­ki

Tam ksią­że Hu­dał wy­bu­do­wał…

Łez ludz­kich wie­le dom kosz­to­wał,

Bo cięż­kie słu­gom są wy­ro­ki

Ich pa­nów. Gór są­sied­nich sto­ki

Cień domu zwy­kle przyj­mo­wa­ły;

Stop­nie są w ścia­nie bliz­kiej ska­ły,

Wio­dą­ce do Ara­gwy wody;

W rze­ce tej nie­raz nu­rza wia­dra;

Chcąc nie­mi czerp­nąć z fal ochło­dy,

Ta­ma­ra – córa księ­cia. Cza­dra (1)

Osła­nia wdzię­ki jej uro­dy.