Tam, gdzie czekał anioł - ebook

Rozdział 1

Be­ata z tru­dem roz­pro­sto­wa­ła nogi. Zdrę­twia­ły od po­nad dwu­go­dzin­ne­go bez­ru­chu. Mia­ła wra­że­nie, że opa­no­wa­ły ją mrów­ki, do­kucz­li­we i ką­sa­ją­ce. Po chwi­li to uczu­cie za­mie­ni­ło się w dość bo­le­sne kłu­cie. Jak­by ktoś wbi­jał jej w skó­rę ty­sią­ce ma­łych igie­łek. Sta­ra­ła się roz­ma­so­wać nogę.

– Do­kąd je­dzie? – Współ­pa­sa­żer­ka ode­zwa­ła się po raz pierw­szy, od­kąd usia­dła na swo­im miej­scu. Bez­ce­re­mo­nial­nie po­usta­wia­ła wszyst­kie swo­je ba­ga­że pod no­ga­mi za­miast na pół­ce nad gło­wą.

Be­ata za­sta­na­wia­ła się, czy nie zwró­cić jej uwa­gi. Pa­ro­krot­nie otwie­ra­ła usta, by to zro­bić, ale w ostat­niej chwi­li re­zy­gno­wa­ła. De­pry­mo­wał ją wiek ko­bie­ty. Nie po­tra­fi­ła się prze­móc, by zwra­cać uwa­gę nie­mal dwu­krot­nie star­szym od sie­bie. Przez gło­wę prze­bie­gło jej, że ró­wie­śni­kom tak­że nie umia­ła. Wo­la­ła po­pra­wić po kimś, zjeść zim­ną zupę w re­stau­ra­cji, za­pła­cić za sok z ple­śnią po­da­ny w ka­wiar­ni niż czuć to de­ner­wu­ją­ce skrę­ca­nie w brzu­chu i tłu­mić drże­nie w gło­sie w chwi­li upo­mi­na­nia się o coś. Od dzie­ciń­stwa tak mia­ła. Nie lu­bi­ła zwra­cać na sie­bie uwa­gi. Ni­g­dy nie skar­ży­ła na dzie­ci cią­gną­ce ją za wło­sy w przed­szko­lu, na ko­le­gę, któ­ry wbi­jał jej w ple­cy za­baw­ko­wy, lecz ostry śru­bo­kręt, po któ­rym zo­sta­ła bli­zna, czy na ko­le­żan­ki z li­ceum bez­czel­nie ścią­ga­ją­ce od niej na kla­sów­ce. Zwra­cać uwa­gę na­uczy­ła się do­pie­ro, gdy uro­dzi­ła się Wik­to­ria, a za­raz po niej Ja­nek. Gdy tyl­ko dzia­ła się im ja­kaś nie­spra­wie­dli­wość, ni­czym lwi­ca bro­ni­ła dzie­ci. Z tym że wy­da­wa­ła wte­dy dźwię­ki hie­ny. W chwi­lach zde­ner­wo­wa­nia jej głos sta­wał się pi­skli­wy, drżą­cy, nie­mal płacz­li­wy. Be­ata nie lu­bi­ła sie­bie w tych mo­men­tach. Mia­ła wra­że­nie, że wszy­scy mają ją za bek­sę lub hi­ste­rycz­kę.

– Do­kąd je­dzie? Dru­gi raz py­tam! – Ton star­szej oso­by ro­bił się na­tar­czy­wy. Za­czę­ła lu­stro­wać są­siad­kę prze­szy­wa­ją­cym spoj­rze­niem.

– Do Szcze­ci­na – po­wie­dzia­ła Be­ata ci­cho, nie pa­trząc wie­ko­wej po­dróż­nej w oczy.

– Dzia­dow­skie mia­sto! – Ko­bie­ta nie­mal wy­plu­ła te sło­wa. – Ani to pol­skie, ani nie­miec­kie! Miesz­ka­ją tam tyl­ko lu­dzie bez ko­rze­ni! A praw­dzi­wy Po­lak po­wi­nien mieć hi­sto­rię i zie­mię prze­ka­zy­wa­ną z dzia­da pra­dzia­da.

– O, na­cjo­na­list­ka się tra­fi­ła! – ode­zwał się mę­ski głos. – Czło­wiek na­wet w po­cią­gu nie ma chwi­li od­de­chu od po­li­ty­ki! Co ci, ko­bie­to, prze­szka­dza w Szcze­ci­nie? Ja też tam jadę. Do wnu­ków. Szcze­cin to nor­mal­ne pol­skie mia­sto.

– Ja­kie pol­skie? Hi­sto­ria się kła­nia! Gdy­by wiel­moż­ny pan słu­chał Cej­row­skie­go, to wie­dział­by, że po­ło­wa miesz­kań­ców Szcze­ci­na to Niem­cy i Ży­dzi!

– Ko­bie­to, na gło­wę chy­ba upa­dłaś! – Po­dróż­ny ro­ze­śmiał się szy­der­czo. – Pew­nie po­zna­nian­ka – prych­nął.

– Tak! I co z tego? – Star­sza ko­bie­ta pod­nio­sła głos.

– Wy za­wsze bę­dzie­cie ata­ko­wać tych w Szcze­ci­nie, bo zwy­czaj­nie im za­zdro­ści­cie.

Be­ata za­ło­ży­ła słu­chaw­ki na uszy, by nie śle­dzić dal­szej wy­mia­ny zdań, któ­ra z każ­dą chwi­lą za­mie­nia­ła się w awan­tu­rę. Wła­ści­wie była wdzięcz­na, że obcy męż­czy­zna wtrą­cił się i to na nie­go prze­nio­sło się za­in­te­re­so­wa­nie. Mia­ła na­dzie­ję, że na do­bre. Pod­krę­ci­ła gło­śność. Od lat słu­cha­ła ra­dio­wej Je­dyn­ki. Zer­k­nę­ła na ze­ga­rek. Do­cho­dzi­ła dzie­wią­ta. Był so­bot­ni po­ra­nek, więc au­dy­cję po­pro­wa­dzi jej ulu­bio­ny re­dak­tor Ro­man.

– Wi­tam słu­cha­czy. – Po ser­wi­sie in­for­ma­cyj­nym roz­legł się sym­pa­tycz­ny i nie­zwy­kle cie­pły głos pro­wa­dzą­ce­go pro­gram. – Za­pra­szam wszyst­kich w po­dróż do wy­jąt­ko­we­go miej­sca. To mia­sto, gdzie woj­na za­koń­czy­ła się rok póź­niej niż gdzie­kol­wiek in­dziej, bo w ty­siąc dzie­więć­set czter­dzie­stym szó­stym roku. Za­bio­rę was do ruin by­łej fa­bry­ki ben­zy­ny syn­te­tycz­nej Hy­drier­wer­ke oraz do za­kła­dów che­micz­nych. Dzień do­bry z Po­lic!

Oży­wi­ła się na dźwięk na­zwy. Po­li­ce! Oglą­da­ła kil­ka dni temu mapę, spraw­dza­jąc naj­bliż­szą oko­li­cę miej­sca, do któ­re­go wła­śnie się wy­bie­ra­ła. W li­nii pro­stej obie miej­sco­wo­ści dzie­li­ło czter­dzie­ści ki­lo­me­trów. I Za­lew Szcze­ciń­ski. I pol­sko-nie­miec­ka gra­ni­ca… Uec­ker­mün­de. Gdy­by ktoś pół roku temu po­wie­dział jej, że wy­bie­rze się tam do pra­cy, nie uwie­rzy­ła­by. Prze­cież mia­ła do­brą po­sa­dę w ate­lier zna­nej pro­jek­tant­ki mody. Za­ję­cie może mo­no­ton­ne, wy­ma­ga­ją­ce mrów­czej do­kład­no­ści, ale da­wa­ło jej co­mie­sięcz­ny przy­pływ go­tów­ki. Mia­ła swój ką­cik i ma­szy­nę w rogu pra­cow­ni. Do­sta­wa­ła do szy­cia naj­trud­niej­sze i naj­bar­dziej pra­co­chłon­ne ele­men­ty sty­li­za­cji. Nad każ­dym za­da­niem po­chy­la­ła się jed­nak z pie­czo­ło­wi­to­ścią i za­an­ga­żo­wa­niem. Ak­cep­to­wa­ła to, że nie wy­mie­nia­no jej jako współ­twór­czy­ni. Au­tor­ką dzie­ła i tak była pro­jek­tant­ka. To ona zbie­ra­ła sło­wa uzna­nia i za­chwy­tu pod­czas po­ka­zów i pro­jek­cji. To ona opo­wia­da­ła z dumą o swo­im dzie­le, wy­łącz­nie swo­im. Be­atę tyl­ko od cza­su do cza­su kłu­ło coś pod ser­cem, gdy w te­le­wi­zyj­nym wy­wia­dzie sze­fo­wa opo­wia­da­ła o wy­jąt­ko­wej sta­ran­no­ści i pra­cy, któ­rą wło­ży­ła w nie­zwy­kle efek­tow­ną suk­nię. Ona! Na­wet gu­zi­ka w niej nie przy­szy­ła!

Gdy w paź­dzier­ni­ku we­zwa­ła Be­atę do swo­je­go biu­ra, pra­cow­ni­ca była pew­na, że będą oma­wiać przy­go­to­wa­nia do wio­sen­nej ko­lek­cji. Uzbro­jo­na w bru­lion i ołó­wek, usia­dła przed ob­li­czem sze­fo­wej, go­to­wa do no­to­wa­nia po­le­ceń i uwag. Pięć mi­nut póź­niej za­uwa­ży­ła, że na kart­ce ry­su­je same szlacz­ki. Mu­sia­ła czymś za­jąć ręce, by nie drża­ły ner­wo­wo. W gło­wie dud­ni­ło usły­sza­ne chwi­lę wcze­śniej zda­nie: „Mu­szę cię zwol­nić”. Na­wet bez: „Przy­kro mi” jak w ame­ry­kań­skim fil­mie. Za­bra­kło ludz­kie­go od­ru­chu na ko­niec. Gdy za­miast tego pa­dły sło­wa, że trze­ba iść z du­chem cza­su, in­we­sto­wać w mło­dych i am­bit­nych, Be­ata sku­li­ła się w so­bie. Zno­wu zro­bi­ła coś nie tak. Nie na­da­je się do tej pra­cy. Tra­fi­ła do pro­jek­tant­ki pięć lat temu, wy­gry­wa­jąc dzię­ki skru­pu­lat­no­ści i do­kład­no­ści z kil­ko­ma in­ny­mi ko­bie­ta­mi. My­śla­ła, że ona – zwy­kła kraw­co­wa – zła­pa­ła Pana Boga za nogi. A te­raz wła­ści­ciel­ka pra­cow­ni wciąż myli jej imię, na­zy­wa­jąc na prze­mian Bo­że­ną i Be­atą.

Jesz­cze tego sa­me­go dnia mia­ła za­miar ro­ze­słać po­da­nie o przy­ję­cie do pra­cy do szwal­ni, w któ­rej wcze­śniej pra­co­wa­ła, oraz do za­kła­dów odzie­żo­wych. Szy­ciem zaj­mo­wa­ła się przez całe do­ro­słe ży­cie. Wie­le lat temu ukoń­czy­ła szko­łę za­wo­do­wą, uzy­sku­jąc sto­pień mi­strza kra­wiec­kie­go. Pra­co­wa­ła do­brze, była do­kład­na. Po pro­stu ro­bi­ła to w taki sam spo­sób, jak każ­de inne ży­cio­we za­da­nie. Gdy po­zna­ła Mar­ci­na, sta­ra­ła się być naj­pierw po­praw­ną na­rze­czo­ną, póź­niej żoną, a z cza­sem mat­ką. Po­praw­ną, czy­li z uśmie­chem wy­ko­nu­ją­cą obo­wiąz­ki za­wo­do­we, do­mo­we i ro­dzi­ciel­skie, nie­po­zwa­la­ją­cą so­bie na chwi­le zło­ści, kiep­skie­go na­stro­ju czy płacz. Z tym ostat­nim na­uczy­ła się do­sko­na­le kryć. Po­dob­nie jak z uczu­cia­mi. Je­dy­nie dzie­ciom ich nie szczę­dzi­ła. Cór­ce i sy­no­wi da­wa­ła to, cze­go sama nie za­zna­ła w dzie­ciń­stwie: czu­łość i uwa­gę. By­wa­ło, że te­ścio­wa stro­fo­wa­ła ją za zbyt­nie po­świę­ca­nie cza­su dzie­ciom i za­nie­dby­wa­nie męża.

– My­ślisz, że Mar­cin naje się sa­mym ka­pu­śnia­kiem? – zży­ma­ła się, cho­dząc po ich kuch­ni. – Jest kil­ka go­dzin poza do­mem, więc na­le­ży mu się so­lid­ny obiad.

Na nic zda­wa­ły się pró­by wy­tłu­ma­cze­nia, że męż­czy­zna wy­ku­pu­je po­sił­ki w pra­cy i nie po­trze­bu­je dwóch dań w domu, że Wik­to­ria i Ja­nek je­dzą w szko­le i w przed­szko­lu, a Be­acie wy­star­czy zwy­kła zupa. Te­ścio­wa jak­by nie przyj­mo­wa­ła tego do wia­do­mo­ści. Hoł­do­wa­ła tra­dy­cyj­ne­mu wy­cho­wa­niu. Uwa­ża­ła, że ko­bie­ta ma zaj­mo­wać się do­mem, a o resz­tę za­dba mąż. Cięż­ko ją było prze­ko­nać, że spo­ro się zmie­ni­ło od cza­sów, gdy ona była mło­dą mę­żat­ką. Zresz­tą ile­kroć Be­ata od­wa­ża­ła się na ja­ką­kol­wiek po­le­mi­kę, szyb­ciut­ko była za­le­wa­na po­to­kiem słów. Mat­ka Mar­ci­na prze­szy­wa­ła ją ta­kim wzro­kiem, że sy­no­wa mia­ła ocho­tę scho­wać się do my­siej dziu­ry. Od­kąd pa­mię­ta­ła, bała się pod­nie­sio­nych gło­sów. Nie­waż­ne, czy cho­dzi­ło o ostry ton na­uczy­ciel­ki w szko­le, nie­przy­jem­ne brzmie­nie eks­pe­dient­ki w skle­pie czy gło­śną mowę ojca. Każ­de­go po­po­łu­dnia po po­wro­cie ze szko­ły na­słu­chi­wa­ła już z pół­pię­tra gło­su taty. Je­że­li dał się sły­szeć, z pew­no­ścią oj­ciec był pod wpły­wem al­ko­ho­lu. Im była bli­żej miesz­ka­nia, tym bar­dziej sta­ra­ła się wy­son­do­wać, w ja­kim jest hu­mo­rze. Kie­dy śpie­wał, był za­do­wo­lo­ny. Go­rzej, gdy to­czył po­li­tycz­ne dys­ku­sje. Wte­dy sta­ra­ła się wcho­dzić do domu tak, by jej nie za­uwa­żył. Prze­my­ka­ła nie­po­strze­że­nie do swo­je­go po­ko­iku i ci­chut­ko za­my­ka­ła drzwi. Nie prze­szka­dza­ły jej skrę­ca­ją­cy się z gło­du żo­łą­dek, do­kucz­li­we uczu­cie ssa­nia i prze­ły­ka­na co chwi­lę śli­na. Wie­dzia­ła, że gdy tyl­ko wej­dzie do kuch­ni, choć­by po krom­kę chle­ba, to cze­ka ją dłu­ga dys­ku­sja z oj­cem. Cze­piał się wte­dy wszyst­kie­go. Nie po­do­bał mu się spo­sób, w jaki na nie­go spoj­rza­ła – choć sta­ra­ła się tego uni­kać. Nie od­po­wia­dał mu swe­ter, w któ­rym przy­szła. Był zły za oce­ny. Wszyst­ko jej wy­po­mi­nał. Gdy nie pił, był ma­ło­mów­ny. Sło­wo­tok uru­cha­miał mu się wraz z pierw­szym ły­kiem al­ko­ho­lu. Z każ­dym ko­lej­nym pi­wem było tyl­ko go­rzej.

– Sza­now­ni pań­stwo, do­jeż­dża­my do sta­cji Po­znań Głów­ny – do­biegł ba­ry­ton z gło­śni­ka. – Pla­no­wa­na jest pół­go­dzin­na prze­rwa. Za­chę­ca­my do sko­rzy­sta­nia z wa­go­nu re­stau­ra­cyj­ne­go.

Nie­ocze­ki­wa­ny ko­mu­ni­kat wy­bił Be­atę z po­nu­rych roz­my­ślań. Mia­ła ocho­tę na kawę i roz­pro­sto­wa­nie ko­ści. Do celu zo­sta­ły jesz­cze dwie i pół go­dzi­ny jaz­dy. Po­cze­ka­ła, aż star­sza pani za­bie­rze wszyst­kie swo­je to­boł­ki i opu­ści miej­sce. Ko­bie­ta ro­bi­ła to opie­sza­le, bur­cząc pod no­sem in­wek­ty­wy skie­ro­wa­ne pod ad­re­sem męż­czy­zny, któ­ry wdał się z nią w dys­ku­sję. Mó­wi­ła pod­nie­sio­nym gło­sem, jak­by pro­wo­ku­jąc Be­atę do ode­zwa­nia się, ale ta nie re­ago­wa­ła. Le­d­wo wy­do­sta­ła się ze swo­je­go sie­dze­nia, ru­szy­ła w prze­ciw­nym kie­run­ku. Be­ata chcia­ła wyjść in­ny­mi drzwia­mi niż mę­czą­ca współ­pa­sa­żer­ka.

Ode­tchnę­ła świe­żym po­wie­trzem i wzro­kiem od­szu­ka­ła naj­bliż­szą ka­wia­ren­kę. Na dwor­cu było ich kil­ka. We­szła do pierw­szej z brze­gu. Chcia­ła do­ko­nać za­ku­pu jak naj­szyb­ciej, jak­by oba­wia­ła się, że po­ciąg od­je­dzie bez niej. Rzad­ko zda­rza­ło się, że wy­jeż­dża­ła, ale i w tych nie­licz­nych mo­men­tach zja­wia­ła się na pe­ro­nie go­dzi­nę przed cza­sem i do­kład­nie spraw­dza­ła, czy jej ze­ga­rek wska­zu­je tę samą mi­nu­tę co dwor­co­wy cza­so­mierz.

– Co po­dać? – zwró­ci­ła się do niej mło­da dziew­czy­na.

Be­ata mia­ła za mało cza­su, by przej­rzeć spis kaw.

– Po­pro­szę czar­ną.

– Z mle­kiem i cu­krem? – Głos sprze­daw­czy­ni za­brzmiał w taki spo­sób, jak­by po­da­nie tych dwóch rze­czy wy­ma­ga­ło od niej nie lada wy­sił­ku.

– Nie, dzię­ku­ję – od­par­ła klient­ka ci­cho. Uwiel­bia­ła kawę sło­dzo­ną, ale ton dziew­czy­ny sku­tecz­nie ją de­pry­mo­wał. Za­pła­ci­ła za na­pój i pa­rząc so­bie ręce go­rą­cym kub­kiem, ode­szła w stro­nę po­cią­gu. Po chwi­li za­ję­ła miej­sce.

Resz­ta pa­sa­że­rów była na pe­ro­nie, Be­ata mia­ła więc chwi­lę spo­ko­ju. Wy­cią­gnę­ła ko­mór­kę i zer­k­nę­ła na wy­świe­tlacz. Za­pi­sa­ły się dwa po­łą­cze­nia od Mar­ci­na. Wy­bra­ła nu­mer do nie­go. Ode­brał po czwar­tym sy­gna­le.

– Cześć – rzu­cił krót­ko. – Nie mo­głem się do cie­bie do­dzwo­nić.

Iry­ta­cja w jego gło­sie spra­wi­ła, że Be­ata mia­ła ocho­tę prze­pra­szać za wyj­ście po kawę. Nie dał jej na to cza­su.

– Gdzie jest nu­mer te­le­fo­nu na­sze­go dok­to­ra?

– Co się sta­ło?! – Wy­stra­szy­ła się.

– Po­ma­ga­łem kie­row­cy otwo­rzyć za­wór. – Mar­cin był kie­row­ni­kiem tech­nicz­nym w spół­ce miej­skich prze­wo­zów. – Sko­ro­do­wa­ną czę­ścią prze­cią­łem so­bie nad­gar­stek.

Prze­łknę­ła śli­nę. Po­win­na być na miej­scu, w War­sza­wie, i uma­wiać męża do le­ka­rza. Prze­cież trze­ba spraw­dzić, czy nie wda­ło się za­ka­że­nie, zro­bić szcze­pie­nie prze­ciw­ko tęż­co­wi lub in­ne­mu dzia­do­stwu! Ona, za­miast wszyst­kim się za­jąć, znaj­do­wa­ła się w po­ło­wie dro­gi do pra­cy. Wa­ha­dło dia­gno­zu­ją­ce, czy robi do­brze, prze­chy­li­ło się na stro­nę „Wra­caj jak naj­szyb­ciej do sto­li­cy! Tam jest two­je miej­sce!”.

Mar­cin za­wie­sił głos, cze­ka­jąc na re­ak­cję żony. Nie­ocze­ki­wa­nie dla sa­mej sie­bie na­bra­ła po­wie­trza i ode­zwa­ła się ci­chym gło­sem:

– Nu­mer dok­to­ra jest przy­pię­ty mo­tyl­ko­wym ma­gne­sem do bocz­nej ścian­ki lo­dów­ki.

– Jesz­cze mo­żesz wró­cić – ode­zwał się mąż twar­dym gło­sem. – Pew­nie je­steś gdzieś w po­ło­wie dro­gi.

– Tak, w Po­zna­niu.

– To wra­caj!

Wdech – wy­dech, wdech – wy­dech…

– Nie mogę. Pod­ję­łam zo­bo­wią­za­nie i mu­szę do­trzy­mać wa­run­ków.

– Zo­sta­wiasz ro­dzi­nę, żeby opie­ko­wać się ja­kąś star­szą nie­miec­ką parą! A co z nami? Nie kon­sul­to­wa­łaś ni­cze­go!

– Da­cie so­bie radę. Dzie­ci są sa­mo­dziel­ne. Będę przy­jeż­dżać co trzy ty­go­dnie na sie­dem dni. – Sta­ra­ła się mó­wić spo­koj­nie, choć czu­ła, że cała drży.

– I tak ma wy­glą­dać nor­mal­ne, ro­dzin­ne ży­cie?

– To tyl­ko rok. Na tyle pod­pi­sa­łam umo­wę.

– Do­brze się za­sta­nów, czy po dwu­na­stu mie­sią­cach bę­dziesz mia­ła do cze­go wra­cać!

W słu­chaw­ce na­sta­ła głu­cha ci­sza.

Po­wo­li odło­ży­ła te­le­fon i wró­ci­ła pa­mię­cią do tam­te­go je­sien­ne­go dnia. Nie­zwy­kle trud­ne­go. Ta­kie­go, kie­dy trze­ba przy­znać się do po­raż­ki, do prze­gra­nej, do utra­ty pra­cy. Usia­dła wte­dy do kom­pu­te­ra cór­ki, by uzu­peł­nić swo­je CV. W ru­bry­ce z wy­kształ­ce­niem wid­nia­ło: za­wód – kra­wiec oraz wie­czo­ro­we li­ceum ad­mi­ni­stra­cyj­ne. Edu­ka­cja Be­aty koń­czy­ła się na szko­le śred­niej. To oj­ciec prze­ko­nał ją, że lep­szy fach w gar­ści niż mrzon­ki o stu­diach. Po­tem w tym sa­mym utwier­dza­li ją Mar­cin i jego mat­ka. A póź­niej nie było cza­su na ja­kie­kol­wiek my­śli o edu­ka­cji, bo na świe­cie po­ja­wi­ły się dzie­ci i to im trze­ba było po­świę­cić uwa­gę. Kil­ku­let­nią. Co za­tem może wpi­sać w ży­cio­ry­sie? Do­sko­na­ła zna­jo­mość ję­zy­ka nie­miec­kie­go i do­bra or­ga­ni­za­cja pra­cy – do­da­ła. To wszyst­ko. Czy­ta­ła tę fra­zę kil­ku­krot­nie i wte­dy ją olśni­ło! A gdy­by z tego fak­tu zro­bić wio­dą­cą ce­chę? Prze­cież tak lu­bi­ła uczyć się ję­zy­ka za­chod­nich są­sia­dów!

Szko­ła, do któ­rej cho­dzi­ła, była nie­ty­po­wa. Za­miast kształ­cić we wszech­obec­nym an­giel­skim, uczy­ła nie­miec­kie­go. Be­ata po­lu­bi­ła ten ję­zyk. Na­uka przy­cho­dzi­ła jej z ła­two­ścią. Po­świę­ca­ła na nią każ­dą wol­ną chwi­lę, by już po kil­ku mie­sią­cach wy­sła­wiać się naj­le­piej w kla­sie. Ger­ma­nist­ka pro­po­no­wa­ła jej wte­dy zmia­nę szko­ły z za­wo­dów­ki na li­ceum, ale Be­ata nie chcia­ła. Jak po­wta­rzał oj­ciec – mu­sia­ła mieć za­wód w ręku.

Gdy zo­sta­ła żoną Mar­ci­na, rzad­ko za­glą­da­ła do nie­miec­kich ksią­żek. Za­nie­dba­ła to zu­peł­nie, gdy po­ja­wi­ły się dzie­ci, ale wró­ci­ła do pa­sji czte­ry mie­sią­ce temu. Chcia­ła wy­słać po­da­nie o pra­cę do szwal­ni, ale coś ją pod­ku­si­ło i w wy­szu­ki­war­kę ofert w od­po­wied­nim miej­scu wpi­sa­ła „do­bra zna­jo­mość ję­zy­ka nie­miec­kie­go”. Wy­sko­czy­ło kil­ka­na­ście pro­po­zy­cji wy­jaz­du do Nie­miec. Do tej pory nie umia­ła­by po­wie­dzieć, co spra­wi­ło, że od­wa­ży­ła się na­pi­sać do agen­cji ofe­ru­ją­cej opie­kę nad oso­ba­mi star­szy­mi w za­mian za go­dzi­we za­rob­ki. To był im­puls! Gdy na­stęp­ne­go dnia za­dzwo­nił te­le­fon, mia­ła ocho­tę roz­łą­czyć się po mi­nu­cie. Ko­bie­cy głos sta­rał się prze­ko­nać ją, że do­brze zro­bi­ła, kon­tak­tu­jąc się z ich fir­mą. Że na pew­no nie bę­dzie ża­ło­wać. Be­ata po­now­nie chcia­ła prze­rwać roz­mo­wę, gdy do po­ko­ju wszedł jej mąż. Nie zwró­cił naj­mniej­szej uwa­gi na to, że żona z kimś roz­ma­wia, za to za­czął gło­śno wy­ra­żać pre­ten­sje o brak świe­żych bok­se­rek.

– Są na wie­sza­ku na bal­ko­nie. – Ko­bie­ta sta­ra­ła się za­kryć ręką mi­kro­fon, by roz­mów­czy­ni jej nie sły­sza­ła.

– To je przy­nieś! Prze­cież nie pój­dę nago na ze­wnątrz! Po­spiesz się, bo za­raz mu­szę wyjść!

Zro­zu­mia­ła wte­dy bez­sens ca­łej sy­tu­acji. Mar­cin wy­ma­gał, by ona na­tych­miast prze­rwa­ła roz­mo­wę i przy­nio­sła mu bie­li­znę, choć mógł­by wcią­gnąć na sie­bie dre­so­we spodnie wi­szą­ce na opar­ciu krze­sła w sy­pial­ni i wyjść po bok­ser­ki! Be­ata po­wo­li wy­szła z po­ko­ju, za­my­ka­jąc się w ła­zien­ce i od­po­wia­da­jąc na py­ta­nia roz­mów­czy­ni. Tak, zga­dza się wstęp­nie na rocz­ny kon­trakt w Niem­czech. Tak, zga­dza się na spo­tka­nie w biu­rze po­śred­ni­czą­cym. Tak, zga­dza się na we­ry­fi­ka­cję umie­jęt­no­ści ję­zy­ko­wych.

Wszyst­ko po­to­czy­ło się bły­ska­wicz­nie. Ty­dzień póź­niej drżą­cym gło­sem przed­sta­wia­ła mę­żo­wi swój za­miar.

– Ale jak to? – po­wta­rzał w kół­ko. – Nie dasz so­bie rady!

Im czę­ściej to mó­wił, tym więk­szej na­bie­ra­ła pew­no­ści, że pod­ję­ła traf­ną de­cy­zję. Po raz pierw­szy za­dzia­ła­ła spon­ta­nicz­nie. I choć póź­niej wie­lo­krot­nie mia­ła ocho­tę się wy­co­fać, w ostat­niej chwi­li wy­gry­wa­ła wro­dzo­na od­po­wie­dzial­ność. Sko­ro po­wie­dzia­ło się A, na­le­ży po­wie­dzieć B. Im bar­dziej mąż na­ci­skał na zmia­nę de­cy­zji, tym bar­dziej ona utwier­dza­ła się w jej słusz­no­ści. I choć ser­ce za każ­dym ra­zem roz­ry­wa­ło się na pół, gdy o tym po­my­śla­ła, nie ugię­ła się. Po raz pierw­szy w ży­ciu! Na nic zda­ły się wy­rzu­ty te­ścio­wej, że zo­sta­wia ro­dzi­nę na pa­stwę losu i so­bie wy­jeż­dża, że pró­bu­je w ten spo­sób roz­wa­lić mał­żeń­stwo, bo prze­cież miej­sce żony jest przy mężu. Be­ata na­wet nie od­po­wia­da­ła. Do­pie­ro gdy mat­ka Mar­ci­na wy­pa­li­ła:

– A może ty masz już ko­goś na boku i do nie­go je­dziesz, co?

– Nie mam. Nie ja – od­par­ła sy­no­wa, ce­dząc przez zęby i za­ci­ska­jąc usta w wą­ziut­ką kre­skę.

Roz­pła­ka­ła się, gdy tyl­ko star­sza ko­bie­ta wy­szła z ich miesz­ka­nia. Na szczę­ście męża nie było w domu, za­tem mo­gła so­bie po­zwo­lić na szloch i… wspo­mi­na­nie po­wa­ka­cyj­ne­go zna­le­zi­ska. Ko­mór­ka Mar­ci­na le­ża­ła na ku­chen­nym bla­cie, gdy nie­ocze­ki­wa­nie zo­stał przez są­sia­da po­pro­szo­ny o po­moc. Nie za­brał ze sobą apa­ra­tu. Be­ata au­to­ma­tycz­nie spoj­rza­ła na wy­świe­tlacz, gdy na­de­szło po­wia­do­mie­nie.

Dzię­ku­ję za cu­dow­ną roz­mo­wę i to­wa­rzy­stwo przy ka­wie – prze­czy­ta­ła.

Ni­g­dy nie za­glą­da­ła do ko­mór­ki męża, ale tym ra­zem po­czu­ła, że musi, tym bar­dziej że nadaw­cą była ja­kaś Agu­sia. Jej ese­mes przy­szedł jako naj­now­szy w ca­łym cią­gu wia­do­mo­ści. Be­ata prze­bie­gła je wzro­kiem. Były tam głów­nie po­dzię­ko­wa­nia za spo­tka­nia, za miłe to­wa­rzy­stwo, za po­moc, a w nie­któ­rych mo­men­tach za to, że Mar­cin był. Pierw­sza wy­sła­na wia­do­mość z tego nu­me­ru nada­na była pod ko­niec sierp­nia. To wte­dy mąż wró­cił z dwu­ty­go­dnio­we­go po­by­tu w Ka­mie­niu Po­mor­skim. Wy­brał się tam, by pod­re­pe­ro­wać krę­go­słup. Za­zwy­czaj to­wa­rzy­szy­ła mu Be­ata, jed­nak tym ra­zem nie do­sta­ła urlo­pu w tym ter­mi­nie. Wy­star­czy­ło, by je­den je­dy­ny raz wy­je­chał sam, a już wy­ko­rzy­stał czas na nowe zna­jo­mo­ści.

Nie przy­zna­ła się, że przej­rza­ła jego te­le­fon. Zro­bi­ła to nie­zbyt do­kład­nie, ale wy­star­czy­ło, by utwier­dzić się w prze­ko­na­niu, że do ich mał­żeń­stwa do­łą­czy­ła trze­cia oso­ba. I to ona sta­ła się ar­gu­men­tem prze­ma­wia­ją­cym za wy­jaz­dem. Mar­cin bę­dzie miał czas, aby zde­cy­do­wać, cze­go i kogo chce w dal­szym ży­ciu.

O dzi­wo, dzie­ci przy­ję­ły wia­do­mość o pra­cy mat­ki za gra­ni­cą wy­jąt­ko­wo wy­ro­zu­mia­le.

– Wresz­cie po­my­ślisz o so­bie – po­wie­dzia­ła Wik­to­ria wprost do ucha Be­aty i moc­no ją przy­tu­li­ła.

Po chwi­li do uści­sku do­łą­czył Ja­nek. Ro­dzeń­stwo dzie­li­ły dwa lata, ale było nie­zwy­kle ze sobą zży­te. Be­ata po­my­śla­ła, że ich dwo­je to jej naj­więk­szy ży­cio­wy suk­ces. Je­dy­ny chy­ba. Wie­dzia­ła, że syn – stu­dent in­for­ma­ty­ki – oraz cór­ka stu­diu­ją­ca pe­da­go­gi­kę da­dzą so­bie radę.

– Trzy ty­go­dnie miną bły­ska­wicz­nie – po­wie­dzia­ła, gdy dzie­ci sta­ły z nią na Dwor­cu Cen­tral­nym. Mąż nie mógł uczest­ni­czyć w so­bot­nim po­ran­nym po­że­gna­niu, bo na­gle zo­stał we­zwa­ny do pra­cy z po­wo­du awa­rii. – I dbaj­cie o tatę. – Choć tym zaj­mu­je się już ktoś inny, do­da­ła w my­ślach.

Przez pierw­sze ki­lo­me­try po­dró­ży ukrad­kiem wy­cie­ra­ła łzy. W mia­rę jak od­le­głość od domu się zwięk­sza­ła, po­wo­li nad­cho­dzi­ło uspo­ko­je­nie prze­rwa­ne je­dy­nie ak­tyw­no­ścią mę­czą­cej to­wa­rzysz­ki w po­cią­gu. Od Po­zna­nia je­cha­ła już sama. Z za­sko­cze­niem ob­ser­wo­wa­ła zmie­nia­ją­cy się kra­jo­braz. Rano wy­jeż­dża­ła z mroź­nej, śnież­nej War­sza­wy, a przed Szcze­ci­nem zo­rien­to­wa­ła się, że tem­pe­ra­tu­ra ro­sła. Kra­jo­braz już za sto­li­cą Wiel­ko­pol­ski prze­stał być bia­ły. Te­raz prze­wa­ża­ła w nim sza­rość. Drze­wa ogo­ło­co­ne z li­ści spra­wia­ły przy­gnę­bia­ją­ce wra­że­nie. Tra­wa była bru­nat­na, wca­le nie zie­lo­na. Im bar­dziej Be­ata zbli­ża­ła się do za­chod­niej gra­ni­cy, tym moc­niej świat wy­da­wał się po­zba­wio­ny ko­lo­rów. Zu­peł­nie jak­by tej zimy nie le­żał tu śnieg! A może na­praw­dę tu nie sy­pał?! Oglą­da­jąc pro­gno­zę po­go­dy po wie­czor­nych wia­do­mo­ściach, za­wsze zwra­ca­ła uwa­gę je­dy­nie na War­sza­wę. Po­zo­sta­łe re­gio­ny kra­ju mo­gły dla niej nie ist­nieć.

Gdy mę­ski głos za­po­wie­dział Star­gard, wie­dzia­ła, że od Szcze­ci­na dzie­lą ją trzy kwa­dran­se. W sku­pie­niu przy­glą­da­ła się, jak kra­jo­braz z le­śne­go prze­mie­nia się w in­du­strial­ny, wy­peł­nio­ny ko­mi­na­mi, za­kła­da­mi, trą­bią­cy­mi na prze­jaz­dach sa­mo­cho­da­mi. Z za­fa­scy­no­wa­niem pa­trzy­ła na Odrę – dużą rze­kę, choć mniej­szą od Wi­sły. Z da­le­ka wi­dzia­ła stocz­nię, po­usta­wia­ne wzdłuż na­brze­ża więk­sze i mniej­sze jed­nost­ki wod­ne, dźwi­gi i mo­to­rów­ki. Wresz­cie ogło­szo­na zo­sta­ła sta­cja koń­co­wa: Szcze­cin Głów­ny. Be­ata chwy­ci­ła ba­gaż le­żą­cy nad gło­wą i z tru­dem ścią­gnę­ła go z pół­ki. Gdy już stał obok jej nóg, z ple­ca­ka wy­cią­gnę­ła no­tes, w któ­rym mia­ła za­pi­sa­ne wszel­kie in­for­ma­cje. Jako pierw­szy wid­niał nu­mer te­le­fo­nu do biu­ra po­śred­ni­czą­ce­go w zna­le­zie­niu pra­cy. Była świa­do­ma, że wy­jeż­dża­ją­cym Po­lkom przy­tra­fia­ją się naj­róż­niej­sze sy­tu­acje, dla­te­go wo­la­ła się przy­go­to­wać. Przej­rza­ła fora, na któ­rych ko­bie­ty opo­wia­da­ły o przy­kro­ściach, ja­kie je spo­ty­ka­ły po prze­kro­cze­niu gra­ni­cy. Jesz­cze w War­sza­wie uzna­ła, że le­piej wie­dzieć, cze­go się spo­dzie­wać. Do­brze, że to całe Uec­ker­mün­de nie leży tak da­le­ko. Trzy kwa­dran­se jaz­dy i jest się w Po­li­cach, a chwi­lę póź­niej w Szcze­ci­nie.

Uec­ker­mün­de. Cóż za dziw­na na­zwa. Przez chwi­lę usi­ło­wa­ła prze­tłu­ma­czyć ją w my­ślach na ję­zyk pol­ski. Wkry­uj­ście! Jesz­cze dziw­niej.

Po­ciąg po­wo­li się za­trzy­mał. Be­ata na­bra­ła po­wie­trza, by uspo­ko­ić ner­wy, któ­re za­czę­ły da­wać o so­bie znać, i wy­szła na pe­ron. W cią­gu ostat­nich dwóch ty­go­dni prze­pro­wa­dzi­ła kil­ka roz­mów te­le­fo­nicz­nych z sy­nem star­szych lu­dzi, któ­ry­mi ma się opie­ko­wać. Po­chwa­lił jej bar­dzo do­brą zna­jo­mość ję­zy­ka nie­miec­kie­go. Rze­czy­wi­ście, choć była pew­na, że ze zde­ner­wo­wa­nia nie wy­du­si ani sło­wa, głos ani na chwi­lę jej nie za­drżał. Może dla­te­go, że po dru­giej stro­nie ode­zwał się nie­zwy­kle sym­pa­tycz­ny ba­ry­ton mó­wią­cy po­wo­li, by zro­zu­mia­ła każ­de sło­wo. Słu­cha­ła go z praw­dzi­wą przy­jem­no­ścią i nie wie­dzieć kie­dy sama za­czę­ła ak­tyw­nie uczest­ni­czyć w kon­wer­sa­cji. An­dre­as – tak przed­sta­wił się roz­mów­ca – po­wo­li wpro­wa­dzał ją w świat obo­wiąz­ków. Jego ro­dzi­ce byli star­szy­mi, acz­kol­wiek dość spraw­ny­mi ludź­mi. Obo­je cier­pie­li jed­nak na al­zhe­ime­ra. Mat­ka w po­waż­niej­szym stop­niu. Po­trze­bo­wa­li uważ­nej to­wa­rzysz­ki w cią­gu dnia, któ­ra do­pil­nu­je, by wzię­li leki, po­ło­ży­li się na po­obied­nią drzem­kę, zje­dli cały obiad i wy­szli na spa­cer. Na­tu­ral­nie tych czyn­no­ści było wię­cej, lecz nie wy­da­wa­ły się one cięż­kie do wy­ko­na­nia. Be­ata do­wie­dzia­ła się, że kil­ka razy w ty­go­dniu trze­ba bę­dzie ich tak­że za­wieźć na re­ha­bi­li­ta­cję, ma­sa­że oraz na umó­wio­ne wi­zy­ty do le­ka­rzy. Od cza­su do cza­su po­to­wa­rzy­szyć pod­czas spo­tkań, uro­dzin i wie­czor­ków u zna­jo­mych. Po­lka po­wta­rza­ła kil­ka­krot­nie, że nie po­sia­da me­dycz­ne­go wy­kształ­ce­nia lub choć­by kur­su opie­kun­ki. An­dre­as za­pew­nił, że nie ma ta­kiej ko­niecz­no­ści.

Wy­sia­da­jąc z po­cią­gu, nie­po­ko­iła się, czy go od­naj­dzie. Umó­wi­li się, że bę­dzie cze­kał w sa­mym środ­ku dwor­co­wej po­cze­kal­ni, nie­da­le­ko ka­wiar­ni Nie­bie­ska. Od­na­la­zła ten punkt, ale w po­bli­żu była tyl­ko ca­łu­ją­ca się para. Be­ata ro­zej­rza­ła się bez­rad­nie. Obok niej prze­cho­dzi­li pa­sa­że­ro­wie, ża­den jed­nak nie zbli­żał się w stro­nę ka­wia­ren­ki. Mi­ja­li ją obo­jęt­nie. Może An­dre­as nie zna­lazł par­kin­gu i dla­te­go jesz­cze go nie ma? Po­sta­no­wi­ła, że za­dzwo­ni do nie­go za dzie­sięć mi­nut. Czas wlókł się nie­mi­ło­sier­nie. Z tru­dem wy­trzy­ma­ła wy­zna­czo­ny so­bie czas. Pa­trząc w no­tes, wbi­ła na pul­pi­cie te­le­fo­nu dłu­gi nu­mer nie­miec­kiej ko­mór­ki.

– Abo­nent poza za­się­giem. – Usły­sza­ła ko­mu­ni­kat.

Cho­le­ra ja­sna! Spró­bo­wa­ła raz jesz­cze. To samo! No tak, miły głos ją zwiódł. Dała się na­brać na pra­cę, a to jed­no wiel­kie oszu­stwo!

Od przy­jaz­du po­cią­gu mi­nę­ło już po­nad trzy­dzie­ści mi­nut, a ona bez­rad­nie sta­ła w nie­zna­nym so­bie mie­ście, bo za­ufa­ła ob­cym. Trze­ba było słu­chać męża! Mam za swo­je! Za­chcia­ło mi się eks­cen­try­zmu w ży­ciu! Pierw­szy i ostat­ni raz.

Już wi­dzia­ła peł­ne po­li­to­wa­nia miny dzie­ci, trium­fu­ją­cą te­ścio­wą i wzdy­cha­ją­ce­go Mar­ci­na. Be­ata na pew­no usły­szy: „Wie­dzia­łem, że tak bę­dzie”. Po­spiesz­nie otar­ła spły­wa­ją­cą po po­licz­ku łzę. Nie chcia­ła, by kto­kol­wiek ją zo­ba­czył. Po­de­szła szyb­ko do ta­bli­cy od­jaz­dów, sku­pi­ła wzrok na po­łą­cze­niach Szcze­cin – War­sza­wa i dzię­ki temu po­wstrzy­ma­ła płacz. Naj­bliż­szy po­ciąg do sto­li­cy od­jeż­dżał do­pie­ro pod wie­czór. Była dwu­na­sta czter­dzie­ści pięć. Stwier­dzi­ła, że prze­sie­dzi kil­ka go­dzin na ław­ce w po­cze­kal­ni. Jesz­cze raz wy­cią­gnę­ła te­le­fon, usi­łu­jąc skon­tak­to­wać się z An­dre­asem. Na próż­no. Za­dzwo­ni­ła do biu­ra po­śred­nic­twa – tam włą­czy­ła się au­to­ma­tycz­na se­kre­tar­ka. No tak, so­bo­ta, nikt nie pra­cu­je.

Co ją pod­ku­si­ło, by wy­ru­szać w week­en­do­wy dzień? Proś­ba Niem­ca, któ­ry twier­dził, że tyl­ko wte­dy ma wol­ne i może po nią przy­je­chać. Po­czu­cie za­wo­du wzra­sta­ło w niej z mi­nu­ty na mi­nu­tę. Była zła na sie­bie. Po­czu­ła, że ko­niecz­nie musi wy­pić kawę i się uspo­ko­ić.

W Nie­bie­skiej nie było lu­dzi. Za­opa­trzy­ła się w pa­ru­ją­cy na­pój i usia­dła przy sto­li­ku w sa­mym rogu, od­wró­co­na ple­ca­mi do wej­ścia. Z kub­ka bu­cha­ła para, ogrze­wa­jąc łzy spły­wa­ją­ce jej po po­licz­kach. Nie dała rady ich po­wstrzy­mać. Sie­dzia­ła, a jej drob­ny­mi ra­mio­na­mi wstrzą­sa­ło łka­nie. W domu trzy­ma­ła fa­son przez kil­ka ty­go­dni, nie da­jąc po so­bie po­znać, że drę­czą ją oba­wy i nie­pew­ność. W tym mo­men­cie tamy pu­ści­ły i uczu­cia zna­la­zły uj­ście.

– Be­ata? – Usły­sza­ła swo­je imię wy­mó­wio­ne z ob­cym ak­cen­tem. Nie zwró­ci­ła uwa­gi na to, że do lo­ka­lu ktoś wszedł i sta­nął za nią. Roz­mów­ca prze­szedł na nie­miec­ki: – Wi­taj! To ja, An­dre­as.

Sta­ra­ła się w po­śpie­chu obe­trzeć łzy.

Męż­czy­zna pa­trzył na nią za­sko­czo­ny, a po chwi­li za­czął po­kor­nie prze­pra­szać.

– Spóź­ni­ła się wy­na­ję­ta opie­kun­ka – tłu­ma­czył skru­szo­nym gło­sem. – Po­dob­no po dro­dze był ja­kiś wy­pa­dek. Nie mo­głem ro­dzi­ców zo­sta­wić sa­mych, a po­dróż z nimi do Szcze­ci­na by­ła­by jesz­cze gor­sza! Ow­szem, jeż­dżą sa­mo­cho­dem, ale na krót­kich od­cin­kach, mak­sy­mal­nie do pięć­dzie­się­ciu ki­lo­me­trów w jed­ną stro­nę. Wy­jazd do du­że­go mia­sta nie dość, że roz­re­gu­lo­wał­by ich rytm dnia, to jesz­cze spo­wo­do­wał­by zmę­cze­nie.

Be­ata pa­trzy­ła na nie­go, za­sta­na­wia­jąc się, czy to, co mówi, jest szcze­re. Być może sło­wa tro­ski o ro­dzi­ców mia­ły za­kryć złe wra­że­nie spo­wo­do­wa­ne go­dzin­nym spóź­nie­niem.

– Pró­bo­wa­łam do pana za­dzwo­nić – po­wie­dzia­ła z wy­rzu­tem.

– Mam nie­miec­ki nu­mer te­le­fo­nu. Nie dzia­ła po pol­skiej stro­nie – od­parł. – Jesz­cze raz prze­pra­szam. Nie po­my­śla­łem, że coś może się wy­da­rzyć i po­trzeb­na bę­dzie ko­mu­ni­ka­cja. To jak? Bio­rę ba­gaż i mo­że­my je­chać?

Be­ata po­wo­li ski­nę­ła gło­wą. Po­czą­tek współ­pra­cy był nie naj­lep­szy. Jak­by los usil­nie chciał jej po­wie­dzieć, że ma wra­cać do War­sza­wy, do daw­ne­go ży­cia, do co­dzien­nej mo­no­to­nii, do wi­zyt uty­sku­ją­cej te­ścio­wej i do Mar­ci­na, z któ­rym pra­wie już nie roz­ma­wia­ła. Bo o czym moż­na mó­wić po ćwierć­wie­czu by­cia ra­zem?

– Je­dzie­my – od­par­ła z mocą w gło­sie.

Pięć mi­nut póź­niej w sa­mo­cho­dzie wy­cią­gnę­ła te­le­fon i na­pi­sa­ła wia­do­mość do męża, że wy­jeż­dża ze Szcze­ci­na i za chwi­lę stra­ci za­sięg pol­skie­go ope­ra­to­ra, prze­cho­dząc na ro­aming. Prze­śle­dzi­ła w in­ter­ne­cie, że po­łą­cze­nia mię­dzy­na­ro­do­we na­dal były dro­gie. Chy­ba bę­dzie mu­sia­ła po­sta­rać się o nie­miec­ką kar­tę, by swo­bod­nie ko­rzy­stać z in­ter­ne­to­wych ko­mu­ni­ka­to­rów umoż­li­wia­ją­cych tań­szy kon­takt z do­mem. Ale po­my­śli o tym do­pie­ro w po­nie­dzia­łek. Nie­dzie­la mia­ła być po­wol­nym wpro­wa­dze­niem w obo­wiąz­ki.

An­dre­as spo­koj­nym gło­sem opo­wia­dał Be­acie, jak wy­glą­da miej­sco­wość, w któ­rej miesz­ka.

– Cza­sa­mi czu­ję się jak na wsi. Mamy dom na obrze­żach Uec­ker­mün­de, a za nami są już tyl­ko łąki i pola. Je­sie­nią wy­pa­sa się na nich owce. Nie­świa­do­mych może stra­szyć be­cze­nie w ciem­no­ści i dźwięk dzwo­necz­ków. Nikt nie chce uwie­rzyć, że po be­cze­niu roz­róż­niam, w ja­kim ko­lo­rze jest zwie­rzę. Inne dźwię­ki wy­da­ją bia­łe, inne czar­ne, a jesz­cze inne ciem­no­brą­zo­we. – Uśmiech­nął się, nie od­ry­wa­jąc wzro­ku od dro­gi. Je­chał ostroż­nie, nie prze­kra­cza­jąc do­zwo­lo­nej pręd­ko­ści. Nie­co zwal­niał, zbli­ża­jąc się do świa­teł, by móc spo­koj­nie za­ha­mo­wać, nim z zie­lo­ne­go zro­bi się na­gle czer­wo­ne.

Mar­cin jeź­dził po­dob­nie, ale to Be­acie prze­szka­dza­ło. W War­sza­wie ostroż­ny kie­row­ca po­strze­ga­ny jest jak dzi­wa­dło, na któ­re na­le­ży trą­bić, wy­prze­dzać w po­śpie­chu i wska­zy­wać pal­cem. Po Po­mo­rzu Za­chod­nim jak­by ina­czej się jeź­dzi­ło. Spo­koj­niej, bez ner­wo­wo­ści, jaka udzie­la­ła się miesz­kań­com sto­li­cy. A prze­cież też było w tym mie­ście wie­le rond i skrzy­żo­wań z to­ra­mi tram­wa­jo­wy­mi.

– To już ko­niec mia­sta? – Be­ata za­sko­czo­na wska­za­ła pę­tlę, za któ­rą już były drze­wa.

– Tak. Za ja­kieś pięt­na­ście ki­lo­me­trów bę­dzie­my na gra­ni­cy w Do­biesz­czy­nie. – Na­zwę miej­sco­wo­ści wy­mó­wił z ogrom­nym tru­dem i tak za­baw­nie, że mu­sia­ła par­sk­nąć śmie­chem.

– Do­biesz­czyn – wy­mó­wi­ła wy­raź­nie, by do­brze usły­szał.

– Mam na­dzie­ję, że pod­uczysz mnie pol­skie­go. Miesz­kam tak bli­sko gra­ni­cy, że po­wi­nie­nem znać choć kil­ka zwro­tów.

– Czy Niem­cy chęt­nie uczą się ję­zy­ka są­sia­dów? – spy­ta­ła.

Po­krę­cił gło­wą.

– Nie. Sam nie znam nic wię­cej po­nad „dzień do­bry” i „ład­na ko­bie­ta”. – Na chwi­lę się od­wró­cił w jej stro­nę i mru­gnął okiem. – Cho­ciaż był czas, że bar­dzo chcia­łem mó­wić po pol­sku… – za­wie­sił głos, jak­by w gło­wie wró­cił wspo­mnie­nia­mi do tam­te­go mo­men­tu.

Be­ata nie wy­rwa­ła go z za­du­my.

– Po­la­cy miesz­ka­ją­cy na po­gra­ni­czu przy­zwy­cza­ili nas do do­bre­go – ode­zwał się nie­co za­my­ślo­nym gło­sem. – Gdy przy­jeż­dża­cie do nas, ocze­ku­je­my, że bę­dzie­cie mó­wi­li po nie­miec­ku. Bo prze­cież to wy przy­jeż­dża­cie. Na­to­miast gdy od­wie­dza­my Szcze­cin, uwa­ża­my za nor­mal­ne, że sprze­daw­ca w skle­pie czy pra­cow­nik sta­cji ben­zy­no­wej po­słu­gu­ją się na­szą mową.

– Czy­li to my, Po­la­cy, je­ste­śmy win­ni wa­szej nie­chę­ci do po­zna­nia ję­zy­ka są­sia­dów? – Be­ata spoj­rza­ła za­sko­czo­na i nie­co zi­ry­to­wa­na.

– Ra­czej przy­zwy­cza­ili­ście nas do tego, że wie­le z sie­bie da­je­cie. Dla­te­go tak chęt­nie za­trud­nia­my was i wy­naj­mu­je­my jako spe­cja­li­stów. W Uec­ker­mün­de jest szpi­tal, w któ­rym pra­wie po­ło­wa za­trud­nio­ne­go per­so­ne­lu to Po­la­cy lub oby­wa­te­le kra­jów wschod­nich. Wie­my, że po­waż­nie pod­cho­dzi­cie do obo­wiąz­ków i po­wie­rzo­nych za­dań.

– Nie wszy­scy tacy są – po­wie­dzia­ła, przy­po­mi­na­jąc so­bie opi­nie o ro­da­kach, ja­kie wy­czy­ta­ła na fo­rum po­lo­nij­nym. Sama mia­ła epi­zod pra­cy w Niem­czech. Pierw­szy za­kład szwal­ni­czy, w któ­rym zo­sta­ła za­trud­nio­na, pod­pi­sał umo­wę na se­rię ubrań z fir­mą we Frank­fur­cie. Część pol­skiej za­ło­gi, w tym ona, przez dwa mie­sią­ce pra­co­wa­ła u za­chod­nie­go pra­co­daw­cy. Wte­dy za­uwa­ży­ła prze­kro­jo­wość po­lo­nij­ne­go spo­łe­czeń­stwa.

– W każ­dym na­ro­dzie jest róż­no­rod­ność – od­parł An­dre­as. – Po pro­stu trze­ba umieć wy­brać to­wa­rzy­stwo dla sie­bie. A Po­la­cy za gra­ni­cą, po­dob­nie jak Niem­cy, bar­dzo czę­sto ła­pią się pierw­sze­go lep­sze­go kon­tak­tu, bo są złak­nie­ni prze­by­wa­nia z ro­da­ka­mi.

– Ob­czy­zna po­win­na zbli­żać… a wi­dzę, że w więk­szo­ści dzie­li – po­wie­dzia­ła Be­ata ci­cho.

– Je­że­li tra­fi się na od­po­wied­nich lu­dzi, to nie ma pro­ble­mów – ode­zwał się Nie­miec. – Wcze­śniej za­trud­nia­łem do po­mo­cy przy ro­dzi­cach dwie Po­lki. Tyl­ko przez ty­dzień był spo­kój. Po tym cza­sie jak­by pio­run w nie strze­lił. Nie było dnia, by cze­goś prze­ciw­ko so­bie nie mó­wi­ły. Jed­na chcia­ła wy­pa­dać le­piej niż dru­ga. Do­no­si­ły na sie­bie i do­ku­cza­ły. Pró­bo­wa­łem być roz­jem­cą, ale w koń­cu ile moż­na! Sko­ro nie ma woli zro­zu­mie­nia po żad­nej ze stron, to zwol­ni­łem obie. Na ich miej­sce jest pani.

– A je­że­li i ja was roz­cza­ru­ję? – spy­ta­ła.

– Nie ukry­wam, że mu­szę się z tym li­czyć – od­parł po­waż­nie. – Dla­te­go tak istot­ne jest przed­sta­wie­nie ocze­ki­wań. Obo­pól­ne. Mam na­dzie­ję, że ju­tro to wszyst­ko zro­bi­my. Do­cho­dzi czter­na­sta. Za dwie go­dzi­ny bę­dzie ciem­no. Chciał­bym po­ka­zać pani mia­stecz­ko. Wła­śnie mi­ja­my gra­ni­cę.

Je­dy­nym do­wo­dem tego były dwa słu­py, je­den po­ma­lo­wa­ny w bar­wy pol­skiej fla­gi, dru­gi – nie­miec­kiej. Zmie­ni­ły się tak­że słup­ki dro­go­we ozna­cza­ją­ce od­le­głość. Z bia­ło-czer­wo­nych prze­szły w bia­ło-czar­ne. Poza tym wszyst­ko wy­glą­da­ło tak samo. Kil­ka chwil póź­niej mi­nę­li służ­by cel­ne wy­pa­tru­ją­ce sa­mo­cho­dów przez lor­net­kę. Be­ata za­drża­ła.

– Pro­szę się nie oba­wiać – uspo­ko­ił ją An­dre­as. – Za­trzy­mu­ją tyl­ko sa­mo­cho­dy z pol­ską re­je­stra­cją. W do­dat­ku te kon­tro­le są spo­ra­dycz­ne, głów­nie w week­en­dy.

Be­ata z za­cie­ka­wie­niem oglą­da­ła mi­ja­ne miej­sco­wo­ści. Hin­ter­see, Ge­gen­see, Ahl­beck były nie­wiel­ki­mi wio­ska­mi. Przy­ku­wa­ły wzrok za­dba­ne do­mo­stwa, przy­go­to­wa­ne do zimy ogród­ki, upo­rząd­ko­wa­ne obej­ścia. Zu­peł­nie jak­by każ­de­go dnia ich miesz­kań­cy coś przy do­mach ro­bi­li. Spo­ra­dycz­nie wi­sia­ły jesz­cze po­zo­sta­ło­ści bo­żo­na­ro­dze­nio­wych de­ko­ra­cji. Be­ata była za­sko­czo­na. W Pol­sce prak­tycz­nie wszyst­kie bu­dyn­ki były przy­stro­jo­ne i oświe­tlo­ne. Był trze­ci stycz­nia, okres świą­tecz­ny. Za kil­ka dni przy­pa­da świę­to Trzech Kró­li. Prze­jeż­dża­jąc przez zie­mię nie­miec­ką, mia­ła wra­że­nie, jak­by Boże Na­ro­dze­nie było tu­taj daw­no temu. Cho­ciaż… ona tak­że nie mia­ła uda­nych świąt.

– Wjeż­dża­my do Uec­ker­mün­de. – Usły­sza­ła głos An­dre­asa wy­ry­wa­ją­cy ją z za­my­śle­nia. – Po­je­dzie­my naj­pierw na lewo.

Po chwi­li dro­ga z sze­ro­kiej prze­szła w węż­szą i bru­ko­wa­ną.

– Do­kład­nie mia­stecz­ko chciał­bym po­ka­zać ju­tro. Uła­twi to spra­wę, gdy trze­ba bę­dzie za­wieźć ro­dzi­ców do le­ka­rza czy na te­ra­pię. Dzi­siaj ro­bię to po­bież­nie. Tu­taj mamy pla­żę. La­tem Za­lew Szcze­ciń­ski wy­peł­nio­ny jest jach­ta­mi. Zimą wszyst­kie są po­cho­wa­ne do han­ga­rów lub na po­se­sjach wła­ści­cie­li. Jedź­my da­lej. – Za­wró­cił sa­mo­cho­dem i po­je­cha­li tą samą dro­gą, któ­rą do­pie­ro prze­by­li. Do­tar­li do nie­wiel­kie­go ron­da. – W na­szym mia­stecz­ku są tyl­ko trzy – po­wie­dział, jak­by od­ga­du­jąc jej my­śli. – W zu­peł­no­ści wy­star­cza­ją, aby ruch był płyn­ny.

Roz­glą­da­ła się. Prze­je­cha­li przez most, przed któ­rym umiesz­czo­no znak in­for­mu­ją­cy, że pod nim pły­nie Wkra. Ob­je­cha­li dru­gie ron­do, a po ja­kichś stu me­trach – trze­cie. Z nie­go An­dre­as skrę­cił na pra­wo.

– A to nasz ry­nek, ra­tusz i kil­ka ka­mie­ni­czek – wy­ja­śnił. Na środ­ku pla­cu sta­ła ogrom­na cho­in­ka po­zba­wio­na już świa­te­łek. Pew­nie służ­by po­rząd­ko­we nie­dłu­go się nią zaj­mą. Oka­la­ją­ce plac bu­dyn­ki były na­praw­dę pięk­ne i za­cho­wa­ły za­byt­ko­wy cha­rak­ter. Chwi­lę póź­niej mi­ja­li ogrom­ny, zbu­do­wa­ny z czer­wo­nej ce­gły ko­ściół ze strze­li­sty­mi wie­ża­mi. – Ewan­ge­lic­ki. Ale gdy­by pani chcia­ła ka­to­lic­ki, to też jest. Ma­lut­ki, ale czyn­ny.

Be­ata nie wie­dzia­ła, czy chce. Nie od­po­wie­dzia­ła.

Jed­no­kie­run­ko­wą uli­cą ob­je­cha­li sta­rów­kę i wra­ca­li tą samą dro­gą. Na ron­dzie skie­ro­wa­li się jed­nak pro­sto.

– Je­dzie­my już do domu. – An­dre­as z nie­po­ko­jem zer­k­nął na ze­ga­rek. – Pro­szę spoj­rzeć na lewo. – Mi­ja­li bu­dy­nek, wo­kół któ­re­go ro­iło się od pla­ka­tów i zdjęć zwie­rząt. – To małe zoo. Naj­więk­sza lo­kal­na atrak­cja. Każ­de­go roku przy­jeż­dża tu kil­ka ty­się­cy Niem­ców i Po­la­ków ze Szcze­ci­na oraz oko­licz­nych miej­sco­wo­ści – do­dał. – A nasz dom jest tu­taj.

Po­wo­li wje­chał na po­dwó­rze ostat­nie­go do­mo­stwa po pra­wej stro­nie. Sa­mo­chód za­par­ko­wał pod wia­tą. Pa­sa­żer­ka była prze­ję­ta.

– Za­pra­szam. Po­ka­żę pani sie­dzi­bę. – Chwy­cił jej ple­cak i ru­szył w stro­nę nie­wiel­kie­go dom­ku, jak­by mu­ro­wa­nej al­ta­ny sto­ją­cej obok głów­ne­go bu­dyn­ku. – La­tem udo­stęp­nia­my go tu­ry­stom lub przy­ja­cio­łom. Od te­raz słu­ży pani.

Cie­ka­wie roz­glą­da­ła się po ład­nie ume­blo­wa­nym wnę­trzu. Po­kój, kuch­nia wy­po­sa­żo­na w naj­po­trzeb­niej­sze sprzę­ty, a w ła­zien­ce do­dat­ko­wy ka­lo­ry­fer, gdy­by było jej zim­no.

– Na biur­ku pod oknem stoi kom­pu­ter, z któ­re­go może pani ko­rzy­stać. Ma in­ter­net, Sky­pe i to wszyst­ko, co jest po­trzeb­ne do kon­tak­tu z naj­bliż­szy­mi. W szu­fla­dzie jest te­le­fon ko­mór­ko­wy, nie­ste­ty star­sze­go typu. Wło­ży­łem do apa­ra­tu nie­miec­ką kar­tę. Pro­szę w ra­zie po­trze­by ko­rzy­stać.

Po­sta­wił ba­gaż obok łóż­ka. Po­lka spoj­rza­ła z wdzięcz­no­ścią.

– Przyj­dę za pół go­dzi­ny i ra­zem pój­dzie­my do ro­dzi­ców, tym­cza­sem może się pani od­świe­żyć po po­dró­ży. Te­raz mu­szę spraw­dzić, jak mama i tata spra­wo­wa­li się pod­czas mo­jej nie­obec­no­ści.

Męż­czy­zna wy­szedł, za­my­ka­jąc za sobą drzwi. Be­ata była mile za­sko­czo­na jego opie­kuń­czo­ścią i mia­ła na­dzie­ję, że nie jest ona na po­kaz. Mimo że dro­ga upły­nę­ła im na nie­zwy­kle mi­łej kon­wer­sa­cji, to gdzieś tam na dnie ser­ca cza­iła się nie­uf­ność, czy przy­pad­kiem nie jest to wy­re­ży­se­ro­wa­ny spek­takl na jej uży­tek. Skąd ten męż­czy­zna wie tyle o Po­lkach?

Nie mia­ła jed­nak cza­su, by ten pro­blem zgłę­biać. Za­ję­ła się roz­pa­ko­wy­wa­niem ple­ca­ka i po­wierz­chow­nym ukła­da­niem rze­czy w szaf­kach. Po­tem się­gnę­ła po te­le­fon, by od­na­leźć do­stęp­ne sie­ci. Łu­dzi­ła się, że bę­dzie tu za­sięg – choć­by sła­by – pol­skie­go ope­ra­to­ra, ale na­dzie­je oka­za­ły się płon­ne. Gdy w koń­cu po­łą­czy­ła się z nie­miec­ką sie­cią, przez chwi­lę wpa­try­wa­ła się w ekran ko­mór­ki. Li­czy­ła, że Mar­cin od­pi­sze na jej wia­do­mość choć­by jed­nym zda­niem. Kie­dy dzie­sięć mi­nut póź­niej do drzwi pu­kał An­dre­as, po­wia­do­mie­nia na­dal nie było. Al­tan­kę opusz­cza­ła nie tyle zde­ner­wo­wa­na, ile ogrom­nie roz­cza­ro­wa­na.