Umysł moralny. Jak powstają oceny moralne? - ebook
Umysł moralny. Jak powstają oceny moralne? - ebook
Zainteresowania współczesnych badaczy rozumowania moralnego można podzielić na trzy kategorie.
Pierwsza z nich dotyczy pytań o to, co tworzy sferę moralności oraz jakie kwestie ludzie uznają za zagadnienia podlegające ocenie moralnej?
Druga kategoria to pytania o cechy osób i właściwości działań, które wpływają na oceny i powiązane z nimi decyzje moralne. Badacze z tego obszaru starają się zrozumieć znaczenie emocji w procesie tworzenia ocen moralnych, a także określić wpływ stanu umysłu (intencjonalności) i sposobu działania osoby na ocenę moralną jej postępowania.
Trzecia kategoria odnosi się do pytania o zależności między ocenami moralnymi a przekonaniami ideologicznymi ludzi: jak rozumieją oni moralność osoby o różnych orientacjach politycznych? jakie są konsekwencje różnic w rozumieniu moralności przez osoby o odmiennych orientacjach politycznych dla sporów toczonych w życiu publicznym?
Autorka stawia te kluczowe pytania i prezentuje odpowiedzi na nie formułowane przez badaczy z różnych dziedzin: psychologów, ekonomistów, filozofów i neuronaukowców. Z badań tych wyłania się rodzaj eksperymentalnej psychologii moralnej jako dziedziny zajmującej się empirycznym badaniem procesów rozumowania moralnego. Wzrost liczby badań i rozwój technologii (pozwalających np. na obrazowanie aktywności mózgu podczas dokonywania ocen i wyborów moralnych) znacznie poszerzył wiedzę o procesach tworzenia ocen moralnych. Wciąż jednak wiele kwestii zostało poznanych w dość ograniczonym stopniu, co stanowi wyzwanie zachęcające do dalszych badań.
Spis treści
Okładka
Strona tytułowa
Strona redakcyjna
Spis treści
Wprowadzenie
Rozdział 1. Czym jest moralność?
1.1. Pojęcie moralności
1.2. Krótka historia nauki o moralności
1.3. Czym są normy?
1.3.1. Normy moralne a normy konwencjonalne
1.3.2. Normy moralne a normy społeczne
1.3.3. Normy moralne, normy społeczne i normy quasi-moralne
1.4. Klasyfikacje norm moralnych
1.4.1. Socjologiczna klasyfikacja M. Ossowskiej
1.4.2. Antropologiczna klasyfikacja R. Shwedera i współpracowników
1.4.3. Psychologiczna klasyfikacja B. Wojciszke i W. Baryły
1.4.4. Psychologiczna klasyfikacja J. Haidta i C. Josepha
1.5. Współczesne obszary badań nad rozumowaniem moralnym
1.6. Podsumowanie
Rozdział 2. Emocje czy rozum: co leży u podstaw ocen moralnych?
2.1. Emocje w rozumowaniu moralnym
2.2. Dane empiryczne na temat roli emocji w ocenach moralnych
2.2.1. Dane behawioralne
2.2.2. Dane z neurobrazowania aktywności mózgu osób zdrowych
2.2.3. Dane neuropsychologiczne
2.2.4. Dane kliniczne
2.3. Modele teoretyczne dotyczące roli emocji podczas formułowania ocen moralnych
2.3.1. Model społeczno-intuicjonistyczny J. Haidta
2.3.2. Model dwóch procesów J. Greene’a
2.3.3. Teoria uniwersalnej gramatyki moralnej J. Mikhaila
2.3.4. Diadyczna teoria moralności potocznej K. Graya i D. Wegnera
2.4. Podsumowanie
Rozdział 3. Natura ocen moralnych: deontologizm czy konsekwencjalizm?
3.1. Deontologiczne i utylitarystyczne podejście do ocen moralnych
3.2. Cechy sytuacji
3.3. Cechy osoby oceniającej
3.4. Czynniki emocjonalne i poznawcze a natężenie deontologicznych/utylitarystycznych inklinacji moralnych (badanie własne)
3.4.1. Wprowadzenie
3.4.2. Metoda
3.4.3. Wyniki
3.5. Aktywizacja normy
3.6. Konsekwencje postawy deontologicznej i konsekwencjalistycznej
3.7. Inklinacje moralne a efekt ubezpieczonej ofiary (badanie własne)
3.7.1. Wprowadzenie
3.7.2. Metoda
3.7.3. Wyniki
3.8. Podsumowanie
Rozdział 4. Jak sposób działania wpływa na oceny moralne?
4.1. Znaczenie intencjonalności działania w ocenach moralnych
4.1.1. Potoczne pojęcie intencjonalności
4.1.2. Intencjonalność skutków ubocznych
4.1.3. Wielkość ubocznej szkody a wnioskowanie o intencjonalności jej spowodowania (badania własne)
4.1.4. Znaczenie intencjonalności w różnych obszarach moralności i rozmaitych kulturach
4.1.5. Zasada podwójnego skutku – unikanie intencjonalnego wyrządzania szkody
4.2. Bezpośredniość doprowadzenia do szkody – znaczenie pośredników w działaniu
4.3. Działanie – zaniechanie działania
4.4. Podsumowanie
Rozdział 5. Jak przekonania moralne są powiązane z orientacjami politycznymi?
5.1. Źródła i skutki różnic w moralności
5.2. Przekonania moralne osób o różnych orientacjach politycznych
5.3. Przekonania moralne Polaków o różnych orientacjach politycznych (badanie własne)
5.3.1. Wprowadzenie
5.3.2. Metoda
5.3.3. Wyniki
5.3.4. Dyskusja
5.4. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Kategoria: | Nauki społeczne |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-7561-922-5 |
Rozmiar pliku: | 6,6 MB |