W ciemność - ebook

Roz­dział pierw­szy

Lipa drob­no­list­na – kwiat

Nie mogę się po­wstrzy­mać i znów wy­cho­dzę na po­dwór­ko. Pa­nu­je tu już cień, ale spę­ka­ny be­ton wciąż jest roz­grza­ny po upal­nym dniu. Spo­glą­dam w górę. Na za­cho­dzie pięk­ne nie­bo bez zmian. Chyli się co­raz ni­żej, roz­ja­rzo­ne w oddali po­ma­rań­czo­wym świa­tłem. Ze wscho­du nad­cią­ga­ją ciem­ne chmu­ry. Wy­glą­da­ją groź­nie, ale suną powoli, więc wciąż nie wiem jesz­cze, co zro­bię. Bę­dzie lało, to pew­ne. Mar­ce­la już go­dzi­nę temu ostrze­ga­ła mnie przez płot, a sama po­cho­wa­ła do piw­ni­cy wszyst­kie do­nicz­ki i skrzyn­ki. Wła­śnie za­my­ka się w domu na klucz. Nie ma jesz­cze szó­stej, ale dziś na dwo­rze nikt jej już nie zo­ba­czy. Bo to przyj­dzie dzi­siaj. Py­ta­nie tyl­ko kie­dy. Z czym jesz­cze zdą­żę. Ile wziąć to­reb i czy będę po­trze­bo­wać no­ży­czek. Jest mi go­rą­co, nogi mam jak z waty. Słoń­ce wciąż grze­je, nie­mi­ło­sier­nie ra­żąc w oczy. Le­piej za­ło­żę ciem­ne oku­la­ry i chust­kę na gło­wę. Albo nie, po­ja­dę bar­dzo szyb­ko, może le­piej zo­sta­wić wło­sy roz­pusz­czo­ne. Tyl­ko pręd­ko. Nie ma cza­su do stra­ce­nia. Wy­cią­gam z szo­py ro­wer i pa­ku­ję do ko­szy­ka trzy wiel­kie pa­pie­ro­we tor­by. Przy­ci­skam je ka­mie­niem, żeby nie od­le­cia­ły po dro­dze. Na miej­scu się oka­że, czy dam radę je za­peł­nić. Po­ja­dę na ry­nek, a po­tem wró­cę do­łem, koło Bub­na. Mar­ce­la po­za­my­ka­ła okien­ni­ce, ale jed­no z okien wciąż jest otwar­te, za fa­lu­ją­cą fi­ran­ką gra te­le­wi­zor, wła­śnie leci pro­gno­za po­go­dy. Chy­ba nie jest tak źle, sko­ro jesz­cze nie po­odłą­cza­ła wszyst­kie­go od prą­du. Może uda się dużo na­zry­wać. Jeśli tyl­ko się po­spie­szę. Od tych go­rącz­ko­wych ru­chów tro­chę krę­ci mi się w gło­wie, za­le­wa mnie fala mdło­ści. Za dużo szczę­ścia jak na je­den dzień, prze­ro­sło mnie to. Nie mogę się już do­cze­kać, ogar­nia mnie co­raz więk­szy nie­po­kój.

Na dwo­rze pa­nu­je nie­zno­śny upał, czu­ję, jak na­pie­ra z każ­dej stro­ny, na­wet kie­dy jadę szyb­ko. Wło­sy roz­wie­wa mi wiatr, rów­nie go­rą­cy; to do­brze. Przy­naj­mniej wy­schną i nie będę się po­tem mę­czyć w nocy. Do ryn­ku pro­wa­dzi pro­sta, mało ru­chli­wa dro­ga i kie­dy nie pe­da­łu­ję aku­rat jak sza­lo­na, pusz­czam kie­row­ni­cę i roz­po­ście­ram ręce na boki. Pę­dzę przez mia­sto, któ­re sma­ży się w czerw­co­wym słoń­cu i któ­re za parę go­dzin ostu­dzi rzę­si­sty deszcz. Ścią­gam wstąż­kę, wło­sy roz­wie­wa­ją się na wszyst­kie stro­ny, tań­czą na wie­trze ni­czym pło­mie­nie. Chcia­ła­bym za­mknąć oczy i wzbić się w po­wie­trze, ale mu­szę się po­wstrzy­my­wać – mo­gła­bym ko­goś spo­tkać i zno­wu lu­dzie za­czę­li­by ga­dać, że nie umiem się za­cho­wać. Ci przy­ziem­ni drob­no­miesz­cza­nie ni­g­dy nie zro­zu­mie­ją, cze­go po­trze­bu­je do ży­cia nim­fa. Ła­pię za kie­row­ni­cę i na­ci­skam na pe­da­ły. Nie ma co tra­cić cza­su. Wiatr przy­bie­ra na sile – nie tyl­ko dla­te­go, że pę­dzę na zła­ma­nie kar­ku. Jadę głów­ną dro­gą, koło mły­nów­ki, na ry­nek, na pierw­szą w tym roku lipę. Coś fak­tycz­nie wisi w po­wie­trzu. Bę­dzie pa­dać, i to po­rząd­nie. Taki dziw­ny, roz­pa­lo­ny do czer­wo­no­ści dzień nie może skoń­czyć się ina­czej. Mar­ce­la nie zwle­ka. Wła­śnie usły­sza­ła w te­le­wi­zji strasz­ną prze­po­wied­nię. Cała lep­ka od potu klę­czy przy gniazd­ku i cią­gnie za wtycz­kę od prze­dłu­ża­cza. Ani drgnę­ła; z ca­łej siły szar­pie nią na boki. Choć­by mia­ło od­paść jesz­cze wię­cej tyn­ku, wy­cią­gnie ją, i już. Po­tem to samo zro­bi w kuch­ni i w sy­pial­ni. Gdy­by mo­gła, odłą­czy­ła­by od prą­du la­tar­nię, któ­ra stoi na uli­cy przed do­mem. Cała jest czer­wo­na i w ner­wach, krew pul­su­je jej w skro­niach, ale do ła­zien­ki już dziś nie pój­dzie. Kła­dzie się na ka­na­pie i na­kry­wa gru­bym ko­cem. To już nie pierw­szy raz, kie­dy ze stra­chu się nie umy­ła i te­raz po­zo­sta­je jej le­żeć po ci­chu w ciem­no­ści i śmier­dzieć. Ach, żeby cho­ciaż za­mknąć oczy i mieć to szyb­ko za sobą. Jak Bóg da, ju­tro przyj­dzie nowy dzień i Mar­ce­la otwo­rzy okno. Do tego cza­su wy­trzy­ma pod ko­cem. Zresz­tą te­raz nie bę­dzie mia­ła wy­bo­ru – wła­śnie przy­szło lato, a wraz z nim bu­rze i ule­wy.

Je­stem na ryn­ku, słoń­ce cho­wa się już za ho­ry­zon­tem. Dwie z lip jesz­cze nie kwit­ną, dwie już za­czy­na­ją, ale na ra­zie do­pie­ro w po­ło­wie. Ostat­nia, naj­star­sza, to praw­dzi­wy cud, cała jest ob­sy­pa­na kwia­ta­mi, cięż­kie ga­łę­zie nie­mal się­ga­ją zie­mi. Ci­skam ro­wer w za­ro­śla pod mu­rem i chwi­lę póź­niej sto­ję już pod drze­wa­mi. Wi­tam się z czar­ny­mi ro­bacz­ka­mi i ma­leń­ki­mi musz­ka­mi. W pro­mie­niach słoń­ca wi­ru­ją roje ko­ma­rów. Pro­szę, je­stem tu, cała dla was. Otwie­ram tor­bę, któ­rą za­wie­si­łam so­bie na le­wym ra­mie­niu, a pra­wą ręką chwy­tam po­kry­tą kwia­ta­mi ga­łąź. Przy­cią­gam ją do sie­bie i za­bie­ram się do pra­cy. Psz­czo­ły były tu jesz­cze przede mną, mu­szę na nie uwa­żać. Więk­szość lata wy­so­ko nad moją gło­wą; rój fa­lu­je w ko­ro­nie po­ru­sza­ne­go cie­płym wia­trem drze­wa. Brzę­cze­nie jest wszech­obec­ne i, po­dob­nie jak za­pach lipy, jak zwy­kle za­chwy­ca­ją­ce. Chwi­lę zaj­mu­je mi oswo­je­nie się z miej­scem i z roz­mia­rem kwia­tów. Kil­ka­krot­nie prze­su­wam też tor­bę w po­szu­ki­wa­niu naj­wy­god­niej­sze­go usta­wie­nia. W koń­cu zo­sta­wiam ją prze­wie­szo­ną przez nad­gar­stek; z ra­mie­nia tyl­ko się zsu­wa­ła i spo­wal­nia­ła pra­cę. Te­raz wszyst­ko musi iść pio­ru­nem, każ­dy ruch po­wi­nien płyn­nie prze­cho­dzić w na­stęp­ny. Zry­wa­nie kwia­tu lipy to pięk­ne, uro­czy­ste prze­ży­cie, ale żeby ro­bić to z wdzię­kiem, po­trze­ba lat prak­ty­ki. Kie­dy dłoń har­mo­nij­nie współ­gra z drze­wem, od razu tor­ba jest peł­na do po­ło­wy. To do zro­bie­nia w dzie­sięć mi­nut. Ru­chy rąk mu­szą być od­po­wied­nio sko­or­dy­no­wa­ne, ina­czej czło­wiek zdo­ła ze­brać naj­wy­żej tyle co dla sie­bie. U nas w oko­li­cy nie opa­no­wał tej sztu­ki nikt poza mną i cie­szy mnie ta myśl. Miej­sco­we lipy na­le­żą do mnie. Drze­wa przy dro­dze niech sto­ją odło­giem, wy­da­ne na pa­stwę psz­czół, mszyc i ku­rzu, ale te są moje! Zna­my się od za­wsze, je­ste­śmy so­bie pi­sa­ne. Wiem, z któ­rych ga­łę­zi mogę zry­wać, a któ­re le­piej zo­sta­wić. Od lat roz­róż­niam ro­dza­je kwia­tów i już z da­le­ka umiem od­gad­nąć, jak wyj­dą wa­go­wo. Te mniej­sze le­piej na­da­ją się na na­lew­ki, więk­sze tra­fia­ją do sku­pu.

Coś ugry­zło mnie w ra­mię, opę­dzam się ręką. Wciąż jest po­twor­nie go­rą­co i chce mi się pić. Te wło­sy co­raz bar­dziej dzia­ła­ją mi na ner­wy. Mu­szę wró­cić po wstąż­kę, zo­sta­wi­łam ją owi­nię­tą wo­kół kie­row­ni­cy. Nie cier­pię, kie­dy przy pra­cy wcho­dzą mi do ust i wpa­da­ją do oczu. Dla­cze­go nie wzię­łam chust­ki? Przy twa­rzy lata mi chma­ra owa­dów i dłu­gie ko­smy­ki, nie­wie­le już wi­dzę. Roz­pra­szam się i za­czy­nam wpa­dać w pa­ni­kę. Ocie­ram czo­ło, a tor­ba spa­da w tra­wę. Pró­bu­ję ucze­sać się ja­koś spo­co­ny­mi rę­ka­mi, dło­nie mam całe w pył­ku. Uspo­ka­jam się, do­pie­ro kie­dy mam już na gło­wie wiel­ki, prze­wią­za­ny wstąż­ką wę­zeł – znów wi­dzę nor­mal­nie. W dro­dze po­wrot­nej roz­pusz­czę wło­sy, niech wy­schną do koń­ca; te na spo­dzie są jesz­cze wil­got­ne. Nie cho­dzę spać z mo­krą gło­wą. Nie cier­pię tego uczu­cia – i tego bólu. Na po­cząt­ku tyl­ko czai się w ukry­ciu, ale po­tem nie­bez­piecz­nie przy­bie­ra na sile. Jak to pod­stęp­ne słoń­ce. Mo­gło­by wresz­cie zajść i dać mi spo­kój, ale wciąż grze­je. Sta­nę­łam w złym miej­scu, chwi­la­mi pro­mie­nie prze­świe­ca­ją po­mię­dzy ga­łę­zia­mi i rażą mnie pro­sto w oczy, a moje czo­ło roz­ci­na nóż, któ­ry ostrzem wbi­ja się głę­bo­ko w mózg po pra­wej stro­nie. Na mo­ment po­grą­żam się w ciem­no­ści, ale trwa to tyl­ko chwi­lę. Po­tem świa­tło stop­nio­wo wra­ca; z po­cząt­ku jest ciem­no­nie­bie­skie. Po­tem blak­nie i jest po wszyst­kim. Pod­stęp­ne pro­mie­nie. Dla­cze­go nie mam oku­la­rów? Prze­cież je bra­łam, nie je­cha­ła­bym bez nich. Może wy­pa­dły mi gdzieś po dro­dze. Zry­wam da­lej. Wszę­dzie peł­no kwia­tów, ale da­le­ko mi do za­do­wo­le­nia. Nie mogę się skon­cen­tro­wać. Ner­wo­wo omia­tam wzro­kiem po­zo­sta­łe ga­łę­zie, może tam znaj­dę coś lep­sze­go, tu­taj wie­le już chy­ba nie zwo­ju­ję. Idzie mi wol­niej, niż bym chcia­ła, raz po raz coś bu­rzy upra­gnio­ną har­mo­nię ru­chów. Cza­sem kwia­to­stan jest roz­dar­ty na pół albo tra­fiam na kar­ło­wa­ty eg­zem­plarz, in­nym ra­zem pącz­ki są zle­pio­ne i po­kry­te ciem­ny­mi plam­ka­mi. To nie jest do­bre miej­sce. Nie ma co tra­cić tu cza­su. Prze­su­wam się da­lej, ob­cho­dzę drze­wo na­oko­ło. Z każ­de­go miej­sca bio­rę prób­kę, ale w tor­bie spe­cjal­nie od tego nie przy­by­wa.

Idę da­lej, pod drze­wo obok. Ga­łę­zie ma wy­żej, kwia­ty są za­mknię­te, nie­któ­re ku­lecz­ki na­wet jesz­cze nie pę­kły, za wcze­śnie na to. Ale chwi­lę po­zbie­ram, chcę tu tro­chę po­być, na­cie­szyć się za­pa­chem, któ­ry uno­si się wszę­dzie w po­wie­trzu. Na wy­so­ko­ści trzech me­trów, gdzie do­cie­ra naj­wię­cej słoń­ca, oczy­wi­ście wszyst­ko kwit­nie na­raz, ale żeby się tam do­stać, po­trze­ba dra­bi­ny. Gdy­bym tak mia­ła dra­bi­nę… I gdy­by ta lipa sta­ła u nas w sa­dzie, a nie tu, na wi­do­ku… Ile cza­su za­ję­ło­by mi obe­rwa­nie wszyst­kich kwia­tów? Tak, żeby nie zo­stał ani je­den? I co bym z nimi zro­bi­ła? Mia­ła­bym za­sy­pa­ny cały strych, po kil­ka warstw. Poza tym żeby wszyst­ko szyb­ko się usu­szy­ło, mu­sia­ło­by być cie­pło i dość wietrz­nie. Mo­gła­bym za­ko­pać się w sto­sach kwia­tów i tak umrzeć wśród nich. Czy ist­nie­je pięk­niej­sza śmierć? Nikt ni­g­dy by mnie tam nie zna­lazł. Roz­pu­ści­ła­bym się w tym obez­wład­nia­ją­cym za­pa­chu, usu­szy­ła się po ciem­ku na ga­ze­tach – prze­dziw­ny ludz­ki kwiat. Jak dłu­go schła­by lipa, a jak dłu­go ja? Jaki jest wła­ści­wie wskaź­nik usy­chal­no­ści czło­wie­ka?… Gdy­bym rze­czy­wi­ście ogo­ło­ci­ła całe drze­wo, Mar­ce­la mu­sia­ła­by za­wieźć mnie do sku­pu sa­mo­cho­dem i po­ło­wę za­ro­bio­nych pie­nię­dzy od­da­ła­bym jej na ben­zy­nę. Prze­ły­kam gę­stą, gorz­ką śli­nę, od­pę­dzam nie­przy­jem­ne myśli.

Wsia­dam na ro­wer i jadę da­lej. Tu­taj nie dam już rady do­się­gnąć ga­łę­zi, na któ­rych są doj­rza­łe kwia­ty, nie­zno­śne uczu­cie. Prze­kli­na­jąc w du­chu, na­ci­skam na pe­da­ły. Bu­rza, któ­ra od ja­kie­goś cza­su wisi w po­wie­trzu, jest już co­raz bli­żej. Słoń­ce zni­kło. Już wiem, że dziś by­łam tu tyl­ko na zwia­dach i wró­cę znów za parę dni. Nie będę się umar­twiać i zbie­rać ta­kiej drob­ni­cy, to tyl­ko stra­ta cza­su. Ja, jeśli zry­wam, to od razu hur­to­we ilo­ści, w tym je­stem na­praw­dę nie­zła. Ro­bię to od czte­rech lat. Co roku. Od wio­sny do je­sie­ni, od wscho­du do za­cho­du słoń­ca, a na­wet dłu­żej. Tyl­ko zio­ła jesz­cze się dla mnie liczą. To za ich spra­wą po­jawili się w moim ży­ciu róż­ni lu­dzie, wy­da­rze­nia, sy­tu­acje – a po­tem wszyst­ko się po­plą­ta­ło. One za­cza­ro­wa­ły moje nie­po­zor­ne, zwy­czaj­ne ży­cie. Nada­wa­ły mu sens, by po­tem znów go ode­brać; prze­wra­ca­ły wszyst­ko do góry no­ga­mi i przy­no­si­ły uko­je­nie w naj­gor­szych chwi­lach. Moje uko­cha­ne zio­ła.