Wzorce protokołów operacyjnych w chirurgii ogólnej i naczyniowej. Tom 5 - ebook
Wzorce protokołów operacyjnych w chirurgii ogólnej i naczyniowej. Tom 5 - ebook
„Chirurdzy kochają operowanie, ale nikt nie lubi pracy papierkowej…”
Poznaj "Wzorce protokołów operacyjnych w chirurgii ogólnej i naczyniowej".
Oryginalne narzędzie do prawidłowego sporządzania dokumentacji pooperacynej.
226 rozdziałów – opisów zabiegów stanowiących listę typowych operacji chirurgii ogólnej i naczyniowej
Napisane przez wybitnych specjalistów z dziedziny
W opisie każdego zabiegu znajduje się:
O rejestr wskazań do jego przeprowadzenia
O opis procedury krok-po-kroku
O lista możliwych opcjonalnych technik
O spis potencjalnych komplikacji
O szablon „Wzorcowy opis zabiegu”
Spis treści
Autorzy VI
Tłumacze XV
Część XIX. Tętniaki
180. Operacja naprawcza tętniaka aorty piersiowo-brzusznej – John W. York, Samuel R. Money (tłum. Piotr Andziak)
181. Wewnątrznaczyniowa operacja tętniaka aorty piersiowej (TEVAR) – Parth B. Amin (tłum. Piotr Andziak)
182. Wszycie mankietu roboczego do tętnicy biodrowej przed implantacją stentgraftu do tętniaka aorty brzusznej/ /piersiowej (EVAR/TEVAR) – Sung Woon Chung, Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Andziak)
183. Przezskórna fenestracja i stentowanie przy powikłanych ostrych rozwarstwieniach aorty typu B – Mel J. Sharafuddin (tłum. Piotr Andziak)
184. Planowa operacja rekonstrukcyjna podnerkowego tętniaka aorty brzusznej z dostępu przez jamę brzuszną – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Andziak)
185. Operacja naprawcza tętniaka aorty brzusznej z lewostronnego tylnobocznego dostępu pozaotrzewnowego – Dale Maharaj, R. Clement Darling III (tłum. Piotr Andziak)
186. Wewnątrznaczyniowa operacja tętniaka aorty brzusznej za pomocą stentgraftu Gore Excluder – Cassius Iyad Ochoa Chaar, Michel S. Makaroun (tłum. Piotr Andziak)
187. Wewnątrznaczyniowa operacja tętniaka aorty brzusznej za pomocą systemu Powerlink – Parth B. Amin (tłum. Piotr Andziak)
188. Wewnątrznaczyniowa operacja tętniaka aorty brzusznej za pomocą stentgraftu Cook Zenith lub Zenith Flex – Fady F. Haddad, Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Andziak)
189. Wewnątrznaczyniowa operacja tętniaka aorty brzusznej za pomocą rozwidlonego stentgraftu typu Talent – F. Ezequiel Parodi, Murray L. Shames (tłum. Piotr Andziak)
190. Embolizacja tętnicy biodrowej wewnętrznej – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Andziak)
191. Operacja pękniętego podnerkowego tętniaka aorty brzusznej z dostępu przez jamę brzuszną – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Andziak)
192. Wewnątrznaczyniowa operacja pękniętego tętniaka aorty brzusznej – Manish Mehta (tłum. Piotr Worobiec)
193. Operacja naprawcza metodą otwartą tętniaka tętnicy śledzionowej/ /podwiązanie tętnicy śledzionowej – Houssein Haidar Ahmad, Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Worobiec)
194. Operacja rekonstrukcyjna tętniaka tętnicy udowej wspólnej z użyciem protezy naczyniowej wykonanej z politetrafluoroetylenu – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Worobiec)
195. Podwiązanie tętnicy podkolanowej w przypadku tętniaka: pomostowanie udowo-podkolanowe/piszczelowe za pomocą odwróconej żyły własnej – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Worobiec)
196. Wewnątrznaczyniowe leczenie tętniaka tętnicy podkolanowej – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Worobiec)
Część XX. Choroby żył
197. Usunięcie żyły odpiszczelowej oraz usunięcie żylaków haczykami chirurgicznymi – Michael S. Connors III, Samuel R. Money (tłum. Piotr Worobiec)
198. Leczenie żylaków ablacją wewnątrzżylną – Dale Maharaj, Kathleen J. Ozsvath, R. Clement Darling III (tłum. Piotr Worobiec)
199. Pomostowanie żylne udowo-udowe (operacja Palmy) – Munier M.S. Nazzal (tłum. Piotr Worobiec)
200. Trombektomia żylna w zakrzepicy żyły biodrowej/udowej z zastosowaniem urządzeń mechanicznych oraz leków trombolitycznych – Chad Laurich (tłum. Piotr Worobiec)
201. Angioplastyka żyły biodrowej w przewlekłej niedrożności lub zwężeniu (zespół Maya–Thurnera) – Chad Laurich (tłum. Piotr Worobiec)
202. Założenie filtra do żyły głównej dolnej – F. Ezequiel Parodi, Murray L. Shames (tłum. Piotr Worobiec)
Część XXI. Wytwarzanie dializacyjnych przetok tętniczo-żylnych
203. Wytworzenie tętniczo-żylnej przetoki promieniowo- -odpromieniowej – Christopher Bunch (tłum. Krzysztof Bojakowski)
204. Wytworzenie przetoki ramienno-odpromieniowej – Christopher Bunch (tłum. Krzysztof Bojakowski)
205. Wytworzenie przetoki ramienno-odłokciowej z przemieszczeniem żyły odłokciowej – Mazen M. Hashisho (tłum. Krzysztof Bojakowski)
206. Wytworzenie przetoki na przedramieniu z użyciem protezy naczyniowej z politetrafluoroetylenu – Mazen M. Hashisho (tłum. Krzysztof Bojakowski)
207. Wytworzenie przetoki do dializ na ramieniu z użyciem protezy z tworzywa sztucznego – Christopher Bunch (tłum. Krzysztof Bojakowski)
208. Operacja DRIL (distal revascularization and interval ligation) – wykonanie pomostu omijającego miejsce zespolenia żyły i tętnicy tworzących przetokę dializacyjną z podwiązaniem tętnicy – Simon Roh (tłum. Krzysztof Bojakowski)
209. Operacja RUDI (revision using distal inflow) – operacja rekonstrukcyjna przetoki dializacyjnej z wykorzystaniem napływu obwodowego – Simon Roh (tłum. Krzysztof Bojakowski)
210. Trombektomia farmakomechaniczna/tromboliza zakrzepniętego dostępu do dializ – Eanas S. Yassa (tłum. Krzysztof Bojakowski)
Część XXII. Sympatektomia
211. Sympatektomia szyjna z dostępu nadobojczykowego – Mario Martinasevic (tłum. Piotr Worobiec)
212. Sympatektomia piersiowa metodą torakoskopową – Pierre Sfeir (tłum. Piotr Worobiec)
213. Sympatektomia lędźwiowa – Mario Martinasevic (tłum. Piotr Worobiec)
Część XXIII. Amputacje
214. Amputacja powyżej kolana – Maen S. Aboul Hosn (tłum. Piotr Worobiec)
215. Amputacja poniżej kolana – Maen S. Aboul Hosn (tłum. Piotr Worobiec)
216. Amputacja stopy na poziomie śródstopia – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Worobiec)
217. Amputacja palca stopy na poziomie śródstopia (sposobem Raya) – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Worobiec)
218. Amputacja palca stopy na poziomie paliczka – Jamal J. Hoballah (tłum. Piotr Worobiec)
Część XXIV. Inne rodzaje operacji
219. Wycięcie żebra szyjnego/pierwszego żebra z dostępu nadobojczykowego – Ismail Mohamad Khalil (tłum. Zbigniew Biejat)
220. Wycięcie pierwszego żebra z dostępu pachowego – William J. Sharp (tłum. Zbigniew Biejat)
221. Operacja rekonstrukcyjna rzekomego tętniaka tętnicy udowej – Gregory A. Carlson (tłum. Zbigniew Biejat)
222. Przezskórna obliteracja trombiną rzekomego tętniaka tętnicy udowej wspólnej pod kontrolą ultrasonograficzną – Jamal J. Hoballah (tłum. Zbigniew Biejat)
223. Operacja naprawcza przetoki tętniczo-żylnej na poziomie tętnicy udowej – Gregory A. Carlson (tłum. Zbigniew Biejat)
224. Fasciotomia czteroprzedziałowa – Jamal J. Hoballah (tłum. Zbigniew Biejat)
225. Przeszczep skóry pośredniej grubości – Jamal J. Hoballah (tłum. Zbigniew Biejat)
226. Biopsja tętnicy skroniowej powierzchownej – Jean Salem, Jamal J. Hoballah (tłum. Zbigniew Biejat)
Skorowidz tomu 5 – Grzegorz Krasowski, Piotr Szenk
Kategoria: | Inne |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-200-5013-4 |
Rozmiar pliku: | 902 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Jamal J. Hoballah, MD, MBA, FACS
Professor and Chairman
Department of Surgery
American University of Beirut
Medical Center
Beirut, Lebanon
Professor of Surgery
Department of Surgery
Vascular Surgery Division
University of Iowa Carver
College of Medicine
Iowa City, IA, USA
[email protected]
Carol E.H. Scott-Conner, MD, PhD, MBA, FACS
Professor of Surgery
Department of Surgery
University of Iowa Carver College
of Medicine
Iowa City, IA, USA
[email protected]
Maher A. Abbas, MD Regional Colon and Rectal Surgery, SCPMG
Director, Permanente National Center of Excellence Chair, Center for
Minimally Invasive Surgery, Los Angeles, CA, USA
Ahmed M. Abou-Zamzam, MD Department of Cardio Vascular
and Thoracic Surgery, Loma Linda University Medical Center,
Loma Linda, CA, USA
Maen S. Aboul Hosn, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Mark Adelman, MD Department of Surgery,
NYU Langone Medical Center, New York, NY, USA
Abdi Ahari, MD General Surgery, Mason City Clinic,
Mason City, IA, USA
Houssein Haidar Ahmad, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Mohamad H. Alaeddine, MD Department of Surgery/Division
of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,
Beirut, Lebanon
Parth B. Amin, MD Department of Vascular Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Evgeny V. Arshava, MD Department of Surgery,
University of Iowa, Iowa City, IA, USA
Jeffrey L. Ballard, MD Division of Vascular Surgery,
Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA
Hisham Bassiouny, MD Department of Surgery,
University of Chicago, Chicago, IL, USA
Ross Bengtson, MD Department of General Surgery,
St. Joseph’s Medical Center, Brainerd, MN, USA
Christian Bianchi, MD Division of Vascular Surgery,
Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA
Kelly S.A. Blair, MD Department of Surgery, Section
of Vascular Surgery, University of Chicago, Chicago, IL, USA
Michael Bonebrake, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinic, Iowa City, IA, USA
Kevin A. Bridge, MD, MSPH Department of General Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Christopher Bunch, MD Department of Vascular Surgery,
Essentia Health System/Duluth Clinic, Duluth, MN, USA
John C. Byrn, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Keith D. Calligaro, MD Department of Surgery,
Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,
Philadelphia, PA, USA
Daniel Calva-Cerqueira, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals & Clinics, Iowa City, IA, USA
Gregory A. Carlson, MD Memorial Health System,
Colorado Springs, CO, USA
Cassius Iyad Ochoa Chaar, MD, MS Department of Vascular
Surgery, University of Pittsburgh Medical Center,
Pittsburgh, PA, USA
Roderick T.A. Chalmers, MD Vascular Surgical Service,
Royal Infirmary of Edinburgh, Edinburgh, UK
Edward Y. Chan, MD Department of Surgery,
Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA
Edward H. Chin, MD Department of Surgery,
Mount Sinai School of Medicine, New York, NY, USA
Jason Chiriano, DO Department of Surgery, Loma Linda
University Medical Center, Loma Linda, CA, USA
Sung Woon Chung, MD Department of Thoracic
and Cardiovascular Surgery, Pusan National University Hospital,
Busan, Korea
Brian A. Coakley, MD Department of Surgery, The Mount Sinai
Medical Center, New York, NY, USA
Thomas E. Collins, MD Department of Surgery, University of
Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Michael S. Connors III, MD Division of Vascular Surgery,
Department of Surgery, Ochsner Clinic, New Orleans, LA, USA
David C. Corry, MD Department of Vascular/Endovascular
Surgery, Memorial Health System, Colorado Springs, CO, USA
John W. Cromwell, MD Department of Surgery,
University of Iowa Carver College of Medicine, Iowa City, IA, USA
Roy R. Danks, DO School of Medicine, St. Lukes Health System,
Cushing Memorial Hospital, Leavenworth, KS, USA
R. Clement Darling III, MD Department of Vascular Surgery,
Division of Vascular Surgery, Albany Medical Center Hospital,
Albany, NY, USA
Celia M. Divino, MD Department of Surgery,
The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA
Matthew J. Dougherty, MD Department of Surgery,
Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,
Philadelphia, PA, USA
Laura Doyon, MD Department of Surgery, The Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA
Walid Faraj, MD, FRCS Department of Surgery,
American University of Beirut-Medical Center, Beirut, Lebanon
Michael C. Fraterelli, MD Department of Surgery,
Medical Center of Aurora, Aurora, CO, USA
Julie Freischlag, MD Department of Surgery, Johns Hopkins
University School of Medicine, Baltimore, MD, USA
Joshua R. French, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Peter C. Fretz, MD Department of Urology,
Elkhart General Hospital, Elkhart, IN, USA
Nabil Fuleihan, MD Department of Otolaryngology-Head
and Neck Surgery, American University of Beirut,
Beirut, Lebanon
Julie Guidroz, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Fady F. Haddad, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Susan Skaff Hagen, MD, MSPH Department of Surgery,
University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Mazen M. Hashisho, MD Department of Surgery,
Stony Brook University Hospital, Northport VA Medical Center,
Northport, NY, USA
Jamal J. Hoballah, MD, MBA Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon;
Department of Surgery, Vascular Surgery Division,
University of Iowa Carver College of Medicine, Iowa City, IA, USA
Mohammad A. Hojeij, MD Department of Surgery/Division
of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,
Beirut, Lebanon
Hisakazu Hoshi, MD Department of Surgery,
Division of Endocrine and Surgical Oncology, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Rabih Houbballah, MD Department of Vascular
and Endovascular Surgery, Henri Mondor Hospital, Creteil, France
James Howe, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Jennifer E. Hrabe, MD Department of Surgery,
University of Iowa, Iowa City, IA, USA
Mohammad K. Jamal, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Faek R. Jamali, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Bellal A. Joseph, MD Department of Surgery Section of Trauma,
Critical Care, and Emergency Surgery, University of Arizona,
Tucson, AZ, USA
Sergy Khaitov, MD Division of Colon and Rectal Surgery,
Department of Surgery, The Mount Sinai Hospital,
New York, NY, USA
Ismail Mohamad Khalil, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Mohammad Khreiss, MD Department of Surgery,
University of Arizona, Tucson, AZ, USA
Prashant Khullar, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
[email protected]
John Lane, MD Department of Surgery, University of California,
Irvine, Orange, CA, USA
Chad Laurich, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Yi-Horng Lee, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Timothy D. Light, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Danny Liu, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Shauna Lorenzo-Rivero, MD Department of Surgery,
University of Tennessee School of Medicine, Chattanooga,
TN, USA
Catherine Madorin, MD Department of Surgery,
The Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA
Dale Maharaj, MBBS Caribbean Vascular and Vein Clinic,
St. Clair Medical Center, St. Clair, Trinidad
Michel S. Makaroun, MD Department of Vascular Surgery,
University of Pittsburgh Medical Center, Pittsburgh, PA, USA
Samy Maklad, MD Department of General Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Elizabeth A. Marshall, MD University of Iowa Hospital
and Clinics, Iowa City, IA, USA
Mario Martinasevic, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Manish Mehta, MD, MPH The Institute for Vascular Health
and Disease, Albany Medical Center Hospital, Albany, NY, USA
Samuel R. Money, MD Department of Surgery,
Division of Vascular Surgery, Ochsner Clinic,
New Orleans, LA, USA
Charles H. Mosher, MD University Medical Center,
University of Arizona, Tucson, AZ, USA
Munier M.S. Nazzal, MD Department of Surgery,
University of Toledo Medical Center, Toledo, OH, USA
Scott Q. Nguyen, MD Department of Surgery, Mount Sinai
School of Medicine, New York, NY, USA
Kathleen J. Ozsvath, MD Department of Vascular Surgery,
Albany Medical Center Hospital, Albany, NY, USA
F. Ezequiel Parodi, MD Department of Vascular Surgery,
University of South Florida, Tampa, FL, USA
Graeme Pitcher, MBBCh University of Iowa Hospital
and Clinics, Iowa City, IA, USA
Simon Roh, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Bassem Y. Safadi, MD Department of Surgery/Division
of General Surgery, American University of Beirut Medical Center,
Beirut, Lebanon
Jean Salem, MD Department of Surgery, American University
of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Carol E.H. Scott-Conner, MD
Department of Surgery, University of Iowa Carver College
of Medicine, Iowa City, IA, USA
Pierre Sfeir, MD Department of Surgery,
American University of Beirut Medical Center, Beirut, Lebanon
Murray L. Shames, MD Division of Vascular and Endovascular
Surgery, University of South Florida, Tampa, FL, USA
Mark Shapiro, MD Department of Cardiothoracic Surgery,
The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA
Mel J. Sharafuddin, MD Department of Surgery and Radiology,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
William J. Sharp, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Rajesh Shetty, MD Organ Transplant Centre,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Joel Shilyansky, MD Division of Pediatric Surgery,
Department of Surgery, University of Iowa Children’s Hospital,
Iowa City, IA, USA
Kristen C. Sihler, MD, MS Departments of General Surgery,
Trauma, and Critical Care, Maine Medical Center, Portland,
ME, USA
Jessica K. Smith, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Lori K. Soni, MD Department of Surgery, University of Iowa
Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Philip M. Spanheimer, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Amy Bobis Stanfill, MD Department of Pediatric Surgery,
Children’s Hospital of Illinois, University of Illinois College
of Medicine, Peoria, IL, USA
Emily Steinhagen, MD Department of Surgery,
The Mount Sinai Medical Center, New York, NY, USA
Sujata Subramanian, MD Department of Surgery,
Division of Vascular Surgery, University of Pennsylvania Hospital,
Philadelphia, PA, USA
Raphael C. Sun, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospital and Clinics, Iowa City, IA, USA
Gary William Swain, Jr., MD Department of Surgery,
Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA
Theodore H. Teruya, MD Department of Vascular Surgery,
Loma Linda University Medical Center, Loma Linda, CA, USA
Vassiliki Liana Tsikitis, MD Department of Surgery,
University of Arizona, Tucson, AZ, USA
Georgios Tsoulfas, MD Department of Surgery,
Aristoteleion University of Thessaloniki, Thessaloniki, Greece
Kaare Weber, MD Department of Surgery, The Mount Sinai
Hospital, New York, NY, USA
Jessemae L. Welsh, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
Eanas S. Yassa, MD Department of Surgery,
University of Iowa Hospitals and Clinics, Iowa City, IA, USA
John W. York, MD Division of Vascular Surgery,
Department of Surgery, Ochsner Clinic, New Orleans, LA, USA
Ahmad Zaghal, MD Department of Surgery, American
University of Beirut-Medical Center, Beirut, Lebanon
Linda P. Zhang, MD Department of General Surgery,
Mount Sinai School of Medicine, New York, NY, USATłumaczenie
Prof. dr hab. n. med. Piotr Andziak
Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Onkologicznej II WL WUM
Lek. Krzysztof Barski
I Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Przewodu Pokarmowego CMKP w Warszawie
Dr n. med. Zbigniew Biejat
Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Dr hab. n. med. Krzysztof Bojakowski
Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Budzyński
Klinika Chirurgii Endoskopowej, Metabolicznej oraz Nowotworów
Tkanek Miękkich II Katedry Chirurgii Ogólnej UJ CM w Krakowie
Dr n. med. Jakub Ciosek
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM
w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Jacek Dadan
Kierownik I Kliniki Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej UM
w Białymstoku
Prof. dr hab. n. med. Marek Dobosz
Oddział Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Żywienia,
COPERNICUS, Podmiot Leczniczy Sp. z o.o. w Gdańsku
Dr n. med. Dariusz Dziedzic
Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej, Instytut Chorób Płuc
w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Adam Dziki
Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi
Dr hab. n. med., prof. WIML Mariusz Frączek
Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie
Lek. Ewelina Frejlich
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM
we Wrocławiu
Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu
Dr n. med. Juliusz Gątarek
Klinika Chirurgii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
Dr n. med. Andrzej Grabarczyk
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM
w Katowicach
Dr n. med. Michał Grąt
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM
Dr n. med. Beata Jabłońska
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM
w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Arkadiusz Jeziorski
Klinika Chirurgii Onkologicznej UM w Łodzi
Mjr lek. Emil Jędrzejewski
Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej
i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny
Prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński
Klinika Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów,
Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Dr n. med. Krzysztof Kaseja
Oddział Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej, Specjalistyczny Szpital
im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie-Zdunowie
Prof. dr hab. n. med. Wojciech Kielan
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM
we Wrocławiu
Dr hab. n. med. Małgorzata Kołodziejczak
Warszawski Ośrodek Proktologii, Szpital św. Elżbiety w Warszawie
Lek. Paulina Kołomańska
Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Marek Krawczyk
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby WUM
Dr n. med. Michał Kusiński
Klinika Chirurgii Endokrynologicznej, Ogólnej i Naczyniowej UM w Łodzi
Dr n. med. Katarzyna Kuśnierz
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM
w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kuzdak
Kierownik Kliniki Chirurgii Endokrynologicznej,
Ogólnej i Naczyniowej UM w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Paweł Lampe
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM
w Katowicach
Dr hab. n. med. Wojciech Lisik
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej,
Instytut Transplantologii WUM
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Matyja
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Klinika Chirurgii Ogólnej,
Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Lek. Maciej Matyja
II Katedra Chirurgii Ogólnej CMUJ w Krakowie
Dr hab. n. med. Maciej Michalik, prof. UWM
Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej i Małoinwazyjnej,
Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Olsztynie
Prof. dr hab. n. med. Maciej Misiołek
Katedra i Oddział Kliniczny Otorynolaryngologii i Onkologii
Laryngologicznej w Zabrzu SUM w Katowicach
Dr n. med. Jan Morawiec
Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi
Dr n. med. Marcin Możański
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii,
Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny
Dr hab. n. med. Sławomir Mrowiec
Katedra i Klinika Chirurgii Przewodu Pokarmowego SUM
w Katowicach
Dr hab. n. med. Piotr Myśliwiec
I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej UM w Białymstoku
Prof. dr hab. n. med. Tadeusz M. Orłowski
Klinika Chirurgii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie
Dr n. med. Artur Pasternak
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej,
Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Katedra Anatomii CMUJ w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Paśnik
Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON, Wojskowy Instytut Medyczny
Lek. Alicja Przywózka
Kliniczny Oddział Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej,
Szpital Bielański w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Piotr Richter
I Katedra Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Lek. Kinga Rośniak-Gasińska
Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej UM w Łodzi
Dr n. med. Julia Rudno-Rudzińska
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM
we Wrocławiu
Prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski
Klinika Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków,
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej
Dr n. med. Adam Skalski
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM
we Wrocławiu
Lek. Robert Skibiński
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej,
Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. Maciej Słodkowski
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej
i Onkologicznej WUM
Dr n. med. Michał Solecki
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej
i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w Lublinie
Dr n. med. Rafał Solecki
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej,
Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. Janusz Strzelczyk
Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej UM w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Marek Szczepkowski
Kliniczny Oddział Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej,
Szpital Bielański w Warszawie
Wydział Rehabilitacji, Akademia Wychowania Fizycznego
Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Dr n. med. Mirosław Szura
I Katedra Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Ogólnej,
Onkologicznej i Gastroenterologicznej CMUJ w Krakowie
Dr n. med. Robert Tarnawa
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej UM
we Wrocławiu
Prof. dr hab. n. med. Wiesław Tarnowski
Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Przewodu Pokarmowego CMKP w Warszawie
Płk dr n. med. Piotr Trojanowski
Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Metabolicznej
i Torakochirurgii, Centralny Szpital Kliniczny MON,
Wojskowy Instytut Medyczny
Prof. dr hab. n. med. Grzegorz Wallner
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej
i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w Lublinie
Konsultant krajowy w dziedzinie chirurgii ogólnej
Lek. Piotr Worobiec
Klinika Chirurgii Naczyniowej CSK MSW w Warszawie
Dr hab. n. med., prof. WIML Mariusz Wyleżoł
Klinika Chirurgii, Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej
w Warszawie
Dr n. med. Witold Zgodziński
II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej
i Nowotworów Układu Pokarmowego UM w LublinieRozdział 180 Operacja naprawcza tętniaka aorty piersiowo-brzusznej
John W. York, Samuel R. Money
Tłumaczenie: prof. dr hab. n. med. Piotr Andziak
WSKAZANIA
■ Objawowe i pęknięte tętniaki aorty piersiowo-brzusznej oraz tętniaki typu I, II, III lub IV o średnicy > 5,5 cm u pacjentów kwalifikujących się do operacji klasycznej.
■ Tętniaki aorty piersiowo-brzusznej powstałe w przebiegu rozwarstwienia.
GŁÓWNE ETAPY OPERACJI
1. Zaintubowanie pacjenta rurką intubacyjną o podwójnym świetle.
2. Założenie drenażu płynu mózgowo-rdzeniowego.
3. Ułożenie pacjenta na stole operacyjnym na prawym boku pod kątem 45° w stosunku do płaszczyzny stołu.
4. Otwarcie klatki piersiowej i przestrzeni pozaotrzewnowej jednym cięciem. Poziom otwarcia klatki piersiowej zależy od typu tętniaka: w typie IV klatkę piersiową otwiera się w VIII lub IX przestrzeni międzyżebrowej, w typie I, II i III w V przestrzeni międzyżebrowej.
5. Rozległe tętniaki mogą wymagać otwarcia klatki piersiowej w dwóch przestrzeniach międzyżebrowych,
6. Otwarcie przestrzeni pozaotrzewnowej po lewej stronie.
7. Przesunięcie worka otrzewnej w prawo.
8. Przecięcie i podwiązanie dużych odgałęzień lewej żyły nerkowej.
9. Odnalezienie i zabezpieczenie przed uszkodzeniem lewego moczowodu.
10. Przecięcie łuku żebrowego na poziomie przeciętej przestrzeni międzyżebrowej.
11. Przecięcie przepony w jej części mięśniowej cięciem półkolistym aż do rozwory aortalnego.
12. Dożylne wstrzyknięcie heparyny.
13. Założenie zacisku naczyniowego na aortę w odcinku dogłowowym.
14. Założenie zacisków naczyniowych na aortę w odcinku obwodowym lub na tętnice biodrowe wspólne.
15. Przecięcie worka tętniaka, począwszy od jego części brzusznej.
16. Nacięcie ściany aorty należy przedłużyć dogłowowo i obwodowo, zwracając szczególną uwagę, aby nie uszkodzić tętnic trzewnych i nerkowych.
17. Wsteczny wypływ krwi z tętnic trzewnych i nerkowych można zatrzymać, wprowadzając do nich cewniki Fogarty’ego (jeśli krwawienie jest intensywne).
18. Bliższe zespolenie protezy naczyniowej z aortą wykonuje się sposobem koniec do końca.
19. Zespolenie łaty naczyniowej obejmującej odejścia tętnic trzewnych i nerkowych wykonuje się techniką Crawforda.
20. Położenie zacisku naczyniowego zmienia się w miarę wykonywania kolejnych etapów operacji.
21. Lewą tętnicę nerkową można zespolić z protezą naczyniową dodatkową protezą naczyniową o średnicy 6 mm.
22. Wykonanie obwodowych zespoleń naczyniowych.
23. Sprawdzenie jakości przepływu krwi w tętnicach trzewnych, nerkowych i tętnicach kończyn dolnych badaniem palpacyjnym i/lub dopplerowskim badaniem przepływu.
24. Założenie dwóch drenów do lewej jamy opłucnej.
25. Wykonanie starannej hemostazy.
26. Zszycie worka tętniaka ponad protezą naczyniową z użyciem łaty z politetrafluoroetylenu.
27. Zamknięcie klatki piersiowej i jamy brzusznej.
UWAGI I WARIANTY TECHNICZNE
■ Podczas operacji tętniaka typu IV tętnice trzewne i nerkowe mogą być wszyte do protezy przy wykonywaniu bliższego zespolenia. Takie rozwiązanie może jednak prowadzić do powstania tętniakowatego poszerzenia w przyszłości łaty obejmującej tętnice trzewne i nerkowe.
■ Podczas operacji pozostałych typów tętniaków jako pierwsze wykonuje się bliższe zespolenie naczyniowe. Następnie ze ściany aorty wycina się łatę obejmującą ujścia tętnic trzewnych i nerkowych. Łatę wszywa się do protezy naczyniowej. Jeśli średnica tętniaka jest duża i ujście lewej tętnicy nerkowej znajduje się w znacznej odległości od ujść pozostałych tętnic trzewnych, na wspólnej łacie wszywa się prawą tętnicę nerkową, pień trzewny i tętnicę krezkową górną. Lewą tętnicę nerkową wszywa się na oddzielnej łacie lub używając protezy naczyniowej.
■ Cewnik drenujący płyn mózgowo-rdzeniowy zakłada się przed operacją, a drenaż jest utrzymywany przez 48 godzin po operacji.
■ W celu zapewnienia przepływu krwi w kończynach dolnych oraz w tętnicach trzewnych i nerkowych należy założyć cewniki do tętnicy i żyły udowej, a następnie zastosować urządzenie do krążenia pozaustrojowego.
POWIKŁANIA
■ Niedokrwienie rdzenia kręgowego wywołujące porażenie kończyn dolnych.
■ Niedokrwienie jelit.
■ Niewydolność nerek.
■ Utrata kończyny wywołana niedokrwieniem.
■ Przedłużająca się niewydolność oddechowa wymagająca wentylacji mechanicznej.
■ Zakażenie rany/rozejście się rany/przepuklina.
WZÓR PROTOKOŁU OPERACYJNEGO
Rozpoznanie przedoperacyjne: Tętniak piersiowo-brzusznego odcinka aorty (typu ____ ).
Rodzaj operacji: Operacja rekonstrukcyjna tętniaka piersiowo-brzusznego odcinka aorty.
Rozpoznanie pooperacyjne: Jak wyżej.
Wskazania: Pacjent lat ____ z tętniakiem piersiowo-brzusznego odcinka aorty o średnicy ____ cm. Oceny ryzyka kardiologicznego dokonano przed operacją. Pacjenta poinformowano o ryzyku i korzyściach wynikających z przeprowadzenia operacji. Pacjent wyraził zgodę na operację.
Opis operacji: Operację przeprowadzono w znieczuleniu ogólnym. Pacjenta zaintubowano rurką intubacyjną o podwójnym świetle. Założono drenaż płynu mózgowo-rdzeniowego. Pacjenta ułożono na prawym boku pod kątem 45° w stosunku do płaszczyzny stołu. Zdezynfekowano klatkę piersiową od poziomu ramion, jamę brzuszną, obie pachwiny i kończyny dolne do poziomu kolan. Pole operacyjne obłożono sterylnymi serwetami w typowy sposób. Nacięcie skóry rozpoczęto 3 cm w lewo od linii pośrodkowej na wysokości pępka. Następnie poprowadzono je łukowato w kierunku dogłowowym przez ____ międzyżebrze aż do linii pachowej tylnej. Tkankę podskórną i powięź przecięto nożem elektrycznym. Delikatnie preparując, wytworzono przestrzeń między otrzewną a powięzią poprzeczną wzdłuż lewej flanki. Preparowanie kontynuowano do tyłu i do góry w kierunku linii pośrodkowej. Worek otrzewnej przemieszczono do góry i przyśrodkowo. Preparowanie kontynuowano do chwili odsłonięcia dolnej powierzchni przepony. Nożem elektrycznym przecięto mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne, przygotowując miejsce do otwarcia jamy opłucnej. Klatkę piersiową otwarto po lewej stronie w ____ przestrzeni międzyżebrowej. Zwracano szczególną uwagę, aby nie uszkodzić tętnicy i nerwu międzyżebrowego. Górny brzeg żebra oddzielono od tkanek miękkich za pomocą nożyc kostnych. Wycięto niewielki fragment tego żebra. Przeponę przecięto półkolistym cięciem. Pozostawiono wąski obrąbek przepony przy ścianie klatki piersiowej w celu ułatwienia jej zszycia i zmniejszenia ryzyka powstania zaburzeń czynności przepony w okresie pooperacyjnym. Wybrane miejsca na obu brzegach przepony oznakowano szwami o różnych kolorach w celu ułatwienia jej zszycia w końcowym okresie operacji. Założono rozwieracz do żeber oraz hak automatyczny do przestrzeni pozaotrzewnowej. Odsuwając worek otrzewnej i narządy jamy brzusznej jeszcze bardziej przyśrodkowo i do przodu, odsłonięto aortę brzuszną na całej długości. Przygotowano miejsce na założenie zacisku naczyniowego na aortę w odcinku bliższym ponad tętniakiem. W tym miejscu pod aortą przeprowadzono grube lejce naczyniowe, otaczając nimi aortę. Wypreparowano lewą tętnicę biodrową wspólną i otoczono ją lejcami naczyniowymi. Prawą tętnicę biodrową wspólną wypreparowano z obu stron w taki sposób, aby bezpiecznie założyć zacisk naczyniowy. Odreparowano tkankę tłuszczową pokrywającą ścianę aorty z wyjątkiem jej tylnej powierzchni. Odnaleziono odejście lewej tętnicy nerkowej. Podwiązano i przecięto leżącą poza aortą lewą żyłę biodrowo-lędźwiową. W celu wspomożenia diurezy pacjentowi dożylnie wstrzyknięto furosemid i mannitol. Dożylnie wstrzyknięto także 5000 jm. heparyny. Wybrano protezę naczyniową uszczelnianą, dakronową o odpowiedniej średnicy (22–32 mm). Po odczekaniu 3–5 minut od chwili wstrzyknięcia heparyny i po obniżeniu ciśnienia tętniczego założono zaciski naczyniowe na tętnice biodrowe. Następnie założono zacisk naczyniowy na aortę ponad tętniakiem. Worek tętniaka nacięto ostrzem nr 11. Nacięcie przedłużano dogłowowo nożyczkami kątowymi do chwili, gdy przecinana ściana aorty wydawała się niezmieniona. Z worka tętniaka usunięto skrzepliny i blaszki miażdżycowe. Odnaleziono ujścia tętnicy krezkowej górnej, pnia trzewnego oraz obu tętnic nerkowych. Do wnętrza tętnic trzewnych i nerkowych wprowadzono cewniki z balonami w celu zatrzymania wstecznego wypływu krwi.
Opcje do wyboru
Gdy wskazaniem do operacji był tętniak typu IV
Ujścia tętnic trzewnych i nerkowych były położone blisko siebie i blisko szyi tętniaka. Bliższy koniec protezy naczyniowej przecięto w kształcie szpatułki. Bliższe zespolenie, które wykonano sposobem koniec do końca, obejmowało swoim zasięgiem ujścia tętnic nerkowych, pnia trzewnego i tętnicy krezkowej górnej. Zespolenie wykonano ciągłym szwem niewchłanialnym jednowłóknowym nr 0. Miejsca założenia pierwszego i ostatniego szwu wzmocniono łatkami. Po zakończeniu wykonywania bliższego zespolenia zdjęto zacisk naczyniowy z aorty i założono na protezę naczyniową.
Gdy wskazaniem do operacji był tętniak typu I, II lub III
Bliższy koniec protezy naczyniowej przecięto w kształcie szpatułki i zespolono ją z aortą sposobem koniec do końca ciągłym szwem niewchłanialnym jednowłóknowym nr 0. Miejsca założenia pierwszego i ostatniego szwu wzmocniono łatkami. Po zakończeniu wykonywania bliższego zespolenia zdjęto zacisk naczyniowy z aorty i założono na protezę naczyniową.
Opcja 1
Ujścia tętnic trzewnych i nerkowych znajdowały się na tyle blisko siebie, że udało się wytworzyć łatę ze ściany aorty obejmującą wszystkie ujścia razem. W miejscu położonym najbliżej łaty wycięto otwór w protezie naczyniowej. Łatę zespolono z protezą naczyniową ciągłym szwem niewchłanialnym jednowłóknowym nr 0.
Opcja 2
Ujścia tętnic trzewnych i prawej tętnicy nerkowej znajdowały się na tyle blisko siebie, że udało się wytworzyć łatę ze ściany aorty obejmującą ujścia tych trzech tętnic razem. W miejscu położonym najbliżej łaty wycięto otwór w protezie naczyniowej. Łatę zespolono z protezą naczyniową ciągłym szwem niewchłanialnym jednowłóknowym nr 0. Lewą tętnicę nerkową wypłukano zimnym/zawierającym heparynę 0,9% NaCl. Tętnicę nerkową wszyto do protezy naczyniowej na oddzielnej łacie/w innym miejscu wykorzystując dakronową protezę naczyniową o średnicy 6 mm.
Odnaleziono tętnice międzyżebrowe. Tętnice międzyżebrowe o dużej średnicy znajdujące się w dolnej części klatki piersiowej/górnej części jamy brzusznej wszyto do protezy naczyniowej. Po zakończeniu wykonywania zespoleń naczyniowych założono kilka szwów uszczelniających wzmocnionych łatkami na miejsca krwawienia z linii szwów zespoleń tętnic trzewnych. Po zakończeniu wykonywania zespoleń tętnic trzewnych i nerkowych na krótko zdjęto zacisk naczyniowy z aorty wypłukując z protezy skrzepliny i fragmenty blaszek miażdżycowych. Zacisk naczyniowy założono na protezę naczyniową obwodowo od miejsca wszycia tętnic trzewnych i nerkowych. Sprawdzono szczelność linii szwów, która była prawidłowa. Zdjęto zacisk naczyniowy z bliższego odcinka aorty. Krwawienie z linii szwów opanowano, zakładając pojedyncze szwy wzmocnione łatkami. Następnie przedłużono nacięcie worka tętniaka w kierunku rozwidlenia aorty. Dobrano odpowiednią długość protezy naczyniowej, po czym ją przecięto, a koniec uformowano w kształcie szpatułki. Obwodowe zespolenie z aortą wykonano sposobem koniec do końca ciągłym szwem niewchłanialnym jednowłóknowym 3-0. W celu uzyskania lepszej szczelności linii szwów podczas wykonywania zespolenia używano łatek naczyniowych. Przed zakończeniem wykonywania zespolenia zdjęto na krótko zacisk naczyniowy z protezy naczyniowej, sprawdzając jakość napływu krwi z aorty, a następnie zdjęto zaciski naczyniowe z tętnic biodrowych, sprawdzając jakość wypływu wstecznego. Anestezjolog wstrzyknął dożylnie dwuwęglan sodu. Ponownie sprawdzono szczelność linii zespoleń naczyniowych. Wstrzyknięto dożylnie siarczan protaminy. Podczas zszywania ściany worka tętniaka ponad protezą naczyniową linię szwów wzmocniono łatą z politetrafluoroetylenu. Przeponę zszyto pojedynczymi niewchłanialnymi szwami materacowymi. Żebra i łuk żebrowy zszyto wchłanialnym szwem nr 2. Mięśnie międzyżebrowe zszyto dwoma warstwami wchłanialnych szwów plecionych 2-0. Powięź i mięśnie jamy brzusznej zszyto dwoma warstwami ciągłego szwu pętlowego jednowłóknowego wchłanialnego 1-0. Przed zamknięciem klatki piersiowej do jamy opłucnej wprowadzono dwa dreny o średnicy 28Fr, prosty i zagięty. Dreny wyprowadzono na zewnątrz z oddzielnych małych cięć wykonanych w linii pachowej przedniej i przyszyto do skóry jedwabnymi szwami. Tkankę podskórną zszyto ciągłym wchłanialnym szwem plecionym 3-0. Skórę na brzuchu i klatce piersiowej zszyto szwem podskórnym wchłanialnym plecionym 4-0. Po zakończeniu operacji sprawdzono ukrwienie kończyn dolnych oraz stóp, które było prawidłowe.
Pacjent dobrze zniósł operację i został przekazany do oddziału intensywnej opieki medycznej w stabilnym stanie ogólnym.