Higiena szkolna w szkolnictwie ogólnokształcącym w Drugiej Rzeczypospolitej - ebook

Reformowanie wychowania i nauczania, jakie dokonało się w drugiej połowie XIX i początkach wieku XX, zawdzięcza rozwojowi higieny szkolnej, która inspirowała do rozleglejszego i wnikliwszego spojrzenia na praktykę szkolną oraz pobudzała do poszukiwań bardziej optymalnych rozwiązań organizacyjnych, programowych i metodycznych w dziedzinie szeroko pojętej edukacji. Narastająca świadomość ważności zdrowia jako podstawy wychowania i kształcenia zyskała intensywniejsze uzasadnienie ze strony higieny szkolnej, wyodrębniającej się z higieny ogólnej, jako nauki zajmującej się zachowaniem zdrowia, stanowiącej jedną z najstarszych dyscyplin medycznych. Postęp w pedagogice, wiążący się pod koniec XIX w. z rozwojem psychologii eksperymentalnej, współgrał z osiągnięciami nauk medycznych. Szczególnie bakteriologia, okulistyka i pediatria odegrały w procesie formowania się higieny szkolnej ważną rolę. Można łączyć rozwój higieny szkolnej ze stopniowym wprowadzaniem obowiązku szkolnego i upowszechnianiem nauczania, jakie dokonywały się w drugiej połowie wieku XIX, mając jednakże świadomość daleko głębiej sięgających w przeszłość związków pedagogiki i medycyny. Problematyka zawarta w książce ma charakter interdyscyplinarny, ale jest mocno osadzona w nurcie rozważań pedagogiki i historii wychowania. Praca jest wartościowym przedsięwzięciem badawczym i może stanowić ważną lekturę nie tylko dla historyków wychowania, pedagogów, ale i dla osób zajmujących się zagadnieniami kultury fizycznej.

Wstęp

Rozdział I. Kształtowanie się koncepcji higieny szkolnej w okresie międzywojennym i jej uwarunkowania

1. Geneza zainteresowania higieną szkolną w Europie

2. Formowanie się polskiego modelu higieny szkolnej do I wojny światowej

3. Założenia ideowo-organizacyjne i struktura władz w zakresie higieny szkolnej w II RP

Rozdział II. Higiena szkolna wobec materialnego środowiska szkoły

1. Budownictwo szkolne i wymagania higieniczne z nim związane a obowiązujące regulacje prawne

2. Stan sanitarno-higieniczny lokali szkolnych

3. Składniki materialnego środowiska szkoły jako przedmiot badań naukowych

4. Polska recepcja zagranicznych rozwiązań w dziedzinie higienizacji materialnej bazy szkół

Rozdział III. Opieka higieniczno-lekarska nad zdrowiem uczniów w szkołach powszechnych i średnich

1. Założenia i organizacja opieki medycznej w szkolnictwie ogólnokształcącym

2. Stan zdrowia dzieci i młodzieży w wieku szkolnym

3. Realizatorzy szkolnej opieki higieniczno-lekarskiej

Rozdział IV. Higieniczne aspekty edukacji szkolnej

1. Właściwości fizyczne i psychiczne dzieci i młodzieży polskiej jako podstawa kształcenia i wychowania

2. Higiena nauczania i wychowania oraz badania prowadzone w tym zakresie

3. Nauczyciel i jego zdrowie w procesie nauczania i wychowania

4. Środki dydaktyczne w aspekcie higienicznym

5. Zdrowie indywidualne i społeczne w dyskursie nad polskim systemem edukacji

Rozdział V. Propagowanie higieny w pracy dydaktyczno-wychowawczej szkół

1. Miejsce higieny/nauki o zdrowiu w programach nauczania szkół ogólnokształcących

2. Metodyka edukacji zdrowotnej

3. Edukatorzy zdrowotni

4. Prace na rzecz propagowania zdrowia w szkole

Podsumowanie

Wykaz skrótów

Bibliografia – najważniejsze źródła

The school hygiene in general education in the Second Republic of Poland (1918–1939) – Summary


Od redakcji