Matura. Biologia. Poziom podstawowy - ebook

Zadanie 4. (1 pkt)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących cyklu pracy serca. Wpisz w prawej kolumnie tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli zdanie jest fałszywe.

1. Podczas skurczu przedsionków krew jest wtłaczana do komór, a zastawki półksiężycowate pozostają w tym czasie zamknięte. > P?/F?

2. Kurczące się ściany komór podnoszą ciśnienie krwi w ich wnętrzu, co skutkuje zamknięciem zastawek przedsionkowo-komorowych w sercu. > P?/F?

3. Skurcz prawej komory powoduje tłoczenie krwi do aorty, a skurcz lewej komory wypycha krew do tętnic płucnych. > P?/F?Zadanie 7. (1 pkt)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących budowy i działania układu oddechowego człowieka. Wpisz w prawej kolumnie tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli zdanie jest fałszywe.

1. Krtań jest narządem wchodzącym w skład układu oddechowego i pokarmowego. > P?/F?

2. Tchawica stanowi fragment dróg oddechowych i jest jednocześnie narządem głosu. > P?/F?

3. Przepona, kurcząc się, opuszcza się w dół, co skutkuje zwiększeniem pojemności klatki piersiowej. > P?/F?Zadanie 8. (1 pkt)

W paleniu biernym mamy do czynienia ze strumieniem bocznym, czyli wydobywającym się z tlącego papierosa dymem, który zawiera najwięcej substancji toksycznych i nie jest oczyszczany przez filtr papierosowy. W dymie bocznym znajduje się 3–5 razy więcej tlenku węgla (czadu), 2–3 razy więcej nikotyny i 3–4 razy więcej substancji rakotwórczych niż w dymie głównym. U dzieci bierne palenie jest przyczyną częstszych zachorowań na zapalenia płuc i oskrzeli oraz zwiększa ryzyko zachorowania na astmę. Z badań Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że częste przebywanie w dymie tytoniowym powoduje u dzieci i nastolatków pogorszenie wykonywania wielu czynności umysłowych, takich jak czytanie, rozwiązywanie zadań matematycznych, logiczne myślenie i rozumowanie.

Na podstawie: www.knowmore.pl

Na podstawie przedstawionych informacji wyjaśnij, dlaczego bierne palenie powoduje u ludzi pogorszenie wykonywania czynności umysłowych.Zadanie 9. (3 pkt)

W aptekach dostępne są bez recepty różnego rodzaju preparaty lecznicze podnoszące odporność, zwane immunostymulatorami. Przeważnie zawierają substancje pochodzenia roślinnego, np. z aloesu, jeżówki czy żeń-szenia. Istotą działania immunostymulatorów jest pobudzenie i wzmocnienie odporności organizmu na infekcje wirusowe i bakteryjne. Pod wpływem tych substancji obserwuje się wzrost aktywności komórek układu odpornościowego – granulocytów obojętnochłonnych oraz makrofagów, zdolnych do bezpośredniego niszczenia drobnoustrojów chorobotwórczych.

Na podstawie: http://ziola.pl

a) Na podstawie przedstawionych informacji zaznacz rodzaj odporności, którą opisane preparaty pobudzają w organizmie człowieka.

A. odporność swoista

B. odporność nieswoista

C. odporność swoista i nieswoista

b) Uzasadnij, podając dwa argumenty, że takie preparaty powinno się stosować po konsultacji z lekarzem, chociaż są one dostępne bez recepty.

1. > ?

2. > ?Poprawna odpowiedź:

a) B

b) Przykłady poprawnych odpowiedzi:

* Tego rodzaju preparaty mogą być przeciwwskazane w niektórych schorzeniach np. wątroby/nerek, stanach zdrowia np. w czasie ciąży/karmienia, po przeszczepach lub w określonym wieku.

* Takie preparaty mogą wchodzić w interakcje z już przyjmowanymi lekami i wpływać na ich działanie, np. osłabiać działanie tych leków.

* Niektóre osoby mogą być uczulone na składniki tych preparatów, które mogą powodować również nasilenie alergii na inne substancje.

* Takie preparaty, które pobudzają aktywność granulocytów i makrofagów, mogą powodować, że nadmierna ich aktywność będzie groźna dla organizmu, np. może wywołać zaburzenia w działaniu układu immunologicznego/nasilenie objawów chorób autoimmunizacyjnych.Przykłady poprawnej odpowiedzi

a)

* Im neuron ma większą średnicę aksonu, tym szybciej przewodzi impulsy nerwowe.

* Impulsy nerwowe przewodzone są tym szybciej, im większa jest średnica aksonu neuronu.

b)

Przykład poprawnej odpowiedzi:

Włókna rdzenne (posiadające osłonkę mielinową) przewodzą impulsy szybciej niż włókna nagie (nieposiadające osłonki mielinowej), ponieważ impuls biegnie w nich skokowo (natomiast włókna nagie przewodzą impuls w sposób ciągły, wzdłuż błony neuronu).Zadanie 11. (2 pkt)

Za ruchy kończyny dolnej w stawie kolanowym odpowiedzialne są mięśnie antagonistyczne, których lokalizację przedstawiono na rysunku A (widok kończyny od przodu) i B (widok kończyny od tyłu).

Na podstawie: www.fitwell.pl

a) Określ, który z mięśni przedstawionych na rysunkach A i B, kurcząc się, powoduje ruch kończyny dolnej przedstawiony na rysunku C. > ?

b) Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.

Mięsień, którego skurcz wywołuje ruch kończyny przedstawiony na rysunku C, pełni funkcję

A. zginacza.

B. prostownika.

C. odwodziciela.

D. przywodziciela.