Nadzorczynie SS kobiecego obozu koncentracyjnego Birkenau - ebook

Badając nieznane szczegóły zbrodniczej działalności

nadzorczyń obozu kobiecego Birkenau

MARIA MANDL

Ogrom zbrodni dokonanych przez nazistów osiągnął skalę, która przez długi czas może być obiektem badań i poznawania nieznanych szczegółów działalności hitlerowców. Wciąż tak wiele faktów dowiadujemy się od osób, które przeżyły zagładę.

Halina Birenbaum pochyliła się ze mną nad losami nadzorczyń kobiecego obozu koncentracyjnego Birkenau. Rozmawiałyśmy o oprawczyniach z czasu pełnienia ich zbrodniczych funkcji. Skupię się w niniejszym artykule na ukazaniu faktów, które nie były przytaczane w innych opracowaniach.

Maria Mandl, we wspomnieniu Haliny Birenbaum — to po prostu „Mandelka.” Halina opowiada o niej, kiedy pytam, czy pamięta Marię Mandl i jej zbrodnicze działania: „Tak, wiem, widziałam tą auzejerkę, nazywano ją Mandelka, ale osobiście nie miałam z nią nic wspólnego. Pamiętam, że pod jej »opieką« było komando Bekleidungskammer, czyli przy odzieży lagrowej.” Osoba kata w tym człowieku nie daje wzbudzać szczególnych emocji podczas naszej rozmowy, więcej zdaje się ich być we mnie niż w Halinie. Starałam się uzyskać więcej informacji, skoro Halina dobrze pamiętała „auzejerkę.” Widywała ją na terenie obozu. Miała w pamięci dokładnie jej wygląd, zachowanie, mimikę, całą postawę. To ujęcie było dla mnie cenne, ponieważ uznałam, że wyraz twarzy podczas pracy „auzejerki” zdradzał jej emocje, odczucia (uzyskany materiał pozwoliłby mi na konfrontację z innymi przekazami). Poprosiłam zatem o opis, z uwzględnieniem cech zewnętrznych, by Halina opowiedziała mi, co może na temat Mandl, jak ją zapamiętała, z jakich zachowań, sytuacji ją zna naocznie (a także relacji innych w obozie), itp. Usłyszałam znowu po dłuższej chwili milczenia następujące słowa: „Była zła, brzydka, drobna, o zaciętym, surowym wyrazie twarzy — taka szara mysz, niemłoda. Bywało, że liczyła więźniarki na apelach, wszyscy się jej bali, łącznie z blokowymi. Dziewczyny, które pracowały na jej komandzie opowiadały, że jest okrutna, ale Bekleidungskammer było bardzo dobrą pracą, bo nie brakowało tam odzieży, także udawało się ściągać, wynosić i wymieniać na chleb, na zupę i inne rzeczy, np. z tymi, które pracowały w kuchni. Brandelka była znana wszystkim, postrach lagru.”

Darmowy fragment