Pedagogika społeczna: wstępy i kontynuacje - ebook

Siódmy tom serii „Stała Konferencja Pedagogiki Społecznej”, który oddajemy do rąk Czytelników, ma dla nas szczególne znaczenie. Został bowiem wyróżniony przez Dziekana Wydziału Nauk o Wychowaniu poprzez włączenie do zestawu publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego przygotowanych z okazji jubileuszu 70. rocznicy powstania Uczelni. Jest to dla nas fakt bardzo znaczący bo podkreśla dokonania Katedry Pedagogiki Społecznej UŁ, która również, w sensie symbolicznym (z uwagi na 13-letnią nieobecność w latach 1950-1962), obchodzi swój jubileusz. Jej organizacja rozpoczęła się w Uczelni w marcu 1945 r. wraz z przyjazdem do Łodzi Profesor Heleny Radlińskiej, która należała do grona profesorów-założycieli Uniwersytetu Łódzkiego.

Okoliczność jubileuszu stanowi dla nas zobowiązanie wymagające przygotowania pracy na miarę tych 70 lat. Publikacja została pomyślana jako przykład trwania i zmiany w nauce, w badaniach, w kształceniu. Jej zakres obejmuje teksty sięgające do początków pedagogiki społecznej i dzieła jej twórczyni, Heleny Radlińskiej. Wskazuje także na nowe obszary rozwoju pedagogiki społecznej usytuowane w kontekstach i uwarunkowaniach społecznych.

Ewa Marynowicz-Hetka

PRZEDMOWA 7

1. W ODNIESIENIU DO TWÓRCZOŚCI HELENY RADLIŃSKIEJ I IRENY LEPALCZYK – HORYZONTY RECEPCJI/PRZEKROJE ANALIZ 15

1.1. Przeszłość – teraźniejszość – przyszłość: zarys stanowiska społeczno-pedagogicznego – Ewa Marynowicz-Hetka  15

1.2. Jak czytać pedagogikę społeczną? W stronę pedagogiki kompletnej Heleny Radlińskiej – Lech Witkowski  27

1.3. Trialektyka jako logika pedagogiki społecznej – Maria Mendel  57

1.4. Dylematyczny normatywizm metodologiczny na przykładzie diagnostyki pedagogicznej Ireny Lepalczyk – Mariusz Granosik  77

1.5. Źródła i współczesność akademickiej formacji pedagoga społecznego – Bohdan Cyrański  89

1.6. Wybrane problemy kształcenia na studiach pedagogicznych – w nawiązaniu do pracy Problem kształcenia pracowników społecznych pod redakcją Ireny Lepalczyk – Danuta Urbaniak-Zając  99

1.7. Ku przyszłości bez przeszłości? Przyczynek do dyskusji o edukacji historycznej w kontekście dyscyplinaryzacji pedagogiki społecznej – Arkadiusz Żukiewicz  121

1.8. Profesor Irena Lepalczyk. Jej zainteresowania i myślenie o pedagogice społecznej – Ryszarda Czerniachowska  135

1.9. Relacja mistrz – uczeń: próba interpretacji na podstawie refleksji nad autobiografią naukową Ireny Lepalczyk – Izabela Kamińska  139

2. W ODPOWIEDZI NA WSPÓŁCZESNE PROBLEMY: SPOŁECZNO-PEDAGOGICZNY PUNKT WIDZENIA  155

2.1. Pedagogika społeczna wobec fundamentalnych kategorii aksjologicznych – Tadeusz Pilch  155

2.2. Upowszechnianie wzorców środowiskowej mobilizacji w dobie obecnej (determinizm ekspertów a ryzyko polityczne XXI wieku) – Andrzej Radziewicz-Winnicki  167

2.3. Pedagogika społeczna w obliczu zmiany społecznej – kapitał społeczny jako narzędzie budowania ładu i przeobrażania środowiska – Danuta Lalak  177

2.4. Ludzka solidarność – między indywidualizmem a wspólnotą – Barbara Kromolicka  189

2.5. Tożsamość profesjonalna pedagogów społecznych i pracowników socjalnych – Ewa Kantowicz  203

2.6. Perspektywa fenomenologiczna w pracy socjalnej – Tomasz Biernat  217

3. W KONTEKŚCIE OBSZARÓW BADAWCZYCH I WSPÓŁDZIAŁANIA Z INNYMI (SUB)DYSCYPLINAMI 229

3.1. Wstępy i kontynuacje obszarów badawczych Katedry Pedagogiki Społecznej Uniwersytetu Śląskiego – Ewa Syrek  229

3.2. Badanie-działanie-kształcenie w toku interwencji w placówce – Lucyna Telka  239

3.3. Funkcja społeczna organizacji i stowarzyszeń społecznych. Uwagi pedagoga społecznego – Elżbieta Skoczylas-Namielska  257

3.4. Związki pedagogiki społecznej z medycyną. Początki i nie(?)liczne kontynuacje – Dorota Wolska-Prylińska  269

3.5. Pedagogika społeczna z perspektywy oświaty dorosłych – Olga Czerniawska  279

3.6. Trwanie i kontynuacja dziedzictwa Jana Henryka Pestalozziego we współczesnej Szwajcarii – Beata Szczepańska  285

4. DYSKUSJA PANELOWA: PEDAGOGIKA SPOŁECZNA: WSTĘPY I KONTYNUACJE – (oprac.) Izabela Kamińska, Elżbieta Skoczylas-Namielska 295

5. ZARYS KALENDARIUM KATEDRY PEDAGOGIKI SPOŁECZNEJ UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO 333

BIBLIOGRAFIA 345