Początkowe prawodawstwo polskie cywilne i kryminalne do czasów jagiellońskich we dwu pismach - ebook

I. HI­ST0RYCZ­NY ROZ­BIÓR PRA­WO­DAW­STWA POL­SKIE­GO CY­WIL­NE­GO I KRY­MI­NAL­NE­GO DO CZA­SÓW JA­GIEL­LOŃ­SKICH, Z PRZY­DA­NIEM DY­PLO­MA­TÓW. II. KRY­TYCZ­NY ROZ­BIÓR STA­TU­TU WI­ŚLIC­KIE­GO, Z TA­BLI­CA­MI DLA OBIA­ŚNIE­NIA SKŁA­DU TEGO STA­TU­TU.

Na­mo­wom cu­dzym, mało daie ucha,

Za­mia­ry knu­ie, w swo­iey głę­bi du­cha.

Mić­kie­wicz Gra­źy­ne p. 18.

War­sza­wa w Dru­kar­ni XX. Piia­rów.

1828.

RE­GESTR RZE­CZY

7. Hen­ryk bro­da­ty kś… szlą­ski czy­ni nada­nia klasz­to­ro­wi Łu­bień­skie­mu I 1203… 181

8. Bo­le­sław kś szlą­ski nada­ie za­mek Si­bo­to­no­wi 1213… 185

9. Ka­zi­mirz kś… ku­jaw­ski opa­to­wi Lendz­kio­mu po­zwa­la za­ło­żyć mia­sto pra­wem teu­toń­skim 1250 187

10. Wła­dy­sław ks. Oświę­cim, ogra­ni­cza i nada­ie do­bra klasz­to­ro­wi Ty­niec­kie­mu 1250… 188

11. Bo­le­sław wsty­dli­wy ks. kra­kow­ski upo­waż­nia przedaż Wierz­go­na ma­ięt­no­ści mie­cho­wi­tom 1251… 191

12. Nada­nie Bo­le­sła­wa wstydl… kś… kra­kow. Kle­men­so­wi z Rusz­czy I 252… 193

13. Bo­le­sław wstyd… kś… krak… nada­ie wie­śMy­śle­ni­ce ko­ścio­lo­wi ino­wro­cław­skie­mu 1255… 196.

11. Ku­zi­mirz kś. Ku­jaw­ski uwal­nia zam­ki i wło­ści bi­skup­stwa Płoc­kie­go od po­win­no­ści 1252… 197

15. Bo­le­sław kś… wiel­kop. nada­ie wło­ść­Trup­cin skarb­ni­ko­wi Mi­ko­ła­io­wi 1276… 198

16. Prze­my­sław kś… wiel­kop. do­bra Go­stin i Bre­za pra­wem nie­miec­kim nada­ie 1278… 200

17. Prze­my­sław ksi… wiel­kop. Ze­go­cie wo­je­wo­dzie krak do­bra na­da­je 1284… 202

18. Prze­my­sław ksi… wiel­kop. na­da­je włość Ka­mon pra­wem teu­toń. 1290 204.

19. Hen­ryk pro­bus ksi… wro­cław. na­da­je księ­stwo Nis­seń­skie bi­sku­po­wi wrocł. 1290… 206.

20. Prze­my­sław ksi… wiel­kop. za­twier­dza za­mia­nę mię­dzy opa­tem Len­dy a pod­ko­mo­rzym Sę­dzi­wo­jem uczy­nio­ną 1291… 209.

21. Wła­dy­sław ło­kie­tek, bun­tow­ni­kom soł­ty­stwa od­bie­ra, zwra­ca klasz­to­ro­wi Ty­niec­kie­mu 131… 211

22.. Przed Wła­dys. lo­kiet, Ty­miecz i wdo­wa Ma­ska przeda­ją kil­ka włók Kun­ko­wi 1317… 214.

23. Pa­no­wie i szlach­ta ku­jaw­ska, ugo­dy mię­dzy brać­mi ksią­żę­ta­mi Prze­my­sła­wem i Lesz­kiem po­świad­cza 1318… 215.

21. Wład… ło­kiet­ka ugod­ny wy­rok mię­dzy Ja­ku­bem, pod­kom… san­dom, a klasz­to­rem ty­niec­kiem 1320… 217.

25. Wład… lo­kiet… ci­ster­som w Len­dzie na­da­je młym 1324… 221.

26. Wład… ło­kiet… mie­nia do­bra z mie­cho­wi­ta­mi 1325… 224.

27. Wład… ło­kiet… za­twier­dza fun­da­cją ci­ster­sów w Tren­dzie 1326… 228.

28. Wlad… lo­kiet… prze­no­si mie­chow­skie do­bra na pra­wo srzedz­kie 1332… 230.

29. Wład… lo­kiet… wlość Gorz­ci­no na­da­je pra­wem teu­toń­skim 1327… 232.

30. Wład… lo­kiet… po­twier­dza przy­wi­le­je mie­cho­wi­tom od Bo­le­sła­wa i Lesz­ka dane 1331… 235.

II.

KRY­TYCZ­NY ROZ­BIÓR STA­TU­TÓW WI­ŚLIC­KICH… 238

Treść… 238.

Wstęp… 242.

Te­xta na któ­rych ba­da­nia opie­ram. 213.

Z kąd te­xtów nie­jed­no­stay­nosć i ar­ty­ku­łów nie­zgod­ność… 254.

Sta­tu­ta Wiel­ko­pol­skie… 263.

Sta­tu­ta Ma­ło­pol­skie… 276. Róż­ni­ce mię­dzy wiel­ko­pol­skim a ma­ło­pol­skim sta­tu­tem… 303.

Pra­wo ry­cer­skie, jus mi­li­ta­re… 312.

Stan Pol­ski za cza­sów Wla­dy­sła­wa ło­kiet­ka i Ka­zi­mie­za wiel­kie­go po­trze­bu­je pra­wo­daw­stwa… 318.

Wła­dy­sław ło­kie­tek pra­wo­daw­ca, seym Chę­ciń­ski roku 1331… 333.

Ka­zi­mirz wiel­ki pra­wo­daw­ca, seym Wi­ślic­ki roku 1347… 363.

Ja­kiey ko­le­ji wi­ślic­ki sta­tut uległ aź do cza­su dru­ko­wa­ne­go pra­wo­daw­stwa r. 1401. 1506… 380

* * *ABE­CA­DŁO­WE

RZE­CZY SPI­SA­NIE.

I. Hi­sto­rycz­ny roz­biór pra­wo­daw­stwa Pol­skie­go II. Kry­tycz­ny roz­biór sta­tu­tu Wi­ślic­kie­go, Arab­skie licz­by zna­czą pa­ra­gra­fy.

Ad­wo­kat I. 37. p… rzecz­nik. Al­bert wójt II. 43,

Bandt­ke I. 1. II. 5. 7. 61. ba­ro­ni I. 29. II 17. 42. 58. Bars I. I. bez­pra­wia 1. 27. 28. 29. 41. bia­ło­gło­wy 1. 8. 22. 21. 41. bi­sku­pi p… du­chow­ni.

Bo­le­sław krzy­wo­usty I. 12. 15. łysy 37. śmia­ły 9. 11. 12. wiel­ki 9. 10. wsty­dli­wy 27. 35. wy­so­ki 30. 37. by­dło 1. 19.

Ca­pi­ta­neus I. 30. 46. Chans­ba 1. 31. Chę­ci­ny 1. 12. II. 45. cią­ża II. 11. 23. 37. col­lo­qnium p… wie­ca, com­mu­ne I. 39. con­sa­cra­men­ta­les 11. 14. 23. con­sti­tu­cio­nes II. 17. 26. 41. 46. 53. co­nu­en­tus II. 53. p… wie­ca… cór­ki 11. 13. 22. 27. 56. p… bia­łe­gło­wy… cu­ria I. 10. 17. 20. 30. Czac­ki I. 1. Czer­wińsk I. 49. II. 59. 64. cześć… p… in­fa­mia, cze­sne 1. 17. 34. 39. II. 25.

Da­ro­wi­zny I. 42. II. 13. 22. 49. 56, daw­ność p… przedaw­nie­nie… do­ną­cia p… wia­no, te­sta­ment, za­pis, do­ta­li­tium p… wia­no, do­wo­dy I. 8. 16. 45. 46. druk sta­tu­tów. II. 2. 3. 66. 68. du­chow­ni I. 7. 76. 28. dzia­ły 1. 15. 21. 41. 46. Il. 13. 22.

Dzia­łyń­ski p… ko­dex, dzie­dzi­cze­nie I. 6. 7. 11. 20. 21. 21. 26. 42. 11. 47. II. 13. 20. 22.

Edic­ta I. 12. II. 8. 12. 18. 26. 41. 46. 49. eko­no­mi­ka II. 33. 34. epi­log II. 20. exe­ku­cia II. 14. 23. 37.

Fa­mi­lia I. 21. fen­dal­ność I. 1. II. 31. for­mu­ły ustaw II. 12. 17. 18. 19. 20. 26. 41. 42.

Gar­dlo p… smierć, ge­ne­rał sta­ro­sta II. 14. głowsz­czy­zna 1. 12. 17. 19. 47. 49. II. 11, 23. 28. Gnie­zno

II. 11. god­ne p… jed­na­ne… go­lot­na II. 23. go­spo­dar­stwo II. 33. 34. gra­ni­ce II. 14. 23. gra­nie 11. 22. 24. 33. gród. 1. 39. 46. p… kasz­te­lan… sta­ro­sta, grzyw­ny!… 31. gwałt I. 31. 45. II. 11. 20. 23. 39. 56. 62. 66.

Ha­ere­di­tas I. 15. 20. 25. 28. 37. 30. 40. ob­ser­wa­cia wre­cen­zyi rocz­ni­ków w ga­ze­cie pol­skiey nro 34. p. 137. uczy­nio­na że nada­nia jure ha­ere­di­ta­rio mia­ły na celu za­slo­nieu­ie uprzy­wi­le­jo­wa­ney wła­sno­ści od pra­wa pu­ścizn, bar­dzo iest traf­na, tyl­ko lep­sze­go i do­kład­niej­sze­go roz­wi­nię­cia po­trze­bu­ie, iak wie­le punk­tów, któ­re w pierw­szym na­de­wszyst­ko pi­śmie po­ru­szy­łem.

Ha­lia II. 39. 60. har­nasz p… służ­ba i pra­wo ry­cer­skie. Hen­ryk bro­da­ty I. 31. 35. 36. 37. 41. II. 25. Her­burt II. 3. her­by. 21.

Ja­gieł­ło I. 48, 49. II. 59. p… pra­wo­daw­stwo. Ja­nu­szow­ski II. 3. Ja­ro­sław. II. 15. 53. 58. Je­dl­no II. 59. jed­na­nie w sa­dow­nic­twie I. 31. 34. II. 14. 23. jed­no­stay­ność pra­wa I. 42. 47.49. 50. II. 12. 47. 56. 63. Ję­drze­iów II. 10. in­fa­mia. I. 12. 45. II 14. 23. ia­kie ta in­fa­mia w ia­kich cza­sach w pra­wie pol­skim zna­cze­nie mia­ła? za­słu­gu­ie na po­szu­ki­wa­nie, w sie­dem­na­stym wie­ku, kie­dy kle­inot szla­chec­ki stał się nie­oce­nio­ny i bez koń­ca był sza­co­wa­ny… szla­chec­two było cha­rak­te­rem nie­zma­za­nym, tak, że nic tego za­szczy­tu za­trzeć nie mo­gło: łok­ciem mie­rzą­cy nie­tra­cil szla­chec­twa, tyl­ko wza­wie­sze­niu było do póki łok­ciem mie­rzvl: no­dob­nie in­fa­mia nie mo­gła szlach­ci­ca z szla­chec­twu wy­zuć.

In­st­sn­cie I. 17. 40. ilem II. 12. 18. 19. 20. jus ha­ere­di­ta­rium p… ha­cre­di­tus. jus mi­li­ta­re I. 21. 39. 44. II. 29. 30. 31. 44. p… służ­ba ry­cer­ska, może dał temu pra­wu po­czą­tek, ty­tuł rzym­skie­go od kro­ni­ka­rzy na­szych Ma­le­usza i Win­cen­te­go po­wta­rza­ny, wsze­la­ko byt tego pra­wa, był po­trze­bą miey­sco­wą i miey­sco­wym two­rem, jus ter­re­stre p… pra­wo.

Ka­lisz. II. II. ka­mie­no­wa­nie I. 10. kanc­lerz 129. ka­no­ny I. 9. 14. 16. II. 18. 39. kary I. S. 10.

11. 12: 18. 45. II. 14. 53. 27. kasz­te­la­ni I. 17. 30. 40. 48. II. 2. 3. ie sta­ro­stów i" kasz­te­lań­ską w gro­dzie wła­dzę osią­gnę­li, mnie­mam że z ma­lo­pol­skich sta­tu­tów i ze słów róż­nych nadań iest to ja­sno: tłó­macz ma­zo­wiec­kich sta­tu­tów w 1450 Ma­ci­cy z Ro­ża­na kasz­te­la­nów na­zy­wa po pol­sku gro­do­dzier­ża­mi ho do nich gród i sądy grodz­kie na­le­ża­ły.

Ka­zi­mirz I. II. 14. 18. wiel­ki 26. II. 51. do 55. kiy T. 31. klę­ty II. 37. kmieć 1. 3. 17. 18. 20.

40. II. 47. 49. II. 13. 14. 22, 23. 28. 34. 56. 61. ko­bie­ty p… bia­łe­gło­wy, cór­ki, nie­wia­sty. Ko­de­xa: Dzia­łyń­skie­go pol­ski 1460. II. 3. 4. ła­ciń­ski 5. 9. 15. 56. 66. pu­ław­ski 1449. p. Swię­to­slaw; Sie­ra­kow­skie­go 9. 15. 00. Swię­to­ier­ski II. 3. 10. to­wa­rzy­stwa przy­ia­ciół nauk a. 10. 56. 67 Wi­śli­cia zwa­ny II. 3. 4. 10. ko­mor­ni­cy I. 10. 28. Ko­nar­ski II. 2. kon­dem­na­tą II. 14. 23. kon­ti­ska­ta I. 12. II. 14. 23.

30. ko­pal­nie I. 18. Ko­ro­zyn II. 59. ko­ro­na­cyą 11. 41. ko­ster­si­wo II. 22. 21. 33. p… gra­nie. Kow­nac­ki II. 9. kra­dzież 1. 12. 45. II. 14. 23. 28. 33. 52. Kra­ków II. 10. p… sta­tu­ta… krwa­we I. 34. II. 38. księ­gi ziem­skie II.64.

Ła­ci­na I. 9. 15. 21. 25. II. 60, 61. Ła­ski II. 2. 8. 66. 67. 68. law­nik I. 37. łaź­nia 1. 10. le­ges II. 17. 26. 46. 53. let­ni p… ma­ło­let­ni, li­chwa II. 22. 33. 62. ło­tro­stwo II. 33. 40. 52. Lot­ter II. 2. 00. 07. 68. Lu­blin II. 10. Lu­dwi­ki. 47. 48. II. 59.

Ma­cie­rzy­ste II. 13. 20. 22. 27. 33. ma­je­stat II. 11. 17. 34. 39. ma­ło­let­ni I. 21. 22. 11. II. 8. 13. 22. mał­żeń­stwo I. 6. II. 13. 22. mag­de­bu­ria p… pra­wo, mech I. 31. Mę­drzec­ki I. 1. męka p… tor­tu­ra… mia­sta I. 37. Mie­czy­sław sta­ry I. 13. 10. 17. 18. 19. mi­les II. 29. p… szlach­ta, ry­cerz, mo­ne­ta II. 56. mord. I. 12. 31. 45. mo­ti­wa II. 18. 26, Mu­ska­ła II. 43.

Na­ga­na, na­ga­nio­ne I. 31. 46. II. 11. 16. 23. 27. 56. na­pad­nie­nie na urząd II. 47, Ni­co­laus de Olior­ni­ki 11. 5, de Ro­goź­no II. 0. nie­sła­wie I.

31. Nie­sza­wa 11. 59. nie­wia­sty II. 13. 22. 23. nie – wola I. 3. no­bi­les II. 17. 58. p… szlach­ta. No­we­mia­sto II. 64. Nowy kor­czyn II. 59.

Obor­nik Mi­ko­lay z II. 5. ob­ra­żo­ny ma­je­stat. I. 17. 31. p… zdra­da, od­mia­ny w pra­wie II. 55. ogła­sza­nie ustaw I. 19. Opa­to­wiec II. 59. opie­ka I. 22. II. 13. Opła­ty są­do­we I. 17; 31. 32. 33. 34 39. 45. 47. II. 14. 16. 23. 28.. Opocz­no II. 59, or­da­lia I. 4. 38. II. 39. 61. Ostro­rog II. 30, 59. 60. 61. 62. 63. oyca wła­dza I. 21 25. 42. 41. II 13. 22. 24. 63.

Pa­mięt­ne I., 17. 34. 39. 11. 61. pa­nień­skie I. 31. pa­sza I. 19. pięt­no­wa­nie I. 52. pięć­dzie­siąt I 32. piet­na­dzie­sta czy­li pięt­na­ście I. 19. 32. Piotr­ków 1. 13. 47. p… sta­tut, pi­sarz. II. 63. pi­smo świ­cie 1. 12. 18. Plow­ce II. 50. pod­ko­mo­rzy I. 29. 46. II, 14. 23. pod­pa­la­cze I. 31. 38. 45. II. 14. 20. 23, 30. pod­wo­dy I. 5. 26. po­goń I. 5. po­ie­dyn­ki I. 38. II. 6. Po­lo­nia wiel­ko­pol­ski na­zwi­sko II. 11. 16. po­moc­ne II. 25. 61. po­saj; I. 8. 22. 44. II. 13. 22. 27. 33. 56. po­strzy­ży­ny. I. 6. po­lwa­icy I. 35. 52. po­wta­rza­nia w sta­tu­tach II. 24. pu­zew­ne I. 34. Po­znań II. 11. po­zwy I. 42. II. 14. 23. 27. 37, 47, p… pro­ces, po­ży­cza­nie II. 13. 22. 33. 56. prac­fec­ti I. 30. praw­da ru­ska I. 4.

Pra­wo boże 1. 16. 39. II. 12. 18. 53. 54. cer sar­skie II. 18. p… rzym­skie, cheł­miń­skie 1. 38. ka­no­nicz­ne p… ka­no­ny, mag­de­bur­skie I. 38,. 11. 30, 60. ma­ło­pol­skie p… sta­tut, nie­miec­kie p… le­ii­fon… no­uifo­ri I. 38. pro­win­cy­onal­ne II. 9. 60. 63. 65. p… wiul­ko i ma­ło­pol­skie, ry­cer­skie p… jus jni­li­ta­re… rzym­skie I. 13. 15. 16. 18. 21. 25. 39. 40. II. 18. 49. 68. ru­skie p… praw­da, sredz­kie I. 38. sta­wiań­skie I. 3. 4. teu­foń­skie p… teu­lo­ii… wiel­ko­pol­skie p… sta­tut, ziem­skie. I. 39. 40. p… sta­tut. – Pra­wo­daw­stwo I. 9. 18. 19. 35. II. 13. w Chę­ci­nach 1. 42. II. 45. ja­giel­loń­skie 1. 40. II. 64. 67. 68. Ka­zi­mie­rza wiel­kie­go I. 43. do 46. 11, 5, 1. do 58. Wła­dy­sła­wa Ło­kiet­ka 1. 40. 41. 12. 11. 40. do 50 w Wi­śli­cy 1. 43. do 46. II. 51. 53. 54. Wi­ślic­kie upa­da II. 59. 61. 52. 63.