Polityka wzrostu gospodarczego w Polsce i w Unii Europejskiej. Polityka ekonomiczna a wzrost gospodarczy - ebook

Książka jest prezentacją badań przedstawicieli krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych na temat uwarunkowań wzrostu gospodarczego w Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej. Stanowi ona kontynuację rozważań na temat mechanizmów i źródeł wzrostu gospodarczego zawartych w publikacji wydawanej w CeDeWu. Na treść tamtej publikacji składają się głównie analizy teoretycznych i empirycznych aspektów szeroko rozumianego wzrostu. Nawiązuje ona do światowej debaty nad skutecznością polityki ekonomicznej, rolą systemu podatkowego, niezależnością banku centralnego, wpływem na wzrost gospodarczy inwestycji zagranicznych oraz procesów integracyjnych.

Z kolei, niniejsze opracowanie dotyczy bardziej szczegółowych aspektów, warunkujących wzrost gospodarczy. Autorzy starają się tu wyodrębnić czynniki kształtujące długookresową innowacyjność i konkurencyjność polskiej gospodarki, określić rolę pieniądza i czynników finansowych w procesach wzrostu, a także różnorodne zagrożenia i bariery jakie ograniczają możliwości ekspansji gospodarczej w Polsce i w Unii Europejskiej. Istotnym problemem dotyczącym procesów wzrostu w kontekście unijnym jest podejmowana w obydwu książkach problematyka skuteczności Strategii Lizbońskiej. Badania nad fenomenem wzrostu gospodarczego - pomimo ich dynamicznego w ostatnich latach rozwoju - nie dostarczają jednoznacznych odpowiedzi, wyjaśniających różnice jakie w tym względzie rysują się chociażby pomiędzy głównymi uczestnikami gospodarki światowej.

Z kolei, analizując gospodarki krajów Unii Europejskiej można zauważyć kształtowanie się tu tzw. europejskiego modelu wzrostu gospodarcze- go, charakteryzującego się wprawdzie dość dużą stabilnością, ale równocześnie niskim tempem, odbiegającym wyraźnie w dół od tempa obserwowanego w najbardziej dynamicznie rozwijających się krajach świata. W tym kontekście pojawia się pytanie, czy Polska, która zmierza do Unii Gospodarczej i Walutowej, a więc dalszego etapu integracji z gospodarką europejską, może liczyć na korzyści z tej integracji, przekładające się na przyspieszenie wzrostu gospodarczego, czy też powinna raczej poszukiwać dla siebie szansy w prowadzeniu bardziej niezależnej polityki prowzrostowej.

Wzrost gospodarczy - pomimo pojawiających się zastrzeżeń co do jego adekwatności jako miary rozwoju cywilizacyjnego - wydaje się być wartością samą w sobie, decydującą w dłuższej perspektywie czasowej o miejscu poszczególnych państw oraz ugrupowań integracyjnych w gospodarce światowej, a także światowym układzie politycznym. Jak mało która kategoria ekonomiczna ogniskuje w sobie i odzwierciedla wszystkie, zarówno pozytywne, jak i negatywne, tendencje oddziałujące w gospodarce i określające jej obecne oraz przyszłe perspektywy. Stąd tak znaczny nacisk na osiąganie zadowalających wskaźników wzrostu, tak powszechne zainteresowanie postępami na tym polu i tak daleko idące konsekwencje (w tym polityczne)w przypadku gdy osiągnięte postępy rozmijają się ze społecznymi oczekiwaniami.

Wprowadzenie

1. Nowe warunki przyspieszonego wzrostu gospodarczego Polski w ramach Unii Europejskiej
1.1. Przezwyciężanie różnic w rozwoju gospodarczym
1.2. Nowa dynamika wzrostu gospodarczego
1.3. Poprawa efektywności sektora rolnego
1.4. Budowa gospodarki opartej na wiedzy
Streszczenie/Summary
Bibliografia

2. Makroekonomiczne znaczenie bezrobocia długookresowego - analiza na przykładzie polskiej gospodarki
2.1. Trochę teorii
2.2. Okres trwania bezrobocia a szansę znalezienia pracy
2.3. Bezrobocie długookresowe w Polsce i jego redukcja
Streszczenie/Summary
Bibliografia

3. Główne czynniki niskiego tempa wzrostu gospodarczego w strefie euro w latach 1999-2007
3.1. Wzrost gospodarczy w strefie euro w latach 1999-2007
3.2. Główne czynniki niskiego tempa wzrostu gospodarczego
3.2.1. Wykorzystanie zasobów pracy i wydajność pracy jako czynniki wzrostu gospodarczego w strefie euro i w Stanach Zjednoczonych
3.2.2. Wzrost produktywności czynników wytwórczych (Total Factor Productirity)
Streszczenie/Summary
Bibliografia

4. Wydajność pedzemysłu i efekty wewnętrzne w regionach Europy
4.1. Tło teoretyczne
4.1.1. Homogeniczny efekt zewnętrzny
4.2. Cele, hipotezy, ograniczenia związane z brakiem danych statystycznych
4.3. Rozwinięcie analizy na region UE23
Streszczenie/Summary
Bibliografia

5. Polityka monetarna banku centralnego a inflacja i wzrost gospodarczy w Polsce w latach 2001-2006
5.1. Podstawy teoretyczne
5.2. Procesy inflacyjne w Polsce w latach 2001-2006
5.3. Polityka banku centralnego a inflacja
5.4. Wpływ polityki banku centralnego na wzrost gospodarczy
Streszczenie/Summary
Bibliografia

6. Czynniki atrakcyjności północnoeuropejskiego modelu kapitalizmu. Implikacje dla Polski
6.1. Przegląd klasyfikacji modeli kapitalizmu
6.2. Państwo i społeczeństwo w nordyckim modelu kapitalizmu
6.3. Konkurencyjność gospodarek krajów skandynawskich
6.4. Swoboda gospodarcza w krajach północnoeuropejskiego modelu kapitalizmu
6.5. Jakość walut państw północnoeuropejskich i indeks globalizacji
6.6. Gospodarki oparte na wiedzy
6.7. Czynniki sukcesu krajów północnoeuropejskiego modelu kapitalizmu. Implikacje dla Polski
Streszczenie/Summary
Bibliografia

7. Rola funduszy strukturalnych w realizacji Strategii Lizbońskiej
7.1. Bariery w realizacji Strategii Lizbońskiej
7.2. Fundusze strukturalne instrumentem Strategii Lizbońskiej w krajach i regionach o najniższym poziomie rozwoju
7.3. Planowane wykorzystanie luudiis/v strukturalnych do realizacji celów Strategii Lizbońskiej w Polsce
Streszczenie/Summary
Bibliografia

8. Polityka makroekonomiczna a wzrost gospodarczy w Polsce - stan dotychczasowy i perspektywy rozwojowe w świetle wybranych teorii
8.1. Determinanty wzrostu gospodarczego w Polsce w świetle nowoczesnych nurtów naukowo-badawczych - znaczenie oszczędności i akumulacji kapitału w procesie wzrostu gospodarczego
8.2. Wzrost gospodarczy w Polsce w latach 2000-2007 oraz jego perspektywy na najbliższe lata
8.3. Wpływ polityki makroekonomicznej na wzrost gospodarczy w Polsce w latach 2000-2007
8.4. Pożądane kierunki oddziaływania polityki ekonomicznej i ich ograniczenia
Streszczenie/Summary
Bibliografia.

9. Gospodarcze uwarunkowania polityki pieniężnej w Polsce w okresie transformacji
9.1. Uwarunkowania polityki pieniężnej NBP w latach 1990-1997
9.2. Uwarunkowania polityki pieniężnej NBP po roku 1998
Streszczenie/Summary
Bibliografia

10. Zmiany struktury oszczędności finansowych gospodarstw domowych w Polsce
10.1. Analiza sytuacji dochodowej gospodarstw domowych w Polsce
10.2. Badanie struktury oszczędności finansowych gospodarstw domowych w Polsce
Streszczenie/Summary
Bibliografia

11. Ocena konkurencyjności gospodarki Polski w raportach: The Global Competitiveness Report 2007-2008, Doing Business 2008 oraz The Lisbon Review: Measuring Europe's Progress in Reform
11.1. Otoczenie makroekonomiczne i innowacyjność gospodarki Polski w The Global Competitiveness Report 2007-2008
11.2. Biurokratyczne bariery prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce w Doing Business 2008
11.3. Liberalizacja procesów gospodarczych w Polsce w optyce The Lisbon Review2006: Measuring Europe's Progress in Reform
Streszczenie/Summary
Bibliografia

12. Potencjalne źródła produktywności pracy w Polsce (analiza wybranych czynników)
12.1. Wyniki pomiaru produktywności pracy w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej i USA
12.2. Wybrane determinanty produktywności pracy
Streszczenie/Summary
Bibliografia

13. Rozwój rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce a wzrost gospodarczy
13.1. Przegląd literatury
13.2. Metodyka i wyniki badania
Streszczenie/Summary
Bibliografia

14. Budownictwo mieszkaniowe a koniunktura gospodarcza
14.1. Znaczenie budownictwa w gospodarce rynkowej i jego wpływ na koniunkturę gospodarczą
14.2 Koniunktura gospodarcza a rozwój budownictwa mieszkaniowego w Polsce
Streszczenie/Summary
Bibliografia

15. Zasoby pracy jako czynnik wzrostu gospodarczego w świetle sytuacji na polskim rynku pracy
15.1. Kształtowanie się wzrostu gospodarczego w ujęciu modelowym
15.2. Wzrost gospodarczy jako rezultat wzrostu nakładów pracy w gospodarce polskiej
Streszczenie/Summary
Bibliografia

16. Konkurencyjność eksportu Polski na tle innych nowo przyjętych krajów członkowskich UE
16.1. Wymiana handlowa z krajami Unii
16.2. Konkurencyjność eksportu
Streszczenie/Summary
Bibliografia

17. Skutki napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych na rozwój gospodarczy Polski w okresie transformacji systemowej
17.1. Metodologia i źródła badań
17.2. Uwarunkowania i przyczyny napływu BIZ do Polski
17.3. Etapy napływu BIZ z UE w okresie transformacji systemowej
17.4. Struktura BIZ w Polsce
17.4.1. Struktura BIZ według kraju pochodzenia
17.4.2. Struktura BIZ według rodzajów 7 działalności (sektorów)
17.5. Skutki napływu BIZ do Polski
Streszczenie/Summary
Bibliografia

18. Zakłócenia w gospodarce wywołane funkcjonowaniem specjalnych stref ekonomicznych. Polska a inne kraje
18.1. Rola SSE w gospodarce
18.2. Zachęty dla inwestorów oferowane w SSE
18.3. Dysfunkcje gospodarcze wywołane przez SSE
Streszczenie/Summary
Bibliografia

19. Finanasowe determinanty rozwoju i wzrostu konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce
19.1. Aktywność inwestycyjna małych i średnich przedsiębiorstw
19.2. Analiza dostępności wybranych źródeł finansowania sektora MSP w Polsce
19.3. Zadłużenie sektora MSP w latach 2005-2006
19.3.1. Kredyt bankowy
19.3.2. Leasing
19.3.3. Faktoring
19.3.4. Fundusze venture capital
19.3.5. Fundusze wspólnotowe
19.3.6. Franchising (franczyza)
Streszczenie/Summary
Bibliografia

20. Polityka stymulowania inwestycji zagranicznych w sektorach wysokich technologii jako narzędzie podnoszenia innowacyjności polskiej gospodarki
20.1. Innowacyjność polskiej gospodarki
20.2. Struktura bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce pod względem zaawansowania technologicznego
20.3.Charakterystyka rozwiązań kształtujących napływ i strukturę bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski
20.4. Wnioski z opracowania i rekomendacje w zakresie polityki stymulowania napływu inwestycji zagranicznych
Streszczenie/Summary
Bibliografia

21. Kurs walutowy a wzrost gospodarczy w strefie euro
21.1. Kurs walutowy jako kanał transmisji impulsów pieniężnych
21.2. Czynniki kształtujące kurs euro w latach 1999-2007
21.3 Kształtowanie kursu walutowego a wzrost gospodarczy w strefie euro w latach 1999-2007
Streszczenie/Summary
Bibliografia

22. Porównanie obciążeń podatkowych w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej
22.1. Rodzaje i wysokość obowiązujących w Polsce podatków
22.2. Porównanie obciążeń podatkowych w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej
Streszczenie/Summary
Bibliografia

23. Niedopasowanie strukturalne w przekroju zawodowym w Polsce - analiza na podstawie krzywej Beveridge'a
23.1. Pojęcie krzywej Beveridge'a
23.2. Pojęcie i klasyfikacja zawodów
23.3. Niedopasowania bezrobotnych i wolnych miejsc pracy w przekroju zawodowym w Polsce
Sireszczenie/Summary
Bibliografia

24. Jakość środowiska naturalnego a wzrost gospodarczy w Polsce w latach 1990-2005
24.1. Rola pomiaru wskaźnikowego stanu środowiska naturalnego w realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju
24.2. Kryteria i sposób doboru wskaźników cząstkowych oraz wyznaczenie syntetycznego miernika stanu środowiska
24.3. Związki pomiędzy zmianami tempa wzrostu gospodarczego a stanem środowiska naturalnego w Polsce
Streszczenie/Summary
Bibliografia