Prawdy, to jest nauka moralna dla dzieci - ebook

PRAW­DY, TO JEST NA­UKA MO­RAL­NA DLA DZIE­CI.

przez

Igna­ce­go Pio­tra Le­ga­to­wi­cza,

Ma­gi­stra Fi­lo­zo­fii, b. Eta­to­we­go Do­zór­cę szkół: Le­pel­skiej,

Po­toc­kiej i Wił­ko­mir­skiej, Kol­le­gial­ne­go Rad­cę, Ka­wa­le­ra

Or­de­ru S. Sta­ni­sła­wa 3 Klas­sy, ma­ją­ce­go znak nie­ska­zi­tel­nej służ­by za xxv lat.

Nie baj­ki, lecz mą­dre zda­nia

Są za­sa­dą wy­cho­wa­nia.

Bo­nas in par­tes, lec­tor! ac­ci­pias, ve­lim.

Pha­edrus.

Na­kła­dem Au­to­ra.

Wil­no.

w Dru­kar­ni Jó­ze­fa Za­wadz­kie­go,

1853.

Dru­ko­wać po­zwo­lo­no, z wa­run­kiem zło­że­nia w Ko­mi­te­cie Cen­zu­ry, po wy­dru­ko­wa­niu, pra­wem prze­pi­sa­nej licz­by exem­pla­rzy. Wil­no, dnia 1 Wrze­śnia 1853 roku.

Cen­zor, Radz­ca Sta­nu i Ka­wa­ler A. Mu­chin.

Świę­tej Pa­mię­ci

Sy­mo­no­wi i Mag­da­le­nie ze Strzał­kow­skich

Le­ga­to­wi­czom ro­dzi­com moim, w hoł­dzie sy­now­skiej czci, mi­ło­ści i wdzięcz­no­ści po­świę­cam.

5.

Bóg, jest to duch wie­ku­isty,

Świę­ty, nie­po­ję­ty, czy­sty.

6.

Nikt nie wi­dział Boga zmy­słem;

Poj­mu­je­my Go umy­słem.

7.

Trze­ba, byś się upo­ko­rzył

Przed tym, któ­ry wszyst­ko stwo­rzył.

8.

Wszę­dzie Stwór­cy uderz czo­łem:

Świat ten jest Jego ko­ścio­łem.

9.

Na wspo­mnie­nie Stwór­cy Pana

Wznoś ser­ce, zgi­naj ko­la­na.

10.

Mą­drość twą za­sa­dzaj na­tem,

Ze sam Stwór­ca rzą­dzi świa­tem.

11.

Wiedz, że sam Stwór­ca się tru­dzi

Lo­sem i stwo­rzeń i lu­dzi.

12.

Nig­dzie się czło­wiek nie skry­je

Przed tym, któ­ry wszę­dzie żyje.

13.

Ry­chło przyj­dzie strasz­na trwo­ga

Na tych, co nie chcą znać Boga.

14.

Bóg się wszel­kim grze­chem brzy­dzi;

Co czy­nisz, po­mnij, Bóg wi­dzi.

15.

Wy­ro­ki Pań­skie praw­dzi­we,

Sta­tecz­ne i spra­wie­dli­we.

16.

Bóg czy­ta w ser­cu czło­wie­ka,

I skry­tych my­śli do­cie­ka.

17.

Wszyst­kie twe spra­wy z na­ło­gu

Za­czy­naj i kończ na Bogu.

18.

Du­szy swo­jej nie za­gu­bi,

Kto o Bogu my­śleć lubi.

19.

Przedew­szyst­kiem nie­skoń­cze­nie

Dbaj o du­szy swej zba­wie­nie.

20.

Spra­wie­dli­wo­ści jest mia­ra

Jest na­gro­da, jest i kara.

21.

Wło­ży praw­dy ob­lu­bie­niec

Pra­wej cno­cie trwa­ły wie­niec.

22.

Szczę­sny, kto w po­czcie we­zwa­nych

Wszedł na ucztę dla wy­bra­nych.

23.Ła­ska Boga nie­prze­bra­na

Do­brym lu­dziom zgo­to­wa­na.

24.

Bez ła­ski Boga nic zgo­ła

Człek, choć­by co chciał, nie zdo­ła.

25.Ła­skę Bożą przez grzech stru­tą,

Wskrze­sza żal szcze­ry z po­ku­tą.

26.

Naj­szczę­śli­wiej wie­ku do­żył,

Kto w Bogu uf­ność po­ło­żył.

27.

Czyć los sro­ży się, czy śmie­je,

Za­wsze miej w Bogu na­dzie­ję.

28.

Kto się na Opatrz­ność spu­ści,

Opatrz­ność go nie opu­ści.

29.

Ko­chaj, bój się, ufaj w Bogu;

Nie bę­dzie klęsk w two­im pro­gu.

30.

Spo­dzia­ne z nie­spo­dzia­ne­go;

Bo u Boga nic trud­ne­go.

31.

Czu­wa wszech­moc­na opie­ka

Nad lo­sem pra­we­go człe­ka.

32.

Kto się zdał na wolą Bożą,

Tego i pie­kła nie trwo­żą.

33.

Czy co nas cie­szy, czy boli,

Wszyst­ko to jest z Boz­kiej woli.

34.

Pierw­szą kład­nij w mak­sym rzę­dzie:

Jak Bóg ze­chce, tak i bę­dzie.

35.

Bez woli, co świa­tem wład­nie,

Włos z gło­wy na­szej nie spad­nie.

36.

Dla bła­hych spraw po­twier­dze­nia,

Nie wzy­waj Boga Imie­nia.

37.

Zda się po gniew Boży się­gać

Ten, kto śmie krzy­wo­przy­się­gać.

38.

Gdyś we­zwał świa­dec­twa Nie­ba,

Ła­mać przy­się­gi nie trze­ba.

39.

Świa­dek, (brzmi za­kon oj­czy­sty),

Ma być człek po­boż­ny, czy­sty.

40.

Świę­te Pań­skie pełń usta­wy,

A nie miej z bez­boż­nym spra­wy.

41.

Cny czło­wiek żyje ze stra­chem

Z bez­boż­nym pod jed­nym da­chem.

42.

Ko­chaj lu­dzi, choć zdań róż­nych,

Ale uni­kaj bez­boż­nych.

43.

Sza­nuj wia­ry ta­jem­ni­ce;

Wierz, jak wie­rzy­li ro­dzi­ce.

44.

Człek z wia­rą żyje bez­piecz­ny;

Wia­ra daje ży­wot wiecz­ny.

45.

Wia­ry dro­gie upo­min­ki,

Do­bre chę­ci i uczyn­ki.

46.

Nie czy­nić do­brze przy­wa­ra:

Mar­twa bez uczyn­ków wia­ra.

47.

Wia­ra, mimo zdań w niej róż­ność,

Wie­dzie za sobą po­boż­ność.

48.

Trud­no bez wia­ry po­chod­ni

Ujść roz­pa­czy, albo zbrod­ni.

49.

Wia­ra, gdy się w człe­ku zja­wi,

Cie­szy go, le­czy i zba­wi.

50.

Wia­ra, jest to ten dar Boży,

Któ­ry w ser­cach cno­ty mno­ży.

51.

Wia­ra ku po­cie­sze sko­ra;

Wia­ra w nie­szczę­ściu pod­po­ra.

52.

Nie­ma tak strasz­nej po­czwa­ry,

Jako jest czło­wiek bez wia­ry.

53.

Jak klęsk, cho­ro­by i zgo­nu,

Tak się lę­kaj za­bo­bo­nu.

54.

Trud­ne do le­cze­nia trą­dy,

Trud­niej­sze sta­re prze­są­dy.

55.

Sła­bej jest ten czło­wiek wia­ry,

Co wie­rzy w gu­sła i w cza­ry.

56.

Trze­ba ka­rać jak szkod­ni­ków,

Gu­śla­rzów i cza­row­ni­ków.

57.

Gdzie się oświa­ta roz­sia­ła,

Tam wnet upa­dła ka­ba­ła.

58.

Ma nie­zdro­wy ro­zum wca­le,

Kto daje wia­ry ka­ba­le.

59.

Wie­le chy­tro­ści po­sia­da

Ten, kto dru­gim sny wy­kła­da.

60.

Wy­kła­dacz snów się bo­ga­ci,

A gmin głu­pi za­wsze pła­ci.

61.

O świą­to­ściach skrom­nie ma­wiaj,

O re­li­gii nie roz­pra­wiaj.

62.

Re­li­gia z mą­drych zda­nia,

Jest za­sa­dą wy­cho­wa­nia.

63.

Re­li­gia i cnót gro­no

Naj­lep­szą kra­jów obro­ną.

64.

Re­li­gia z wie­ków wie­ka

Była uzdą na czło­wie­ka.

65.

Bez re­li­gii oświa­ta,

Rodu ludz­kie­go za­tra­ta.

66.

Re­li­gii czci przy­spa­rza,

Kto czci mi­ni­strów oł­ta­rza.

67.

Cno­ta ni­czem nie­ska­la­na,

Nie suk­nia, czy­ni ka­pła­na.