Przywództwo - ebook

Wprowadzenie

Wybitny sędzia Sądu Najwyższego Oliver Wendell Holmes powiedział kiedyś, że są trzy rodzaje ludzi: tacy, którzy inicjują bieg wydarzeń, tacy, którzy obserwują zdarzenia, i tacy, który w ogóle nie wiedzą, co się wokół nich dzieje.

W tej książce będzie mowa o przywództwie w działaniu i o ludziach inicjujących zdarzenia.

Nasze społeczeństwo odczuwa dojmującą potrzebę przywództwa. Potrzebujemy przywództwa w domach, organizacjach biznesowych, stowarzyszeniach prywatnych i publicznych oraz w rządzie. Potrzebujemy go bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Przede wszystkim chcemy liderów, którzy poprowadzą nas w przyszłość – ludzi obdarzonych wizją i odwagą, zdolnych odkrywać nowe morza i zdobywać nowe lądy.

Potrzebujemy dwóch rodzajów przywódców. Pierwszy z nich, przywódca transakcyjny, jest ważniejszy, bardziej podstawowy. To osoba, która sprawia, że zadania organizacji są wykonywane z pomocą i przez innych ludzi.

Drugim rodzajem przywódcy, jakiego potrzebujemy, jest przywódca transformacyjny. To lider wytyczający nowe drogi, człowiek obdarzony wizją. Taki przywódca motywuje, podnosi na duchu, inspiruje i upełnomocnia ludzi, sprawiając, że osiągają wyniki, o jakich nawet im się nie śniło.

Przyczyną, dla której tak bardzo potrzebujemy przywódców w naszych instytucjach, a zwłaszcza w przedsiębiorstwach, jest to, że pracujący w nich dzisiaj ludzie są znacznie trudniejsi, bardziej wymagający, bardziej analityczni i bardziej samolubni niż kiedykolwiek wcześniej.

Nie wystarczy już podpisać umowę z pracownikiem i powiedzieć mu, co ma robić. Ludzie chcą uczestniczyć w życiu firmy. Chcą dyskutować o tym, co robią. Oczekują regularnych ocen wyników swojej pracy. Chcą wiedzieć, co będą z tego mieli. Dzisiaj coraz częściej ludzie trafiają na rynek pracy z podejściem typu: „Dlaczego miałbym pracować właśnie dla was?”.

Jednym z głównych powodów, dla których ludzie decydują się na pracę w danej organizacji, jest właśnie przywództwo. Istnieją dwie świetne definicje przywództwa, które bardzo mi się podobają, zwłaszcza w kontekście organizacji biznesowych. Oto pierwsza z nich:

Przywództwo to zdolność uzyskiwania niezwykłych wyników od zwykłych ludzi.

Druga definicja brzmi tak:

Przywództwo to zdolność zdobywania zwolenników.

Dziś przywództwo wynikające z pozycji, bogactwa albo władzy (zwane przywództwem przypisanym) sprawdza się tylko na krótką metę. Jedynym trwałym rodzajem przywództwa jest to, w którym ludzie sami decydują, że chcą podążać w kierunku wskazanym przez lidera i realizować jego wizję pod jego przewodnictwem. Inaczej mówiąc, cechą wyróżniającą najlepszych współczesnych przywódców jest to, że ludzie chcą dobrowolnie iść za nimi.1 Przywódcą się stajemy, nie rodzimy

Zgłębiam zagadnienia przywództwa od wielu lat. Zacząłem, kiedy byłem nastolatkiem, a pierwszym przywódcą, którego biografię przestudiowałem dogłębnie, był Hannibal. Pochłaniałem książki o wojnach punickich, słoniach przekraczających Alpy i bitwach z Rzymianami. Hannibal potrafił przekształcić niewielką armię w potężną siłę, przemierzyć z nią tysiące mil i zagrozić unicestwieniem największemu imperium jego czasów.

Następnie przestudiowałem żywot Scypiona Afrykańskiego – wodza, który pokonał Hannibala. Studiowałem także wnikliwie biografie Napoleona i Wellingtona, aby zrozumieć różnice między nimi. Czytałem dużo o Washingtonie i Lincolnie, a także o generałach George’u Pattonie, Dwighcie Eisenhowerze i Omarze Bradleyu, którzy w swoim czasie należeli do najwybitniejszych dowódców.

Dowiedziałem się, że przywódcami się stajemy, nie rodzimy. Nikt nie przychodzi na świat jako urodzony lider. Nawet Aleksander Wielki musiał się wiele nauczyć (studiował od ósmego roku życia), żeby zostać przywódcą.

Studiuj życiorysy wybitnych ludzi

Studiowanie życiorysów najwybitniejszych przywódców czasów obecnych i przeszłych jest najszybszym i najpewniejszym sposobem wyrabiania w sobie cech przywódczych. Im więcej dowiesz się na temat tego, co decyduje o efektywnym przywództwie, tym większe jest prawdopodobieństwo, że przyjmiesz takie same wartości i wpoisz sobie takie same zachowania. Te wartości i zachowania uwidocznią się później w twoich działaniach i wynikach.

Abraham Lincoln napisał: „To, iż niektórzy ludzie odnieśli sukces, świadczy o tym, że inni też mogą”. Wielki filozof Bertrand Russell zgodził się z tym poglądem, pisząc: „Najlepszym dowodem na to, że coś można zrobić, jest fakt, że inni ludzie już to zrobili”.

Pomyśl o znanych ci mężczyznach i kobietach będących podziwianymi przez ciebie przywódcami i zacznij się zastanawiać nad tym, w jaki sposób możesz naśladować ich zachowania. Pomyśl, jak możesz się stać choć trochę podobny do nich. Wyobraź sobie, że po jakimś czasie naprawdę zaczniesz przejawiać posiadane przez nich cechy i sam staniesz się przywódcą.

Historia Aleksandra Wielkiego

Historia Aleksandra Wielkiego jest bardzo pouczająca dla każdego, kto aspiruje do wysokiego stanowiska przywódczego. W wieku 15 lat Aleksander był przekonany, że jego przeznaczeniem jest podbicie całego znanego świata. Miał wizję zjednoczenia całej ludzkości pod jednym sztandarem. Przez wiele lat studiował pod kierunkiem Arystotelesa, przygotowując się do wypełnienia tej misji. Nauczył się sztuki wojennej od swego ojca i jego najlepszych generałów. Postrzegał siebie jako wielkiego króla i miał niewzruszoną wiarę w swoją zdolność osiągania celów, które sam sobie wyznaczał.

Aleksander był zarówno znakomitym administratorem, jak i doskonałym wykonawcą. Wykazywał się świetnym wyczuciem podczas zlecania zadań i we właściwym momencie umieszczał odpowiednich ludzi na odpowiednich stanowiskach. Potrafił planować, organizować, przemyśliwać i błyskotliwie realizować to, co zaplanował.

W czasie bitwy pod Arbelą poprowadził 50 tysięcy ludzi do frontalnego ataku na milionową armię perską i rozgromił ją. Nigdy nie rozważał możliwości porażki. Miał całkowite zaufanie do siebie i do swoich ludzi oraz wierzył w ich zdolność do pokonywania trudności, bez względu na to, jak duże one były.

Aleksander, podobnie jak wszyscy wybitni przywódcy, potrafił organizować ludzi i inspirować ich do przewyższania wszystkich osiągnięć, które były wcześniej ich udziałem. Miał zdolność koncentrowania się na swoich mocnych stronach i skupiania się na krytycznych sprawach decydujących o zwycięstwie. Jego życie i historia jego podbojów są doskonałym przykładem połączenia wszystkich wielkich cech przywódczych zidentyfikowanych podczas licznych badań dotyczących tego zagadnienia.

Postrzegaj siebie jako przywódcę

We wprowadzeniu wyraziłem pogląd, że istnieje pewna skala, na której – na samym jej dole – znajdują się ludzie, którzy nie mają zielonego pojęcia, co się dzieje wokół nich (albo w ogóle ich to nie obchodzi). Z kolei na górze skali znajduje się niewielka grupa obejmująca 1–2 procent członków naszego społeczeństwa, którzy są inicjatorami wszelkich zmian. Każdy z nas znajduje się gdzieś na tej skali i przesuwa się w górę i w dół, w zależności od tego, co robi i mówi każdego dnia.

Jeśli chcesz stać się przywódcą lub być lepszym przywódcą, pamiętaj, że wszystko zależy od ciebie. Wszystko jest w twoich rękach, albo – co jeszcze ważniejsze – w twojej głowie. Jesteś tym, kim myślisz, że jesteś. Twoje wyobrażenie o sobie decyduje o twoich możliwościach. Możesz stać się znacznie efektywniejszym liderem, zmieniając to wyobrażenie – sposób, w jaki myślisz o sobie jako przywódcy.

Początkiem wszystkiego jest prawo przyczyny i skutku. To podstawowe prawo rządzące wszechświatem. Wszystkie inne prawa matematyczne i naukowe są przypadkami szczególnymi tego prawa, które głosi, że każdy skutek ma jakąś przyczynę. Nic nie dzieje się samo z siebie. Implikacje tego prawa są bardzo istotne. Oznacza ono bowiem, że sukces osiągany przez każdego człowieka też ma swoją przyczynę lub przyczyny. Jeżeli więc chcesz osiągnąć taki sukces jak ktoś inny, jeżeli chcesz naśladować zachowania ludzi sukcesu, postępować tak jak oni i osiągnąć to co oni, musisz najpierw się dowiedzieć, co robili, i robić to samo! Kopiuj do znudzenia zachowania ludzi sukcesu, a w końcu osiągniesz takie same wyniki.

Z tym prawem wiąże się kolejne: prawo wiary. Głosi ono, że jeśli wierzysz w coś z dużym przekonaniem, w końcu stanie się to rzeczywistością. Inaczej mówiąc, jesteś tym, kim wierzysz, że jesteś. Filozof William James powiedział, że „wiara kreuje rzeczywiste fakty”.

Celem tej książki jest umożliwienie ci zostania przywódcą, a jeżeli już nim jesteś – stania się bardziej efektywnym przywódcą. Zamierzam osiągnąć ten cel, opisując niektóre cechy, atrybuty i zachowania najbardziej efektywnych przywódców w naszym społeczeństwie, tak abyś mógł poprzez naśladowanie wpoić je sobie i sprawić, by stały się twoją rzeczywistością.