Sieci współpracy i samokształcenia. Teoria i praktyka - ebook

Książka Sieci współpracy i samokształcenia wpisuje się w nurt przemian, jakie zachodzą obecnie w systemie doskonalenia nauczycieli. Jest pierwszą pozycją na rynku, której lektura dostarcza jednocześnie wiedzy teoretycznej i praktycznej na temat istotnego novum, jakim są sieci współpracy i samokształcenia.

W publikacji Czytelnik znajdzie m.in.:

• omówienie pojęcia sieci z trzech punktów widzenia: jako fenomenu społecznego naszych czasów, nowego typu organizacji i społeczności uczącej się,
• relacje z badań na temat kapitału społecznego nauczycieli.
• wskazanie warunków organizacyjnych i edukacyjnych sprzyjających powoływaniu sieci,
• przykłady metod pracy sieci oraz narzędzi do ich ewaluacji.
Autorzy wskazują korzyści dla nauczycieli i szkół wynikające z uczestnictwa w sieci, opisują funkcjonowanie tych organizacji w krajach, w których działają one z powodzeniem już od wielu lat oraz prezentują zarówno polskie, jak i zagraniczne przykłady dobrej praktyki.

Praca zawiera bogatą bibliografię umożliwiającą osobom zainteresowanym poszerzenie wiedzy na prezentowany temat.

Adresaci:
Książka jest adresowana do wszystkich nauczycieli szkół, przedszkoli i placówek oświatowych - w równej mierze kreatorów, jak i członków sieci współpracy i samokształcenia. Przede wszystkim jednak skierowana jest do szkolnych organizatorów rozwoju edukacji, koordynatorów sieci, konsultantów placówek doskonalenia nauczycieli, doradców metodycznych, pracowników bibliotek pedagogicznych i poradni psychologiczno-pedagogicznych, liderów wewnątrz szkolnego doskonalenia nauczycieli oraz dyrektorów szkół.

Publikacja jest pracą zbiorową przygotowaną przez autorów polskich i zagranicznych pod redakcją dr Danuty Elsner - jednej z założycielek European Network for lmproving Research and Development in Educational Leadership and Management (ENIRDELM).

Wykaz ważniejszych skrótów 13
Wprowadzenie 15
Rozdział 1 Kierunki zmian w systemie doskonalenia nauczycieli 19
Bibliografia 26
Inne źródła 26
Część 1 Podstawy teoretyczne
Rozdział 2 Sieć jako fenomen społeczny naszych czasów 29
1. Wprowadzenie 29
2. Sieci, węzły, połączenia i przepływy 29
3. Sieci społeczne 31
4. Struktura sieci społecznych 33
5. Sieć jako optymalna organizacja społeczna w czasach permanentnej zmiany 36
6. Internet a sieci społeczne 39
7. Zakończenie 42
Bibliografia 45
Rozdział 3 Sieć jako nowy typ organizacji 46
1. Wprowadzenie 46
2. Charakterystyka sieci jako typu organizacji 48
3. Członkowie sieci 51
4. Wystąpienie z inicjatywą utworzenia sieci 52
5. Wielkość sieci i dobór członków 53
6. Czas potrzebny na nawiązanie kontaktów 54
7. Cykl życia sieci 55
8. Nazwa sieci 56
9. Inicjacja pracy sieci 56
10. Zasady wspólnego działania w sieci 57
11. Koordynacja pracy sieci 59
12. Komunikowanie się w sieci 61
13. Potrzeby członków sieci a ich wkład własny 62
14. Ewaluacja pracy sieci 64
15. Warunki niezbędne do rozwoju sieci 66
16. Mocne i słabe strony sieci jako organizacji 67
17. Zakończenie 68
Bibliografia 68
Rozdział 4 Sieć jako społeczność uczących się 69
1. Wprowadzenie 69
2. Wiedza w społecznościach uczących się 70
3. Zastosowanie konstruktywizmu w budowaniu społeczności uczących się 76
4. Zespołowe uczenie się w sieci 80
5. Zakończenie 88
Bibliografia 89
Część 2 Od teorii do praktyki
Rozdział 5 Potencjał społeczny nauczycieli jako wyzwanie dla tworzących sieci 93
1. Wprowadzenie 93
2. Kapitał społeczny jako potencjał wspierający współpracę i wymianę wiedzy 93
3. Podstawowe wymiary kapitału społecznego 96
4. Potencjał społeczny nauczycieli - założenia i problematyka badań własnych 99
5. Potencjał społeczny nauczycieli - wyniki badań własnych 101
6. Zakończenie 108
Bibliografia 108
Rozdział 6 Tworzenie organizacyjnych warunków do współpracy i zespołowego uczenia się 110
1. Wprowadzenie 110
2. Tworzenie warunków w szkołach 110
3. Tworzenie warunków w środowisku zawodowym 113
4. Tworzenie warunków w placówkach doskonalenia nauczycieli 116
5. Tworzenie warunków przez organy prowadzące 119
6. Zakończenie 120
Bibliografia 121
Rozdział 7 Tworzenie uczącej się społeczności w szkole i w sieci. Doświadczenia brytyjskie 122
1. Wprowadzenie 122
2. Początki 123
3. Zmiana praktyki, zmiana kultury 124
4. Przywódcy i przywództwo w uczeniu się 127
5. Warunki efektywnego uczenia się w szkole i w sieci 129
5.1. Zespołowe uczenie się 129
5.2. Zainteresowania badawcze 129
5.3. Opinie uczniów 130
5.4. Przywództwo nauczycieli 131
5.5. Uczenie się całej szkoły 132
6. Przeszkody i trudności w efektywnym uczeniu się w szkole i w sieci 133
6.1. Potrzeba "dobrych" zwolenników 133
6.2. Nieporozumienia 133
6.3. Czas i przestrzeń 134
7. Zakończenie i wnioski 134
Bibliografia 135
Rozdział 8 Dynamika powstawania sieci na przykładzie Sieci Uczących się Przedszkoli "Supeł" 136
1. Wprowadzenie 136
2. Inicjacja Sieci "Supeł" 136
3. Proces organizowania się Sieci "Supeł" 137
4. Trudne początki Sieci "Supeł" 139
5. Przykłady udanych inicjatyw wewnętrznych Sieci "Supeł" 141
6. Pierwsze sukcesy Sieci "Supeł" 143
7. Plany na przyszłość Sieci "Supeł" 144
8. Zakończenie 145
Bibliografia 145
Rozdział 9 Sieci szkół i sieci nauczycieli w Republice Federalnej Niemiec 146
1. Wprowadzenie 146
2. Początki tworzenia sieci w Niemczech 148
3. Warunki organizacyjne powstania sieci 151
4. Warunki prawne powstawania sieci 152
5. Finansowanie sieci 153
6. Sposoby współpracy w sieci 153
7. Organizacja sieci 154
8. Sieci - przykłady udanych inicjatyw oddolnych 155
8.1. Sieć Service-Learning - nauka poprzez pracę uczniów na rzecz społeczności lokalnej 155
8.2. Sieć nauczycieli matematyki - od projektu wewnątrzszkolnego do stworzenia sieci 156
8.3. Sieć w ramach paktu dla edukacji miasta Recklinghausen 157
9. Trudności w funkcjonowaniu sieci 158
10. Zakończenie 159
Bibliografia 160
Inne źródła 160
Rozdział 10 Sieć: naturalne środowisko uczenia się nauczycieli i szkół. Doświadczenia holenderskie 162
1. Wprowadzenie 162
1.1. Początki 162
1.2. Kierunki polityki państwa 163
1.3. Trendy w myśleniu o uczeniu się nauczycieli 164
1.4. Lekcja pierwsza: poszukiwanie równowagi 165
2. O czym jest ten rozdział? 166
3. Organizacja sieci 167
3.1. Schemat sieci szkół 167
3.2. Członkowie 168
3.3. Role dyrektora szkoły 168
3.4. Wielkość sieci i odległość między członkami 169
3.5. Koordynacja sieci 169
3.6. Aktywności w sieci 170
4. Proces rozwoju sieci 171
4.1. Przebieg procesu, zastój, ryzyko niepowodzenia 171
4.2. Zagrożenie stagnacją i ryzyko niepowodzenia 172
4.3. Ewaluacja i refleksja 173
4.4. Inicjacja pracy sieci 173
4.5. Transfer efektów 175
4.6. Efekty 175
5. Stymulowanie, monitorowanie i coaching sieci 178
6. Zakończenie 179
Bibliografia 180
Część 3 Przykłady dobrej praktyki
Rozdział 11 Sieć "Kujawy" 183
1. Wprowadzenie 183
2. Powstanie Sieci "Kujawy" 183
3. Organizacja i funkcjonowanie Sieci "Kujawy" 184
4. Zadania zrealizowane w Sieci "Kujawy" 186
5. Trudności, którym nie udało się sprostać w Sieci "Kujawy" 190
6. Zakończenie 192
Bibliografia 192
Inne źródła 193
Rozdział 12 Sieć uczących się szkół 194
1. Wprowadzenie 194
2. Inicjacja pracy sieci 195
3. Zespołowe uczenie się w sieci 198
4. Ewaluacja funkcjonowania sieci 201
5. Narzędzia do ewaluacji pracy sieci 205
6. Zakończenie 211
Bibliografia 213
Rozdział 13 Sieć dyrektorek przedszkoli 215
1. Wprowadzenie 215
2. Powstanie sieci 215
3. Kształtowanie zrębów organizacyjnych i merytorycznych sieci 216
4. Przejście od spraw pilnych do ważnych 217
5. Organizacja pracy sieci 219
6. Efekty uboczne funkcjonowania sieci 219
7. Impas w funkcjonowaniu sieci i poszukiwanie nowych wyzwań 220
8. Próba samooceny funkcjonowania sieci 221
9. Zakończenie 224
Bibliografia 224
Rozdział 14 Sieć ENIRDELM 225
1. Wprowadzenie 225
2. Powstanie Sieci ENIRDELM 225
3. Formy aktywności Sieci ENIRDELM 226
4. Organizacja Sieci ENIRDELM 227
4.1. Członkostwo 228
4.2. Język 228
4.3. Nazwa 229
4.4. Misja i cele 229
4.5. Wewnętrzne organy i "funkcyjni" członkowie 230
4.6. Sposób organizowania konferencji 231
5. Wkład Polaków w działalność Sieci ENIRDELM 232
5.1. Organizacja spotkań grup roboczych i projektowych 233
5.2. Organizacja sympozjum 233
6. Sukcesy i porażki Sieci ENIRDELM 234
7. Zakończenie 235
Bibliografia 235
Zakończenie 237
Summary 239
Informacje o autorach 241