Składki 2015. Zmiany, dokumentacja, rozliczenia z ZUS - ebook
Składki 2015. Zmiany, dokumentacja, rozliczenia z ZUS - ebook
W książce przedstawione są wszystkie niezbędne informacje służące do prawidłowego rozliczania się z ZUS. Wiedza uporządkowana jest zgodnie z rodzajem składek, co znacznie ułatwia znalezienie odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Autor rozpoczyna książkę od zmian w składkach, jakie następują w 2015 roku. Wyciąg z aktów prawnych uaktualniony jest już o zmiany w oskładkowaniu członków rad nadzorczych od 1 stycznia 2015 r. Wszystko w jednym miejscu, łatwo dostępne, obejmujące kompleksowo problematykę składek zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i ubezpieczenie zdrowotne, a także na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Spis treści
Wykaz skrótów użytych w książce
Rozdział 1. Zmiany w składkach w 2015 roku
Krótszy termin na informację o zmianach w zgłoszeniu płatnika składek
Objęcie obowiązkiem ubezpieczeń członków rad nadzorczych
Roczna informacja o pobranych składkach
Zmiana wynagrodzenia minimalnego
Składki na ubezpieczenia społeczne
Wzrost obciążeń za niektórych pracowników
Większe daniny zusowskie przedsiębiorców
Inni ubezpieczeni
Większe refundacje za bezrobotnych
Składki na Fundusz Pracy
Podstawa warunkująca naliczanie składek
Dochody osiągane z kilku źródeł
Podleganie ubezpieczeniom
Podwyżka wynagrodzenia minimalnego a obowiązek ubezpieczeń przy zbiegu tytułów do nich
Świadczenia chorobowe
Przeliczenie podstawy najniższych zasiłków
Rozdział 2. Składki emerytalno-rentowe
Przychody wyłączone z podstawy wymiaru składek
Nagrody jubileuszowe
Odprawy i odszkodowania przy rozwiązaniu stosunku pracy
Ekwiwalenty i ryczałty
Koszty ponoszone przez pracodawcę w związku ze składkami z tytułu umów ubezpieczenia na życie
Inne kwoty i należności
Świadczenia finansowane z ZFŚS a podstawa wymiaru
Warunki nieoskładkowania posiłków
Korzyści materialne dla podwładnych
Inne świadczenia
Skutki nieprawidłowego ustalenia podstawy wymiaru składek
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe
Ograniczenie składek emerytalno-rentowych
Konsekwencje nieprawidłowej podstawy
Zwrot albo dopłata składek
Korekta druków rozliczeniowych
Odsetki za zwłokę
Opłata dodatkowa
Wyłączenie z ubezpieczenia chorobowego
Dodatkowe sankcje dla płatników składek
Najczęstsze problemy płatników
Pomijanie wynagrodzenia chorobowego w podstawie wymiaru składek zdrowotnych
Niekorygowanie podstawy składki zdrowotnej
Nieprzekazanie pracownikowi nadpłaconych składek
Nieprzeliczenie podstawy wymiaru świadczeń chorobowych
Oczekiwanie na decyzję ZUS w sprawie odsetek za zwłokę
Wniosek o nadpłacone składki w związku z przekroczeniem rocznej kwoty granicznej
Informacja o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek a deklaracja ZUS DRA
Kontrola przy kilku płatnikach
Pisemne oświadczenia o przekroczeniu rocznej kwoty granicznej
Informacje ze strony ZUS
Podstawa wymiaru składek w miesiącu przekroczenia
ZUS RCA
Wystąpienie o nadpłatę
Wniosek do ZUS o zwrot nienależnie opłaconych składek
Korekta dokumentów rozliczeniowych
Skorygowanie zaniżonej składki zdrowotnej
Rozliczenie płatnika z ubezpieczonym
Zwrot składek bezpośrednio przez ZUS
Postępowanie w przypadku nadpłaty składek
Składki emerytalno-rentowe w pytaniach i odpowiedziach
Ryczałt za godziny nadliczbowe jest oskładkowany
Wyłączenie dodatku stażowego z podstawy wymiaru jest ograniczone
Składki przy umowach o zakazie konkurencji zależą od tego, czy wypłaca się je obecnemu czy byłemu pracownikowi
Do wypłaconego ryczałtu na jazdy lokalne dla chorego pracownika trzeba doliczyć odsetki
Dieta powinna być zmniejszona
Zaliczka na poczet przyszłego wynagrodzenia
Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe zasądzone przez sąd
Podstawa składek w przypadku nałożenia kary pieniężnej
Wypłata dla wdowy po pracowniku nie będzie oskładkowana
Paczki z funduszu socjalnego muszą być finansowane zgodnie z przepisami
Korekta 30-krotności dotycząca zmarłego pracownika może rozciągnąć się w czasie.
Pracownik nie musi otrzymać dodatkowych informacji od pracodawcy
O przekroczeniu kwoty granicznej pracownik może poinformować ustnie
Kwotę nadpłaty należy obliczyć dokładnie
Wyrównanie po przekroczeniu rocznej podstawy
Informacje o przekroczeniu należy umieścić w zaświadczeniu ZUS Rp-7
Rozdział 3. Składka chorobowa
Ubezpieczenie obowiązkowe lub dobrowolne
Ograniczenie składek dobrowolnych
Decyzja o przystąpieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego
Rozdział 4. Składki wypadkowe po 31 marca 2014 r.
Sprawdzenie liczby ubezpieczonych
Osoby ubezpieczone tylko przez jeden dzień
Dwukrotne ubezpieczenie w jednym miesiącu
Ustalenie przeciętnej liczby ubezpieczonych
Przyjęcie stanu z miesiąca, w którym zgłoszono pierwszego ubezpieczonego
Zawiadomienie z ZUS o obowiązującej stopie składek wypadkowych
Brak informacji z ZUS
Połowa najwyższej stopy określonej w rozporządzeniu
Płatnicy bez numeru REGON
Stopa składek według PKD
REGON z 31 grudnia poprzedniego roku
Sprawdzenie obowiązującej stopy składek wypadkowych
Składki w nowej wysokości od wszystkich wypłat dokonanych po 31 marca
Rozdział 5. Składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz
Emerytur Pomostowych
Składki na FP
Wysokość przychodu
Praca przez część miesiąca
Niepełnoetatowcy
Dochody z kilku źródeł
Podstawa i wysokość składek na FP
Składki na FGŚP
Nie tylko pracownicy
Składki pracownika na FGŚP
Składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP)
Wymiar czasu pracy
ZUS DRA
Składki na FP, FGŚP oraz FEP w pytaniach i odpowiedziach
Umowa o dzieło nie musi być oskładkowana
Syn właściciela firmy zatrudniony na podstawie umowy o pracę nie zapłaci wszystkich składek
Działalność prowadzona samodzielnie a obowiązek liczenia składek na FP i FGŚP
Nagroda jubileuszowa nie zawsze będzie oskładkowana
Przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek dotyczy tylko składek emerytalno-rentowych
Praca wykonywana przez część miesiąca oznacza mniejsze składki
Premia za okres, kiedy nie była świadczona praca szczególna
Przekroczenie rocznej kwoty granicznej w miesiącu rozpoczęcia pracy objętej składkami na FEP
Rozdział 6. Składka zdrowotna
Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne
Podstawa u przedsiębiorców
Bez ograniczeń i dzielenia
Świadczenia chorobowe w podstawie wymiaru składki zdrowotnej
Oskładkowanie rodziny
Rozdział 7. Składki w dokumentacji ZUS
Druki składkowe
Imienne raporty miesięczne ZUS RCA
Imienne raporty miesięczne ZUS RCA oraz ZUS RZA
Informacja o zmianie wymiaru czasu pracy w ZUS RCA
Deklaracja rozliczeniowa ZUS DRA
Druk ZUS IWA
Składki w dokumentacji ZUS w pytaniach i odpowiedziach
Premię rozlicza się z odpowiednim kodem
Wypłata premii po wyrejestrowaniu z ubezpieczeń
Powrót do pracy po urlopie wychowawczym należy wykazać w ZUS
Za zleceniobiorcę trzeba złożyć dwa raporty
Odprawy rentowej nie rozlicza się w ZUS RCA
Składki na Fundusz Emerytur Pomostowych wykazuje się w ZUS DRA
Składki na FEP można rozliczyć za część miesiąca
Sumy wykazane w deklaracji można skorygować na dwa sposoby
Rozdział 8. Składki z tytułu pracy na urlopach
macierzyńskich i wychowawczych
Urlop macierzyński i urlop rodzicielski
Ubezpieczenia z umowy zlecenia
Umowa o dzieło bez składek
Umowa o pracę na ogólnych zasadach
Podstawa składek
Dokumenty do ZUS
Urlop wychowawczy
Ze zlecenia oraz umowy o pracę ubezpieczenia obowiązkowe
Brak ubezpieczeń z umowy o dzieło
Formularze dla ZUS
Inne formy zarobkowania
Rozdział 9. Składki zleceniobiorców i wykonawców dzieła
Ubezpieczenia przy umowie
Składki na Fundusz Pracy
Ubezpieczenie chorobowe
Składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
Podstawa wymiaru składek
Terminy
Dokumentacja składkowa
Długie zlecenia w których odpłatność określono w stawce kwotowej
Roczny limit podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne
Dodatkowe umowy cywilnoprawne zawierane z pracownikami
Zlecenie z własnym pracownikiem
Umowa zlecenia ze studentem, który jest własnym pracownikiem
Umowa zlecenia z emerytem lub rencistą, który jest własnym pracownikiem.
Wyłączenia z podstawy wymiaru składek dla zleceniobiorców
Umowa o dzieło z własnym pracownikiem
Umowa o dzieło z emerytem lub rencistą, który jest własnym pracownikiem.
Umowy o dzieło ze studentem, który jest własnym pracownikiem
Pracownik na urlopie bezpłatnym, wychowawczym czy zasiłku macierzyńskim
Przy dziele z własnym pracodawcą przez osobę prowadzącą działalność decyduje wysokość
wynagrodzenia
Środki odwoławcze
Korekta druków po uznaniu zleceń za umowę o pracę
Składki też mogą wymagać skorygowania
Składki zleceniobiorców i wykonawców dzieła w pytaniach i odpowiedziach
Absolwent po wakacjach nie jest już uczniem
Zlecenie ze studentem – własnym pracownikiem traktuje się jak etat
Przy zleceniu emerytów i rencistów trzeba sprawdzić, czy są oni pracownikami
Pracownika zleceniobiorcę nie zgłasza się do ZUS
Pracownika zleceniobiorcę na urlopie macierzyńskim zgłasza się do ubezpieczeń na jego prośbę
Zleceniobiorca może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń
Pracownika zleceniobiorcę na urlopie bezpłatnym i wychowawczym zgłasza pracodawca
Zleceniobiorców należy objąć ubezpieczeniem wypadkowym
Pracownika zleceniobiorcę z niskim wynagrodzeniem zawsze zgłasza się do ZUS
Niektórzy mogą zrezygnować z ubezpieczeń
Przy zgłoszeniu do ubezpieczeń należy złożyć druk ZUS ZUA
Przy kilku umowach zlecenia decyduje ta zawarta najwcześniej
Ubezpieczenie można kontynuować
Składki dotyczą tego miesiąca, za który jest wypłata
Rozdział 10. Składki dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą
Podstawy przy składce emerytalno-rentowej
Składki wypadkowe oraz chorobowe
Składka zdrowotna od wyższej podstawy
Składka na FP tylko od pełnej podstawy składek emerytalno-rentowych
Rozdział 11. Wyciąg z aktów prawnych
Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.)
Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.)
Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 674 ze zm.)
Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)
Ustawa z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 272 ze zm.)
Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. nr 237, poz. 1656 ze zm.)
Kategoria: | Pracy |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-269-3492-6 |
Rozmiar pliku: | 1,5 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Zmiany w składkach w 2015 roku
Rok 2015 przyniósł kolejne zmiany w rozliczaniu składek do ZUS, a także w obowiązkach płatników składek w tym zakresie. Część z nich wprowadza nowelizacja ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa), część zmian zaś ma związek z nową kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę, która wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z 11 września 2014 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015 roku.
Krótszy termin na informację o zmianach w zgłoszeniu płatnika składek
Pierwszą z istotnych zmian, która weszła w życie jeszcze w 2014 r., a konkretnie – z dniem 1 grudnia tego roku, jest skrócenie terminu na poinformowanie ZUS o zmianach w danych wykazanych w zgłoszeniu płatnika składek. Od tej daty na przekazanie takiej informacji płatnik ma 7 dni od zaistnienia zmian, stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez ZUS. Przypomnijmy, że poprzednio termin ten był dłuższy i wynosił 14 dni od zaistnienia jednej z wymienionych okoliczności.
Objęcie obowiązkiem ubezpieczeń członków rad nadzorczych
Drugą ze zmian – wprowadzoną tym razem z dniem 1 stycznia 2015 r. – jest objęcie członków rad nadzorczych otrzymujących wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji obowiązkiem ubezpieczeń emerytalno-rentowych. Przed zmianą podlegali oni obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Rolę płatnika składek pełni tu podmiot, w którym działa rada nadzorcza, a podstawę składek stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rady nadzorczej, niezależnie od sposobu ich powoływania.
Roczna informacja o pobranych składkach
Płatnicy składek mają obowiązek przekazania osobom ubezpieczonym informacji zawartych w imiennych raportach miesięcznych w podziale na poszczególne miesiące, za rok ubiegły w terminie do 28 lutego roku następnego. Z uwagi na to, że w roku bieżącym 28 luty przypada w sobotę, obowiązującym w 2015 roku jest 2 marca. Informacje te powinny być przekazane w formie dokumentu pisemnego lub elektronicznego – o ile zainteresowani wyrażą na to zgodę.
Przypomnijmy, że na przekazanie pierwszej rocznej informacji płatnicy mieli czas do 28 lutego 2013 r.
Żeby ułatwić realizację wspomnianego obowiązku, rozporządzenie z 9 września 2013 r. wprowadziło nowy wzór specjalnego formularza, który został zatytułowany „Informacja roczna dla osoby ubezpieczonej”.
Zmiana wynagrodzenia minimalnego
Zmiana wynagrodzenia minimalnego od 1 stycznia 2015 r. spowodowała wzrost obciążeń składkowych płaconych za niektóre grupy ubezpieczonych, minimalnych świadczeń chorobowych przysługujących pracownikom, a także konieczność ponownego sprawdzenia, czy za daną osobę należy odprowadzać składkę na Fundusz Pracy. Wysokość wynagrodzenia minimalnego ma również wpływ na istnienie obowiązku ubezpieczeń społecznych przy niektórych zbiegach tytułów. Zmiany te nakładają na płatników składek lub świadczeń chorobowych obowiązek dokonania stosownych przeliczeń.
Składki na ubezpieczenia społeczne
Wzrost obciążeń za niektórych pracowników
Podstawę wymiaru składek w przypadku pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskany z tytułu pozostawania w stosunku pracy – z pewnymi nieistotnymi tu wyłączeniami. Dla znacznej części pracowników przychód ten odpowiada kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w latach 2014–2015
Pełne wynagrodzenie minimalne
Wynagrodzenie minimalne w pierwszym roku pracy zawodowej
2014 rok
1.680 zł
1.344 zł (80% pełnego wynagrodzenia minimalnego)
2015 rok
1.750 zł
1.400 zł (80% pełnego wynagrodzenia minimalnego)
Zmiana wynagrodzenia minimalnego pociąga więc za sobą zmianę podstaw wymiaru składek, a tym samym składek u pracowników otrzymujących takie właśnie wynagrodzenie. To z kolei nakłada na pracodawców konieczność przeprowadzenia stosownych przeliczeń.
+----+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
| | Przykład |
| | |
| | Z umowy o pracę wynika, że pobory pracownika składają się tylko z wynagrodzenia |
| | |
| | zasadniczego, którego wysokość odpowiada aktualnemu minimalnemu wynagrodzeniu |
| | |
| | za pracę. Staż zawodowy tej osoby wynosi 3 lata. Składki na ubezpieczenia społeczne, |
| | |
| | finansowane ze środków pracodawcy, należne za grudzień 2014 r. wyniosły więc: |
| | |
| | - na ubezpieczenie emerytalne – 163,97 zł (1.680 zł × 9,76%), |
| | - na ubezpieczenia rentowe – 109,20 zł (1.680 zł × 6,5%), |
| | - na ubezpieczenie wypadkowe (przy założeniu, że tego płatnika obowiązuje stopa |
| | - wynosząca 2,53%) – 42,50 zł (1.680 zł × 2,53%), |
| | - na Fundusz Pracy – 41,16 zł (1.680 zł × 2,45%), |
| | - na Fundusz Gwar. |
| | |
| | Razem z własnych środków pracodawca musiał więc zapłacić 358,51 zł. W związku |
| | |
| | ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę od stycznia 2015 r. wzrosła podstawa wymiaru składek za tego pracownika. Począwszy od stycznia 2015 r., pracodawca |
| | |
| | opłaca z własnych środków następujące kwoty składek: |
| | |
| | - na ubezpieczenie emerytalne – 170,80 zł (1.750 zł × 9,76%), |
| | - na ubezpieczenia rentowe – 113,75 zł (1.750 zł × 6,5%), |
| | - na ubezpieczenie wypadkowe – 44,28 zł (1.750 zł × 2,53%), |
| | - na FP – 42,88 zł (1.750 zł × 2,45%), |
| | - na FGŚP – 1,75 zł (1.750 zł × 0,1%). |
| | |
| | Razem obciążenia te wynoszą 373,46 zł, a to oznacza wzrost w stosunku do roku ubiegłego |
| | |
| | o 14,95 zł. Podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę spowodowała także |
| | |
| | odpowiedni wzrost wysokości składek finansowanych ze środków pracownika. |
+----+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Większe daniny zusowskie przedsiębiorców
Wzrost wynagrodzenia minimalnego znalazł również odzwierciedlenie w wysokości składek płaconych przez prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, spełniających wymogi określone w art. 18a ustawy systemowej, dla których najniższa podstawa składek odpowiada 30% aktualnego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przypomnijmy, że z możliwości takiej mogą skorzystać – przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia działalności – osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szcze-gólnych.
Przywilej ten nie ma jednak zastosowania wobec osób, które:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy albo spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres prowadzonej obecnie działalności gospodarczej.
Przykład 2
Prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą spełnia warunki określone w art. 18a ustawy systemowej, w związku z czym składki na ubezpieczenia społeczne opłaca od podstawy odpowiadającej 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zmiana tego wynagrodzenia od stycznia 2015 roku spowodowała wzrost podstawy wymiaru składek z kwoty 504 zł (obowiązującej w 2014 roku) do kwoty 525 zł.
Wysokość składek
za grudzień 2014 r.
Wysokość składek
od stycznia 2015 r.
Wzrost o
Ubezpieczenie emerytalne
98,38 zł (504 zł × 19,52%)
102,48 zł (525 zł × 19,52%)
4,10 zł
Ubezpieczenia rentowe
40,32 zł (504 zł × 8%)
42 zł (525 zł × 8%)
1,68 zł
Ubezpieczenie wypadkowe (przy założeniu, że tego płatnika obowiązuje stopa wynosząca 1,93%)
9,73 zł (504 zł × 1,93%)
10,13 zł (525 zł × 1,93%)
0,40 zł
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe
12,35 zł (504 zł × 2,45%)
12,86 zł (525 zł × 2,45%)
0,51 zł
Inni ubezpieczeni
Podwyższenie od 1 stycznia 2015 r. minimalnego wynagrodzenia za pracę spowodowało wzrost podstaw wymiaru składek oraz samych składek jeszcze u wielu innych grup ubezpieczonych. Określając podstawę wymiaru składek, ustawa systemowa w kilku miejscach odnosi się bowiem do obecnej wysokości wynagrodzenia minimalnego.
Wzrost wynagrodzenia minimalnego ma też wpływ na wysokość obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. minimalnej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych opłacanych za osoby:
- przebywające na urlopie wychowawczym,
- sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem, które na obszarze Rzeczy-pospolitej Polskiej są zleceniobiorcami, którzy wykonywali pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przez okres co najmniej 6 miesięcy, i którzy zaprzestali jej wykonywania.
Ubezpieczeni, u których wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę spowodował wzrost podstaw wymiaru składek
Grupa ubezpieczonych Składki liczone są od podstawy odpowiadającej Przepis ustawy systemowej określający podstawę wymiaru składek
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------
Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące – jeśli wynagrodzenie za wykonanie tych umów określono w inny sposób niż kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie Zadeklarowanej kwocie, nie niższej od wynagrodzenia minimalnego Art. 18 ust. 7
Osoby podlegające dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym na podstawie art. 7 ustawy systemowej, tj. osoby, które nie spełniają warunków do objęcia tymi ubezpieczeniami obowiązkowo i przystapią do nich dobrowolnie Zadeklarowanej kwocie, nie niższej od wynagrodzenia minimalnego Art. 18 ust. 7
Duchowni Kwocie wynagrodzenia minimalnego łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych Art. 18 ust. 4 pkt 5a
Duchowni pozostający w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni lub służby, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe z tych tytułów, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest niższa od wynagrodzenia minimalnego Różnicy między wynagrodzeniem minimalnym a kwotą podstawy wymiaru składek z wymienionych tytułów Art. 18 ust. 4c
Osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami duchownymi podlegającymi z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 6 miesięcy Wynagrodzeniu minimalnemu Art. 18 ust. 5d
Zgodnie z art. 18 ust. 14–15 ustawy systemowej podstawa ta nie może bowiem być niższa niż 75% kwoty wynagrodzenia minimalnego.
Większe refundacje za bezrobotnych
Skutkiem podwyższenia minimalnego wynagrodzenia za pracę jest nie tylko wzrost obciążeń składkowych za niektóre grupy ubezpieczonych, ale również wzrost różnego rodzaju refundacji przysługujących z tytułu zatrudnienia osób bezrobotnych. Przy okazji warto zauważyć, że w wyniku nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia, z dniem 1 lipca 2014 r. uległa znacznemu rozszerzeniu grupa bezrobotnych wykonujących prace w ramach prac interwencyjnych albo robót publicznych, na których przysługują refundacje kosztów poniesionych na wynagrodzenia i składki. Poprzednio dotyczyło to tylko osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Obecnie refundacją taką mogą być objęci wszyscy bezrobotni. Pracodawcy najczęściej korzystają z jednorazowej refundacji opłaconych składek, o której mowa w art. 47 ustawy o promocji zatrudnienia, a która przysługuje, jeżeli:
- pracodawca zatrudniał skierowanego bezrobotnego w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 12 miesięcy oraz
- po upływie tego okresu nadal zatrudnia tę osobę.
Maksymalna wysokość tej refundacji nie może przekroczyć 300% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu spełnienia powyższych warunków. W 2014 roku maksymalna kwota refundacji wynosiła więc 5.040 zł, a z dniem 1 stycznia 2015 r. wzrosła do 5.250 zł. Inne rodzaje refundacji, których wysokość uzależniona jest od wynagrodzenia minimalnego, przedstawia tabela.
Refundacje przysługujące z tytułu zatrudnienia osób bezrobotnych uzależnione od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę
Prawo do refundacji ma pracodawca, który
Refundacją objęte są
Refundację wprowadza następujący przepis ustawy o promocji zatrudnienia
Bezrobotni zatrudnieni w ramach prac interwencyjnych
Zatrudnił co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy na okres do 6 miesięcy skierowanych bezrobotnych
Część kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia społeczne skierowanych bezrobotnych w wysokości uprzednio uzgodnionej, nieprzekraczającej jednak kwoty połowy minimalnego wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia za każdą osobę bezrobotną
Art. 51 ust. 2
Zatrudnił na okres do 12 miesięcy skierowanych bezrobotnych
Kwota uprzednio uzgodniona, nieprzekraczająca jednak wynagrodzenia minimalnego i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia za każdego bezrobotnego, jeżeli refundacja obejmuje koszty poniesione za co drugi miesiąc ich zatrudnienia
Art. 51 ust. 3
Zatrudnił w pełnym wymiarze czasu pracy skierowanego bezrobotnego,
Koszty wypłaconego wynagrodzenia, nagród oraz opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości uprzednio uzgodnionej, nieprzekraczającej jednak wynagrodzenia minimalnego i składek na ubezpieczenia społeczne od tego wynagrodzenia, jeżeli zwrot obejmuje koszty poniesione za co drugi miesiąc; refundacja może objąć okres do 18 miesięcy
Art. 56 ust. 2
Bezrobotni wykonujący roboty publiczne
Zatrudnił na okres do 6 miesięcy w wymiarze nieprzekraczającym połowy wymiaru czasu pracy przy pracy niezwiązanej z wyuczonym zawodem skierowanych bezrobotnych będących dłużnikami alimentacyjnymi w rozumieniu przepisów o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Część poniesionych kosztów na wynagrodzenia, nagrody i składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości uprzednio uzgodnionej, nieprzekraczającej jednak kwoty ustalonej jako iloczyn liczby zatrudnionych bezrobotnych i połowy wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w ostatnim dniu zatrudnienia każdego rozliczanego miesiąca, łącznie ze składką na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia
Art. 57 ust. 4 oraz ust. 6
Składki na Fundusz Pracy
Podstawa warunkująca naliczanie składek
Jedną z przesłanek powodujących konieczność naliczania składek na Fundusz Pracy jest to, aby podstawa składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalno-rentowe u danej osoby odpowiadała w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę lub 80% tego wynagrodzenia – w pierwszym roku pracy zawodowej, a w przypadku osób wykonujących pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – co najmniej 50% wynagrodzenia minimalnego (art. 104 ust. 1 oraz art. 107 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia).
Podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę mogła spowodować objęcie obowiązkiem lub wyłączenie niektórych osób z obowiązku odprowadzania za nie składek na FP. Płatnicy składek powinni byli więc sprawdzić, czy te zmiany także ich nie dotyczą.
+----+---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
| | Przykład 3 |
| | |
| | Od 2 lat pan Janusz świadczy pracę na rzecz tej samej spółki z o.o. w ramach umowy zlecenia, z tytułu której podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz zdrowotnemu. Wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek określone jest kwotowo i wynosi 1.700 zł. Oznacza to, że za 2014 rok za osobę tę powinna być odprowadzana także składka na FP, ponieważ podstawa składek emerytalno-rentowych wynosiła co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (1.680 zł). Natomiast nie ma takiego obowiązku, począwszy od składek za styczeń 2014 roku, ponieważ podstawa składek emerytalno-rentowych jest niższa od wynagrodzenia minimalnego, tj. od kwoty 1.750 zł. |
+----+---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Ustawa o promocji zatrudnienia przewiduje wiele sytuacji, kiedy to nie istnieje obowiązek odprowadzania składek na FP, mimo spełnienia przedstawionych wcześniej przesłanek, np. składek tych nie opłacamy za kobiety w wieku co najmniej 55 lat oraz mężczyzn w wieku co najmniej 60 lat (art. 104b ust. 2 ustawy). W sytuacji gdy wynagrodzenia za grudzień wypłacane są w styczniu kolejnego roku kalendarzowego, pod uwagę bierzemy wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę z miesiąca, za który przysługują pobory, a więc z grudnia roku ubiegłego.
+----+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
| | Przykład 4 |
| | |
| | Z umowy o pracę wynika, że pracownik otrzymuje pobory w wysokości odpowiadającej aktualnemu minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Zgodnie z regulaminem wynagradzania pobory w firmie wypłacane są do 10. dnia następnego miesiąca. Wynagrodzenie za grudzień 2014 roku osoba ta otrzymała więc do 10 stycznia 2015 r. Mimo że podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych (1.680 zł) była niższa od obowiązującego wówczas wynagrodzenia minimalnego (1.750 zł), powinny być od niej odprowadzone składki na FP. |
+----+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Dochody osiągane z kilku źródeł
Jeżeli dana osoba podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalno-rentowych z kilku tytułów, konieczność odprowadzania składek na FP powstaje wówczas, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych odpowiada co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę albo właściwej jego części. Taki ubezpieczony musi złożyć każdemu ze swych płatników składek oświadczenie o dochodach osiąganych w innym miejscu (art. 104 ust. 3–4 ustawy o promocji zatrudnienia).
Po otrzymaniu oświadczenia sumuje się dochody i sprawdza, czy należy naliczać składki na FP. Może się okazać, że po podwyżce wynagrodzenia minimalnego część osób, za które płatnik odprowadzał w 2014 roku składki na FP, została wyłączona z tego obowiązku.
+----+----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
| | Przykład 5 |
| | |
| | Pani Małgorzata zatrudniona jest na 1/2 etatu, otrzymując z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 980 zł. Wynagrodzenie to jest w pełni oskładkowane. Ze złożonego oświadczenia wynika, że osoba ta zatrudniona jest jeszcze w innej firmie na 1/4 etatu z wynagrodzeniem wynoszącym 720 zł, od którego również są odprowadzane składki. W 2014 roku płatnik powinien za tę osobę naliczać składki na FP, albowiem łączne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru obowiązkowych składek emerytalno-rentowych wynosi 1.700 zł i jest wyższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2015 roku składka ta nie powinna być opłacana, ponieważ obowiązujące wówczas wynagrodzenie minimalne za pracę będzie wyższe od łącznej podstawy wymiaru obowiązkowych składek emerytalno-rentowych. |
+----+----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Podleganie ubezpieczeniom
Podwyżka wynagrodzenia minimalnego a obowiązek ubezpieczeń przy zbiegu tytułów do nich
Wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę może też mieć wpływ na istnienie obowiązku ubezpieczeń w przypadku wystąpienia tzw. zbiegu tytułów. Przykładem może tu być pracownik prowadzący równocześnie działalność gospodarczą lub mający podpisaną z innym płatnikiem umowę zlecenia, umowę agencyjną albo inną umowę o świadczenie usług, wobec której na podstawie Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Osoby takie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu umowy o pracę.
Natomiast istnienie obowiązku ubezpieczeń z tytułu umowy cywilnoprawnej albo prowadzonej działalności uzależnione jest od wysokości poborów (oskładkowanych) osiąganych z racji zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Jeżeli w przeliczeniu na okres miesiąca są one niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, osoba taka podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym oraz wypadkowemu także z umowy cywilnoprawnej albo z tytułu działalności gospodarczej. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne.
Płatnicy opłacający składki za takie osoby (zleceniodawca lub sam prowadzący działalność) powinni więc sprawdzić, czy po zmianie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę nie nastąpiły zmiany w zakresie obowiązku ubezpieczeń z dodatkowego źródła dochodów.
+----+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
| | Przykład 6 |
| | |
| | Osoba zatrudniona w spółce z o.o. na 3/4 etatu podpisała z inną firmą umowę zlecenia. Praca w ramach zlecenia nie będzie świadczona na rzecz własnego pracodawcy. Ze złożonego zleceniodawcy oświadczenia wynika, że wynagrodzenie tej osoby z tytułu umowy o pracę wynosi 1.720 zł i jest w pełni oskładkowane. Oznacza to, że w 2014 roku umowa zlecenia nie rodziła obowiązku ubezpieczeń, ponieważ podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych ze stosunku pracy była wyższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Sytuacja zmieniła się wraz ze wzrostem wynagrodzenia minimalnego, tj. z dniem 1 stycznia 2015 r. Od tego miesiąca podstawa składek emerytalno-rentowych z tytułu umowy o pracę była bowiem niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dlatego też, począwszy od stycznia 2015 roku, umowa zlecenia rodziła obowiązek ubezpieczeń emerytalno-rentowych oraz ubezpieczenia wypadkowego. Natomiast do ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorca mógł przystąpić na zasadach dobrowolności. Obowiązek dokonania odpowiednich zgłoszeń spoczywał na zleceniodawcy. |
+----+-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------+
Świadczenia chorobowe
Przeliczenie podstawy najniższych zasiłków
Zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę skutkuje także zmianą najniższej podstawy wymiaru świadczeń chorobowych przysługujących pracownikom. Podstawę tę określa art. 45 ustawy chorobowej. Stanowi on, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty wynagrodzenia minimalnego lub kwoty odpowiadającej 80% tego wynagrodzenia (w pierwszym roku pracy zawodowej), pomniejszonej o 13,71%. Artykuł 47 ustawy chorobowej rozciąga stosowanie tej zasady na pozostałe świadczenia chorobowe przysługujące pracownikom, w tym na zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek macierzyński, a art. 92 Kodeksu pracy – również na wynagrodzenie chorobowe.
Powyższa zasada nie dotyczy jednak ubezpieczonych będących pracownikami, wobec których nie ma zastosowania ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, np. pracowników młodocianych.
Najniższe podstawy wymiaru świadczeń chorobowych przysługujących
pracownikom
Darmowy fragment