sPokolenie, czyli Gniew - ebook

Osoby

Dy­rek­tor Któ­re­goś Urzę­du (póź­niej Ex-Dy­rek­tor) – dy­rek­tor Któ­re­goś Urzę­du mia­sta Esz; po przy­mu­so­wym przej­ściu na eme­ry­tu­rę Ex-Dy­rek­tor; pry­wat­nie – Ju­rek.

Hu­bert Ha – twór­ca ka­ło­kul­tu­ry i gów­no­tek; kan­dy­dat w wy­bo­rach na Pre­zy­den­ta Mia­sta Esz, zma­sa­kro­wa­ny przez tłum po prze­gra­nej. Póź­niej zwa­ny rów­nież Pa­nem Bar­bie. Ka­tem Dzie­ci; osta­tecz­nie czło­nek PiP-y.

Ja­kub (Kuba) – bez­płod­ny le­karz on­ko­log, mąż Mo­ni­ki, twór­ca PiP-y.

Mo­ni­ka (Mo­nia) – bez­płod­na pie­lę­gniar­ka, żona Ja­ku­ba, twór­czy­ni PiP-y.

Ma­ło­lat – na­sto­la­tek; di­ler, pra­cu­ją­cy dla PiP-y; współ­pra­cow­nik Ex-Dy­rek­to­ra.

Adam (A.) – di­ler ma­ri­hu­any.

Bia­ły Skur­wiel (BS) – psy­cho­pa­tycz­na pro­jek­cja umy­słu Hu­ber­ta Ha; su­per­an­ty­bo­ha­ter lub anty-su­per­bo­ha­ter.

Pani… se­kre­tar­ka – se­kre­tar­ka Dy­rek­to­ra Któ­re­goś Urzę­du.

„dwu­dziest­ka” – dwu­dzie­sto­let­nia pro­sty­tut­ka.

Pre­zy­dent Pierw­sze­go Urzę­du – Pre­zy­dent Mia­sta Esz.

Nowy Pre­zy­dent Pierw­sze­go Urzę­du – Ta­de­usz, Ta­dzio, Ta­dzik.

Na­pier­ski – kie­row­nik wy­dzia­łu w Pierw­szym Urzę­dzie Mia­sta Esz.

Spe­cjal­ski – mło­dy Za­stęp­ca Pre­zy­den­ta Pierw­sze­go Urzę­du Mia­sta Esz.

Nowy Dy­rek­tor Któ­re­goś Urzę­du – na­stęp­ca Dy­rek­to­ra Któ­re­goś Urzę­du.

Dziec­ko, dziew­czyn­ka – jed­na z ofiar Pana Bar­bie.

Po­li­cjan­ci – roz­ma­wia­ją pod­czas oglę­dzin zwłok dziec­ka, ofia­ry Pana Bar­bie.

Po­li­cjant – funk­cjo­na­riusz prze­słu­chu­ją­cy Ex-Dy­rek­to­ra.

Je­den i dru­gi w ogrod­nicz­kach – wiej­scy męż­czyź­ni znę­ca­ją­cy się nad Hu­ber­tem Ha.

Wiki – Wi­ki­pe­dia.Lu­bił się za­kła­dać. Czę­sto.

– Uwiel­biam, jak mnie do­ty­kasz – szep­nę­ły ciem­ne usta za­nu­rzo­ne w cie­płym cie­niu wnę­trza… jego wnę­trza.

Był w niej. Skoń­czył. Było… mmm… tro­chę nud­no.

Jak zwy­kle zresz­tą, od dnia, gdy po­czuł, że seks, wła­ści­wie wszel­kie współ­ży­cie, kon­tak­ty z in­ny­mi oso­ba­mi obrzy­dły mu zu­peł­nie. No, pra­wie zu­peł­nie! Przy­najm­niej na ja­kiś czas. No, do­bra, może do przy­szłe­go ty­go­dnia. Ok! Do ju­tra?

Ona od­dy­cha­ła cięż­ko, zmę­czo­na swo­im od­gór­nym wy­sił­kiem, ryt­micz­nym ru­chem ma­syw­nych, dwu­dzie­sto­let­nich bio­der. On, w dole, w po­zy­cji ho­ry­zon­tal­nej, przy­po­mniał so­bie za­kład, któ­ry kie­dyś zro­bił z li­ce­al­ną ko­le­żan­ką Anną Ka. Cho­dzi­ło o inną jesz­cze kla­so­wą ko­le­żan­kę, rów­nież Annę, Anię Wu.

Mie­li na­ście lat. Byli na wy­ciecz­ce szkol­nej. Były to jed­ne z pierw­szych dni w ich ży­ciu, w któ­rych pró­bo­wa­li no­wo­ści, eks­pe­ry­men­to­wa­li i tym po­dob­ne. Tego wie­czo­ru, pod świe­tli­cą ośrod­ka, w pacz­ce, w któ­rej zwy­kle trzy­ma­li się w kla­sie, wy­pi­li pół li­tra wód­ki na kil­ka osób i może jed­no piwo, może dwa, albo trzy. Cała ta ilość al­ko­ho­lu roz­ło­ży­ła się na kil­ka dziew­czyn i paru chło­pa­ków. Niby nie­wie­le, ale jak na je­den z pierw­szych ra­zów – aku­rat. Tak, by za­szu­mia­ło, a do głów po­wpa­da­ły inne, mniej grzecz­ne niż zwy­kle, po­my­sły.

Mię­dzy Anną Ka a… wy­wią­za­ła się dys­ku­sja, po­tem spór, na koń­cu za­kład. Za­ło­ży­li się, że… nie uda mu się uwieść Anny Wu, oty­łej ko­le­żan­ki z ogrom­nym biu­stem i ład­ną bu­zią. We­wnętrz­nie czuł, że nie­raz był ukrad­kiem ob­ser­wo­wa­ny przez Wu; wte­dy ob­ra­cał się w jej stro­nę, a ona ru­mie­ni­ła się, cza­sem uśmie­cha­ła, cza­sem. Rzad­ko ze sobą roz­ma­wia­li, lecz on wie­dział, że ona. To się po pro­stu cza­sem czu­je, się wie. Za­ło­żył się więc o prze­ko­na­nie. Był pi­ja­ny, pod­nie­co­ny. Lu­bił wy­gry­wać. Są­dził, że za­wsze bę­dzie górą. W tam­tej chwi­li i w ko­lej­nych, w przy­szło­ści tak­że.

Ania Wu sie­dzia­ła w gru­pie swo­ich ko­le­ża­nek. Cał­kiem bli­sko ich sto­li­ka. Pod­szedł i za­ga­dał. Po­pro­sił, by z nim po­szła, prze­szła się, czy ma ocho­tę zer­k­nąć w gwiaz­dy? Tak, to ba­nal­ne, ale nie­bo ta­kie pięk­ne, może piwo? Tak, chęt­nie, cze­mu nie, bo co mi tam, nig­dy nie pod­cho­dzi­łeś, nie roz­ma­wia­łeś ze mną, cze­mu te­raz? A tak, wiesz, je­stem nie­śmia­ły. Nie wy­glą­dam, ale je­stem, wierz mi, za­wsze się… ba­łem.

Trzy­dzie­ści, czter­dzie­ści mi­nut póź­niej ca­ło­wał ją, jej ciem­ne, mięk­kie usta w cie­niu… mo­kre śli­ną, oczy wil­got­ne stra­chem, pro­si­ła, by prze­stał, że to za szyb­ko, tak nie moż­na, że chce ją oszu­kać, na­pił się i chce wy­ko­rzy­stać, że ona nig­dy. On rów­nież nig­dy – od­parł. Nig­dy w ży­ciu, jest pierw­sza. Nie, że pierw­sza w ca­ło­wa­niu, ale tak pierw­sza pierw­sza, w sen­sie, pierw­szeń­stwa, w sen­sie ab­so­lut­nym, sek­su­al­nym. Prze­stra­szy­ła się tego sło­wa, na­wet bar­dzo. Chwy­ci­ła go za rękę, wy­rwa­ła ją spod sta­ni­ka, za­czę­ła za­pi­nać bie­li­znę, nie mo­gła scho­wać tłu­stej pier­si pod pa­ję­czy­ną ma­te­ria­łu; wresz­cie się uda­ło, za­pię­ła się z tyłu, na ple­cach. Prze­pro­si­ła, że musi iść, za­czę­ła od­cho­dzić, chciał ją po­wstrzy­mać, przy­cią­gnąć do sie­bie. Mia­ła łzy w oczach tej ład­nej, krą­głej twa­rzy, pulch­ne dło­nie ode­pchnę­ły go de­li­kat­nie, usta po­ca­ło­wa­ły, po­wie­dzia­ły, że chce iść, jest śpią­ca, ale ju­tro od rana może się spo­tkać, zo­ba­czyć, ty też chcesz, co? – spy­ta­ła. No… – pa­dła od­po­wiedź. Zo­ba­czy­my. Po­szła w stro­nę swo­je­go dom­ku, w któ­rym spa­ła z dwie­ma ko­le­żan­ka­mi, tymi naj­bliż­szy­mi w kla­sie.

…od­cze­kał jed­ną, dwie, trzy mi­nu­ty i ru­szył w miej­sce, w któ­rym zo­sta­wił Annę Ka i resz­tę. Pod­szedł, po­chwa­lił się, nie chcie­li uwie­rzyć. W koń­cu ich prze­ko­nał, ko­niec koń­ców za­kład był o prze­ko­na­nie. Kil­ka mi­nut póź­niej wia­do­mość do­tar­ła do Ani Wu. Za­ła­ma­ła się, prze­pła­ka­ła całą noc. Nig­dy nie ode­zwa­ła do… Nic poza tym, poza jej upo­ko­rze­niem, a jego wy­gra­ną.

Po­da­jąc pie­nią­dze dziew­czy­nie, z któ­rą spę­dził go­dzi­nę, w tym po­ło­wę w łóż­ku, my­śla­mi był przy Ani Wu. Na­wet po tylu la­tach nie było mu jej żal. Tak samo jak tej, co wy­cho­dzi­ła. To były tyl­ko ma­szy­ny. Nie­czu­łe au­to­ma­ty. One uda­wa­ły, że im za­le­ży, że czu­ją. One nie czu­ły. To były au­to­ma­ty ro­zum­ne, o du­żej sile prze­bi­cia. In­a­czej nie by­ły­by w sta­nie zno­sić dnia co­dzien­ne­go. I prze­trwać.

– Mało! Jesz­cze na tak­sę daj – dwu­dziest­ka syk­nę­ła przy drzwiach, cho­wa­jąc bank­no­ty.

– Na pie­cho­tę nie mo­żesz?

– A ty so­bie zwa­lić nie mo­żesz?

– Mogę.

– A ja nie mogę. Da­waj, nie pier­dziel. Znam swo­je pra­wa.

– Co ty nie po­wiesz… – po­dał po­mię­tą dy­chę.

– Mało!

– Spa­daj.

Wy­pchnął ją. Za­mknął drzwi na klucz, za­suw­kę, łań­cuch. Gdy skoń­czył, od­cze­kał aż ucich­ną dźwię­ki kop­nięć i krzy­ków po dru­giej stro­nie bez­piecz­nej gra­ni­cy. W koń­cu po­szła.

Spoj­rzał na ze­ga­rek. Skrzy­wił się. Usta­wił alarm na rano. Po­szedł. Mi­nął sy­pial­nię. Padł na ka­na­pę i włą­czył te­le­wi­zor. Przy­krył się ko­cem. Chwy­cił szklan­kę z nie­do­pi­tym drin­kiem ze śla­dem szmin­ki. Przy­mknął oczy. Nie chciał spać w łóż­ku, nie chcia­ło mu się zmie­niać po­ście­li po.

– Fuj – wy­pluł, odło­żył szklan­kę, wy­łą­czył te­le­wi­zor i spró­bo­wał za­snąć. Jak co noc. Pró­bo­wał.Robota robota

Nie ukry­wał (głów­nie przed sobą). Nie lu­bił przy­cho­dzić do biu­ra. Pra­co­wał w Któ­rymś Urzę­dzie. Był dy­rek­to­rem od… nudy.

Biz­nes star­to­wał o 7. On usta­wiał alarm w te­le­fo­nie na po siód­mej. W koń­cu był sze­fem – miał pra­wo. Miał nie­nor­mo­wa­ny czas pra­cy na umo­wie o pra­cę, któ­ry nor­mo­wał zgod­nie z wła­sną wolą i za­pa­łem do po­ko­ny­wa­nia na­rzu­co­nych obo­wiąz­ków.

Zwy­kle oko­ło 9. za­jeż­dżał pod bu­dy­nek Któ­re­goś Urzę­du. Wspi­nał się po scho­dach. Trze­cie pię­tro. Brak win­dy. Wcho­dził do se­kre­ta­ria­tu. Wi­ta­ła go ona, pani. Jak jej było? Za­sta­na­wiał się przez chwi­lę, gdy py­ta­ła o to, czy po­dać kawę, czy jak zwy­kle czar­ną bez cu­kru, czy może inną tym ra­zem? Nie – ta sama, co za­wsze. Ta sama, co każ­de­go dnia przez ostat­nich pięć lat, dro­ga pani. Jak ona mia­ła?… Sta­ra? Brzyd­ka?… Nie… bli­sko, ale to nie było tak. Ja­koś.

– Słu­cham pa­nią? – wy­rwa­ła go z za­du­my.

– Pan Iks Igrek zo­sta­wił panu wy­cin­ki z ga­zet. Pra­sów­ka I jesz­cze.

– Uhm. I co tam pi­szą, pani…?

– Nie wiem, pa­nie dy­rek­to­rze, jesz­cze nie zdą­ży­łam prze­czy­tać. Wie pan jak to jest! – za­czę­ła po­ran­ną man­trę ma­ru­dze­nia (wła­śnie! To za to za nią nie prze­pa­dał!). – By­łam już za dzie­sięć. Pa­trzę, a tu zno­wu tyle pra­cy, że nie mogę tego od razu ogar­nąć, a jak bym mia­ła za­cząć jesz­cze czy­tać to wszyst­ko, co przy­no­si pan Iks i resz­ta, to – za­trza­snął drzwi swo­je­go po­ko­ju; głos pani… ucichł, na­stał ab­so­lut­ny spo­kój.

Drzwi były bar­dzo so­lid­ne i szczel­ne. Zo­sta­ły wsta­wio­ne za jego ka­den­cji. Na jego proś­bę, na wnio­sek. Drzwi peł­ne w wer­sji przy­lgo­wej, wy­po­sa­żo­ne w próg opa­da­ją­cy, po­sia­da­ły naj­wyż­szą izo­la­cję aku­stycz­ną. Co wię­cej – ścia­ny za­byt­ko­we­go bu­dyn­ku mia­ły gru­bość kil­ku me­trów, wy­ko­na­ne z pru­skiej ce­gły. Tak przy­najm­niej lu­bił so­bie wy­obra­żać. To samo okna – pla­sti­ki naj­now­szej ge­ne­ra­cji. Po­miesz­cze­nie było więc nie­mal w peł­ni dźwię­kosz­czel­ne. Mu­sia­ło być. Gdy­by było in­a­czej, zre­zy­gno­wał­by z pra­cy. No! – może bez prze­sa­dy. Ale!

Miał sześć­dzie­siąt czte­ry lata. I miał dość ży­cia, któ­re wiódł. Tro­chę dość. Nie aż tak bar­dzo, by je nie wia­do­mo jak zmie­niać. Ale jed­nak dość. Nuda wy­kań­cza­ła go tak, jak żad­na ko­bie­ta czy na­łóg. Poza tym ery i jed­ne­go, i dru­gie­go sko­czy­ły się już w jego ży­ciu. Na­stał czas abs­ty­nen­cji mi­ło­snej (w sen­sie mi­ło­ści psy­chicz­nej, oczy­wi­ście, nie fi­zycz­nej) i ni­ko­ty­no­wej, któ­rej mu­siał się trzy­mać, je­śli chciał żyć względ­nie nor­mal­nie, a nie jako kar­dio­lo­gicz­ny ka­le­ka. To iry­to­wa­ło tym bar­dziej, że na świe­cie sza­lał kult mło­do­ści, zdro­wia, fi­zycz­nej przy­jem­no­ści, he­do­ni­zmu, ero­ty­zmu. Skan­da­licz­nie iry­tu­ją­cy gów­nia­rze, dwu­dzie­sto i trzy­dzie­sto­lat­ko­wie, peł­ni sił wi­tal­nych, en­tu­zja­zmu i po­zy­tyw­nej mo­ty­wa­cji pę­ta­li się na­wet w jego naj­bliż­szym oto­cze­niu. Mniej­sza o pa­nien­ki. One były jesz­cze do przy­ję­cia, były uży­tecz­ne, miło było cza­sem po­pa­trzeć, czę­ściej wy­ko­rzy­stać, skosz­to­wać, po­słu­chać ich kom­ple­men­tów, pod­li­zy­wa­nia się, po­uczest­ni­czyć w ich… roz­wo­ju, ta­kim czy in­nym. Jed­nak ład­ne, mło­do­cia­ne mę­skie gęby – co to, to nie To wzbu­dza­ło w nim gniew, tro­chę lęk, może Wklę­słe brzu­chy, umię­śnio­ne uda i łyd­ki, bia­łe kły, gład­ka skó­ra, mod­ne ciu­chy, lśnią­ce wło­sy – tych nie chciał wi­dzieć, te wy­wo­ły­wa­ły ne­ga­tyw­ne uczu­cie de­pre­sji, znu­dze­nia, przej­ścia w stan spo­czyn­ku.

– Szlag! – szep­nął, gdy roz­le­gło się pu­ka­nie do drzwi. – Tak? Pro­szę! – wy­pluł gło­śnym, aniel­skim gło­sem.

– Kaw­ka.

– Dzię­ku­ję pani…?

– Pro­szę, pa­nie dy­rek­to­rze – wy­dzium­dzia­ła do zrzy­ga­nia słod­ko pod­sta­rza­ła se­kre­tar­ka, któ­rej czar­ne wło­sy wa­la­ły się po pro­stu w każ­dym ką­cie! – Pa­nie dy­rek­to­rze.

– Tak?

– Pan Spe­cjal­ski przy­szedł. Cze­ka na spo­tka­nie.

– Niech wej­dzie.

Jako Dy­rek­tor Któ­re­goś Urzę­du za­rzą­dzał in­sty­tu­cją pod­le­głą Pierw­sze­mu Urzę­do­wi. Mu­siał słu­chać Pierw­sze­go we wszyst­kim i po­le­ce­nia prze­ka­zy­wać ni­żej, do swo­ich kie­row­ni­ków. Kie­row­ni­cy prze­sy­ła­li je pod­wład­nym spe­cja­li­stom, a spe­cja­li­ści ro­bi­li, co trze­ba lub spusz­cza­li jesz­cze ni­żej, do młod­szych spe­cja­li­stów, in­spek­to­rów, po­mo­cy biu­ro­wych i tak da­lej. Na koń­cu tego zło­żo­ne­go, wie­lo­seg­men­to­we­go pro­ce­su był zno­wu on – wy­cią­gał dłu­go­pis, skła­dał pod­pis. Cza­sa­mi czy­tał, co na­ba­zgra­li na kart­ce. Cza­sem nie mu­siał, bo. Nu­uuda! I te ma­ile. Tego to już nie mógł po pro­stu znieść! Łeb mu puchł od świa­tła mo­ni­to­ra, gdy ga­pił się w nie dłu­żej niż. W ogó­le czuł, że do­sta­je raka mó­zgu od tej tech­no­lo­gii, któ­rej skraj­nie nie­na­wi­dził za to, że jest tak szyb­ka i się roz­wi­ja jak pa­pier w ki­blu, któ­re­go za­pa­sów ad­mi­ni­stra­tor­ka bu­dyn­ku nie była w sta­nie na czas uzu­peł­nić..sta­rał się nie pić kawy. Wy­pi­jał dwie, trzy dzien­nie, w pra­cy. Jed­nak kie­row­ni­cy, kie­row­nicz­ki, spe­cja­li­ści, spe­cja­list­ki, in­spek­to­rzy i kon­ser­wa­to­rzy!… Te gno­je – my­ślał – chle­ją to kaw­sko jak ja­cyś ni­sko­ci­śnie­niow­cy, któ­rzy bez ko­fe­iny pa­da­ją na pysk w kra­inę snu i nie mogą się wy­próż­nić! Ile razy wy­cho­dził z po­ko­ju, szedł do wspól­nej dla wszyst­kich to­a­le­ty, otwie­rał drzwi, za­pa­lał świa­tło, ma­jąc na­dzie­ję, że przy zga­szo­nym nikt tam nie sie­dzi, że za­mknię­te okno ozna­cza, iż jest pu­sto, że za­mknię­ta ka­bi­na to nie jest wca­le zły znak, pod­ły omen, i na­ci­skał klam­kę do – i! Za­wsze, ale to za­wsze ktoś tam (kur­na!) sie­dział i… Spo­koj­nie, uspo­kój się – …po­wta­rzał so­bie w my­ślach. Spe­cjal­ski przy­szedł. Mu­sisz za­cho­wać zim­ną krew, być cool jak ci ma­ło­la­ci o moc­nych ner­wach z bia­łym prosz­kiem pod no­sem, rę­ka­mi w kie­sze­niach, ob­ci­słych spodniach typu rur­ki, do­pa­so­wa­nym ga­je­rze zna­nej mar­ki, wy­szpe­ra­nym w któ­rymś z (te­raz tren­dy) lum­pek­sów z ciu­cha­mi na wagę. Wcze­śniej osra­ny­mi, oplu­ty­mi, ob­la­ny­mi kawą i, lecz przez rącz­ki pań­ci lub mam­ci ta­kie­go mło­de­go wy­pra­ny­mi, od­pra­so­wa­ny­mi, wy­chu­cha­ny­mi i.

– Cześć dy­rek­to­rze!

– Wi­taj Wi­tol­dzie! – od­parł au­to­ma­tycz­nie uśmiech­nię­ty od ucha do ucha jak ja­kaś sik­sa na oral­nej ma­tu­rze. – Cóż cię do mnie spro­wa­dza o tak wcze­snej po­rze?

– Wcze­snej? Nie śpię już od pią­tej – rzu­cił, roz­glą­da­jąc się po wnę­trzu.

– Ran­ny pta­szek… – wark­nął w spo­sób kon­tro­lo­wa­ny i ugryzł się w ję­zyk, by nie do­dać cze­goś, co ci­snę­ło się na usta. – To się chwa­li. Kto rano wsta­je.

– Wia­do­mo!

– Ta.

– Tak jest, pa­nie dy­rek­to­rze!

– Nie in­a­czej. Sia­daj, śmia­ło pa­nie pre­zy­den­cie. Nie mu­sisz się krę­po­wać, czuj się jak.

Albo spier.! – tak już tyl­ko po­my­ślał, choć bar­dzo chciał to wy­po­wie­dzieć. A nie mógł! Co go po­wstrzy­my­wa­ło? Za­wsze się nad tym za­sta­na­wiał. Cho­ciaż do­brze wie­dział. Tyl­ko uda­wał, że nie wie.

– Więc cóż cię spro­wa­dza?

– Same do­bre wie­ści, pa­nie dy­rek­to­rze! – wy­krzy­czał ener­gicz­nie, uśmiech­nię­ty jesz­cze sze­rzej niż. Po pro­stu, sze­rzej.

– Więc cie­szy­my się? – Dy­rek­tor wo­lał do­py­tać.

– Na­wet bar­dzo! – pa­dło po­twier­dze­nie.

Uf – od­sap­nął, po­cze­kał, aż tam­ten usią­dzie, uło­ży się wy­god­nie w nie­wy­god­nym krze­śle dla in­te­re­san­tów (któ­re tak jak i drzwi za­mó­wił z pre­me­dy­ta­cją na swój for­mal­ny, dy­rek­tor­ski wnio­sek) i za­czął słu­chać… jed­nym uchem, a dru­gim.

Spe­cjal­ski był Za­stęp­cą Pre­zy­den­ta Pierw­sze­go Urzę­du. Na­le­żał do ener­gicz­nej gru­py z mle­kiem pod no­sem, albo – bar­dziej współ­cze­śnie – z mle­kiem w prosz­ku pod no­sem. Gru­py trzy­dzie­sto­lat­ków, któ­rzy od­nie­śli suk­ces dzię­ki sile prze­bi­cia, cha­ry­zmie, ukła­dom, pro­tek­cji, ko­nek­sjom w naj­wyż­szych pań­stwo­wych in­sty­tu­cjach, Osta­tecz­nych In­stan­cjach. Mó­wił szyb­ko, wy­raź­nie, był kom­pe­tent­ny, miał po­czu­cie hu­mo­ru. W kon­tak­cie z nim czu­ło się, że ży­cie trak­to­wał lek­ko, z iro­nią, w spo­sób nie­wy­mu­szo­ny, wręcz chłod­ny. Ze swo­ich źró­deł, czy­li od osób tzw. życz­li­wych Dy­rek­tor do­wie­dział się, że Spe­cjal­ski nie po­sia­da żony. O tym świad­czył rów­nież brak ob­rącz­ki na pal­cu. Nie miał na­rze­czo­nej, dziew­czy­ny. Miał za to duże gro­no lu­bią­cych go zna­jo­mych i przy­ja­ciół. Tak przy­najm­niej było do mo­men­tu, w któ­rym świe­żo upie­czo­ny rad­ny Spe­cjal­ski, wy­róż­nia­ją­cy się czło­nek swo­jej par­tii, zo­stał po­wo­ła­ny na sta­no­wi­sko wi­ce­pre­zy­den­ta Pierw­sze­go Urzę­du. Wów­czas – jak to zwy­kle bywa – za­wsze życz­li­wych mu i za­pa­trzo­nych w nie­go roz­bo­la­ły oczy od tego pa­trze­nia, a sym­pa­tia po­dą­ży­ła w swo­ją, czy­li inną stro­nę, a ję­zy­ki za­czę­ły mie­lić i mie­lić, i mie­lić, i.

Spe­cjal­ski oka­zał się być ge­jem. Mało kto o tym wie­dział. Dy­rek­tor miał jed­nak swo­je uszy tu i tam, więc po­siadł tę cen­ną in­for­ma­cję. Szcze­gól­nie cen­ną w kra­ju o tak mało to­le­ran­cyj­nym spo­łe­czeń­stwie (przy­najm­niej w prak­ty­ce, nie w an­kie­tach imien­nych), któ­re­go czę­ścią był Dyro i pe­dzio-Spe­cjal­ski. Dla­te­go wi­zy­ty mło­dzień­ca nie sta­no­wi­ły spe­cjal­nie mro­żą­ce­go krew w ży­łach even­tu. Były one po czę­ści ro­dza­jem kon­tro­li pra­cy pod­le­głe­go Dy­rek­to­ra Któ­re­goś Urzę­du. Dyro miał haka, więc – przy­najm­niej pod tym wzglę­dem – mógł (w ro­bo­cie) spać spo­koj­nie.

Gość wy­szedł kil­ka­dzie­siąt mi­nut póź­niej. Wła­ści­wie nie po­zo­sta­wił żad­nej osza­ła­mia­ją­co po­zy­tyw­nej wia­do­mo­ści. Nic, cze­go Dy­rek­tor by nie wie­dział od swo­ich życz­li­wych.

In­for­ma­cje! Tak, to były cza­sy pry­wat­nej, se­lek­tyw­nej wie­dzy i ko­mu­ni­ka­cji oraz od­po­wied­nie­go do­bo­ru jej ka­na­łów. Kto je po­sia­dał – ten ist­niał, utrzy­my­wał się na po­wierzch­ni, po pro­stu Był!

Na przy­kład taki Na­pier­ski. Był waż­nym kie­row­ni­kiem w Pierw­szym Urzę­dzie. Mógł wie­le po­móc, za­ła­twić, miał doj­ścia do Se­kre­ta­rza, czy­li oso­bi­stej mę­skiej se­kre­tar­ki sa­me­go Pre­zy­den­ta Pierw­sze­go Urzę­du, or­ga­ni­zu­ją­cej każ­de for­mal­ne spo­tka­nie, przyj­mu­ją­cej i zwal­nia­ją­ce­go każ­de­go bar­dziej zna­czą­ce­go pra­cow­ni­ka sa­mo­rzą­du. To jest coś! Mó­wi­ło się na­wet, że Na­pier­ski ma na nie­go/na nią haka. Po­nad­to po­sia­dał swo­ją naj­star­szą la­to­rośl na bar­dzo wy­so­kim stoł­ku – ćśśś! – rzą­do­wym . Co wię­cej – nie było haka na nie­go sa­me­go, Na­pier­skie­go, przy­najm­niej nikt go nie znał, nig­dy nie wi­dział. Ża­den IPN, żad­ne CBŚ czy CBA! No nikt! Ab­so­lut­nie, żad­na żywa czy mar­twa du­sza! Poza.

Za­nim Dy­rek­tor zo­stał dy­rek­to­rem był za­le­d­wie śred­nie­go szcze­bla urzęd­ni­kiem wy­dzia­łu kie­ro­wa­ne­go przez Na­pier­skie­go Pra­co­wał tro­chę od nie­chce­nia, tro­chę z obo­wiąz­ku, tro­chę dla ry­wa­li­za­cji z in­ny­mi śred­nie­go szcze­bla urzęd­ni­czy­na­mi, tro­chę, by nie zo­stać prze­go­nio­nym przez tych ni­żej, tro­chę, by do­go­nić tych po­wy­żej i nie la­tać dla nich na po­sył­ki, tak­że tro­chę z do­skwie­ra­ją­cej mu już wte­dy nudy, dla za­bi­cia cza­su pod­czas ośmiu go­dzin od-do, któ­re po­nie­dzia­łek-pią­tek na­le­ża­ło prze­ty­rać, prze­trwać względ­nie ja­koś – tak nor­mal­nie, jak każ­dy, któ­ry tro­chę chce, ale znacz­nie bar­dziej musi. Dla­te­go pił dużo kawy, cza­sem yer­ba mate (taki trend), by mieć siłę i mo­ty­wa­cję. Jadł spo­ro owo­ców, by nie utyć i nie zmar­nieć. To wszyst­ko spra­wia­ło, że jak na wy­ści­gi bie­gał za po­trze­bą. Bar­dziej tą po­chła­nia­ją­cą wię­cej cza­su i ener­gii, niż tą, co raz-dwa i po spra­wie.

Pan Na­pier­ski z ko­lei był nie­zwy­kle chu­dym, acz nie mniej żar­łocz­nym star­szym je­go­mo­ściem. Był wręcz ewe­ne­men­tem, je­śli cho­dzi o pe­ry­stal­ty­kę je­lit i – ogó­łem – tra­wie­nie. Wią­za­ło się to więc z jego czę­sty­mi wi­zy­ta­mi w ustę­pie, któ­ry był – co po­wszech­ne w pań­stwie czę­stych bra­ków, nie­do­ró­bek – tyl­ko je­den dla ca­łe­go wy­dzia­łu, przy­najm­niej dla tej mę­skiej, sam­czej jego czę­ści sku­pio­nej na dwóch pię­trach po­koi.

Tak przy­szły Dy­rek­tor po­znał ta­jem­ni­cę Na­pier­skie­go, po­sta­ci w mie­ście waż­nej, z ko­nek­sja­mi. Prze­cięt­ne­mu od­bior­cy nie­wy­mu­szo­nych ko­mu­ni­ka­tów może się to wy­dać in­for­ma­cją bła­hą, ba!, śmiesz­ną, że­nu­ją­cą, wła­ści­wie to żad­ną, lecz dla… było czymś waż­nym, istot­nym, po­sia­da­ją­cym od­po­wied­ni po­ten­cjał w rę­kach kre­atyw­ne­go umy­słu. Otóż – nie owi­ja­jąc w ba­weł­nę – Na­pier­ski miał swe­go ro­dza­ju zbo­cze­nie, hi­gie­nicz­ny de­fekt.

Za­wsze, ale to za­wsze, gdy we­szło się po nim do cuch­ną­cej ka­bi­ny, było się świad­kiem pły­wa­ją­ce­go w dole efek­tu wy­sił­ków jego je­lit. Moż­na było obej­rzeć go do­kład­nie i z bli­ska bez żad­nych prze­szkód. Było tak – co w lot po­jął przy­szły szef Któ­re­goś Urzę­du – po­nie­waż Na­pier­ski cho­ro­bli­wie nie­na­wi­dził pa­pie­ru to­a­le­to­we­go i nig­dy go nie uży­wał. Nig­dy też nie ko­rzy­stał ze spłucz­ki. Po za­ła­twie­niu swo­jej spra­wy w musz­li klo­ze­to­wej, po pro­stu wsta­wał, pod­cią­gał por­t­ki i od­cho­dził. Z tego po­wo­du nig­dy też nie mył po tym wszyst­kim dło­ni. Może to nic, ale.

W świe­cie po­li­ty­ki, do­bre­go PR-u, dzię­ki nie­po­szla­ko­wa­nej opi­nii i do­sko­na­łe­mu po­cho­dze­niu, ro­dzi­nie, wzo­ro­we­mu ojcu, za­słu­żo­ne­mu w by­łym sys­te­mie, dzię­ki któ­rym syn Na­pier­skie­go wspiął się na wy­ży­ny po­li­tycz­ne­go dra­pa­cza chmur, to była waż­na in­for­ma­cja. In­for­ma­cja, któ­ra od­po­wied­nio udo­ku­men­to­wa­na i sprze­da­na do me­diów oraz w inne, mniej me­dial­ne miej­sca, mo­gła za­szko­dzić, ze­szpe­cić ide­al­ny wi­ze­ru­nek rysą cuch­ną­cą z pew­no­ścią in­a­czej niż pach­ną wio­sen­ne fioł­ki.

Zbiór ta­kich oraz tym po­dob­nych wia­do­mo­ści po­zwo­lił. – nie bój­my się tego sło­wa – wy­pły­nąć na po­wierzch­nię. Jak to się rów­nież nie mniej tra­dy­cyj­nie ma­wia: G. za­wsze wy­pły­nie. I tej za­sa­dy trzy­mał się Dy­rek­tor. To po­zwo­li­ło mu przez tak wie­le lat nie uto­nąć, nie dać się pod­to­pić, udu­sić, spu­ścić z szam­bem.Piętnasta – punkt

Zwie­rza­ki, lu­dzie, pra­cow­ni­cy, mro­wie ludz­kie, esen­cja ludz­ko­ści, pol­sko­ści, eu­ro­pej­sko­ści i ich kwin­te­sen­cja to­tal­na – ame­ry­kań­skość, My – pra­cow­ni­cy! Lud pra­cu­ją­cy miast i mia­ste­czek. Cza­sem tak­że wsi i pi­pi­dó­wek. Coś pięk­ne­go, no, po­ezja, pa­nie!

Siła po­czu­cia we­wnętrz­ne­go, na­tu­ral­ne­go pra­wa do wol­no­ści zdu­mie­wa­ła Dy­rek­to­ra za­wsze. Parę mi­nut przed pięt­na­stą usta­wiał się w oknie swo­je­go urzę­do­we­go wnę­trza. Wrzu­cał czte­ry kost­ki cu­kru do szklan­ki z go­rą­cą her­ba­tą. Nie mie­szał. Cze­kał. Cu­kier roz­pusz­czał się na dnie, lecz słod­kość nie pod­no­si­ła się wy­żej z dołu do góry. Po­zo­sta­wa­ła na dnie jak nie­do­śnio­ny sen tłu­ścio­cha, któ­re­mu le­karz za­bro­nił spo­ży­wa­nia sło­dy­czy. Dy­rek­tor nig­dy nie do­pi­jał tego ostat­nie­go łyku. Czer­pał przy­jem­ność z nie kon­su­mo­wa­nia naj­słod­szej, naj­lep­szej reszt­ki, któ­rą zo­sta­wiał w szklan­ce na swo­im biur­ku. Tę szklan­kę, na dru­gi dzień rano, sprzą­ta­ła z bla­tu se­kre­tar­ka i ja­sna, świe­tli­sta – cho­le­ra ją bra­ła na ten wi­dok. To ewi­dent­ne, bez­sen­sow­ne mar­no­traw­stwo psu­ło jej każ­dy dzień, każ­dy je­den jego po­czą­tek. Dy­rek­tor upa­jał się tą my­ślą, ob­ser­wu­jąc wy­bie­ga­ją­cych z pra­cy pra­cow­ni­ków. Punkt 15… – wy­ła­nia­li się. Ludz­kie punk­ty i prze­cin­ki, krop­ki, na­wia­sy, wy­krzyk­ni­ki, py­taj­ni­ki, gwiazd­ki…

Każ­dy pra­cow­nik wie­dział do­sko­na­le o co­dzien­nych ob­ser­wa­cjach Dy­rek­to­ra. Ich czas pra­cy wy­zna­cza­ny był przez umo­wy o pra­cę na czas nie­okre­ślo­ny – 7-15. W po­rów­na­niu z resz­tą spo­łe­czeń­stwa – mimo sto­sun­ko­wo ni­skich za­rob­ków – gru­pa urzęd­ni­cza była gru­pą uprzy­wi­le­jo­wa­ną. Pra­cow­nik sa­mo­rzą­do­wy po­sia­dał kom­fort psy­chicz­ny, któ­re­go nie mia­ła resz­ta na­ro­du, po­zo­sta­ją­ca na jed­no­oso­bo­wych dzia­łal­no­ściach go­spo­dar­czych, zle­ce­niach, umo­wach o dzie­ło, w sza­rej stre­fie. Więk­szość urzęd­ni­ków za­rów­no Pierw­sze­go, jak Któ­re­goś i po­zo­sta­łych Urzę­dów do­sta­ła pra­cę po tzw. ukła­dzie, po zna­jo­mo­ści, dzię­ki po­le­ce­niu, dzię­ki wsta­wien­nic­twu, dzię­ki (skła­daj­my!) mat­ce, żo­nie, mę­żo­wi, oj­co­wi, wuj­ko­wi, ko­chan­ce, ko­chan­ko­wi, przy­ja­cie­lo­wi. Przy­słu­ga za przy­słu­gę, ręka rękę myła, noga nogę.

Nie ozna­cza to jed­nak, że byli to pra­cow­ni­cy nie­kom­pe­tent­ni. Nic z tych rze­czy! Po­sia­da­li dy­plo­my, pa­pie­ry po­koń­czo­nych kur­sów i li­stę do­dat­ko­wych, nad­pro­gra­mo­wych umie­jęt­no­ści. Wcze­śniej czy póź­niej, po otrzy­ma­niu wa­ka­tu, sta­wa­li się od­po­wied­ni­mi oso­ba­mi na od­po­wied­nim miej­scu. Po ich wy­pró­bo­wa­niu i wdro­że­niu się prze­cho­dzi­li ze sta­no­wi­ska na czas nie­okre­ślo­ny na tę samą po­sa­dę na wiecz­ność lub na pra­wie-wiecz­ność, bo­wiem kie­dyś w koń­cu mo­gli awan­so­wać lub upaść szcze­bel czy kil­ka ni­żej. Tak, upa­dek rów­nież był moż­li­wy. Gdy po­peł­nia­li błąd, sprze­ci­wi­li się, po­wie­dzie­li o jed­no sło­wo za wie­le, po­szli o jed­ną pa­raf­kę czy pod­pis za da­le­ko. Je­śli byli jed­nak wy­star­cza­ją­co czuj­ni i uważ­ni, po­zy­ski­wa­li od­po­wied­nią ilość plo­tek oraz in­nych in­for­ma­cji pod­czas przerw na faj­kę lub pod­czas po­dró­ży po „za­przy­jaź­nio­nych” po­ko­jach, mo­gli być spo­koj­ni o wła­sne czte­ry li­te­ry.

Cały skład pra­cow­ni­czy Któ­re­goś Urzę­du miał zsyn­chro­ni­zo­wa­ne ze­gar­ki. Wska­zów­ki tych ścien­nych chro­no­me­trów szły na­przód na­oko­ło jak jed­na wspól­na wska­zów­ka. Gdy wska­zy­wa­ła 15 mi­nut przed pięt­na­stą, za­czy­na­ło się krę­ce­nie, wier­ce­nie, prze­kła­da­nie przed­mio­tów na biur­ku z jed­ne­go miej­sca na inne, ner­wo­we kli­ka­nie dłu­go­pi­sów, cy­ka­nie przy­ci­sków my­szek, przy­miar­ki do wy­łą­cze­nia sy­te­mu MS Win, zga­sze­nia mo­ni­to­ra, do wyj­ścia z brud­ną szklan­ką i ta­le­rzy­kiem, w celu ich do­kład­ne­go, so­lid­ne­go umy­cia w ki­blu przy zle­wie… pięć mi­nut przed – osta­nie siku… mi­nu­ta… zbie­ra­li się do wyj­ścia, wsta­wa­li, ubie­ra­li płasz­cze, kurt­ki, swe­try, przy­gła­dza­li ma­te­ria­ły, spód­ni­ce, spodnie, po czym scho­dzi­li trzy pię­tra w dół, do wyj­ścia. Lecz póki ze­gar nie za­bił 3 razy, nie wy­sta­wia­li no­sów poza gra­ni­cę drzwi…

Tam wła­śnie z uwa­gą i roz­ba­wie­niem spo­glą­dał Dy­rek­tor, jak ka­pi­tan na to­ną­cym stat­ku, któ­ry do ostat­niej chwi­li, do ostat­nie­go ra­tu­ją­ce­go się roz­bit­ka po­zo­sta­je na most­ku. Dy­rek­tor miał ubaw. Cza­sem zda­rza­ło się, że któ­ryś pra­cow­nik po­peł­nił fal­start. Naj­wyż­szy prze­ło­żo­ny no­to­wał to w my­śli, rył głę­bo­ko na po­wierzch­ni zwo­jów mó­zgu i nig­dy nie omiesz­kał wy­po­mnieć pra­cow­ni­ko­wi, po­dro­czyć się z tym czy z tam­tą. Za taką nie­cier­pli­wość oczy­wi­ście ni­ko­go nie zwal­niał, ani for­mal­nie nie upo­mi­nał. Tyl­ko żar­tem, z prze­ką­sem przy­nu­dzał. Poza tym, po pierw­sze, za tego ro­dza­ju drob­nost­kę nie miał­by pra­wa ni­ko­go wy­rzu­cić (na­ra­ził­by się na śmiesz­ność na­wet przed sa­mym sobą!), po dru­gie, nie był psy­cho­pa­tą, pie­nia­czem, ani tym bar­dziej idio­tą. Miał to wszyst­ko ge­ne­ral­nie gdzieś, te umo­wy, za­sa­dy, całe to urzęd­ni­cze pra­wo i pra­wo­daw­stwo. Wszyst­ko co ro­bił, czy­nił je­dy­nie ot tak, pro for­ma, dla za­bi­cia cza­su, w ra­mach wal­ki z wszech­ogar­nia­ją­cą go w cza­sie go­dzin pra­cy nudą.

Zresz­tą po ro­bo­cie – było jesz­cze go­rzej, jesz­cze (kur­na!) bar­dziej nud­no. Po sześć­dzie­się­ciu czte­rech la­tach ży­cia, po dwóch roz­wo­dach, ba­ta­lio­nie za­li­czo­nych ko­biet, pro­sty­tu­tek, dzi­wek wszel­kiej ma­ści, ta nuda po­tra­fi­ła do­pro­wa­dzić do chro­nicz­nej bez­sen­no­ści. Na­wet za­bić.A po robocie… kula w płocie

Nie prze­pa­dał za zmia­na­mi. One jed­nak za­czę­ły się – o dzi­wo – po­ja­wiać w jego mie­ście. Sie­dział w au­cie, któ­re miał w li­zin­gu i spła­cał. Ża­den szał, ale moż­na było po­wo­zić ty­łek bez wsty­du, po­wy­pa­try­wać przez otwar­te okno, lu­stro­wać zmia­ny wpro­wa­dza­ne dzię­ki Eu­ro­pej­skiej Wspól­no­cie, dzię­ki mło­dym, pręż­nym. W koń­cu jako czło­wiek na sta­no­wi­sku, w od­po­wied­nim wie­ku… mu­siał być re­pre­zen­ta­tyw­ny i wie­dzieć, co w tra­wie pisz­czy, rów­nież tej ro­sną­cej poza miej­scem pra­cy.

Sta­re od­cho­dzi­ło w za­po­mnie­nie.

Bu­dy­nek za­kła­dów odzie­żo­wych za­trud­nia­ją­cych jesz­cze kil­ka­na­ście lat temu spo­ry ka­wał żeń­skiej czę­ści mia­sta, stop­nio­wo nisz­czał, aż zro­bi­li prze­targ, zgod­nie z za­sa­dą niech wy­gra naj­tań­szy i naj­tań­szy wy­grał, i wy­słał w ko­smos kil­ka­dzie­siąt miejsc pra­cy, i tyle samo lat wspo­mnień kil­ku­dzie­się­ciu ty­się­cy umy­słów. Przy­je­cha­ły dwa wiel­kie dźwi­gi, ogro­dzo­no te­ren i w cią­gu dwóch ty­go­dni zo­sta­ła dziu­ra w zie­mi. I dupa bla­da.

On je­chał da­lej przed sie­bie, do domu, wy­brał dro­gę okręż­ną, wo­lał nad­ło­żyć, by po­pa­trzeć so­bie, jak bu­du­je ta eki­pa mło­dych w lśnią­cych ga­je­rach, za kasę z kre­dy­tów, za wir­tu­al­ne euro, któ­re wcze­śniej czy póź­niej – my­ślał – musi pójść w cho­le­rę, bo to pie­niądz po­li­tycz­ny, wart tyle co ban­ki, a ban­ki są do­bre, jak na świe­cie jest do­brze, a jak przy­cho­dzi kry­zys, to miło jest je­dy­nie ban­kom, a go­spo­dar­ki pa­da­ją. To samo z euro – wir­tu­al­ną mo­ne­tą, efe­me­rycz­nym bank­no­tem, któ­rym ste­ro­wa­ło kil­ku moż­nych, trzę­są­cych ca­łym świa­tem. Któ­rzy, gdy po­trze­bo­wa­li go­tów­ki, roz­pie­prza­li któ­ryś kraj eko­no­micz­nie lub wpę­dza­li w stre­fę woj­ny, wpro­wa­dza­li de­sta­bi­li­za­cję i czer­pa­li zy­ski z cha­osu, któ­ry tyl­ko oni po­tra­fi­li póź­niej za­mie­nić na względ­ną sta­bi­li­za­cję, prze­jąć fak­tycz­ną wła­dzę. Tak-tak, Dyro o tym wszyst­kim wie­dział. Nie lu­bił zmian, nie cier­piał skom­pli­ko­wa­nej tech­no­lo­gii, ale swo­je wie­dział, kom­pu­ter po­tra­fił ob­słu­gi­wać cał­kiem nie­źle, a w te­le­wi­zor ga­pić się jak mało kto. Wie­dział, że ci mło­dzi, co ko­lej­ną ka­den­cję roz­da­ją kar­ty w tym mie­ście i w tym jego kra­ju zna­li się do­brze na rze­czy. Wie­dzie­li, że mu­szą być wi­docz­ni i że ich dzia­ła­nia rów­nież mu­szą być za­uwa­żal­ne przez sza­ry tłu­mek. Na to po­trzeb­na była kasa, więc po­zy­ska­li ją, bio­rąc pro­cent od po­zy­ska­nia i od swo­jej pra­cy. Do­brze ro­bi­li… so­bie. Do­brze pew­nie też na przy­szłość! Nie­wąt­pli­wie… jed­nak w okre­sie wiel­kiej bu­do­wy, spek­ta­ku­lar­nych prze­mian to ci ma­lut­cy mu­sie­li za­ci­skać zęby i pasy, sie­dzieć ci­cho i wal­czyć każ­de­go dnia z kor­ka­mi, z in­fla­cją, ro­sną­cy­mi ce­na­mi ben­zy­ny i żar­cia, z co­mie­sięcz­nym ra­chun­kiem, z kłam­stwa­mi po­li­ty­ków, kłam­stwa­mi in­we­sto­rów, kon­tra­hen­tów, firm i in­sty­tu­cji ro­bią­cych wiecz­ny do­bry PR, wiecz­nie i za­wsze w do­brej wie­rze, dla po­tom­nych, dla dzie­ci, dla mło­dzie­ży, dla lep­szej przy­szło­ści i roz­wo­ju!

Dy­rek­tor wie­dział, że to wszyst­ko było waż­ne i po­trzeb­ne, że ludz­kość ob­ra­ła pra­wi­dło­wą dro­gę roz­wo­ju, że sto­pa ży­cia prze­cięt­ne­go czło­wie­ka na kuli ziem­skiej, w Eu­ro­pie, w kra­ju Dy­rek­to­ra, w jego mie­ście, sta­le ro­sła. Wi­dział, jak dzie­ci tych kil­ku zna­jo­mych, któ­rzy mu jesz­cze po­zo­sta­li, do­ra­sta­ją i ni­cze­go im nie bra­ku­je. Owszem – na­rze­ka­ją, że tego nie ma, że tam­te­go, a jak jest, to kasy na to brak. Jed­nak mę­dze­nie było ce­chą jego na­ro­du, sam całe ży­cie taki był, znał sie­bie, znał in­nych. Wszyst­ko szło ku lep­sze­mu, Dy­rek­tor to wi­dział, Dy­rek­tor to wie­dział, że cy­wi­li­za­cja to pod­sta­wa, że wy­kształ­ce­nie jest po­trzeb­ne na­wet, je­śli nikt nie po­trze­bu­je tak wy­kształ­co­nych lu­dzi, bo nie ma komu ko­pać ro­wów, usłu­gi­wać do sto­łów, sprzą­tać w ki­blach miej­skich i pry­wat­nych, pil­no­wać rze­czy, któ­re nie wy­ma­ga­ją pil­no­wa­nia. Bo wszy­scy na­gle byli tacy mą­drzy, tacy oczy­ta­ni, choć w ży­ciu książ­ki jed­nej nie prze­czy­ta­li, tyl­ko wi­dzie­li w mo­ni­to­rze, wy­słu­cha­li w słu­chaw­kach, bo książ­ki to prze­ży­tek, nie ma cza­su na książ­ki, bo na książ­ki trze­ba wy­ci­nać lasy, ru­szać sza­re ko­mór­ki. Dy­rek­tor wie­dział, że taki po­stęp to pod­sta­wa, że mło­dzi mają ra­cję, a ci, któ­rzy nie chcą zmian, to bę­cwa­ły, tłu­mo­ki, pa­to­lo­gia i plebs spo­łecz­ny, war­cho­ły, ryby miej­skie, a dzie­ci i ryby gło­su nie mają… tak-tak, Dy­rek­tor to wszyst­ko wie­dział i… Miał to głę­bo­ko, ale to bar­dzo głę­bo­ko w du­pie! On nie lu­bił tych wszyst­kich zmian! Kie­dyś było (kur­na) le­piej! – my­ślał.

Je­chał da­lej i… wła­ści­wie Dy­rek­tor stał w kor­ku, wca­le nie je­chał. Jed­nym wiel­kim, dłu­gim kor­ku urzęd­ni­czym. Miał miesz­ka­nie w czę­ści mia­sta od­da­lo­nej od Któ­re­goś Urzę­du o ład­nych parę ki­lo­me­trów. Nie­da­le­ko jego Urzę­du stał bu­dy­nek kil­ku in­nych Urzę­dów, w tym tego Pierw­sze­go. Wszy­scy urzęd­ni­cy koń­czy­li ro­bo­tę o go­dzi­nie tej sa­mej, pięt­na­stej. Zna­ko­mi­ta więk­szość z nich była mniej lub bar­dziej dum­ną czę­ścią spo­łe­czeń­stwa, któ­re po­sia­da­ło wła­sny po­jazd me­cha­nicz­ny, prze­waż­nie dwu­śla­do­wy. „Na tym prze­cież po­le­gał po­stęp, cy­wi­li­za­cja” – roz­my­ślał, sto­jąc w kor­ku Dy­rek­tor. Nie cza­ruj­my się – każ­dy musi za­ra­biać i bo­ga­cić się. Bo­ga­ce­nie się było pod­sta­wą współ­cze­sne­go spo­łe­czeń­stwa, do któ­re­go tak usil­nie dą­ży­li mło­dzi rzą­dzą­cy, spo­łe­czeń­stwo, któ­re­mu szczę­ście gwa­ran­to­wa­ło po­sia­da­nie. Po­sia­da­nie te­le­wi­zo­ra, kom­pu­te­ra, me­diów da­wa­ło szan­sę pręd­kie­go wy­ła­pa­nia pro­mo­cji i wy­prze­da­ży. Sa­mo­chód umoż­li­wiał do­jazd do miej­sca za­rob­ko­wa­nia oraz po­wrót z nie­go do miej­sca spo­ży­wa­nia po­sił­ków i szo­ro­wa­nia bru­du i roz­to­czy, od­ku­rza­nia, wy­cho­wy­wa­nia po­tom­stwa, za­pład­nia­nia, umi­la­nia so­bie ży­cia roz­my­śla­niem o spo­so­bach na umi­le­nie so­bie ży­cia przez zdo­by­wa­nie środ­ków na umi­la­nie, umi­la­cze.

Sa­mo­chód był wy­znacz­ni­kiem sta­tu­su. Do­bry sa­mo­chód po­ka­zy­wał roz­miar szczę­ścia po­rząd­ne­go urzęd­ni­ka. Je­że­li go miał, zna­czy­ło to, że był na do­brej dro­dze do do­brej cy­wi­li­za­cji, do do­bre­go roz­wo­ju Je­że­li przez lata nie po­my­ślał o kre­dy­cie – ma­jąc lep­szą, gor­szą, ale za­wsze sta­łą pen­sję i po­sa­dę – nie za­czął się roz­wi­jać, bu­do­wać, da­wać pra­cę in­nym mło­dym i am­bit­nym z dy­plo­ma­mi i ło­pa­tą w dło­ni, to nie był do­brym urzęd­ni­kiem, PRa­cow­ni­kiem.

Jako że ogrom­ny pro­cent miesz­kań­ców mia­sta Dy­rek­to­ra za­trud­nio­ny był jed­nak w urzę­dach i ten pro­cent z roku na rok suk­ce­syw­nie się po­więk­szał, zna­czy­ło to, że mło­dzi zna­li kie­ru­nek, w któ­rym po­win­ni byli po­dą­żać i… i tak da­lej. Ten świet­ny trend na roz­wój, za­chod­nią cy­wi­li­za­cję i ame­ri­can way of life spra­wił, że Dy­rek­tor utknął w kor­ku. Z każ­dym ro­kiem co­raz dłuż­szym i cia­śniej­szym kor­ku, w któ­rym sta­wa­ło się co­raz mniej przy­jem­nie, po­nie­waż mło­dzież piła co­raz wię­cej kaw, pra­co­wa­ła pod co­raz więk­szą pre­sją, zwią­za­ną z po­sia­da­niem co­raz więk­szej ilo­ści dóbr i obo­wiąz­ków, po­zwa­la­ją­cych na gro­ma­dze­nie co­raz więk­szej ilo­ści przed­mio­tów umi­la­ją­cych, ge­ne­ru­ją­cych szczę­ście, mle­kiem i mio­dem pły­ną­cą kra­inę. Tak. Dy­rek­tor wie­dział, że w tę stro­nę idzie świat i za to wła­śnie tego świa­ta co­raz bar­dziej nie­na­wi­dził. Za to wszyst­ko, za tych wszyst­kich za­smar­ka­nych roz­wo­jo­wi­czów, któ­rzy wie­dzie­li le­piej co i jak, kie­dy i gdzie, komu i dla kogo. To pod­no­si­ło mu ci­śnie­nie, któ­re i tak miał zbyt wy­so­kie.

Na­ci­snął pe­dał gazu, zwol­nił sprzę­gło i pod­je­chał o ko­lej­nych kil­ka cen­ty­me­trów na­przód. Od skrzy­żo­wa­nia dzie­li­ły go już tyl­ko trzy sa­mo­cho­dy. Przy na­stęp­nych świa­tłach po­wi­nien się uwol­nić od urzęd­ni­cze­go kor­ka i mieć spo­kój z tą daw­ką co­dzien­nych ner­wów dro­go­wych. Wy­jął z kie­sze­ni pu­deł­ko z ta­blet­ka­mi sta­bi­li­zu­ją­cy­mi ci­śnie­nie, po­łknął jed­ną. Za­raz dru­gą, gdy jed­nak nie opu­ścił skrzy­żo­wa­nia w cią­gu naj­bliż­szych kil­ku mi­nut.

– I chuj… – prze­klął do sie­bie, spo­glą­da­jąc przez uchy­lo­ne do po­ło­wy okno.

– To­bie chuj w dupę, zde­chły dzia­dy­go, ty sta­ry chu­ju! – krzyk­nę­ła mło­da twarz z kil­ku­dnio­wym za­ro­stem i wy­pro­sto­wa­ną pro­stow­ni­cą grzyw­ką, opa­da­ją­cą na oczy. – Masz do mnie ja­kiś pro­blem? Co się ga­pisz? Mam wstać? Wyjść z auta?

Dy­rek­tor na­ci­snął przy­cisk. Okno za­mknę­ło się, od­gra­dza­jąc go od czer­wo­nej twa­rzy mło­dzień­ca, ob­ra­ża­ją­cej go z sa­mo­cho­du sto­ją­ce­go na są­sied­nim pa­sie. Kie­dyś bym mu po­ka­zał, kto tu rzą­dzi, wy­siadł­bym – po­my­ślał, ru­sza­jąc z pi­skiem spod zie­lo­ne­go świa­tła. A te­raz? Je­stem pier­dzie­lem, nie mam jaj. To te szczy­le mnie wy­ka­stro­wa­ły, ka­stru­ją każ­de­go dnia. Czas umie­rać.

Przed wej­ściem do miesz­ka­nia ku­pił ga­ze­tę Kon­takt. Tam były wszyst­kie ogło­sze­nia, któ­rych szu­kał. Co­dzien­nie je prze­glą­dał przy obie­dzie. W ja­kim celu? Bo chciał być męż­czy­zną choć we wła­snych czte­rech ścia­nach. By nim być, trze­ba udo­wad­niać swo­ją mę­skość każ­de­go jed­ne­go dnia. In­a­czej sam mógł­byś po­my­śleć o so­bie, że je­steś cio­tą, że ża­den z cie­bie fa­cet, że ci na­wet nie sta­je. Nie jest waż­ne, ile masz lat. Dyro nie był mło­dy – wie­dział to – i nie było mu wca­le tak źle ze swo­im wie­kiem. Było mu na­wet do­brze ze zmarszcz­ka­mi i brzu­chem, ob­wi­słym tył­kiem i po­cząt­kiem star­czych plam na dło­niach. Wła­ści­wie miał­by to zu­peł­nie gdzieś, tę całą sta­rość i prze­mi­ja­nie, gdy­by nie ma­ło­la­ci, któ­rzy sa­mym swo­im wy­glą­dem bez prze­rwy przy­po­mi­na­li o upły­wie cza­su. W Kon­tak­cie za­wsze moż­na było zna­leźć nowe, świe­że ogło­sze­nia ko­biet. Ko­bie­ta była naj­lep­szym spo­so­bem na udo­wod­nie­nie mę­sko­ści. Ko­bie­ty z Kon­tak­tu były bar­dzo kon­tak­to­we i speł­nia­ły wszel­kie ży­cze­nia swo­je­go klien­ta.

Je­śli Dy­rek­tor miał zły dzień, wku­rzy­li go gów­nia­rze, któ­rzy swo­imi gów­niar­ski­mi de­cy­zja­mi roz­ko­pa­li ko­lej­ną uli­cę, albo zrów­na­li z zie­mią jesz­cze je­den nie­od­łącz­ny ele­ment jego pięk­nych wspo­mnień ży­cia sprzed lat, na przy­kład roz­pru­li za­kła­dy sta­rej pa­pier­ni, któ­ra po­pa­dła w ru­inę i sta­ła się sie­dli­skiem chiń­skich pra­cow­ni­ków pod­ra­bia­ją­cych ciu­pa­gi i tra­dy­cyj­ne stro­je pol­skich gó­ra­li, je­śli miał więc taki zły i kwa­śny dzień, wów­czas brał swo­ją ga­ze­tę do ręki, szu­kał co cie­kaw­szej ofer­ty, ła­pał za słu­chaw­kę te­le­fo­nu, wy­krę­cał nu­mer i za­pra­szał, daj­my na to, stu­dent­kę dzie­więt­na­ście lat o buj­nym biu­ście, któ­ra ofe­ru­je, że zgo­dzi się na wszyst­ko za drob­ny spon­so­ring.

Go­dzi­nę póź­niej miła ma­ło­la­ta, re­pre­zen­tant­ka ca­łej ge­ne­ra­cji przed­się­bior­czej mło­dzie­ży, stoi w jego drzwiach, pach­ną­ca jak upa­dły anioł, wy­zy­wa­ją­co żu­jąc gumę i pa­ląc pa­pie­ro­sa. Dy­rek­tor za­pra­sza ją grzecz­nie, pro­si, by po­szła pod prysz­nic i wy­szła już go­to­wa do współ­pra­cy. Po tym, gdy wy­peł­za czy­sta i pach­ną­ca, przy­po­mi­na jej, że za­mó­wił ją na dwie go­dzi­ny. Ona po­twier­dza. Na­stęp­nie Dy­rek­tor pro­si, by uklę­kła i pod­nie­ci­ła go usta­mi tak pro­fe­sjo­nal­nie, jak tyl­ko dzi­siej­sza mło­dzież umie być pro­fe­sjo­nal­na, ucy­wi­li­zo­wa­na i re­wo­lu­cyj­nie roz­wo­jo­wa – czy­li mega za­je­bi­ście. Gdy jej się to już uda­je – a jako że jest mło­dą pro­fe­sjo­na­list­ką uda­je jej się wręcz wy­bit­nie i nie­mal za każ­dym ra­zem – Dyro pro­si ją przy­mil­nie o to, by się od­wró­ci­ła i ład­nie wy­pię­ła ty­łe­czek. Po czym z peł­nym im­pe­tem i za­pa­sem zgro­ma­dzo­nych sił, ner­wów ca­łe­go dnia oraz z ob­ra­zem ca­łej ge­ne­ra­cji mło­dych prze­mą­drzal­ców i wszyst­ko wie­dzą­cych la­lu­siów przed ocza­mi rżnie ją ostro i bru­tal­nie w sze­ro­kie wy­pię­te dup­sko. Po wszyst­kim daje jej klap­sa i po­le­ca, by się ubra­ła. Zwy­kle w ta­kich sy­tu­acjach musi do­pła­cić za per­wer­sję i rzu­cić na tacę, czy­li na tak­sę do dom­ku. Wów­czas Dy­rek­tor do­pła­ca i daje dy­chę na­piw­ku. Dziew­czy­na ocie­ra kro­ko­dy­le łzy, ogar­nia się i spa­da do domu. Po za­mknię­ciu drzwi, fa­cet idzie do ła­zien­ki, płu­cze zęby, prze­glą­da się w lu­strze, uśmie­cha do swo­je­go ob­li­cza. Chwi­lę póź­niej leży już w łóż­ku i za­sy­pia. Śpi jak dziec­ko, choć cier­pi na bez­sen­ność. Śni mu się. Wła­ści­wie to od dwu­dzie­stu lat nic mu się nie śni. I tak też jest – my­śli so­bie – na­praw­dę za­je­bi­ście do­brze.Król klozetów kultury

Jed­ne­go dnia Hu­bert Ha sie­dział po drzem­ce, któ­rą uci­nał so­bie za­wsze po pra­cy i są­czył sok mar­chwio­wy Nie­na­wi­dził soku z mar­chwi. Nie­na­wi­dził świe­że­go soku mar­chwio­we­go Nie­na­wi­dził nie­świe­że­go tak samo bar­dzo, jak tego jed­no­dnio­we­go. Jed­no­dnio­we­go jak każ­de­go in­ne­go z do­miesz­ką owo­ców cy­tru­so­wych. Ogól­nie rzy­gał już tym so­kiem. Czuł, że żółk­nie od nie­go. Że za­czy­na mieć przez nie­go żół­tacz­kę. To, rzecz ja­sna, nie była praw­da. Pił go, bo na­pój był – jak pi­sa­li w in­ter­ne­cie – wy­jąt­ko­wo zdro­wy, a skó­ra Hu­ber­ta, któ­rej zwy­kle nie opa­lał, była dzię­ki nie­mu gład­sza, zdrow­sza i ciem­niej­sza. Sie­dząc w pra­cy, po­le­ru­jąc kie­lisz­ki do bia­łe­go, czer­wo­ne­go wina, małe z dłu­gą nóż­ką do li­kie­rów (głów­nie grap­py) my­ślał. Pod­czas pi­cia ka­ro­te­nu w domu – nadal my­ślał. Cały swój wol­ny czas oraz każ­dą mi­nu­tę w ro­bo­cie po­świę­cał na bu­rzę sza­rych ko­mó­rek. Po co? Prze­cież to nie­mod­ne! Za­miast my­śleć – dzia­łać. On jed­nak my­ślał.

Cel – roz­krę­cić in­te­res, zro­bić biz­nes ma­rzeń, jed­no­ra­zo­wy strzał i już, je­stem na to­pie, mogę wy­rwać się z tego ba­gna sza­rzy­zny ludz­kiej, tej woj­ny pro­wa­dzo­nej po­mię­dzy ludz­ką ni­ja­ko­ścią rze­czy­wi­sto­ści a ja­skra­wy­mi ko­lo­ra­mi ekra­nów TiVi i mo­ni­to­ra z pod­łą­czo­nym ne­tem. Bez prze­rwy my­ślał, my­ślał, kom­bi­no­wał i… I co? Co zro­bił? Wy­my­ślił!

– Mój zło­ty biz­nes to sraj­ta­śma!

Na pa­pie­rze to­a­le­to­wym zbił for­tu­nę. Po­mysł był cał­kiem pro­sty. Niech Ha sam go le­piej opo­wie: