Wodnikowe Wzgórze - ebook

LEGENDA

Część I
Początek opowieści 1 A
Przeprawa przez Enborne 2 B
Wrzosowisko 4 C
Królikarnia Pierwiosnka 4 C

Część II
Północno-wschodni skraj lasku bukowego na Wodnikowym Wzgórzu 9 D
Gospodarstwo Nuthanger 7 D

Część III
Kotlina, w której Czubak spotkał lisa 12 D
Tu króliki przeprawiły się przez linię kolejową 16 D
Górny most na rzece Test 6 D
Efrafa. Krzyżówka 5 D
Przepust pod torami 15 D

Część IV
Dolny most i zarośnięta część rzeki 17 D
Zagajnik, gdzie lis zaatakował króliki 13 C1. Tablica ogłoszeń

CHÓR: Cóż to? Jęczysz? Wstręt jakiś ogarnia twą duszę…

KASANDRA: Wonią krwi mordowanych wieje z tego domu.

CHÓR: Coś rzekła? To ofiary płoną na ołtarzu!

KASANDRA: Taki z tych murów bije zaduch, jak z mogiły…

Ajschylos, Agamemnon¹

Przekwitły już pierwiosnki. Bliżej skraju lasu, gdzie drzewa rosły rzadziej, a teren obniżał się w stronę starego płotu i rowu porośniętego jeżynami, tylko kilka wyblakłych bladożółtych plam jaśniało między szczyrem i korzeniami dębów. Po drugiej stronie płotu górna część pola podziurawiona była jamami króliczymi i miejscami ogołocona z trawy, a pośród walających się wszędzie bobków rósł jedynie starzec jakubek. Sto jardów dalej, u stóp zbocza, płynął strumyk, szeroki najwyżej na trzy stopy, na wpół zarośnięty kaczeńcami, rzeżuchą i błękitnym przełącznikiem. Polna droga biegła ceglanym przepustem nad strumykiem i wspinała się po przeciwległym stoku do bramki z poprzecznych drążków w ciernistym żywopłocie, przez którą wychodziło się na drogę.

Majowe słońce zachodziło w czerwonych obłokach, do zmroku brakowało jeszcze pół godziny. Na suchym stoku roiło się od królików — jedne skubały chudą trawę w pobliżu swych nor, drugie nieco dalej szukały mleczy lub przeoczonego przez innych pierwiosnka. Gdzieniegdzie samotny królik stanął słupka na mrowisku i rozglądał się, nastawiając uszy i węsząc pod wiatr. Ale na skraju lasu podśpiewywał kos, a to znaczyło, że nic się tam niepokojącego nie dzieje; z drugiej strony zaś, wzdłuż potoku, widać było wyraźnie całą pustą i cichą okolicę. W królikarni panował spokój.

Na wysokim brzegu, w pobliżu dzikiej wiśni, gdzie śpiewał kos, znajdowało się kilka nor niemal całkowicie ukrytych w jeżynach. W zielonym półmroku, u wejścia do jednej z nich, siedziały obok siebie dwa króliki. Po pewnym czasie większy wylazł z nory, przemknął wzdłuż brzegu pod osłoną jeżyn, zsunął się do rowu i skierował na pole. Po chwili drugi podążył za nim.

Pierwszy królik zatrzymał się w nasłonecznionym miejscu i podrapał w ucho szybkimi ruchami tylnej łapy. Chociaż miał dopiero rok i nie osiągnął jeszcze pełnego wzrostu, niepodobny był wcale do owych znękanych „skrajniaków”, to znaczy przeciętnych, pospolitych jednoroczniaków, niepochodzących z arystokracji i niecieszących się wyjątkowym wzrostem czy siłą, które, wiecznie pomiatane przez starszych, radziły sobie jak mogły, często żyjąc na zewnątrz, na skraju królikarni. Ten królik tchnął pewnością siebie. Kiedy usiadł, patrząc dookoła i trąc nos przednimi łapami, sprawiał wrażenie stworzenia bystrego i pełnego werwy. Przekonawszy się, że nic mu nie grozi, położył uszy po sobie i zabrał się do trawy.

Jego towarzysz wydawał się mniej pewny siebie. Był mały, miał duże oczy wpatrzone w przestrzeń, ruchy głowy, gdy ją podnosił i rozglądał się dookoła, sugerowały nie tyle ostrożność, ile jakieś nieustanne, nerwowe napięcie. Wciąż poruszał nosem, a gdy przeleciał z bzykiem trzmiel, kierując się do rosnącego za nim ostu, podskoczył i obrócił się z takim impetem, że dwa znajdujące się obok króliki rzuciły się do swych nor; najbliższy z nich, o czarnych czubkach uszu, poznał go jednak i wrócił na żerowisko.

— Ach, to tylko Piątek — powiedział — znowu podryguje na widok muchy. Chodź, Szakłaku, o czym to rozmawialiśmy?

— Piątek? — spytał drugi królik. — Dlaczego tak się nazywa?

— No wiesz, piątka w miocie, on był ostatni i najmniejszy. Dziw, że dotąd się uchował. Zawsze mówię, że człowiek go nie dojrzy, a lis się nie połakomi. Ale przyznaję, że potrafi unikać biedy².

Mały królik zbliżył się do swego towarzysza, sadząc susy na długich tylnych nogach.

— Leszczynku, odejdźmy trochę — powiedział. — Wiesz, jakoś dziwnie tu dzisiaj, chociaż nie wiem dokładnie, o co chodzi. Pójdziemy do strumyka?

— Dobrze — odparł Leszczynek — może mi znajdziesz pierwiosnka. Jeśli tobie się nie uda, to i nikomu innemu.

Zbiegł pierwszy po zboczu, ciągnąc za sobą po trawie cień. Dotarli do strumyka i zaczęli skubać i szukać w pobliżu kolein polnej drogi.

Niedługo trwało, nim Piątek znalazł to, czego szukali. Dla królików pierwiosnki to wielkie smakołyki, a niewiele ich zwykle można znaleźć pod koniec maja w sąsiedztwie małej nawet królikarni. Ten nie zdążył zakwitnąć i płasko rozpostarte liście ledwie były widoczne w długiej trawie. Właśnie zabierali się do niego, gdy dwa większe króliki nadbiegły z przeciwnej strony pobliskiego brodu dla bydła.

— Pierwiosnek? — spytał jeden. — Dobra, dawajcie. No, szybko, nie lenić się — dodał, widząc, że Piątek się waha. — Słyszałeś?

— To Piątek go znalazł, Kopytniku — odezwał się Leszczynek.

— A my go zjemy — odparł Kopytnik. — Pierwiosnki są dla Ausli³. Nie wiecie o tym? Jeżeli nie wiecie, to zaraz was nauczymy.

Piątek już odszedł. Leszczynek dogonił go przy przepuście.

— Mam tego powyżej uszu — powiedział — cały czas to samo. „Tu są moje pazury, więc to jest mój pierwiosnek. Tu są moje zęby, więc to jest moja nora”. Powiadam ci, jeśli kiedykolwiek dostanę się do Ausli, to będę przyzwoicie traktował skrajniaków.

— Ty możesz przynajmniej spodziewać się, że przyjmą cię kiedyś do Ausli — odparł Piątek. — Jeszcze nabierzesz wagi, a ja się tego nie mogę spodziewać.

— Chyba nie myślisz, że cię zostawię samemu sobie, co? Powiem ci jednak, że czasami mam ochotę wynieść się w ogóle z tej królikarni. No, ale zapomnijmy teraz o tym i cieszmy się wieczorem. Wiesz co? Chodźmy na drugą stronę strumienia. Tam będzie mniej królików i więcej spokoju. Chyba że nie wydaje ci się to bezpieczne? — spytał.

Ton jego wydawał się sugerować, że istotnie sądzi, iż Piątek mógłby więcej wiedzieć od niego, a z odpowiedzi Piątka wynikało jasno, że taki stosunek między nimi był czymś naturalnym.

— Nie, tam jest bezpiecznie — odpowiedział. — Powiem ci, jeśli poczuję coś niedobrego. Właściwie to nie chodzi mi o niebezpieczeństwo. To… ach, nie wiem… to jest coś dusznego, jak powietrze przed burzą. Nie umiem tego wyrazić, ale mnie to gnębi. Mimo to pójdę z tobą.

Pobiegli przepustem. Nad strumieniem trawa była mokra i gęsta, wspięli się więc na przeciwległy brzeg, szukając suchszego gruntu. Część zbocza leżała w cieniu, słońce bowiem zachodziło z przodu, przed nimi, i Leszczynek, w poszukiwaniu ciepłego, słonecznego miejsca, biegł dalej, aż znaleźli się w pobliżu drogi. Kiedy podeszli do furtki, zatrzymał się zdumiony.

— Piątek, co to jest? Popatrz!

Nieco przed nimi grunt był świeżo skopany. Na trawie zobaczyli dwa kopczyki ziemi. Grube słupy, wydzielające ostry zapach kreozotu i farby, wznosiły się tak wysoko jak ostrokrzewy żywopłotu, a przybita do nich deska rzucała długi cień na górną część pola. Koło jednego ze słupów leżał młotek i walało się trochę gwoździ.

Króliki podbiegły susami do tablicy i przykucnęły w kępie pokrzyw po przeciwnej stronie, marszcząc nosy z powodu zapachu starego niedopałka papierosa leżącego gdzieś w trawie. Nagle Piątek skulił się i zadrżał.

— Leszczynku! To stąd! Już teraz wiem, to coś bardzo złego! Jakaś straszna rzecz… zbliża się coraz bardziej.

Skomlał ze strachu.

— Jaka rzecz? O co ci chodzi? Przecież uważałeś, że nie ma niebezpieczeństwa?

— Nie wiem, co to jest — odpowiedział Piątek żałośnie. — Nic tu nam nie grozi, przynajmniej w tej chwili. Ale coś się zbliża, coś się zbliża. Leszczynek, patrz na pole! Całe ocieka krwią!

— Nie bądź głupi, to tylko blask zachodu. Piątek, chodź, nie gadaj tak, bo mnie przestraszyłeś.

Piątek siedział w pokrzywach, drżąc i płacząc, a Leszczynek próbował go uspokoić i dowiedzieć się, co go tak nagle wytrąciło z równowagi. Jeśli się przestraszył, to dlaczego nie ucieka w bezpieczne miejsce, jakby to zrobił każdy rozsądny królik? Ale Piątek nie umiał niczego wytłumaczyć, tylko coraz bardziej się denerwował. Wreszcie Leszczynek powiedział:

— Piątek, nie możesz tu siedzieć i płakać. Zresztą robi się ciemno. Wróćmy lepiej do nory.

— Wrócić do nory? — jęknął Piątek. — To przyjdzie tam, nie myśl, że nie! Mówię ci, pole jest pełne krwi…

— Przestań — rzekł stanowczo Leszczynek. — Pozwól, że się tobą zajmę. Bez względu na to, co nam grozi, trzeba wracać.

Pobiegł w dół pola i przez strumyk do brodu. Tu musiał się zatrzymać, bo Piątek — mimo iż wokoło panował spokój letniego wieczora — wydawał się bezradny i niemal sparaliżowany strachem. Kiedy wreszcie Leszczynkowi udało się poprowadzić go do rowu, z początku odmówił wejścia do nory i Leszczynek musiał siłą niemal go tam wepchnąć.

Słońce zaszło za przeciwległe wzgórze. Wiatr ochłodził się, zaczął padać drobny deszcz i po niecałej godzinie zapadł zmrok. Znikły wszystkie barwy zachodu, chociaż wielka tablica opodal furtki skrzypiała na wietrze (jak gdyby podkreślając fakt, że nie zniknęła w ciemnościach nocy, lecz tkwi wciąż tam, gdzie ją postawiono), nie było nikogo, kto by przeczytał litery, ostro i wyraźnie jak czarne noże przecinające białą powierzchnię. Napis brzmiał:

NA TYM IDEALNIE POŁOŻONYM TERENIE BUDOWLANYM, O POWIERZCHNI SZEŚCIU AKRÓW, FIRMA SUTCH I MARTIN, LTD. NEWBURY, BERKSHIRE, ZBUDUJE NOWOCZESNE OSIEDLE MIESZKANIOWE O WYSOKIM STANDARDZIE.

1. Tłum. Stefan Srebrny (wszystkie przypisy pochodzą od tłumaczki).

2. Króliki umieją liczyć do czterech. Każda większa liczba to hrer, co znaczy: „wiele” albo „tysiąc”. Słowem „tysiąc” oznaczają zbiorowo wszystkich wrogów (czyli „elilów”), a więc lisy, gronostaje, łasice, koty, sowy, ludzi itd. Prawdopodobnie w miocie, kiedy urodził się Piątek, było więcej niż pięć królików, ale jego imię, Hreru, znaczy „tysiączek”, to jest „mały spośród wielu” albo, jak to się mówi o prosiakach, „malec”.

3. Prawie wszystkie królikarnie mają swoją Auslę, czyli pewną liczbę silnych lub sprytnych królików — dwulatków albo starszych — zgrupowanych wokół Wielkiego Królika i jego żony, i rządzących resztą. Są różne Ausle. W jednej królikarni Auslą może być oddział wojowników; gdzie indziej składa się głównie z bystrych zwiadowców lub rabusiów ogrodowych. Czasem znajdzie się tam dobry gawędziarz albo prorok czy królik obdarzony intuicją. W owym czasie w królikarni Sandleford Ausla miała charakter raczej wojskowy (chociaż, jak to się później okaże, nie tak wojskowy jak u innych).