Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki - ebook

Przejawem dyskusji na temat nierówności w rozwoju poszczególnych części miasta jest m.in. model „dualnego miasta”, który ma swoje rozmaite interpretacje na gruncie badań społeczności izolowanych (grodzenie przestrzeni) czy odnowy miast (gentryfikacja, rewitalizacja). W związku z tym Łódź jest ciekawym przedmiotem badań nad zmianami w okresie socjalistycznym i w czasach współczesnych. Całość tych żywiołowych zmian doprowadziła do chaosu w zagospodarowaniu przestrzeni, zwłaszcza w centrum miasta. Łódź poszukuje dzisiaj nowej tożsamości, której podstawą staje się także jej przeszłość kulturowa. Otwarcie miasta na wpływy procesów globalizacji i modernizacji zmienia w sposób żywiołowy jego przestrzeń społeczną i materialną w kierunku narastania dysproporcji i różnic, które istnieją zarówno między bliskimi sąsiadami, jak i między sąsiednimi budynkami, ulicami czy całymi kwartałami miasta. Książka jest interesującym studium zjawisk miejskich początku XXI w. Postawiono w niej pytanie o kierunek i zakres (uwarunkowania, procesy tempo, efekty) różnicowania się przestrzeni miejskiej w okresie transformacji w kontekście oddziaływania procesów globalizacji i lokalnych. Chodzi tutaj o identyfikację różnych przestrzeni rozwoju, takich jak miejsca stojące na uboczu czy też obszary dynamicznego wzrostu i dobrobytu w mieście. Podstawowym celem jest wyjaśnienie, jakie czynniki wywołują powstawanie nowych lub utrwalanie dotychczasowych dysproporcji w przestrzeni miasta.

I. Zagadnienia Wstępne 7

1. Wstęp (A. Suliborski, M. Wójcik) 7

2. Geografia społeczna w Polsce – geneza, koncepcje i zróżnicowanie problemowe, ze szczególnym uwzględnieniem studiów geograficzno‐miejskich w ośrodku łódzkim (M. Wójcik, A. Suliborski) 17

3. Dysproporcje w przestrzeni miejskiej. Ujęcie teoretyczne (P. Tobiasz‐Lis) 49

4. Przestrzenie dobre, przestrzenie złe w mieście (E. Klima) 63

II. Czynniki i mechanizmy kształtowania dysproporcji w przestrzeni miejskiej Łodzi 77

1. Dysproporcje w zagospodarowaniu przestrzeni miejskiej Łodzi – uwarunkowania genetyczno‐funkcjonalne (A. Suliborski, K. Dmochowska‐Dudek) 77

2. Dysproporcje w rozwoju systemu przyrodniczego Łodzi (K. Dmochowska‐Dudek, A. Majecka) 107

3. Rady Osiedlowe jako czynnik zmieniający dysproporcje w przestrzeni miasta na przykładzie Łodzi (A. Suliborski) 127

4. Wpływ procesu gentryfikacji na dysproporcje w centrum Łodzi (P. Tobiasz‐Lis) 171

III. Dysproporcje w przestrzeni miasta – studia przypadków 187

1. Zróżnicowanie szaty informacyjnej miasta jako przejaw dysproporcji przestrzennych. Studium przypadku wielkomiejskiego centrum Łodzi (M. Wójcik) 187

2. Dysproporcje warunków i jakości życia mieszkańców jednostki osiedlowej Teofilów w Łodzi. Przykład osiedli Rojna i Rogatka (A. Kulawiak) 209

3. Dysproporcje Przestrzenne w postrzeganiu konfliktogennych inwestycji w mieście – przykład osiedli Olechów i Andrzejów w Łodzi (K. Dmochowska‐Dudek) 223

4. Park jako przykład dysproporcji w mieście – znaczenie i rola natury (E. Klima) 239

IV. Skutki dysproporcji w przestrzeni miasta 259

1. Przyczyny i konsekwencje współczesnych form izolacji przestrzeni mieszkaniowej w Łodzi (P. Tobiasz‐Lis) 259

2. Dysproporcje przestrzenne wybranych zjawisk patologii społecznych w Łodzi (S. Mordwa) 277

3. Ocena przestrzennych dysproporcji w Łodzi z perspektywy mieszkańców miasta (M. Wójcik, P. Tobiasz‐Lis) 305

Zakończenie (M. Wójcik, A. Suliborski)  321

Krajobrazy miejskich dysproporcji 329