(Kontr-)rewolucja oświatowa. Studium z polityki prawicowych reform edukacyjnych - ebook

Planowanie oświatowe w aspekcie prognoz rozwoju kraju ma u nas charakter stricte ideologiczny, a więc adaptacyjny, czyli taki sam, z jakim mieliśmy do czynienia w okresie PRL. Dominuje tu normatywna funkcja założeń i zasad polityki oświatowej, koncentrująca uwagę władz na określaniu celów i treści kształcenia i wychowania z uwzględnieniem stosunku szkolnictwa do spraw nauczania religii. [...] Po trzydziestu latach transformacji mamy w polskiej polityce oświatowej naprzemienność normatywnych imperatywów władzy politycznej w procesie wychowawczym szkół bez jakiegokolwiek odwołania do Konstytucji III RP [...]. Nie ma zatem w polityce oświatowej ani planowania oświatowego, które musiałoby odbywać się na podstawie naukowych badań i analiz kluczowych dla edukacji czynników, ani prognozowania oświatowego mającego na celu przewidywanie przyszłych zjawisk na podstawie także naukowych danych, gdyż żaden z ministrów nie wie, jak długo będzie mógł realizować własny (w sensie własnego zaplecza partyjnego) projekt oświatowy.

Ze Wstępu

Autor od wielu lat diagnozuje brak uspołecznienia szkół i stawia tezę, że ostatnio przeprowadzona reforma ma charakter radykalnej zmiany, której celem jest przywrócenie praktykowanych wcześniej rozwiązań, ale również stanowi ona w sferze filozoficzno-ideologicznej zwrot w kierunku konserwatyzmu. Rekonstruuje przebieg zdarzeń prowadzących do tej „kontrrewolucji” oraz dowodzi, że jest to konsekwencja sposobu prowadzenia od trzydziestu lat polityki oświatowej.

*

Publikacja ma naukowy charakter i została przygotowana przy wykorzystaniu bogatego materiału źródłowego, reprezentującego różne rodzaje wiedzy. Autor konsekwentnie uzasadnia swoje (często kontrowersyjne) tezy. Odwołuje się nie tylko do aktualnego stanu badań w pedagogice, lecz także korzysta z literatury socjologicznej, politologicznej, antropologicznej i innych.

Z recenzji prof. dr. hab. Romana Lepperta

Wstęp

Część I. Pojęcie, rodzaje i fazy (kontr-)rewolucji oświatowej

Prawo podwójnego odbicia w polityce oświatowe

Przesłanki filozoficzno-ideologiczne, aksjonormatywne kontrrewolucji oświatowej

Wstępna batalia ideologiczna o polską szkołę

Zasadnicza fala ideologicznej kontrrewolucji oświatowej prawicy

1. Zmiany ustrojowe i organizacyjne w szkolnictwie

2. Biurokracja

3. Deprecjacja nauczycieli (stymulowana) przez urzędników resortu edukacji

4. Ograniczenie nauczycielskich innowacji dydaktycznych

5. Podręczniki szkolne

6. Przedmioty szkolne

7. Egzaminy zewnętrzne

8. Monitoring w szkołach

9. Odwracanie uwagi opozycji

10. Propagandowa afirmacja reformy oraz pozorowane debaty społeczne

11. Opór wobec kontrrewolucji oświatowej

Część II. Społeczno-polityczne i pedagogiczne konteksty polityki oświatowej prawicy

Na początku była… zdrada

Socjotechnika pozorowania zmian w edukacji

Diagnoza kryzysu neoliberalnej samorządności w szkolnictwie III RP

Typologia postaw w społeczeństwie wobec anokracji

Wykorzystywanie naukowców do ideowo-politycznej rewolucji

Oświatowa nowomowa

Renesans krytyki Nowego Wychowania

Zakończenie

ANEKS

Kalendarium prawicowych reform oświatowych w latach 1989–2019

List otwarty Zespołu Pedagogiki Społecznej przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN do premier Beaty Szydło i minister edukacji Anny Zalewskiej

WSTYD – w odpowiedzi profesorowi Tadeuszowi Pilchowi

Załącznik nr 1 do Uchwały nr 21/2015/2016 Rady Wydziału Pedagogicznego z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie stanowiska Rady Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego na temat reform edukacyjnych zaplanowanych przez MEN

Apel do nauczycieli i pracowników oświaty środowiska naukowego, samorządów i społeczności lokalnych o wsparcie akcji zbierania podpisów za stabilizacją w oświacie „Razem dla gimnazjów!”

Stanowisko Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty (OSKKO) ws. planowanej docelowej likwidacji gimnazjów, idących za tym zmian w funkcjonowaniu szkół podstawowych oraz skutków organizacyjnych, finansowych i społecznych tych zmian

Ekspertyza Sekcji Polityki Oświatowej KNP PAN z 26 kwietnia 2016 r. dotycząca projektów rozporządzeń MEN w zakresie charakterystyk I i II stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacyjnej dla wszystkich poziomów kształcenia

List protestacyjny IBE wobec polityki reform ustrojowych w szkolnictwie

Zielonogórskie Forum Rodziców i Rad Rodziców, NIE DLA CHAOSU W SZKOLE, Zatrzymać Edukoszmar, Szkoła to nie eksperyment, Krajowe Porozumienie Rodziców i Rad Rodziców

Obywatelskie TEZY DO REFORMY EDUKACJI

List rodziców uczniów szkół artystycznych do ministra Piotra Glińskiego

List otwarty Rady Dzieci i Młodzieży przy Ministerstwie Edukacji Narodowej

Ekspertyza podstaw programowych kształcenia ogólnego dokonana przez profesorów Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN

Postulaty rodziców popierających akcję strajkową nauczycieli od marca 2017 r.

List 100. List otwarty – Poparcie dla dobrej zmiany w polskiej oświacie

Petycja przeciwko reformie szkolnej! Apel naukowców uczelni warszawskich z 26 kwietnia 2017 r.

Petycja ruchu Obywatele dla Edukacji z 30 stycznia 2018 r.

Apel nauczycieli Chełmna do klubów parlamentarnych

Opinia ks. prof. Mariana Nowaka na temat projektu rozporządzenia MEN w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach

Komunikat Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z 2 stycznia 2019 r.

Narada Obywatelska o Edukacji (NOoE)

Apel członków oraz przewodniczących komitetów naukowych Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN z kwietnia 2019 r.

List otwarty nauczycieli z oddolnego ruchu „Protest z Wykrzyknikiem!” z 23 kwietnia 2019 r.

Bibliografia

Spis ilustracji, schematów i tabel