Aleksander Szczęsny (1885–1929). Poeta, baśniopisarz, patriota - ebook

Niedoceniony w pełni, choć uznany przez największych – m.in. Przesmyckiego i Leśmiana; wycofany i melancholijny, delikatny i marzycielski; poeta, ojciec, patriota – przedwcześnie zmarły, następnie niemalże zapomniany, później wspominany rzadko, „przy okazji”, „po przecinku”, gdzieś pomiędzy tymi, których historia uznała za bardziej utalentowanych. Aleksander Szczęsny to przykład twórcy tyleż niezwykłego, co tragicznego. Jako należący do pokolenia przełomu wieków, Szczęsny debiutował na styku dwóch epok. Niefortunnie, gdyż jedna bezpodstawnie niepochlebna recenzja sprawiła, że zaliczono go do grona epigonów. Tymczasem jego twórczość stanowi niezwykły pomost pomiędzy poetyką Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego.

Z Wprowadzenia

Autorka rozwija wątki podjęte przez wcześniejszych badaczy, uzupełnia luki, szerzej pokazuje dorobek Szczęsnego. Jej studia stanowią więc w rezultacie syntezę tego, co już z prac historycznoliterackich i biograficznych wiadomo na temat twórczości i działalności Szczęsnego. Ponadto publikacja jest zadowalającym uzupełnieniem stanu badań, poszerza go i ukazuje w kontekście biografii i całokształtu twórczości. Analizy odznaczają się dbałością i starannością, a także – co jest zaletą tej pracy – zwięzłością analityczno-interpretacyjną.

Z recenzji prof. dr. hab. Edwarda Jakiela

Wprowadzenie 7

Rozdział I. Poeta, kochanek, marzyciel 11

1.1. Entuzjasta i miłośnik „Chimery” – pierwsze próby poetyckie Aleksandra Szczęsnego 11

1.2. Rozmaite utwory rozproszone (do 1911 r.) 35

1.3. To, co się stało. Niedoceniony przez krytykę pierwszy tom poezji 46

1.4. Pośmiertny hołd złożony Szczęsnemu – opublikowanie Pieśni o drodze 73

Rozdział II. Prozaik, ojciec, bajkopisarz 95

2.1. Spadkobierca skarbów ojcowskich – debiutancki zbiór opowiadań dla dzieci i młodzieży 95

2.2. Dla naszej dziatwy. 40 ciekawych i zajmujących bajeczek oraz 30 bajeczek dla małych czytelników – teksty przypisywane Aleksandrowi Szczęsnemu 105

2.3. „Cudowność wzgardzonych”… sprzętów – pierwszy tom baśni Szczęsnego wydany przez Jakuba Mortkowicza 109

2.4. Baśnie wiosenne – hołd Szczęsnego dla epoki średniowiecza 122

2.5. Przedwojenna współpraca z czasopismami dla młodzieży 135

2.6. Pieśń białego domu – parabola o losie artysty 142

2.7. O tym, jak kiedyś miesiące brata swego, marca, obdarowały – baśń edukacyjna 148

2.8. Dzieciństwo i dzisiaj – szkic wspomnieniowy dla młodzieży 150

Rozdział III. Patriota, redaktor, społecznik 153

3.1. Moment przemiany artysty w społecznika sygnalizowany w poemacie Wigilie 153

3.2. O ziemi cudownej i ludzkim ukochaniu – patriotyczno-historyczna gawęda dla dzieci 156

3.3. Dla was i Tarnina – patriotyczne zbiory wierszy dla dzieci i dorosłych 163

Zakończenie 197

Bibliografia 201

Ilustracje 205

Indeks osób 233