Armatura regulacyjna w wodnych instalacjach grzewczych - ebook

Wykaz symboli

A – pole wewnętrznego przekroju poprzecznego przewodu, lub przekroju zaworu prowadzącego czynnik, mm², m²,

A_(i) – pole wewnętrznego przekroju poprzecznego przewodu prowadzącego czynnik w danym, i-tym odcinku obiegu, m²,

A_(M) – pole powierzchni czynnej membrany zaworu, mm², m²,

A_(x) – pole powierzchni przekroju poprzecznego, którym płynie czynnik, przy położeniu organu zamykającego/dławiącego zaworu odpowiadające pośredniemu otwarciu, mm², m²,

A₁₀₀ – pole powierzchni przekroju poprzecznego, którym płynie czynnik, przy położeniu organu zamykającego/dławiącego zaworu odpowiadające pełnemu otwarciu, mm², m²,

a – autorytet regulowanego przekroju zaworu, - ; lub współczynnik nachylenia charakterystyki dławienia pompy, -,

a’ – rola nadrzędna zaworu, -,

a_(c) – autorytet całkowity zaworu, -,

a_(c,100) – autorytet całkowity organu zamykającego zaworu dla pełnego otwarcia obu stopni regulacji, -,

a_(c,x) – autorytet całkowity organu zamykającego zaworu dla zadanego nastawienia wstępnego, -,

a_(dł) – kryterium dławienia zaworu, -,

a_(m) – udział hydraulicznych oporów miejscowych w całkowitym hydraulicznym oporze danego odcinka sieci przewodów, -,

a_(w) – autorytet wewnętrzny zaworu, -,

a_(w,100) – autorytet wewnętrzny części zamykającej zaworu przy całkowitym otwarciu, -,

a_(w,I,min) – minimalna wartość autorytetu organu dławiącego (dla pełnego otwarcia) zaworu z dwoma regulowanymi przekrojami przepływu cieczy, -,

a_(w,max) – maksymalna wartość autorytetu wewnętrznego części zamykającej zaworu, -,

a_(w,min) – minimalna wartość autorytetu wewnętrznego części zamykającej zaworu, -,

a_(w,x) – autorytet wewnętrzny części zamykającej zaworu dla danej nastawy wstępnej, -,

a_(z) – autorytet zewnętrzny zaworu, -,

a_(z,100) – autorytet zewnętrzny zaworu przy całkowitym otwarciu, -,

a_(z,min) – minimalna wartość autorytetu zewnętrznego zaworu, -,

a_(z,x) – autorytet zewnętrzny zaworu przy pośrednim, x-owym stopniu otwarcia dla zadanego nastawienia wstępnego, -,

a(n_(i))_(c,min) – funkcja opisująca zmienność autorytetu całkowitego od nastawy wstępnej zaworu z jednym regulowanym przekrojem przepływu cieczy, dla braku ograniczenia zakresu ruchu organu zamykającego/dławiącego, -,

a(n_(i))_(w,min) – funkcja opisująca zmienność autorytetu wewnętrznego od nastawy wstępnej zaworu z jednym regulowanym przekrojem przepływu cieczy, dla braku ograniczenia zakresu ruchu organu zamykającego/dławiącego, -,

_(Xp) – funkcja opisująca zmienność autorytetu wewnętrznego organu dławiącego od nastawy wstępnej zaworu termostatycznego, dla położenia organu zamykającego odpowiadającego zadanemu zakresowi proporcjonalności X_(p), przy braku ograniczenia zakresu ruchu części dławiącej, -,

_(Xp) – minimalna (dla braku ograniczenia zakresu ruchu) wartość autorytetu organu dławiącego zaworu termostatycznego, przy wzniosie grzybka zamykającego odpowiadającego danemu zakresowi proporcjonalności X_(p), -,

_(Xp) – autorytet zewnętrzny zaworu termostatycznego dla położenia organu zamykającego odpowiadającego zadanemu zakresowi proporcjonalności X_(p), odniesiony do braku ograniczenia zakresu ruchu części dławiącej, -,

c – współczynnik stałoprocentowości pierwotnej charakterystyki zamykania zaworu, -,

c_(w) – ciepło właściwe wody, J/(kg∙deg),

C₁, C₂, C₃, – współczynniki do wzoru Colebrooka-White’a, -,

d – średnica wewnętrzna przewodu, lub elementu prowadzącego czynnik, m, mm,

d_(i) – średnica wewnętrzna przewodu, w danym, i-tym odcinku sieci przewodów, m, mm,

dh_(x) – elementarny przyrost stopnia otwarcia zaworu, m, mm,

d – elementarny przyrost strumienia objętości czynnika, m³/h, m³/s, -,

e – chropowatość względna wewnętrznej powierzchni przewodu, -,

e_(gr) – graniczna wartość chropowatości względnej wewnętrznej powierzchni przewodu, -,

F_(F) – siła od naciągu sprężyny, N,

F_(M) – siła na membranie i grzybku zaworu, N,

g – przyspieszenie pola grawitacyjnego, m/s²,

h₁₀₀ – położenie organu zamykającego/dławiącego zaworu odpowiadające pełnemu względnemu otwarciu, mm, m,

h_(max) – położenie organu zamykającego/dławiącego zaworu odpowiadające pełnemu bezwzględnemu otwarciu, mm, m,

h_(N) – wznios grzybka zamykającego nad gniazdem zaworu odpowiadający nominalnemu zakresowi proporcjonalności, np. dla X_(p)=2K, mm, m,

h_(x) – położenie organu zamykającego/dławiącego zaworu odpowiadające pośredniemu otwarciu, mm, m,

h – położenie popychacza głowicy termostatycznej, mm, m,

h_(h) – wysokość słupa cieczy, m,

H – współczynnik strat ciepła, W/K,

k_(z) – współczynnik wzmocnienia zaworu, -,

k_(m) – współczynnik wzmocnienia głowicy termostatycznej, mm/K, m/K,

k_(m,%) – procentowy współczynnik wzmocnienia głowicy termostatycznej, %,

k_(s) – współczynnik wzmocnienia pomieszczenia, K/W, °C/W,

k_(s,%) – procentowy współczynnik wzmocnienia pomieszczenia, %,

k – średnia chropowatość bezwzględna wewnętrznej powierzchni rury, m, mm,

k_(v) – współczynnik przepływu, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h (według przyjmowanego w praktyce uproszczenia jednostek),

k_(v,z) – współczynnik przepływu zaworu, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v,rz) – rzeczywista wartość współczynnika przepływu, otrzymana w drodze pomiarów eksperymentalnych, m³/h,

k_(v,ob) – współczynnik przepływu obiegu, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v)(n_(i)) – funkcja opisująca zmienność współczynnika przepływu od nastawy wstępnej zaworu z jednym regulowanym przekrojem przepływu cieczy (brak możliwości bieżącego zwiększania przepływu ponad wartość wynikającą z nastawienia wstępnego), m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v,k) – współczynnik przepływu korpusu zaworu, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v,k+I,,i) – wypadkowy współczynnik przepływu korpusu zaworu i organu dławiącego dla i-tej nastawy wstępnej zaworu, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v,reg) – współczynnik przepływu organu bieżącej regulacji zaworu, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v,reg,100) – współczynnik przepływu organu bieżącej regulacji zaworu całkowicie otwartego, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v,reg,x) – współczynnik przepływu organu bieżącej regulacji zaworu dla pośredniego otwarcia, odpowiadającego danej nastawie wstępnej, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v,x) – współczynnik przepływu zaworu dla pośredniego otwarcia, odpowiadającego danej nastawie wstępnej, bądź pośredniemu położeniu części zamykającej, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v0) – współczynnik przepływu zaworu całkowicie (mechanicznie) zamkniętego, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(v100) – współczynnik przepływu zaworu całkowicie otwartego, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(vN) – współczynnik przepływu zaworu termostatycznego dla otwarcia organu zamykającego odpowiadającego zakresowi proporcjonalności X_(p)=2K, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

k_(vs) – średni współczynnik przepływu serii badanych zaworów całkowicie otwartych, m³/(h∙bar^(0,5)), m³/h,

_(Xp) – funkcja opisująca zmienność współczynnika przepływu od nastawy wstępnej organu dławiącego zaworu termostatycznego, dla położenia organu zamykającego odpowiadającego danemu zakresowi X_(p), m³/h , m³/(h∙bar^(0,5)),

_(Xp) – współczynnik przepływu zaworu termostatycznego dla danej nastawy wstępnej, przy wzniosie grzybka zamykającego odpowiadającego danemu zakresowi proporcjonalności X_(p), m³/h , m³/(h∙bar^(0,5)),

_(n_(i)) – współczynnik przepływu zaworu termostatycznego, lub zaworu ręcznego podwójnej regulacji, dla danej nastawy wstępnej części dławiącej, przy maksymalnym wzniosie grzybka zamykającego, m³/h , m³/(h∙bar^(0,5)),

_(Xp) – średni współczynnik przepływu danej serii zaworu termostatycznego dla maksymalnej nastawy wstępnej, przy wzniosie grzybka zamykającego odpowiadającego danemu zakresowi proporcjonalności X_(p), m³/h , m³/(h∙bar^(0,5)),

l_(i) – długość danego odcinka prostego przewodu, w danym, i-tym odcinku sieci przewodów, m,

l_(z,i)– długość zastępcza i-tej przeszkody miejscowej, m,

m – wykładnik korekcyjny charakterystyki hydraulicznej przewodu prostego, -,

– strumień masowy czynnika, kg/s, kg/h,

– strumień masowy czynnika płynącego przez i-ty element sieci przewodów, kg/h, kg/s,

– strumień masowy czynnika dla pośredniego otwarcia zaworu, kg/s, kg/h,

n – korekcyjny wykładnik potęgowy charakterystyki sieci przewodów, -,

n_(i) – i-ta wartość nastawienia wstępnego zaworu, -,

n_(max) – maksymalna wartość nastawienia wstępnego zaworu, -,

p_(A) – ciśnienie po stronie wtórnej membrany zaworu, bar, Pa,

p_(atm) – ciśnienie atmosferyczne, bar, Pa,

p_(E) – ciśnienie po stronie pierwotnej membrany zaworu, bar, Pa,

p_(h) – ciśnienie hydrostatyczne, bar, Pa,

P_(el) – moc elektryczna potrzebna do napędu pompy, W,

– moc cieplna w pomieszczeniu, W,

– nominalna moc cieplna w pomieszczeniu, W,

– moc cieplna odpowiadająca pośredniemu otwarciu zaworu, W,

– moc cieplna dostarczana w obiegu, W,

q_(mmax) – przepływ maksymalny – największy osiągalny przepływ wody (zawór całkowicie otwarty) przy różnicy ciśnień 10kPa, kg/h,

, q_(mN) – przepływ nominalny – przepływ charakterystyczny przy pośrednim położeniu zadajnika głowicy termostatycznej (20–24°C). W przypadku zaworu z możliwością wstępnego nastawienia jest to przepływ przez nienastawiony wstępnie zawór, kg/h, kg/s,

q_(ms) – przepływ charakterystyczny, ustalony przy X_(p)=2K, różnicy ciśnienia 10kPa i dowolnym nastawieniu wartości zadanej na głowicy termostatycznej, kg/h,

R_(i) – jednostkowe liniowe straty ciśnienia w danym, i-tym odcinku prostym, Pa/m,

Re – liczba Reynoldsa, -,

Re_(gr) – graniczna wartość liczby Reynoldsa, -,

r_(c,i)= r_(l,i)+ r_(m,i) – całkowity, wypadkowy opór hydrauliczny danego, i-tego odcinka sieci przewodów, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(c,100) – sumaryczny opór hydrauliczny danego odcinka sieci przewodów i zaworu w pełni otwartego, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(c,x) – sumaryczny opór hydrauliczny danego odcinka sieci przewodów i zaworu dla pośredniego otwarcia, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(I) – opór hydrauliczny elementu dławiącego zaworu, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(I,0) – opór hydrauliczny elementu dławiącego zaworu dla minimalnego jego otwarcia, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(I,100) – opór hydrauliczny elementu dławiącego zaworu dla pełnego jego otwarcia, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(I,i), – opór hydrauliczny elementu dławiącego zaworu dla ograniczonej i-tym stopniem otwarcia pozycji, odpowiadającej danej nastawie wstępnej, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(II) – opór hydrauliczny elementu zamykającego zaworu, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(II,100) – opór hydrauliczny elementu zamykającego zaworu dla pełnego dostępnego zakresu ruchu, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(k) – opór hydrauliczny korpusu zaworu, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(k+I,100) – sumaryczny opór hydrauliczny korpusu zaworu i jego części dławiącej dla pełnego otwarcia, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(k+I,i) – sumaryczny opór hydrauliczny korpusu zaworu i jego części dławiącej dla zadanego stopnia otwarcia, odpowiadającego danej nastawie wstępnej, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(l,i) – opór hydrauliczny prostych odcinków rur danej części sieci, odniesiony do strumienia objętościowego czynnika, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(m,i) – opór hydrauliczny i-tej przeszkody miejscowej, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(i) – opór hydrauliczny i-tego elementu sieci przewodów, odniesiony do strumienia masowego, bądź objętościowego, -,

r_(ob) – opór hydrauliczny obiegu, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶, kPa/(dm³/s⁾²,

r_(reg) – opór hydrauliczny bieżąco regulowanego przekroju przepływu cieczy zaworu, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(reg,100) – opór hydrauliczny bieżąco regulowanego przekroju przepływu cieczy zaworu dla pełnego otwarcia, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(reg,x) – opór hydrauliczny bieżąco regulowanego przekroju przepływu cieczy zaworu dla zadanego stopnia jego otwarcia, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(str) – opór hydrauliczny wszystkich elementów danej części sieci przewodów z wyłączeniem zaworu, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(z)– opór hydrauliczny zaworu, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(z,100) – opór hydrauliczny zaworu dla pełnego otwarcia obu organów regulacji, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

r_(z,x) – opór hydrauliczny zaworu dla zadanego stopnia otwarcia obu organów regulacji, (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

_(Xp) – opór hydrauliczny zaworu przy pełnym otwarciu organu dławiącego zaworu termostatycznego, przy wzniosie grzybka zamykającego odpowiadającego danemu zakresowi proporcjonalności X_(p), (h²∙bar)/m⁶, (Pa∙s²)/m⁶,

t_(i) – umowna temperatura powietrza w pomieszczeniu, °C,

t_(e) – umowna temperatura powietrza zewnętrznego, °C,

t_(i,k) – umowna końcowa temperatura powietrza w pomieszczeniu, °C,

t_(p) – temperatura czynnika na wyjściu z grzejnika, temperatura powrotu, °C,

t_(z) – temperatura czynnika na wejściu do grzejnika, temperatura zasilania, °C,

t_(zad) – temperatura zadana na zadajniku regulatora temperatury, °C,

t_(c) – temperatura mierzona przez czujnik temperatury, °C,

– strumień objętościowy czynnika, m³/h, m³/s,

₁₀₀ – strumień objętościowy czynnika płynącego przez zawór przy jego pełnym (100%) otwarciu, m³/h, m³/s,

– strumień objętościowy czynnika płynącego przez korpus zaworu, m³/h, m³/s,

– strumień objętościowy czynnika płynącego przez zawór, m³/h, m³/s,

– strumień objętościowy czynnika płynącego w danym, i-tym odcinku obiegu, m³/h, m³/s,

– strumień objętościowy czynnika płynącego przez zawór przy jego pośrednim otwarciu, m³/h, m³/s; lub strumień objętościowy dla danego, pośredniego punktu pracy na charakterystyce dławienia pompy, m³/h, m³/s, dm³/s,

– maksymalny strumień objętościowy czynnika pompowanego przez pompę, m³/h, m³/s, dm³/s,

– strumień objętościowy czynnika płynącego przez i-ty element sieci przewodów, m³/h, m³/s, dm³/s,

– strumień objętościowy czynnika płynącego przez zawór przy otwarciu organu zamykającego odpowiadającego zakresowi proporcjonalności X_(p)=2K, m³/h, m³/s

– wypadkowy strumień objętościowy czynnika płynący przez korpus zaworu i organ dławiący dla i-tej nastawy wstępnej, m³/h, m³/s,

– strumień objętościowy czynnika przy pełnym otwarciu organu dławiącego zaworu termostatycznego i zadanym zakresie X_(p), m³/h, m³/s,

– strumień objętościowy czynnika płynącego w obiegu, m³/h, m³/s,

w – prędkość średnia płynu w przekroju poprzecznym przewodu lub elementu prowadzącego czynnik, m/s,

w_(i) – prędkość średnia czynnika w przekroju poprzecznym przewodu, w danym, i-tym odcinku sieci, m/s,

, , , , – strumień objętościowy czynnika dla przykładowych punktów pracy, m³/h, m³/s,

X_(p) – zakres proporcjonalności termoregulatora K, °C, lub automatycznego zaworu równoważącego, kPa, bar,

X_(p,max) – maksymalny zakres proporcjonalności termoregulatora, K, °C,

X_(p,s) – zakres proporcjonalności pomieszczenia, W,

Z_(i) – straty ciśnienia na przeszkodach miejscowych, w danym, i-tym odcinku obiegu, bar, Pa,

Symbole greckie

α – współczynnik wypływu zaworu, -,

∆k_(v,max) – błąd maksymalny wyznaczania współczynnika przepływu, m³/h,

∆n – zmiana obrotów wirnika pompy, obr/min,

∆p₁ – normatywnie ustalona wartość ciśnienia w pomiarze termoregulatora, ∆p₁ = 10kPa; lub ciśnienie dla przykładowego punktu pracy, bar, Pa,

∆p₂ – strata ciśnienia przy przepływie nominalnym lub charakterystycznym dla zaworów z możliwością wstępnego nastawienia bez straty ciśnienia w regulowanym przekroju, odczytywana z charakterystyki ∆p=f(q_(m)) zaworu w stanie całkowitego otwarcia, odpowiadająca przepływowi maksymalnemu, kPa; lub ciśnienie dla przykładowego punktu pracy, bar, Pa,

∆p₃, ∆p_(3’), ∆p₄ – ciśnienie dla przykładowych punktów pracy, bar, Pa,

∆p₀– strata ciśnienia czynnika na zaworze, zgodnie z definicją współczynnika przepływu, ∆p₀=1bar=10⁵Pa,

∆p_(c,i) – całkowita strata ciśnienia czynnika w danym, i-tym odcinku sieci przewodów, bar, Pa,

∆p_(I) – strata ciśnienia czynnika na elemencie dławiącym zaworu, bar, Pa,

∆p_(I,,i) – strata ciśnienia czynnika na elemencie dławiącym zaworu dla ograniczonej i-tym stopniem otwarcia pozycji, odpowiadającej danej nastawie wstępnej, bar, Pa,

∆p_(I,0) – strata ciśnienia czynnika na elemencie dławiącym zaworu dla minimalnego jego otwarcia, bar, Pa,

∆p_(I,100) – strata ciśnienia czynnika na elemencie dławiącym zaworu dla pełnego jego otwarcia, bar, Pa,

∆p_(II) – strata ciśnienia czynnika na elemencie zamykającym zaworu, bar, Pa,

∆p_(II,100) – strata ciśnienia czynnika na elemencie zamykającym zaworu dla jego pełnego dostępnego zakresu ruchu, bar, Pa,

∆p_(k) – strata ciśnienia czynnika na korpusie zaworu, bar, Pa,

∆p_(i) – strata ciśnienia czynnika wywołana przez i-ty element sieci przewodów, bar, Pa,

∆p_(k+I,i) – sumaryczna strata ciśnienia czynnika na korpusie zaworu i jego części dławiącej, dla zadanego stopnia otwarcia, odpowiadającego i–tej nastawie wstępnej, bar, Pa,

∆p_(l,i) – strata ciśnienia czynnika na odcinku prostym, w danym, i-tym odcinku sieci przewodów bar, Pa,

∆p_(m,i) – strata ciśnienia czynnika na przeszkodach miejscowych, w danym, i-tym odcinku sieci przewodów bar, Pa,

∆p_(ob) – strata ciśnienia w obiegu, bar, Pa,

∆p_(cz) – ciśnienie czynne (różnicowe) w obiegu, bar, Pa,

∆p_(reg) – strata ciśnienia czynnika na bieżąco regulowanym przekroju przepływu cieczy zaworu, bar, Pa,

∆p_(reg,100) – strata ciśnienia czynnika na bieżąco regulowanym przekroju przepływu cieczy zaworu, dla pełnego otwarcia, bar, Pa,

∆p_(reg,x) – strata ciśnienia czynnika w regulowanym bieżąco przekroju przepływu cieczy zaworu, dla zadanego stopnia jego otwarcia, bar, Pa,

∆p_(str) – strata ciśnienia czynnika na wszystkich elementach danej części sieci przewodów z wyłączeniem zaworu, bar, Pa,

∆p_(str,100) – strata ciśnienia czynnika we wszystkich elementach obiegu (sieci przewodów), z wyłączeniem zaworu, dla jego pełnego otwarcia, bar, Pa,

∆p_(str,x) – strata ciśnienia czynnika we wszystkich elementach obiegu (sieci przewodów), z wyłączeniem zaworu, dla zadanego stopnia otwarcia obu jego organów regulacji, bar, Pa,

∆p_(z) – strata ciśnienia czynnika na zaworze, bar, Pa,

∆p_(z,0) – strata ciśnienia czynnika na zaworze przy pełnym zamknięciu obu stopni regulacji, bar, Pa,

∆p_(z,100) – strata ciśnienia czynnika w zaworze regulacyjnym, dla pełnego otwarcia, bar, Pa,

∆p_(z,x) – strata ciśnienia czynnika w zaworze regulacyjnym, dla zadanego stopnia otwarcia obu organów regulacji, bar, Pa,

∆p_(z,max) – błąd maksymalny pomiaru spadku ciśnienia na zaworze, bar,

– zmiana ciśnienia czynnika, bar, Pa,

_(Xp) – strata ciśnienia czynnika w zaworze termostatycznym przy pełnym otwarciu organu dławiącego, przy wzniosie grzybka zamykającego odpowiadającego danemu zakresowi proporcjonalności X_(p), bar, Pa,

∆p_(x) – ciśnienie dla danego, pośredniego punktu pracy na charakterystyce dławienia pompy, bar, Pa,

∆p_(max) – maksymalna ciśnienie wytwarzane przez pompę, bar, Pa,

∆t_(i) – zmiana umownej temperatury powietrza w pomieszczeniu, °C,

∆t_(w) – wychłodzenie wody w grzejniku, °C,

∆ – błąd maksymalny pomiaru strumienia objętościowego czynnika, m³/h,

– zmiana mocy cieplnej pomieszczenia, W,

– procentowa zmiana mocy cieplnej pomieszczenia, W,

∆P_(el) – zmiana mocy elektrycznej potrzebnej do napędu pompy, W,

– zmiana strumienia objętościowego czynnika, m³/h, m³/s,

λ_(i) – współczynnik liniowych strat ciśnienia w danym, i-tym odcinku sieci przewodów, -,

λ − współczynnik liniowych strat ciśnienia, -,

µ − lepkość dynamiczna czynnika, Pa∙s,

ν − lepkość kinematyczna czynnika, m²/s,

η_(c,i) – całkowita sprawność pompy, -,

ρ_(i) – gęstość czynnika w zadanej temperaturze i ciśnieniu, w danym, i-tym odcinku sieci przewodów kg/m³,

ρ_(o) – gęstość czynnika według definicji współczynnika przepływu, kg/m³,

ρ – gęstość czynnika, kg/m³,

δ – procentowy błąd zrównoważenia obiegu, %,

τ – czas, s,

ζ – współczynnik miejscowych strat ciśnienia, -,

ζ_(i) – współczynnik miejscowych strat ciśnienia, w danym, i-tym odcinku sieci przewodów, -.Wprowadzenie

Książka „Armatura regulacyjna w wodnych instalacjach grzewczych. Typy, konstrukcje, charakterystyki, zastosowania” poświęcona została zagadnieniom związanym z doborem, zasadą działania, typami oraz konstrukcją zaworów regulacyjnych w wodnych instalacjach grzewczych, a także zagadnieniom hydraulicznym związanym z ich pracą.

W publikacji szeroko omówiono typy i rodzaje stosowanych obecnie urządzeń armatury regulacyjnej w instalacjach grzewczych, opisując również praktyczne aspekty ich doboru. Wskazano powody stosowania konkretnych typów zaworów w określonych punktach instalacji, opiując wpływ ich pracy na pozostałe elementy systemu. Analizę uzupełniają schematy połączeniowe oraz rysunki i zdjęcia przekrojów rzeczywistych zaworów. Dzięki takiemu podejściu zrozumienie zasady działania danego elementu jest ułatwione.

Znaczną część książki poświęcono zagadnieniu strat ciśnienia czynnika w sieci przewodów instalacji, oporowi hydraulicznemu oraz współpracy zaworu z siecią przewodów i obiektami regulacji, jako podstawowego aspektu jego pracy. Zaprezentowano, wraz z obszerną podbudową matematyczną, najczęściej spotykane w teorii regulacji charakterystyki hydrauliczne zaworów. W oparciu o tę analizę przedstawiono model matematyczny pozwalający analizować skutki regulacji instalacji z użyciem zaworów regulacyjnych i ich wpływ na parametry pracy pozostałych elementów systemu. Szeroko omówiono zagadnienie związane z tzw. autorytetem zaworu, jako jednego z głównych parametrów decydujących o przebiegu procesu regulacji z użyciem zaworu. Zaprezentowano obszerną podbudowę teoretyczną, wraz ze szczegółową analizą matematyczną. Algorytmy te porównano z algorytmami stosowanymi dotychczas w teorii i praktyce inżynierskiej, wskazując rozbieżności, ich powody i skutki dla procesu regulacji w instalacji grzewczej.

Książkę zamyka rozdział z przykładami obliczeniowymi. Przykłady skonstruowano tak, aby zawierały zarówno dużą wartość teoretyczną, jak i odwoływały się do praktycznych zagadnień pracy zaworu regulacyjnego w instalacji grzewczej i jego współpracy z obiektami regulacji, tj. grzejnikami w pomieszczeniu.

Publikacja przeznaczona jest dla studentów kształcących się na kierunkach Inżynieria środowiska, Energetyka oraz pokrewnych, a także inżynierów zajmujących się zagadnieniami ogrzewnictwa. Będzie również pomocna dla dydaktyków, projektantów, osób wykonujących i eksploatujących instalacje grzewcze, a także autorów programów komputerowych służących równoważeniu cieplnemu i hydraulicznemu instalacji grzewczych.