Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebook

W książce omówiono zagadnienia prawnokarnej ochrony prawa pacjenta do wyrażania zgody na podejmowane względem niego interwencje medyczne i jego prawa do sprzeciwiania się im. Położono w niej nacisk na zróżnicowanie konsekwencji w zależności od tego, czy czynność lekarska jest legalna pierwotnie, czy wtórnie. Uwzględniono także aspekt zgodności istniejących rozwiązań normatywnych z Konstytucją RP.

Prawo pacjenta do samostanowienia nie było i nadal nie jest w pełni honorowane w praktyce, toteż opracowanie może posłużyć odchodzeniu od modelu medycyny paternalistycznej w kierunku medycyny opartej na upodmiotowieniu pacjenta.

Pozycja adresowana jest w pierwszej kolejności do prawników, zarówno teoretyków, jak i praktyków. Jednakże zdecydowana większość omawianych w niej zagadnień może okazać się interesująca dla lekarzy i innych osób uprawiających zawody medyczne, w szczególności dla zaangażowanych w orzecznictwo sądów lekarskich.

Wykaz skrótów 7
Zamiast wstępu 11
Rozdział I Zgoda pacjenta lub innego podmiotu. uprawnionego jako warunek legalności działania lekarza 13
1. Uwagi wprowadzające 13
2. Czynności nieterapeutyczne - numerus clausus? 25
3. Informacja warunkiem skuteczności zgody 29
4. Podmiot uprawniony do uzyskania informacji 44
5. Przedmiot zgody 51
6. Zgoda antycypacyjna i oświadczenia pro futuro 60
7. Podmiot wyrażający zgodę 65
8. Problem ratowania samobójców 79
9. Forma zgody 83
Rozdział II Czynności lekarskie podejmowane bez zgody. uprawnionego podmiotu bądź przy jego sprzeciwie 88
1. Uwagi wprowadzające 88
2. Czynności lecznicze na podstawie zgody domniemanej 88
3. Czynności lecznicze o dwoistej naturze 100
4. Czynności nieterapeutyczne dokonywane bez uwzględnienia prawa człowieka do samostanowienia 123
5. Czy istnieje potrzeba powoływania się lekarza na stan wyższej konieczności? 133
Rozdział III Prawnokarne konsekwencje wykonania czynności lekarskiej. bez zgody uprawnionego podmiotu bądź przy jego sprzeciwie w sytuacji braku ustawowego upoważnienia do tego 145
1. Krótkie résumé dotychczasowych ustaleń 145
2. Przedmiot ochrony przestępstwa z art. 192 § 1 k.k. 146
3. Podmiot przestępstwa z art. 192 k.k. 147
4. Strona przedmiotowa przestępstwa z art. 192 k.k. 153
5. Strona podmiotowa przestępstwa z art. 192 k.k. 157
6. Błąd związany z wykonywaniem czynności terapeutycznej. - w tym zabiegu leczniczego - odnoszący się do okoliczności warunkujących istnienie skutecznej zgody bądź odmowy 158
7. Błąd co do prawa dotyczący postanowień odnoszących się do działań leczniczych 164
8. Błąd związany z wykonywaniem czynności nieterapeutycznej., odnoszący się do okoliczności warunkujących istnienie skutecznej zgody, jak też okoliczności aktualizujących przyzwolenie (niekiedy nakaz) na realizację działania z naruszeniem prawa pacjenta do samostanowienia 168
9. Błąd co do prawa dotyczący postanowień odnoszących się do działań nieterapeutycznych 169
Zamiast podsumowania 171
Bibliografia 173