Charakter prawny i funkcja poboru podatku przez płatnika w szczególności w świetle art. 84 i 31 ust. 3 Konstytucji - ebook

Monografia dotyczy istoty i charakteru prawnego obowiązków płatniczych. Mimo iż instytucji płatnika poświęcono w doktrynie wiele uwagi, poza zakresem zainteresowania nauki prawa podatkowego pozostała kwestia swobody, a wręcz dowolności ustawodawcy w nakładaniu obowiązków płatniczych na kolejne kategorie podmiotów czy też kwestie uciążliwości obowiązków płatnika oraz „stopnia” dolegliwości jego odpowiedzialności. Nie dostrzegano, że obecnie pozycja płatnika jest w istocie zrównana z pozycją podatnika, choć ich obowiązki na gruncie art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i przedmiot odpowiedzialności są inne. Doniosłość tych kwestii - w powiązaniu z powszechnością i powtarzalnością powstawania obowiązków płatnika - uzasadniały podjęcie nowych badań instytucji płatnika.

Publikacja jest adresowana nie tylko do pracodawców, podmiotów wypłacających należności podlegające opodatkowaniu PIT i CIT, notariuszy, organów egzekucyjnych, komorników sądowych, lecz także do doradców podatkowych, adwokatów i radców prawnych prowadzących sprawy związane z wykonywaniem obowiązków płatniczych.

Wprowadzenie 7

Rozdział 1. Geneza i ewolucja instytucji płatnika 15

1.1. Poborca i dzierżawca podatkowy jako poprzednicy instytucji płatnika 15

1.2. Wprowadzenie nowoczesnej instytucji płatnika do systemu prawa polskiego (do 1997 r.) 27

Rozdział 2. Instytucje prawne realizujące funkcje płatnika w wybranych państwach 41

2.1. Rozwiązania prawne w zakresie kształtowania instytucji spełniających funkcje płatnika w rozumieniu prawa polskiego 41

2.2. Zakres wykorzystywania instytucji spełniających funkcje płatnika w wybranych państwach 55

Rozdział 3. Cechy i istota obowiązków płatnika wynikające z regulacji ustawowych (determinanty ustawowe statusu płatnika) 63

3.1. Definicja ustawowa płatnika a jego obowiązki wynikające z tejże definicji 63

3.2. Odrębność obowiązków płatnika w porównaniu z obowiązkami podatnika w świetle regulacji ustawowej (na poziomie ustawowym) 70

3.3. Odrębność ustawowego statusu płatnika w porównaniu z pozycją organu podatkowego 76

3.4. Relacje między zobowiązaniem płatniczym a zobowiązaniem podatkowym 87

3.4.1. Poglądy doktryny i orzecznictwa w przedmiocie istnienia zobowiązania płatniczego oraz elementów konstrukcji tego stosunku prawnego 87

3.4.2. Odrębność i niesamoistność zobowiązania płatniczego względem zobowiązania podatkowego 94

Rozdział 4. Konstytucyjne uwarunkowania nakładania i kształtowania obowiązków płatniczych 103

4.1. Obowiązki płatnika jako niedaninowy ciężar i świadczenie publiczne 103

4.2. Proporcjonalność nakładania obowiązków płatniczych w rozumieniu art. 31 ust. 3 Konstytucji 115

4.3. Kształtowanie statusu płatnika w świetle regulacji konstytucyjnych 137

Rozdział 5. Wykonywanie obowiązków płatnika i ich egzekwowanie w systemie prawa polskiego 159

5.1. Rozwiązania prawne w zakresie stanowienia obowiązków płatnika w polskiej Ordynacji podatkowej 159

5.2. Nakaz odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących wykonywania obowiązków podatnika do obowiązków płatnika 167

Zakończenie 185

Bibliografia 213

Wykaz aktów prawnych 223

Wykaz orzecznictwa 227

Inne źródła 233