Choroby zakaźne układu nerwowego - ebook
Choroby zakaźne układu nerwowego - ebook
Nowoczesna publikacja dotycząca chorób zakaźnych układu nerwowego. Prezentuje aktualną wiedzę, obejmującą szeroki zakres zagadnień epidemiologicznych, diagnostycznych, klinicznych i terapeutycznych omawianych chorób.
Książkę przygotował zespół wybitnych specjalistów z Polski oraz pochodzących z ośrodków amerykańskich zajmujących się chorobami zakaźnymi.
Bogata ikonografia – obrazująca zarówno patologię, jak i wyniki badań neuroobrazowych w chorobach zapalnych układu nerwowego – pozwala na wnikliwe poznanie zagadnień diagnostyki neurologii klinicznej.
Publikacja adresowana do specjalistów neurologów oraz chorób zakaźnych i inwazyjnych. Będzie również przydatna dla internistów, dermatologów, immunologów klinicznych oraz specjalistów medycyny tropikalnej.
Spis treści
Przedmowa
ROZDZIAŁ 1
CHOROBY BAKTERYJNE UKŁADU NERWOWEGO
1.1. BAKTERYJNE ZAKAŻENIA (ZAPALENIA) OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH I INNE ZAKAŻENIA BAKTERYJNE
1.1.1. Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – Waleria Hryniewicz, Paweł P. Liberski, Wielisław Papierz
1.1.2. Ropień mózgu – Dariusz J. Jaskólski
1.1.3. Ropniaki wewnątrzczaszkowe – Dariusz J. Jaskólski
1.1.4. Ropniak nadtwardówkowy kanału kręgowego – Dariusz J. Jaskólski
1.2. CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ PRĄTKI – Paweł P. Liberski, Wielisław Papierz
1.2.1. Gruźlica układu nerwowego
1.2.2. Zakażenia prątkami innymi niż prątki gruźlicy
1.2.3. Trąd
1.3. CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ KRĘTKI
1.3.1. Kiła układu nerwowego (neurosyfilis) – Paweł P. Liberski, Wielisław Papierz
1.3.2. Borelioza z Lyme – neuroborelioza – Michał Owecki, Jacek Juszczyk, Stanisława Tylewska-Wierzbanowska, Wojciech Kozubski
1.4. ZAKAŻENIA WYWOŁANE PRZEZ RIKETSJE ORAZ BARTONELLE – Stanisława Tylewska-Wierzbanowska, Tomasz Chmielewski
1.4.1. Riketsjozy
1.4.2. Bartonelozy
1.5. CHOROBA WHIPPLE’A – Paweł P. Liberski
ROZDZIAŁ 2
CHOROBY WIRUSOWE UKŁADU NERWOWEGO
2.1. Wprowadzenie – Richard Yanagihara
2.2. ZAKAŻENIA HERPESWIRUSAMI
2.2.1. Herpeswirusy – wprowadzenie – Vivek R. Nerurkar, Wei-Kung Wang
2.2.2. Wirus opryszczki typu 1 (ang. herpes simplex virus type 1, HSV-1) – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.2.3. Wirus opryszczki typu 2 (ang. herpes simplex virus type 2, HSV-2) – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.2.4. Wirus ospy wietrznej - półpaśca (ang. varicella-zoster virus, VZV) – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.2.5. Wirus herpes B – Paweł P. Liberski, Michael Katz 81 2.2.6. Wirus cytomegalii (ang. cytomegalovirus, CMV) – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.2.7. Wirus herpes 6 i 7: herpes lymphotropic virus (ang. human herpesvirus 6, HHV-6 – ludzki herpeswirus 6; human herpesvirus 7, HHV-7 – ludzki herpeswirus 7) – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.2.8. Wirus Epsteina–Barr (wirus typu 4; herpes EBV; ang. Epstein–Barr virus, EBV) – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.2.9. Wirus herpes-8 (HHV-8; wirus herpes powiązany z mięsakiem Kaposiego - ang. Kaposi’s sarcoma-associated virus, KSAV; Kaposi’s sarcoma-associated herpesvirus (KSAH; human herpesvirus 8, HHV-8; ludzki herpeswirus 8) – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.3. ZAKAŻENIA POLIOMAWIRUSAMI
2.3.1. Poliomawirusy – wprowadzenie – Moti Lal Chapagain
2.3.2. Postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa (ang. progressive multifocal leukoencephalopathy, PML) – Paweł P. Liberski
2.4. ZAKAŻENIA RETROWIRUSAMI
2.4.1. HIV/AIDS
2.4.2. Wirus limfotropowy T-komórkowy człowieka – Lishomwa Ndhlovu, Bruce Shiramizu
2.5. ZAKAŻENIA REOWIRUSAMI – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.5.1. Wirus gorączki kleszczowej Kolorado (ang. Colorado tick fever virus, CTF)
2.6. ZAKAŻENIA PARAMYKSOWIRUSAMI
2.6.1. Wirus odry – wprowadzenie – Makoto Takeda
2.6.2. Odra. Podostre stwardniające zapalenie mózgu (ang. subacute sclerosing panencephalitis, SSPE) i inne choroby wywołane przez wirus odry – Paweł P. Liberski, Michael Katz, Iwona Paradowska-Stankiewicz
2.6.3. Wirus nagminnego zapalenia ślinianek przyusznych (świnki) – wprowadzenie – Minoru Kidokoro
2.6.4. Nagminne zapalenie ślinianek przyusznych (świnka) – Paweł P. Liberski, Michael Katz, Iwona Paradowska-Stankiewicz
2.6.5. Wirus Nipah – wprowadzenie – Yoshihiro Kaku
2.6.6. Zakażenie wirusem Hendra i Nipah – Paweł P. Liberski, Michael Katz, Iwona Paradowska-Stankiewicz
2.7. ZAKAŻENIA RABDOWIRUSAMI
2.7.1. Wirus wścieklizny – Richard Yanagihara, Mukesh Kumar
2.8. ZAKAŻENIA BORNAWIRUSAMI
2.8.1. Choroba Borna – Richard Yanagihara
2.9. ZAKAŻENIA BUNIAWIRUSAMI
2.9.1. Buniawirusy – wprowadzenie – Axel T. Lehrer
2.9.2. Kalifornijska grupa serologiczna (ang. California serogroup, CSG) – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.9.3. Gorączka Doliny Rift – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.10. ZAKAŻENIA ARENAWIRUSAMI
2.10.1. Arenawirusy – Axel T. Lehrer
2.11. ZAKAŻENIA PIKORNAWIRUSAMI
2.11.1. Wirus polio – wprowadzenie – Mukesh Kumar
2.11.2. Zapalenie rogów przednich rdzenia (poliomyelitis, nagminne porażenie dziecięce, choroba Heinego–Medina) – Paweł P. Liberski, Michael Katz, Iwona Paradowska-Stankiewicz
2.11.3. Enterowirus 71 – Mukesh Kumar
2.11.4. Enterowirus 68 – Mukesh Kumar
2.12. ZAKAŻENIA TOGAWIRUSAMI
2.12.1. Zakażenia alfawirusami
2.12.2. Zakażenia rubiwirusami – Paweł P. Liberski, Michael Katz, Iwona Paradowska-Stankiewicz
2.13. ZAKAŻENIA FLAWIWIRUSAMI
2.13.1. Flawiwirusy – wprowadzenie – James Kelley, Saguna Verma
2.13.2. Zakażenia flawiwirusami przenoszonymi przez kleszcze – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.13.3. Zakażenia flawiwirusami przenoszonymi przez komary – Paweł P. Liberski, Michael Katz
2.14. ZAPALENIA MÓZGU O NIEWYJAŚNIONEJ ETIOLOGII – Paweł P. Liberski
2.14.1. Zapalenie mózgu typu Viliuisk (ang. Viliuisk encephalitis, VE) 184 2.14.2. Zapalenie mózgu Rasmussena (ang. Rasmussen’s encephalitis, chronic focal encephalitis, CFE)
2.14.3. Encephalitis lethargica – Joel A. Vilensky
ROZDZIAŁ 3
CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ GRZYBY – Alicja Kurnatowska, Piotr Kurnatowski, Wielisław Papierz, Paweł P. Liberski
3.1. WPROWADZENIE
3.2. MUKORMIKOZA NOSOWO-MÓZGOWA (mucormycosis rhinocerebralis)
3.3. ASPERGILOZA – GRZYBICA KROPIDLAKOWA (aspergillosis)
3.4. KRYPTOKOKOZA (cryptococcosis)
3.5. KANDYDOZA (candidosis)
3.6. LECZENIE GRZYBIC
ROZDZIAŁ 4 199 CHOROBY PASOŻYTNICZE – Alicja Kurnatowska, Piotr Kurnatowski, Paweł P. Liberski
4.1. CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ PIERWOTNIAKI: NEGLERIOZA (naegleriosis), AKANTAMEBOZA (acanthamoebosis), BALAMUTIOZA (balamuthiosis)
4.1.1. Pierwotne amebowe zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych (ang. primary amoebic meningoencephalitis, PAM)/ziarniniakowe amebowe zapalenie mózgu (ang. granulomatous amoebic encephalitis, GAE)
4.1.2. Ameboza (pełzakowica; amoebosis, entamoebosis) – amebozowy ropień mózgu (ang. amoebic abscess of cerebrum, AAC)
4.1.3. Trypanosomozy (trypanosomosis)
4.1.4. Malaria mózgowa (malaria tropica)
4.1.5. Toksoplazmoza (toxoplasmosis)
4.1.6. Babeszjoza (babesiosis)
4.2. CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ HELMINTY
4.2.1. Choroby wywołane przez płazińce
4.2.2. Choroby wywołane przez obleńce (nicienie)
ROZDZIAŁ 5
CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ PRIONY
5.1. WPROWADZENIE – Charles Weissmann
5.1.1. Replikacja prionów
5.1.2. Szczepy prionów
5.1.3. Bariera gatunkowa
5.1.4. Ewolucja prionów
5.1.5. Podsumowanie
5.2. ASPEKTY KLINICZNE CHORÓB PRIONOWYCH – Richard Knight
5.2.1. Idiopatyczne choroby prionowe
5.2.2. Sporadyczna postać choroby Creutzfeldta–Jakoba (sCJD)
5.2.3. Prionopatia wrażliwa na proteazę (ang. protease sensitive prionopathy, PSPr)
5.2.4. Genetycznie uwarunkowane choroby prionowe
5.2.5. Nabyte choroby prionowe
5.3. AMYLOIDY I PRIONOIDY – Paweł P. Liberski
5.3.1. Nomenklatura
5.3.2. Choroby prionowe jako paradygmat amyloidoz mózgowych
5.3.3. Amyloidy i prionoidy
5.3.4. Choroba Alzheimera i peptyd Ab
5.3.5. Polimorfizmy genu kodującego PrP a choroba Alzheimera
5.3.6. Współistnienie AD i CJD
5.3.7. a-synukleina i choroba Parkinsona
5.3.8. Prionoidy i schizofrenia
5.3.9. P53-priony wkraczają do onkologii
5.3.10. Podsumowanie
SKOROWIDZ
Kategoria: | Medycyna |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-200-5087-5 |
Rozmiar pliku: | 7,1 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Moti Lal Chapagain, M.B.B.S., Ph.D.
Department of Microbiology
Chitwan Medical College,
Bharatpur, Chitwan, Nepal
dr hab. n. med. Tomasz Chmielewski
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego
Państwowy Zakład Higieny
Françoise Gray, M.D., Ph.D.
Hôpital Lariboisire and Faculté de Médecine
at Lariboisire–Saint Louis, Université Denis Diderot
(Paris VII)
Marie F. Grill, M.D.
Department of Neurology,
Mayo Clinic, Arizona – Scottsdale/Phoenix
prof. dr hab. n. med. Waleria Hryniewicz
Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii Klinicznej
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego
dr hab. n. med. Dariusz J. Jaskólski
Klinika Neurochirurgii i Onkologii Centralnego
Układu Nerwowego
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
prof. dr hab. n. med. Jacek Juszczyk
emerytowany profesor Uniwersytetu Medycznego
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Yoshihiro Kaku, Ph.D.
D.V.M. Department of Veterinary Science
National Institute of Infectious Diseases, Tokyo, Japan
Michael Katz, M.D.
Senior Advisor, Transdisciplinary Research,
March of Dimes Foundation
Pakieli H. Kaufusi, Ph.D.
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology
and Pharmacology, John A. Burns School of Medicine,
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
James F. Kelley, Ph.D.
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology and Pharmacology,
John A. Burns School of Medicine
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
Department of Microbiology and Immunology, Faculty of Tropical Medicine
Mahidol University, Bangkok, Thailand
Minoru Kidokoro, Ph.D.
Department of Virology III
National Institute of Infectious Diseases, Tokyo, Japan
Richard Knight, M.D., Ph.D.
The University of Edinburgh, UK National CJD Research
& Surveillance Unit
prof. dr hab. n. med. Wojciech Kozubski
Katedra i Klinika Neurologii
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Mukesh Kumar, Ph.D.
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology
and Pharmacology, John A. Burns School of Medicine
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
prof. dr hab. n. med. Alicja Kurnatowska
emerytowany profesor Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
prof. dr hab. n. med. Piotr Kurnatowski
Katedra Biologii i Parazytologii Lekarskiej
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Axel T. Lehrer, Ph.D.
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology
and Pharmacology, John A. Burns School of Medicine,
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
prof. dr hab. n. med. Paweł P. Liberski
Zakład Patologii Molekularnej i Neuropatologii
Katedra Onkologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Lishomwa Ndhlovu, M.D., Ph.D.
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology and Pharmacology,
John A. Burns School of Medicine, University of Hawaii at Manoa,
Honolulu, Hawaii, USA
Vivek R. Nerurkar, Ph.D.
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology
and Pharmacology, John A. Burns School of Medicine
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
dr n. med. Michał Owecki
Katedra i Klinika Neurologii
Uniwersytet Medyczny
im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu
prof. dr hab. n. med. Wielisław Papierz
Zakład Patomorfologii Katedry Patomorfologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
prof. dr hab. n. med. Iwona Paradowska-Stankiewicz
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego
Państwowy Zakład Higieny
prof. Richard W. Price
Department of Neurology
University of California, San Francisco, California, USA
Bruce Shiramizu, M.D.
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology
and Pharmacology, John A. Burns School of Medicine
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
Makoto Takeda, M.D., Ph.D.
Department of Virology III
National Institute of Infectious Diseases, Tokyo, Japan
prof. dr hab. n. med. Stanisława Tylewska-Wierzbanowska
Instytut Naukowo-Badawczy
Państwowy Zakład Higieny w Warszawie
Saguna Verma, Ph.D.
Associate Professor
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology
and Pharmacology, John A. Burns School of Medicine
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
Joel A. Vilensky, Ph.D.
Professor of Anatomy and Cell Biology
Indiana University School of Medicine
Wei-Kung Wang, M.D., Sc.D.
Department of Tropical Medicine, Medical Microbiology
and Pharmacology, John A. Burns School of Medicine
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
Charles Weissmann
retired director of the Institute for Molecular Biology in Zurich,
President of the Roche Research Foundation and co-founder and Member of the Scientific Council of Biogen
uprzednio Chairman of the Department of Infectology,
Scripps Florida
Richard Yanagihara, M.D.
Department of Pediatrics, John A. Burns School of Medicine,
University of Hawaii at Manoa, Honolulu, Hawaii, USA
AUTORZYPRZEDMOWA
The microbe is so very small
You cannot make him out at all,
But many sanguine people hope
To see him through a microscope.
His jointed tongue that lies beneath
A hundred curious rows of teeth;
His seven tufted tails with lots
Of lovely pink and purple spots,
On each of which a pattern stands,
Composed of forty separate bands;
His eyebrows of a tender green;
All these have never yet been seen –
But Scientists, who ought to know,
Assure us that is must be so...
Oh! let us never, never doubt
What nobody is sure about!
Hilaire Belloc (1870–1953)
Książka Choroby zakaźne układu nerwowego jest, poza suplementem do Polish Journal of Pathology opublikowanym w 2003 r., pierwszym nowoczesnym polskim podręcznikiem dotyczącym chorób infekcyjnych układu nerwowego. Poprzedzały ją publikacje o historycznym już znaczeniu: Tissue Neuropathology of Viral and Allergic Encephalitides prof. Ewy Osetowskiej, opublikowana w 1980 r. przez Foreign Scientific Publications Department of the National Center for Scientific, Technical and Economic Information, czy wcześniejsza monografia Eufemiusza J. Hermana i Feliksa Przesmyckiego Choroby wirusowe układu nerwowego, z wyłączeniem choroby Heinego–Medina, wydana przez Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich w roku 1954, incydentalnie w roku urodzenia jednego z redaktorów.
Napisanie tej książki trwało dość długo, ale udało się nam zebrać zespół międzynarodowych autorów, głównie dzięki współpracy z prof. Richardem Yanagiharą z Honolulu (Hawaje).
Naszą publikację poświęcamy trzem wybitnym uczonym z obszaru chorób infekcyjnych: dr. D. Carletonowi Gajduskowi (1923–2008), jednemu z najwybitniejszych uczonych XX w., odkrywcy kuru i laureatowi Nagrody Nobla; prof. Januszowi Jeliaszewiczowi (1930–2001) oraz prof. Mirosławowi Kańtochowi (1929–2007). Dwaj ostatni byli najwybitniejszymi polskim mikrobiologami o niezwykłej erudycji i znaczących dokonaniach.
Osobno dedykujemy tę monografię naszemu przedwcześnie zmarłemu, w kwietniu 2011 r., Przyjacielowi – prof. Hubertowi Kwiecińskiemu, byłemu kierownikowi Katedry i Kliniki Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, wybitnemu neurologowi, człowiekowi najwyższych zalet etycznych. Dziękujemy Pani Ewie Skarżyńskiej z Zakładu Patologii Molekularnej i Neuropatologii za pomoc w przygotowaniu i opracowaniu tekstów.
Ilustracje do naszej książki otrzymaliśmy dzięki trwającej ćwierć wieku współpracy z Klinicznym Instytutem Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Wiedniu kierowanym przez prof. Herberta Budkę, a obecnie prof. Johannesa Hainfellnera. Najwięcej wysiłku w przygotowanie mikrofotografii włożyła dr Romana Höftberger. Cenne mikrofotografie dostarczyli także prof. Susarla Shankar, Emeritus Professor, Neuropathology & Principal Co-Ordinator Human Brain Tissue Repository (HBTR), Neurobiology Research Centre, NIMHANS, Bangalore, Indie, oraz prof. Analia Taratuto, Department of Neuropathology at the Institute for Neurological Research Dr. Raúl Carrea, Buenos Aires, Argentyna.
Mamy nadzieję, że książka ta z jednej strony wypełni dotkliwą lukę na naszym rynku, a z drugiej – znajdzie uznanie w oczach korzystających z niej lekarzy różnych specjalności.
Łódź, Poznań, 2015
Paweł P. Liberski
Wojciech Kozubski
Michael Katz