Diabeł na wieży - ebook

Któ­ra go­dzi­na?

Sta­ra za­py­tan­ka.

Każ­dy z nas wie mniej wię­cej o tym, że naj­po­wab­niej­szym za­kąt­kiem świa­ta jest – lub by­wał nie­ste­ty – gród ho­len­der­ski Von­de­rvot­te­imit­tiss. Ato­li ze wzglę­du, iż kęs prze­strze­ni, dzie­lą­cy ów gród od wszyst­kich sze­ro­kich trak­tów, przy­pra­wia go w po­ło­że­nie – rzec moż­na – wy­jąt­ko­we, tedy za­pew­ne garść jeno szczu­pła mo­ich czy­tel­ni­ków gród ów na­wie­dzić zdo­ła­ła.

Są­dzę, iż wnik­nię­cie w nie­któ­re szcze­gó­ły one­go przed­mio­tu nie bę­dzie od rze­czy gwo­li wy­na­gro­dze­nia tych, któ­rzy nie byli moc­ni wspo­mnia­nych od­wie­dzin po­peł­nić.

Jest to – do­praw­dy – tym nie­zbęd­niej­sze, że, je­śli za­mie­rzam dać ry­so­pis do­tkli­wych przy­pad­ków, któ­re ostat­ni­mi wła­śnie cza­sy zwa­li­ły się na te­ry­to­rium rze­czo­ne­go gro­du, czy­nię to w na­dziei zwer­bo­wa­nia dla jego miesz­kań­ców sym­pa­tii po­wszech­nej.

Nikt z tych, któ­rzy mię zna­ją, nie zwąt­pi, że do wy­peł­nie­nia po­wzię­te­go na się obo­wiąz­ku przy­ło­żę wszel­kich, na ja­kie mię stać, uzdol­nień, oraz tej bez­stron­no­ści nie­ugię­tej, tego su­mien­ne­go spraw­dze­nia fak­tów – tych wresz­cie żmud­nych a po­rów­naw­czych ze­sta­wień au­to­ry­te­tów, któ­re wy­mie­nić za­wsze przy­stoi każ­de­mu, kto­kol­wiek ubie­ga się o mia­no dzie­jo­pi­sa.

Po­moc łącz­na nu­mi­zma­tów, rę­ko­pi­sów i na­pi­sów upo­waż­nia mię do twier­dze­nia sta­now­cze­go, że gród Von­de­rvot­te­imit­tiss od cza­su swe­go po­wsta­nia za­cho­wał bez zmia­ny ten sam tryb ist­nie­nia, któ­ry jesz­cze po dziś dzień oglą­dać moż­na. Wszak­że – co się ty­czy roku owe­go po­wsta­nia – przy­kro mi, iż mogę jeno roz­wa­żać go z nie­skoń­cze­nie ma­łym błę­dem, błę­dem, do któ­re­go nie­kie­dy ucie­ka­ją się z musu ma­te­ma­ty­cy dla no­wych for­muł al­ge­bra­icz­nych. Rok ów, że po­zwo­lę tu so­bie użyć tego wy­ra­że­nia – ze wzglę­du na swą wy­bit­ną za­mierz­chłość – nie może się za­wrzeć w licz­bie mniej­szej niż ja­ka­kol­wiek, byle po­chwy­ce­niu do­stęp­na.

W spra­wie ety­mo­lo­gii na­zwy Von­der­wot­te­imit­tissn przy­zna­ję się, nie bez bólu, do luki. Wśród na­tło­ku zdań, do­ty­czą­cych tej draż­li­wej oko­licz­no­ści, część jest na­der uczo­nych a część wresz­cie dość sprzecz­nych; żad­ne ato­li, we­dług mo­ich po­strze­żeń, nie może ujść za wy­star­cza­ją­ce.