Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Elita Hitlera. SS w latach 1933–1945 - ebook

Wydawnictwo:
Tłumacz:
Data wydania:
24 października 2017
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Produkt niedostępny.  Może zainteresuje Cię

Elita Hitlera. SS w latach 1933–1945 - ebook

Ta bogato ilustrowana książka to nowa historia SS – ukochanej a zarazem najbardziej zbrodniczej i okrytej największą niesławą formacji militarnej Hitlera.
Autor – znakomity znawca historii militarnej oraz techniki wojskowej – przestawia dzieje powstania i rozwoju SS oraz jej udział w wojennych zmaganiach w ramach sił zbrojnych Trzeciej Rzeszy. Od skromnych początków w latach 20. w roli straży przybocznej Hitlera SS szybko rozrosła się w wielką organizację militarną skupiającą setki tysięcy ludzi, która wystawiła własną armię (Waffen-SS) liczącą prawie 40 dywizji, a jej policyjne ramię (Allgemeine-SS) prowadziło zbrodniczą politykę rasową. Esesmani mieli na koncie zarówno czyny bohaterskie, jak i potworne: toczyli z wielką nieustępliwością walki na frontach wschodnim i zachodnim, kierowali obozami koncentracyjnymi i obozami zagłady, a także stanowili personel „szwadronów śmierci” (Einsatzgruppen) dokonujących masowych mordów w Europie Wschodniej.

Spis treści

Wprowadzenie: Powstanie i rozwój organizacyjny SS
STRAŻ PRZYBOCZNA HITLERA
ROLA SS
SS W NIEMCZECH
WAFFEN-SS
Allgemeine-SS i nazistowska policja państwowa
ORGANIZACJA
SS I POLICJA
SS A SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA
JEDNOSTKI BEZPIECZEŃSTWA SS
SYMBOLIKA SS
UMUNDUROWANIE I INSYGNIA
GERMANISCHE-SS
Waffen-SS
WYGLĄD ZEWNĘTRZNY
EKWIPUNEK
BROŃ
INDOKTRYNACJA I SZKOLENIE
TAKTYKA
PROBLEMY LOGISTYCZNE
ZNANI DOWÓDCY
Dni zwycięstw
1. DYWIZJA PANCERNA SS LEIBSTANDARTE ADOLF HITLER
2. DYWIZJA PANCERNA DAS REICH
3. DYWIZJA PANCERNA SS-TOTENKOPF
4. DYWIZJA GRENADIERÓW PANCERNYCH SS-POLIZEI
5. DYWIZJA PANCERNA SS WIKING
6. DYWIZJA GÓRSKA SS NORD
WSCHODZĄCE GWIAZDY
EINSATZGRUPPEN
Przełom w przebiegu wojny
ISTNIEJĄCE DYWIZJE
NOWA KREW
JEDNOSTKI SPECJALNE SS
Dywersyfikacja i ostateczny krach
LEIBSTANDARTE
DAS REICH
TOTENKOPF
POLIZEI
WIKING
NORD
PRINZ EUGEN
FLORIAN GEYER
HOHENSTAUFEN
FRUNDSBERG
NOWE FORMACJE NIEMIECKIE
DYWIZJE ZAGRANICZNE – FRONT ZACHODNI
JEDNOSTKI SS Z EUROPY WSCHODNIEJ I ZWIĄZKU SOWIECKIEGO
JEDNOSTKI ROSYJSKIE I UKRAIŃSKIE
UPADEK
Zakończenie
Bibliografia
Glosariusz terminów niemieckich

Kategoria: Historia
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-7773-730-9
Rozmiar pliku: 19 MB

FRAGMENT KSIĄŻKI

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie: Powstanie i rozwój organizacyjny SS

STRAŻ PRZYBOCZNA HITLERA

ROLA SS

SS W NIEMCZECH

WAFFEN-SS

Allgemeine-SS i nazistowska policja państwowa

ORGANIZACJA

SS I POLICJA

SS A SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA

JEDNOSTKI BEZPIECZEŃSTWA SS

SYMBOLIKA SS

UMUNDUROWANIE I INSYGNIA

GERMANISCHE-SS

Waffen-SS

WYGLĄD ZEWNĘTRZNY

EKWIPUNEK

BROŃ

INDOKTRYNACJA I SZKOLENIE

TAKTYKA

PROBLEMY LOGISTYCZNE

ZNANI DOWÓDCY

Dni zwycięstw

1. DYWIZJA PANCERNA SS LEIBSTANDARTE ADOLF HITLER

2. DYWIZJA PANCERNA DAS REICH

3. DYWIZJA PANCERNA SS-TOTENKOPF

4. DYWIZJA GRENADIERÓW PANCERNYCH SS-POLIZEI

5. DYWIZJA PANCERNA SS WIKING

6. DYWIZJA GÓRSKA SS NORD

WSCHODZĄCE GWIAZDY

EINSATZGRUPPEN

Przełom w przebiegu wojny

ISTNIEJĄCE DYWIZJE

NOWA KREW

JEDNOSTKI SPECJALNE SS

Dywersyfikacja i ostateczny krach

LEIBSTANDARTE

DAS REICH

TOTENKOPF

POLIZEI

WIKING

NORD

PRINZ EUGEN

FLORIAN GEYER

HOHENSTAUFEN

FRUNDSBERG

NOWE FORMACJE NIEMIECKIE

DYWIZJE ZAGRANICZNE – FRONT ZACHODNI

JEDNOSTKI SS Z EUROPY WSCHODNIEJ I ZWIĄZKU SOWIECKIEGO

JEDNOSTKI ROSYJSKIE I UKRAIŃSKIE

UPADEK

Zakończenie

Bibliografia

Glosariusz terminów niemieckichWPROWADZENIE: POWSTANIE I ROZWÓJ ORGANIZACYJNY SS

W 1919 roku Adolf Hi­tler wstą­pił do dzia­ła­ją­cej w Mo­na­chium ma­leń­kiej Nie­miec­kiej Par­tii Ro­bot­ni­ków (Deut­sche Ar­be­iter­par­tei – DAP), a w na­stęp­nym roku prze­jął jej kie­row­nic­two i do­dał do na­zwy tego ugru­po­wa­nia okre­śle­nie „na­ro­do­wo­so­cja­li­stycz­na”. Był to nie­chlub­ny mo­ment w hi­sto­rii XX wie­ku, gdyż ozna­czał na­ro­dzi­ny Na­ro­do­wo­so­cja­li­stycz­nej Nie­miec­kiej Par­tii Ro­bot­ni­ków (NSDAP), po­wszech­niej zna­nej jako par­tia na­zi­stow­ska.

Po­pu­li­stycz­ne ha­sła po­li­tycz­ne Hi­tle­ra pa­dły wte­dy na po­dat­ny grunt. Po czte­rech la­tach strasz­li­wej wo­jen­nej rze­zi Niem­cy osta­tecz­nie po­nio­sły klę­skę w 1918 roku. Ce­sarz Wil­helm II ab­dy­ko­wał na kil­ka dni przed pod­pi­sa­niem po­ro­zu­mie­nia ro­zej­mo­wego, a w Niem­czech ob­ję­ła rzą­dy le­wi­ca. Nowy rząd mu­siał się zgo­dzić na to, co wie­lu Niem­ców uwa­ża­ło za krzyw­dzą­cy dyk­tat (Dik­tat) pod po­zo­rem ukła­du po­ko­jo­we­go. Trak­tat wer­sal­ski, któ­ry for­mal­nie za­koń­czył I woj­nę świa­to­wą, wzbu­dzał kon­tro­wer­sje, sta­no­wiąc za­rze­wie ko­lej­ne­go kon­flik­tu zbroj­ne­go. Au­to­rzy trak­ta­tu ob­wi­nia­li o roz­pę­ta­nie tej woj­ny wy­łącz­nie Niem­ców i na­rzu­ci­li po­ko­na­ne­mu kra­jo­wi wy­móg spła­ty ol­brzy­mich kon­try­bu­cji oraz okro­ili Niem­cy z roz­le­głych ob­sza­rów, a na czę­ści z nich utwo­rzy­li nowe pań­stwa.

Szu­ka­jąc przy­czyn wy­bu­chu II woj­ny świa­to­wej, na­le­ży brać pod uwa­gę wszyst­kie te czyn­ni­ki, ale zwłasz­cza to, że zwy­cię­scy alian­ci nie zdo­ła­li wy­eg­ze­kwo­wać kon­se­kwent­ne­go prze­strze­ga­nia po­sta­no­wień trak­ta­tu wer­sal­skie­go. Szcze­gól­ne zna­cze­nie miał też fakt, że nie­miec­ki rząd obar­cza­no winą za pod­pi­sa­nie upo­ka­rza­ją­ce­go dla Niem­ców trak­ta­tu, pod­czas gdy w isto­cie nie­miec­cy sy­gna­ta­riu­sze wer­sal­skich po­sta­no­wień zna­leź­li się w sy­tu­acji przy­mu­so­wej. Owych so­cjal­de­mo­kra­tów kry­ty­ko­wa­no tak­że za do­pro­wa­dze­nie do ka­pi­tu­la­cji Nie­miec – wie­lu pra­wi­cow­ców, a w szcze­gól­no­ści woj­sko­wych uwa­ża­ło, że Niem­cy nie zo­sta­ły po­ko­na­ne, a klę­ska była skut­kiem cio­su no­żem w ple­cy za­da­ne­go przez le­wi­co­wy rząd. Taki mit roz­po­wszech­nił się w Niem­czech w la­tach mię­dzy­wo­jen­nych, a Hi­tler zbi­jał po­li­tycz­ny ka­pi­tał na po­wszech­nym roz­go­ry­cze­niu lud­no­ści nie­miec­kiej.

W pierw­szych la­tach po Wiel­kiej Woj­nie nie tyl­ko w Niem­czech, ale i w wie­lu kra­jach Sta­re­go Kon­ty­nen­tu była skraj­nie trud­na sy­tu­acja eko­no­micz­na, a w tych wa­run­kach kwitł po­li­tycz­ny eks­tre­mizm. Po­wsta­nie no­wej nie­miec­kiej re­pu­bli­ki pro­kla­mo­wa­no w pro­win­cjo­nal­nym We­ima­rze, w któ­re­go po­bli­żu póź­niej, w cza­sach na­zi­stow­skich, zor­ga­ni­zo­wa­no obóz kon­cen­tra­cyj­ny – Bu­chen­wald. Stąd też ów okres w hi­sto­rii Nie­miec (lata 1919–1933), gdy po raz pierw­szy w Niem­czech na­sta­ły praw­dzi­we rzą­dy de­mo­kra­tycz­ne, zna­ny jest pod na­zwą Re­pu­bli­ki We­imar­skiej. Ze wzglę­du na po­wią­za­nia Ber­li­na z pru­skim mi­li­ta­ry­zmem to We­imar, a nie Ber­lin, stał się sie­dzi­bą no­wych władz.

W sa­mym Ber­li­nie za­raz po I woj­nie świa­to­wej do­cho­dzi­ło do roz­ru­chów, a upra­wia­jąc po­li­ty­kę, sto­so­wa­no prze­moc. Rząd we­imar­ski ata­ko­wa­no z obu skra­jów are­ny po­li­tycz­nej. Eks­tre­mi­ści sia­li za­męt w wie­lu więk­szych nie­miec­kich mia­stach, a od cza­su do cza­su skraj­na le­wi­ca i pra­wi­ca pró­bo­wa­ły oba­lić le­gal­ne wła­dze. Do naj­po­waż­niej­szych prób prze­wro­tu na­le­ża­ła ta zor­ga­ni­zo­wa­na przez Wol­fgan­ga Kap­pa (tzw. pucz Kap­pa) w mar­cu 1920 roku. Sys­tem kon­sty­tu­cyj­ny, na któ­rym opie­ra­ły się rzą­dy we­imar­skie, rów­nież kom­pli­ko­wał sy­tu­ację. Na tyle wier­nie od­zwier­cie­dlał bo­wiem roz­drob­nie­nie opi­nii pu­blicz­nej, że wy­ła­niał sła­be rzą­dy mniej­szo­ścio­we lub kru­che ko­ali­cje, nie­zdol­ne do prze­pro­wa­dze­nia po­waż­niej­szych re­form. Tym­cza­sem do­szło do na­pięć na are­nie mię­dzy­na­ro­do­wej, gdyż Niem­cy za­wie­si­ły spła­tę wo­jen­nych od­szko­do­wań, w re­zul­ta­cie cze­go Fran­cu­zi, dą­żąc do wy­ci­śnię­cia z Nie­miec resz­tek ich za­so­bów fi­nan­so­wych, za­ję­li w 1923 roku Za­głę­bie Ruh­ry. Kry­zys spo­tę­go­wa­ła do­dat­ko­wo sza­le­ją­ca hi­per­in­fla­cja – kurs nie­miec­kiej mar­ki do bry­tyj­skie­go fun­ta wy­no­sił 10 000 do jed­ne­go.

Po­śród ta­kie­go za­mę­tu spo­łecz­ne­go, eko­no­micz­ne­go i po­li­tycz­ne­go pe­wien czło­wiek z licz­ne­go gro­na ra­dy­ka­łów piął się w górę. Adolf Hi­tler, z po­cho­dze­nia Au­striak, w cza­sie I woj­ny świa­to­wej słu­żył w ar­mii nie­miec­kiej. W 1923 roku Hi­tler, któ­ry dzię­ki swo­jej ener­gii i kunsz­to­wi ora­tor­skie­mu zo­stał przy­wód­cą NSDAP, zor­ga­ni­zo­wał pierw­szą nie­zdar­ną pró­bę prze­ję­cia wła­dzy. Pucz mo­na­chij­ski z 9 li­sto­pa­da 1923 roku za­koń­czył się fia­skiem, a sa­me­go Hi­tle­ra ska­za­no na pięć lat wię­zie­nia. Karę tę miał od­być w wię­zie­niu w Lands­ber­gu.

Mimo tego wy­ro­ku Hi­tler spę­dził tam za­le­d­wie dzie­więć mie­się­cy, przy czym za­pew­nio­no mu nie­mal kom­for­to­we wa­run­ki. Wła­dze, nie­rzad­ko apro­bu­ją­ce gło­szo­ne przez nie­go po­glą­dy, dały się prze­ko­nać do szyb­sze­go wy­pusz­cze­nia go na wol­ność po tym, jak tym­cza­so­wo zrzekł się przy­wódz­twa par­tii na­zi­stow­skiej i zgo­dził się zre­zy­gno­wać z pu­blicz­ne­go za­bie­ra­nia gło­su w kwe­stiach po­li­tycz­nych. Jed­nak­że Hi­tler bez tru­du omi­nął ten za­kaz, urzą­dza­jąc mi­tyn­gi w pry­wat­nych po­sia­dło­ściach swo­ich za­moż­nych po­plecz­ni­ków.

Jesz­cze w trak­cie po­by­tu w wię­zie­niu Hi­tler po­dyk­to­wał swo­je wspo­mnie­nia i prze­my­śle­nia wy­da­ne póź­niej w książ­ce pod ty­tu­łem Mein Kampf („Moja wal­ka”). W tym cza­sie sy­tu­acja w Niem­czech wy­raź­nie się po­pra­wi­ła. Przy­ję­ty zo­stał tzw. plan Da­we­sa – sko­ry­go­wa­ny pro­gram spła­ty re­pa­ra­cji przez Niem­cy, uwzględ­nia­ją­cy ich re­al­ne eko­no­micz­ne moż­li­wo­ści. Przy­ję­cie tego pro­gra­mu umoż­li­wi­ło Niem­com za­cią­ga­nie znacz­nych po­ży­czek, głów­nie w Sta­nach Zjed­no­czo­nych, co – dzię­ki pie­nią­dzom z kre­dy­tów – przy­nio­sło krót­ko­trwa­łą go­spo­dar­czą pro­spe­ri­tę. Póź­niej Niem­cy ra­ty­fi­ko­wa­ły ko­lej­ny sys­tem re­struk­tu­ry­za­cji spłat na­leż­no­ści w ra­mach pla­nu Youn­ga, co jesz­cze bar­dziej po­lep­szy­ło sy­tu­ację eko­no­micz­ną w kra­ju.

Po­nad­to za spra­wą sta­rań no­we­go kanc­le­rza Gu­sta­va Stre­se­man­na Niem­cy zo­sta­ły w 1926 roku przy­ję­te do Ligi Na­ro­dów, a w Lo­car­no pod­pi­sa­ły trak­tat z Wiel­ką Bry­ta­nią i Fran­cją, co przy­czy­ni­ło się do od­prę­że­nia w sy­tu­acji mię­dzy­na­ro­do­wej. Wspo­mnia­ny trak­tat po­twier­dził nie­na­ru­szal­ność po­wo­jen­nych gra­nic w Eu­ro­pie Za­chod­niej. At­mos­fe­ra po­jed­na­nia za­po­wia­da­ła na­dej­ście bar­dziej kon­struk­tyw­ne­go okre­su w sto­sun­kach mię­dzy pań­stwa­mi. Rów­nie waż­ne było jed­nak to, że układ lo­kar­neń­ski nie za­gwa­ran­to­wał trwa­ło­ści nie­miec­kich gra­nic wschod­nich, co skło­ni­ło wie­lu Niem­ców do my­śle­nia, że mo­car­stwa za­chod­nie nie prze­ciw­sta­wią się nie­miec­kim pró­bom od­zy­ska­nia utra­co­nych tam te­ry­to­riów. Nie­ste­ty, stop­nio­wą po­pra­wę sy­tu­acji Nie­miec zni­we­czy­ły nie­mal zu­peł­nie nie­prze­wi­dzia­ne wy­pad­ki z 1929 roku, któ­rych po­waż­ne kon­se­kwen­cje dały się od­czuć na ca­łym świe­cie. Otóż 29 paź­dzier­ni­ka 1929 roku na­stą­pił krach gieł­do­wy na Wall Stre­et. Bez­po­śred­nim jego skut­kiem było wstrzy­ma­nie wszyst­kich ame­ry­kań­skich po­ży­czek, któ­re – w ska­li glo­bal­nej – sztucz­nie pod­trzy­my­wa­ły go­spo­dar­kę. Wpły­nę­ło to w dra­ma­tycz­ny spo­sób na sy­tu­ację eko­no­micz­ną w ca­łym świe­cie, jed­nak naj­do­tkli­wiej od­czu­ły krach Niem­cy, gdzie żmud­na od­bu­do­wa go­spo­dar­ki od­by­wa­ła się za spra­wą wiel­kich kre­dy­tów za­cią­ga­nych w Sta­nach Zjed­no­czo­nych. A nowy okres trud­no­ści eko­no­micz­nych dał Hi­tle­ro­wi ko­lej­ną oka­zję do zbi­cia ka­pi­ta­łu po­li­tycz­ne­go, któ­rej przy­wód­ca NSDAP nie omiesz­kał wy­ko­rzy­stać.

Lata 1929–1933 na­zna­czy­ły star­cia na uli­cach nie­miec­kich miast – na­zi­ści wal­czy­li z ko­mu­ni­sta­mi, a go­spo­dar­ka Nie­miec ku­la­ła wsku­tek świa­to­wej re­ce­sji i ko­niecz­no­ści spła­ty wo­jen­nych od­szko­do­wań. 29 stycz­nia 1933 roku pre­zy­dent Rze­szy Paul von Benc­ken­dorff und von Hin­den­burg mia­no­wał Hi­tle­ra, któ­ry na cze­le na­zi­stów obie­cy­wał Niem­com lep­szą przy­szłość, kanc­le­rzem Nie­miec. W wy­bo­rach prze­pro­wa­dzo­nych w mar­cu par­tia na­zi­stow­ska zdo­by­ła 44 pro­cent gło­sów. W „nad­re­pre­zen­ta­tyw­nym” sys­te­mie kon­sty­tu­cyj­nym Re­pu­bli­ki We­imar­skiej dało to na­zi­stom 288 z 647 miejsc w Re­ich­sta­gu. Hi­tler prze­bie­gle do­pro­wa­dził do uchwa­le­nia róż­nych „praw nad­zwy­czaj­nych”, dzię­ki któ­rym w isto­cie le­gal­nie sku­pił w swo­im ręku wła­dzę dyk­ta­tor­ską.

Ma­jąc peł­nię wła­dzy, Hi­tler nie­zwłocz­nie przy­stą­pił do de­mon­ta­żu tra­dy­cyj­nych struk­tur spo­łecz­nych – za­stę­po­wał je na­ro­do­wo­so­cja­li­stycz­nym po­rząd­kiem. Zde­le­ga­li­zo­wa­no wszyst­kie par­tie poza na­zi­stow­ską. Z ży­cia pu­blicz­ne­go stop­nio­wo wy­klu­cza­no Ży­dów, spy­cha­jąc ich na spo­łecz­ny mar­gi­nes, cze­go kul­mi­na­cję sta­no­wi­ła „noc krysz­ta­ło­wa” (Kri­stal­l­nacht) w 1938 roku – po­grom, w trak­cie któ­re­go zde­mo­lo­wa­no ży­dow­skie po­se­sje. Za­ło­żo­no obo­zy kon­cen­tra­cyj­ne dla „nie­pra­wo­myśl­nych”. Więź­nio­wie mu­sie­li w nich cięż­ko pra­co­wać fi­zycz­nie – choć wte­dy jesz­cze nie mor­do­wa­no tam ma­so­wo lu­dzi. Hi­tler usi­ło­wał zli­kwi­do­wać w Niem­czech bez­ro­bo­cie, ini­cju­jąc am­bit­ny pro­gram ro­bót pu­blicz­nych, z któ­rych naj­więk­szy roz­głos zdo­by­ła bu­do­wa Au­to­bah­nen (au­to­strad). Po­nad­to za­po­cząt­ko­wał gi­gan­tycz­ną re­mi­li­ta­ry­za­cję, prze­kształ­ca­jąc We­hr­macht (siły zbroj­ne) w naj­spraw­niej­sze i naj­le­piej wy­po­sa­żo­ne woj­sko na świe­cie, go­to­we do woj­ny.

W okre­sie, kie­dy Hi­tler do­pie­ro dą­żył do zdo­by­cia wła­dzy, wszyst­kie nie­miec­kie par­tie po­li­tycz­ne, w tym NSDAP, mia­ły swo­je bo­jów­ki ochra­nia­ją­ce or­ga­ni­zo­wa­ne wie­ce i zlo­ty przed ich za­kłó­ca­niem przez prze­ciw­ni­ków. W sierp­niu 1921 roku były pod­po­rucz­nik ma­ry­nar­ki wo­jen­nej Hans Ulrich Klintzsch ob­jął do­wódz­two „od­dzia­łu obro­ny i pro­pa­gan­dy” NSDAP, prze­mia­no­wa­ne­go w na­stęp­nym mie­sią­cu na Sturm­ab­te­ilung (SA; „od­dział sztur­mo­wy” czy też „od­dzia­ły sztur­mo­we”). For­ma­cja ta, do któ­rej w isto­cie tra­fi­ły róż­ne zbi­ry, prze­szła swój chrzest bo­jo­wy w li­sto­pa­dzie, kie­dy ko­mu­ni­ści usi­ło­wa­li roz­pę­dzić NSDAP i mi­tyng w Ho­fbrau­haus w Mo­na­chium. Choć es­es­ma­ni ustę­po­wa­li ko­mu­ni­stom li­czeb­nie, to sku­tecz­nie so­bie z nimi po­ra­dzi­li.

Członkowie wczesnych narodowosocjalistycznych grup paramilitarnych. Z lewej żołnierz Freikorpsu, dowódca drużyny ze Stosstrupp Adolf Hitler oraz esesman (ok. 1925 roku). Człowiek ze sztandarem to Karl Fiehler, jeden z organizatorów Stosstrupp Adolf Hitler. W ręku trzyma flagę wojenną z czasów cesarskich, z którą przybył na zlot z okazji „Dnia Niemiec” w Bayreuth 2 września 1923 roku. Ma na sobie uniform podobny do munduru Reichswehry z Kampfbinde (opaską) NSDAP na lewym rękawie i pruskim symbolem Totenkopf (trupią czaszką) na czapce wojskowej austriackiego kroju. Pod koniec 1925 roku esesmani nosili brunatne mundury SA, jednakże wyróżniały ich pewne charakterystyczne oznaki – nie tylko Totenkopf, ale i czarne czapki, czarne krawaty oraz czarne krawędzie opasek ze swastyką, a nieco później również czarne bryczesy. Policyjna pałka przydawała się w starciach z politycznymi przeciwnikami w trakcie ulicznych bójek. (Osprey Publishing © Paul Hannon)

Roz­bu­do­wa par­tii wy­ma­ga­ła jej re­or­ga­ni­za­cji. W 1922 roku w ra­mach NSDAP po­wsta­ła sek­cja mło­dzie­żo­wa (Ju­gend­bund) dla chłop­ców w wie­ku od 14 do 18 lat. Po­dzie­lo­no ich na dwie gru­py wie­ko­we. Star­si (16–18 lat) na­le­że­li do Jung­sturm Adolf Hi­tler (sztur­mo­wej mło­dzie­żów­ki Adol­fa Hi­tle­ra), w prak­ty­ce sta­no­wiąc mło­dzie­żów­kę SA. Bę­dą­ca jej suk­ce­so­rem or­ga­ni­za­cja Hi­tler­ju­gend (mło­dzież Hi­tle­ra) po­zo­sta­ła pod­po­rząd­ko­wa­na SA do maja 1932 roku.

Człon­ko­wie SA, po­cząt­ko­wo dzia­ła­ją­cy tyl­ko w Mo­na­chium, prze­pro­wa­dzi­li pierw­szą więk­szą ak­cję poza tym mia­stem 14–15 paź­dzier­ni­ka 1922 roku pod­czas ob­cho­dów „Dnia Nie­miec” w Co­bur­gu, gdzie do­szło do bi­ja­ty­ki z przy­by­ły­mi tam licz­nie ko­mu­ni­sta­mi. Owa „ba­ta­lia ko­bur­ska” za­owo­co­wa­ła prze­ła­ma­niem do­mi­na­cji „czer­wo­ne­go fron­tu” w tym mie­ście, a za spra­wą re­la­cji pra­so­wych z tego in­cy­den­tu na­zwi­sko Hi­tle­ra sta­ło się zna­ne sze­ro­kim rze­szom lud­no­ści.

Pierw­szy „kra­jo­wy” zlot NSDAP od­był się 28 stycz­nia 1923 roku. Na zlo­cie tym ok. 6000 człon­ków SA przede­fi­lo­wa­ło przed Hi­tle­rem, któ­ry wrę­czył sztan­da­ry czte­rem nie­co wcze­śniej sfor­mo­wa­nym jed­nost­kom SA: dwóm mo­na­chij­skim, no­rym­ber­skiej i z mia­sta Land­shut. W tym sa­mym cza­sie Sturm­fah­ne (sztan­dar bo­jo­wy) otrzy­ma­ła kom­pa­nia SA ze Zwic­kau – jako pierw­sza jed­nost­ka SA spo­za Ba­wa­rii. W dniu 1 mar­ca 1923 roku po­wstał mo­na­chij­ski pułk SA. W tym sa­mym mie­sią­cu do­wódz­two SA prze­jął Her­mann Göring, bo­wiem Klintzsch, czło­nek Fre­ikorp­su Ko­rvet­ten­käpi­ta­na (ko­man­do­ra pod­po­rucz­ni­ka) Her­man­na Ehr­hard­ta, zo­stał od­wo­ła­ny przez swo­je­go sze­fa, gdy ten uwi­kłał się w spór z Hi­tle­rem do­ty­czą­cy fran­cu­skiej oku­pa­cji Za­głę­bia Ruh­ry. Göring cie­szył się sła­wą bo­ha­te­ra, asa po­wietrz­ne­go z lat I woj­ny świa­to­wej, lecz z na­tu­ry był le­ni­wym ego­istą. Fak­tycz­nie SA kie­ro­wał Ernst Röhm, woj­sko­wy szta­bo­wiec z Mo­na­chium. To wła­śnie Röhm na­kło­nił woj­sko do za­opa­trze­nia SA w broń, a tym sa­mym do prze­kształ­ce­nia tej or­ga­ni­za­cji w jed­ną z kil­ku We­hrver­bän­de (ofi­cjal­nie to­le­ro­wa­nych „grup zbroj­nych”, bez wy­jąt­ku an­ty­ko­mu­ni­stycz­nych).

We wrze­śniu 1923 roku Hi­tle­ro­wi uda­ło się do­pro­wa­dzić do zor­ga­ni­zo­wa­nia Kampf­bun­du (związ­ku wal­ki) zło­żo­ne­go z ok. 70 000 lu­dzi, głów­nie z SA, ale tak­że z Bun­du Obe­rland (jed­nost­ki Fre­ikorp­su) i Re­ich­skriegs­flag­ge (zbroj­ne­go ugru­po­wa­nia pod kie­row­nic­twem Röh­ma). W dniu 9 li­sto­pa­da 1923 roku, jak już wspo­mnie­li­śmy, Hi­tler pró­bo­wał siłą do­pro­wa­dzić do oba­le­nia władz mo­na­chij­skich. Ta źle za­pla­no­wa­na i nie­udol­nie prze­pro­wa­dzo­na ak­cja przy­nio­sła na­zi­stom kom­pro­mi­tu­ją­ce fia­sko. Po­li­cja otwo­rzy­ła ogień do de­mon­stran­tów i za­bi­ła 16 osób, a ra­ni­ła dużo wię­cej. Hi­tler zo­stał aresz­to­wa­ny, ran­ny Göring zbiegł do Au­strii. Zde­le­ga­li­zo­wa­no SA. Ci z li­de­rów tej orga­ni­za­cji, któ­rzy unik­nę­li aresz­to­wa­nia, ucie­kli do in­nych nie­miec­kich kra­jów związ­ko­wych, gdzie ba­war­ski wy­miar spra­wie­dli­wo­ści nie mógł ich do­się­gnąć. Hi­tle­ra ska­za­no na pięć lat wię­zie­nia, lecz wy­szedł na wol­ność amne­stio­no­wa­ny w grud­niu 1924 roku. Röhm, chro­nio­ny przez swych pro­tek­to­rów w woj­sku, do­stał je­dy­nie su­ro­wą na­ga­nę.

Symbole nowej władzy. Pośrodku esesman z Leibstandarte Adolf Hitler ze sztandarem Feldzeichen, z metalowym orłem i swastyką z wieńcem. Zwracają uwagę ryngraf i bandolier uzupełniające galowy mundur trzymającego sztandar.
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: