Gramatyka języka hiszpańskiego z ćwiczeniami - ebook

Wstęp

Wzrost znaczenia i popularności języka hiszpańskiego na świecie sprawiły, że również w Polsce interesuje się nim i uczy się go coraz więcej osób. Duże zainteresowanie sprawia, że Polacy uczący się języka hiszpańskiego na kursach, lektoratach lub w szkole potrzebują nowych pomocy do nauki, zawierających nie tylko podstawowy materiał gramatyczny, ale również ćwiczenia uwzględniające najtrudniejsze dla nas zagadnienia, wynikające z różnic językowych i specyfiki języka hiszpańskiego.

Wydawnictwo i autorzy starali się sprostać temu wyzwaniu, opracowując podręcznik spełniający wymagania uczących się i nauczycieli, w ramach istniejącej już serii wydawniczej podręczników do nauki języków obcych, w tym gramatyk z ćwiczeniami.

Podręcznik jest przeznaczony dla wszystkich osób uczących się języka hiszpańskiego, od początkujących do średniozaawansowanych (poziom od A1 do B1). Może być użyteczny dla uczących się od podstaw, gdyż objaśnia najważniejsze zagadnienia gramatyczne i proponuje szeroką gamę ćwiczeń o zróżnicowanym stopniu trudności (od czysto mechanicznych, pozwalających na przećwiczenie i utrwalenie nowo poznanych struktur, poprzez średniozaawansowane, aż do bardziej kreatywnych i trudniejszych, bogatych leksykalnie) oraz aneks, zawierający materiały uzupełniające i pomocnicze, których nie umieściliśmy w całości w części gramatycznej.

Z niniejszej gramatyki mogą również skorzystać wszyscy ci, którzy, znając już trochę język hiszpański, chcieliby pogłębić swoją wiedzę, powtórzyć jakieś konkretne zagadnienie albo rozwiązać jakiś problem gramatyczny.

Podręcznik może być wykorzystywany na kursach prowadzonych przez lektora, lecz mogą też sięgnąć po niego samoucy, ponieważ do ćwiczeń jest dołączony klucz, pozwalający na samodzielne sprawdzenie właściwego rozwiązania.

Autorzy poświęcili dużo uwagi zagadnieniom sprawiającym szczególną trudność Polakom – czasom, trybom i rodzajnikom. Omówili wszystkie najważniejsze zagadnienia gramatyczne, przy czym starali się skoncentrować na zagadnieniach rzeczywiście najważniejszych i najbardziej przydatnych w praktycznym użyciu, pomijając formy rzadziej używane.

W ćwiczeniach zastosowano standardowy, używany w Hiszpanii wariant języka hiszpańskiego. Ponieważ jednak na świecie bardziej powszechne są odmiany latynoamerykańskie, w miarę możliwości dobrano słownictwo występujące we wszystkich wariantach języka.CZASOWNIK VERBO

W języku hiszpańskim, podobnie jak w polskim, czasownik jest jedną z najważniejszych części mowy. W obu językach występują czasy (proste i złożone) oraz tryby (np. oznajmujący). Tych ostatnich jest w języku hiszpańskim więcej niż w polskim: tryb oznajmujący (Modo Indicativo), łączący (Modo Subjuntivo), warunkowy (Modo Condicional) i rozkazujący (Modo Imperativo). Nie we wszystkich trybach pojawiają się odpowiadające sobie formy czasownikowe: jeden tryb będzie więc miał więcej czasów, a inny mniej.

W języku polskim czasownik może mieć aspekt dokonany lub niedokonany. W języku hiszpańskim tę rolę przejmują czasy, co jest szczególnie widoczne w czasach przeszłych.

Hiszpańskie czasowniki dzielą się na koniugacje z odrębnymi modelami odmiany. Każdy czasownik ma temat i końcówkę. W zależności od tej właśnie końcówki wyodrębniamy trzy koniugacje: I, II i III. Do I koniugacji należą czasowniki, które w bezokoliczniku mają końcówkę -ar (np.: cantar – śpiewać, cant-ar; do II – zakończone na -er (np.: comer – jeść, com-er), a do III – na -ir (np.: vivir – żyć, viv-ir). Chcąc odmienić czasownik, dodajemy do jego tematu końcówkę odpowiednią dla danej koniugacji, czasu i trybu.1 Czasowniki całkowicie regularne w czasie teraźniejszym Verbos totalmente regulares en Presente de Indicativo

W czasie teraźniejszym czasowniki regularne odmieniają się następująco:

----------------------- ---------- --------- ---------------
cantar comer vivir
śpiewać jeść żyć, mieszkać
yo canto como vivo
tú cantas comes vives
él, ella, usted canta come vive
nosotros, nosotras cantamos comemos vivimos
vosotros, vosotras cantáis coméis vivís
ellos, ellas, ustedes cantan comen viven
----------------------- ---------- --------- ---------------

Podobnie jak w języku polskim, czasowniki zazwyczaj występują bez zaimków osobowych, a więc ‘jem’ tłumaczy się como, natomiast ‘ja jem’ – yo como.

Zaimki osobowe łączące się z odpowiednimi formami czasownika to: yo – ja, tú – ty, él – on, ella – ona, usted – pan, pani, nosotros – my, nosotras – my (kobiety), vosotros – wy, vosotras – wy (kobiety), ellos – oni, ellas – one, ustedes – państwo, panie, panowie.

W Ameryce Łacińskiej nie używa się na co dzień zaimków vosotros, vosotras oraz odpowiadających im form czasownikowych. Zamiast nich stosuje się zaimek ustedes, łączący się z czasownikiem w 3. os. l. mnogiej.

1.1. Określ koniugację czasownika na podstawie końcówki.

1. cantar, escribir, beber 4. rapar, partir, comprar

2. denominar, comer, estudiar 5. vivir, atar, coger

3. redimir, describir, gastar 6. navegar, mirar, deber

1.2. Podaj formę bezokolicznika i określ osobę i liczbę czasownika.

1. escribimos 4. pretenden 7. redactamos 10. abrís

2. habláis 5. bebe 8. denomina 11. predenomináis

3. cantan 6. vivís 9. reservan 12. llaman

1.3. Utwórz formę osobową.

1. hablar – yo .......... 3. beber – Vd ..........

2. vivir – Vds .......... 4. cantar – tú ..........

5. escribir – yo .......... 8. pasar – nosotros ..........

6. bailar – vosotros .......... 9. descubir – tú ..........

7. denominar – ellos .......... 10. deber – Vd. ..........

1.4. Wybierz właściwą formę czasownika.

1. Nosotros hablamos / habláis .......... mucho.

2. Ellos cantan / canta .......... una canción.

3. Antonio describe / describís .......... a Marta.

4. Vosotros descubren / descubrís .......... cosas nuevas.

5. María necesito / necesita .......... ayuda.

6. Ustedes beben / bebéis .......... leche.

7. Yo reparte / reparto .......... las invitaciones.

8. Ustedes visitamos / visitan .......... la ciudad.

9. Tú reserva / reservas .......... los billetes.

10. Arturo señala / señalo .......... los errores.

11. Yo enseña / enseño .......... la ciudad.

12. Vosotros escriben / escribís .......... una carta.

1.5. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Silvio (hablar) .......... con María.

2. Nosotros (visitar) .......... el castillo.

3. Vosotros (preguntar) .......... una cosa.

4. Ellos (vivir) .......... en esta casa.

5. Yo (redactar) .......... un artículo.

6. Tú ( necesitar) .......... un coche.

7. Ellos (correr) .......... por el parque.

8. Usted (escribir) .......... un libro.

9. Nosotros (partir) .......... mañana.

10. Vosotros (deber) .......... salir al trabajo.

1.6. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Ellos (restaurar) .......... la fachada.

2. Nosotros (recitar) .......... un poema.

3. Vosotros (comer) .......... demasiado.

4. Yo (hablar) .......... poco.

5. Yo (beber) .......... agua.

6. Usted (mirar) .......... por la ventana.

7. Vosotros ( describir) .......... al ladrón.

8. Yo (vivir) .......... en España.

9. Ustedes (entrar) .......... en la oficina.

10. Vosotros (vender) .......... pescado.2 Czasowniki częściowo nieregularne w czasie teraźniejszym. Wymiana -o- na -ue- Verbos parcialmente irregulares en Presente de Indicativo. -O- – -ue-

Dużą grupę czasowników hiszpańskich charakteryzuje wymiana w temacie -o- na -ue-, występująca wtedy, kiedy akcent wyrazowy pada na temat, a nie na końcówkę, czyli we wszystkich formach czasu teraźniejszego z wyjątkiem 1. i 2. os. l. mnogiej. Końcówka pozostaje taka sama jak w czasownikach regularnych, zawsze odpowiednia dla danej osoby i koniugacji.

Wzór odmiany tego typu czasowników częściowo nieregularnych wszystkich trzech koniugacji jest następujący:

Wymiana -o- na -ue-

np.: mover, II koniugacja, temat: mov-, końcówka: -er, zmiana w temacie: muev-o

----------------------- ------------------- ------------ ----------
contar devolver dormir
liczyć, opowiadać zwracać spać
yo cuento devuelvo duermo
tú cuentas devuelves duermes
él, ella, usted cuenta devuelve duerme
nosotros, nosotras contamos devolvemos dormimos
vosotros, vosotras contáis devolvéis dormís
ellos, ellas, ustedes cuentan devuelven duermen
----------------------- ------------------- ------------ ----------

Według tego wzoru odmieniają się czasowniki:

I koniugacja:

acordar

uzgadniać

consolar

pocieszać

rogar

błagać

acostarse

kłaść się

contar

liczyć,

soltar

puszczać

almorzar

jeść obiad

opowiadać

sonar

brzmieć

apostar

zakładać się

costar

kosztować

oñar

śnić,

aprobar

aprobować,

demostrar

okazywać,

marzyć

zaliczać

udowadniać

trocar

wymieniać

avergonzar

zawstydzać

descontar

odliczać

tronar

grzmieć

colar

przecedzać

encontrar

spotykać

volar

lecieć

colgar

wieszać

moblar

meblować

volcar

wywracać

comprobar

stwierdzać

probar

próbować,

concordar

uzgadniać,

mierzyć

udowadniać

rodar

toczyć

Według podobnego schematu odmienia się czasownik jugar – ‘grać, bawić się’, przy czym wyjątkowo zachodzi w nim wymiana -u- na -ue-. Odmiana czasownika jugar jest zatem następująca: juego, juegas, juega, jugamos, jugáis, juegan.

II koniugacja:

------------- ---------- ---------- ------------------- ---------- --------------
cocer gotować envolver owijać oler pachnieć
conmover wzruszać llover padać (o deszczu) resolver rozwiązywać
desenvolver rozwijać moler mleć soler mieć zwyczaj
devolver oddawać morder gryźć torcer wykręcać
doler boleć mover ruszać volver wracać
------------- ---------- ---------- ------------------- ---------- --------------

Wszystkie czasowniki zakończone na -olver mają nieregularny imiesłów bierny (participio) z końcówką -uelto, a więc odpowiednio: desenvuelto, devuelto, envuelto, resuelto, vuelto.

Czasownik oler przyjmuje przed formami zaczynającymi się na ue- jeszcze h, a więc odmienia się huelo, hueles, huele, olemos, oléis, huelen.

III koniugacja:

dormir – spać

morir – umrzeć

Czasownik morir ma nieregularny imiesłów przeszły muerto.

2.1. Utwórz formę osobową czasowników.

1. mover – yo ..........

2. soñar – vosotros ..........

3. resolver – ellos ..........

4. envolver – ella ..........

5. probar – yo ..........

6. contar –Vd. ..........

7. poder – tú ..........

8. soler – Vds. ..........

9. mostrar – nosotros ..........

10. soltar – tú ..........

2.2. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Yo (dormir) .......... mucho.

2. Usted (soñar) .......... a menudo.

3. Vosotros (aprobar) .......... los exámenes.

4. Ustedes ( colgar) .......... el cuadro.

5. Nosotros (volar) .......... en avión.

6. Usted (envolver) .......... el regalo.

7. El perro (morder) ..........

8. Nosotros (devolver) .......... el dinero.

9. El presidente (disolver) .......... el parlamento.

10. Yo (resolver) .......... este problema.

2.3. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1.Vosotros (soltar) .......... al prisionero.

2. Yo (contar) .......... un cuento.

3. Ella (recordar) .......... las vacaciones.

4. Ustedes (soler) .......... comer a las 2.

5. Ellos (consolar) .......... a María.

6. Yo (encontrar) .......... las llaves.

7. Tú (apostar) .......... mucho dinero.

8. Nosotros (poder) .......... hablar.

9. Usted (descolgar) .......... el cuadro.

10. Yo (envolver) .......... el regalo.

2.4. Wybierz właściwą formę czasownika.

1.Yo cuento / cuenta .......... una historia.

2. Vds. recuerdan / recordamos .......... su teléfono.

3. Manolo muerde / muerdo .......... una manzana.

4. La casa cuesto / cuesta .......... mucho.

5. Vosotros disuelven / disolvéis .......... la pastilla.

6. Nosotros moléis / molemos .......... el café.

7. Tú cuelga / cuelgas .......... el teléfono.

8. Vosotros os movéis / se mueven ..........

9. Hoy llueve / lluevo .......... mucho.

10. Yo suele / suelo .......... dormir la siesta.

2.5. Podaj pozostałe formy osobowe odmienionego czasownika.

1. yo – sueño tú – .......... Vd. – ..........

2. nosotros – recordamos Vd – .......... ellos – ..........

3. ella – cuenta vosotros – .......... Vds. – ..........

4. tú – vuelves yo – .......... nosotros – ..........

5. Vd. – tuerce tú – .......... Vds. – ..........

6. vosotros– movéis yo – .......... tú – ..........

7. Vds. – refuerzan nosotros – .......... yo – ..........

8. tú – mueblas Vds. – .......... Vd. – ..........

9. yo – cuelgo Vd. – .......... tú – ..........

10. él – cuece yo – .......... Vds. – ..........

2.6. Wybierz właściwą formę czasownika.

1. Ellos sueñan / soñamos .......... con ser ricos.

2. Ella vuelvo /.......... vuelve tarde a casa.

3. Nosotros pueden / .......... podéis vivir aquí.

4. Yo suelo / suele .......... dormir mucho.

5. Vosotras cuelgan / colgáis .......... el cuadro en la pared.

6. Yo no puede / puedo .......... mover esta piedra.

7. Ella no cuento / cuenta .......... nada interesante.

8. Eso se cuece / cuezo .......... muy despacio.

9. Ustedes no recuerdan / recordáis .......... nada.

10. El no encuentras / encuentra .......... las llaves del garaje.

2.7. Wybierz właściwą formę czasownika.

1. Ellos no resuelven / resolvemos .......... tu problema.

2. Nosotras no soñamos / soñáis .......... con cosas imposibles.

3. Si ella no vuelvo / vuelve .......... mañana, no pasa nada.

4. ¿Por qué tú no me devuelves / devuelve .......... mi libro?

5. Ella siempre juego / juega .......... con él.

6. Nosotros suelen / solemos .......... comer tarde.

7. Vosotros muestran / mostráis .......... la ciudad a los turistas.

8. El parlamento aprueba / aprueban .......... un decreto.

9. La tortuga se mueve / muevo .......... despacio.

10. Mañana vosotras volamos / voláis .......... en avión a Madrid.

2.8. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. ¿Qué me (doler) ..........?

2. ¿A qué (oler) .......... esto?

3. ¿Dónde (soler- tú) .......... pasar las vacaciones?

4. Ellos no nos (devolver) .......... el dinero.

5. Yo no (poder) .......... con esto.

6. La vendedora (envolver) .......... el regalo.

7. Vosotras siempre (cocer) .......... para toda la familia.

8. Nosotros no (recordar) .......... nada.

9. ¿Tú te (acordar) .......... de nosotros?

10. Mi perro no (morder) ..........3 Czasowniki częściowo nieregularne w czasie teraźniejszym. Wymiana -e- na -ie Verbos parcialmente irregulares en Presente de Indicativo. -E- – -ie-

Czasowniki, w których występuje wymiana -e- na -ie-, zachowują się podobnie jak czasowniki z obocznością -o- / -ue-, to znaczy pojawia się ona, gdy akcent pada na temat, a więc we wszystkich osobach, z wyjątkiem 1. i 2. os. l. mnogiej. Tak jak poprzednio, obowiązuje końcówka odpowiednia dla danego czasu, koniugacji i osoby.

Przykłady odmiany:

pensar, I koniugacja, temat: pens-, końcówka: -ar, zmiana w temacie: piens-o

----------------------- ---------- ---------- ----------
pensar querer sentir
myśleć chcieć czuć
yo pienso quiero siento
tú piensas quieres sientes
él, ella, usted piensa quiere siente
nosotros, nosotras pensamos queremos sentimos
vosotros, vosotras pensáis queréis sentís
ellos, ellas, ustedes piensan quieren sienten
----------------------- ---------- ---------- ----------

Najważniejsze czasowniki mające wymianę -e- na - ie- to:

I koniugacja:

acertar

trafiać

atravesar

przechodzić

calentar

grzać

cerrar

zamykać

comenzar

zaczynać

despertar

budzić

enterrar

grzebać, zakopywać

fregar

zmywać

gobernar

rządzić

manifestar

manifestować

merendar

jeść podwieczorek

negar

zaprzeczać

nevar

padać (o śniegu)

quebrar

łamać

regar

podlewać

reventar

wybuchać

embrar

siać

sentarse

siadać

tropezar

potykać się

II koniugacja:

defender

bronić

descender

schodzić

encender

zapalać

entender

rozumieć

extender

rozszerzać

verter

wywracać,

wylewać

III koniugacja:

adherir

przyłączać się

advertir

ostrzegać

arrepentirse

żałować

convertir

nawracać

diferir

różnić się

digerir

trawić

divertir

zabawiać

herir

ranić

hervir

wrzeć

ingerir

zażywać

injerir

ingerować

invertir

inwestować

mentir

kłamać

presentir

przeczuwać

preferir

woleć

referir

odnosić; referować

requerir

wymagać

sentir

czuć

transferir

przelewać

3.1. Utwórz formę osobową czasowników.

1. sentir – yo ..........

2. cerrar – ella ..........

3. calentar – Vds. ..........

4. comenzar – Vd. ..........

5. despertar – tú ..........

6. pensar – Vd. ..........

7. negar – yo ..........

8. regar – nosotros ..........

9. acertar – tú ..........

10. tropezar – vosotros ..........

3.2. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Yo (pensar) .......... mucho en ti.

2. El (sentir) .......... lo sucedido.

3. Nosotros (cerramos) .......... la puerta.

4. Yo no (entender) .......... nada.

5. Usted (invertir) .......... en acciones.

6. Ustedes (sembrar) .......... pánico.

7. Vosotros (comenzar) .......... mañana.

8. Yo (gobernar) .......... aquí.

9. Tú (fregar) .......... hoy.

10. Tú (despertar) .......... temprano.

3.3. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Ellos (calentar) .......... la comida.

2. Hoy (llover) .......... mucho.

3. Yo lo (negar) .......... todo.

4. Ellos (desterrar) .......... al político.

5. Tú nunca (acertar) ..........

6. Vosotros (sentir) .......... frío.

7. Nosotros lo (enterrar) .......... esta tarde.

8. Ustedes (presentir) .......... todo.

9. Yo (comenzar) .......... mañana.

10. Usted (concertar) .......... una cita.

3.4. Wybierz właściwą formę czasownika.

1. Yo lo siente / siento .......... mucho

2. Nosotros pensamos / piensan .......... demasiado.

3. Ustedes empiezan / empezáis .......... a hablar.

4. Tú miente / mientes .......... mucho.

5. Él siembra / siembro .......... trigo.

6. Nosotros calientan / calentamos .......... la comida.

7. Usted negamos / niega .......... muchas cosas.

8. Yo remienda / remiendo .......... los zapatos.

9. El paquete reviento / revienta ..........

10. Hoy nievan / nieva .......... bastante.

3.5. Podaj pozostałe formy osobowe odmienionego czasownika.

1. yo – miento tú – .......... Vd. – ..........

2. Vd. – hiere yo – .......... nosotros – ..........

3. tú – pierdes Vds. – .......... vosotros – ..........

4. Vds. – meriendan tú – .......... yo – ..........

5. él – riega nosotros – .......... tú – ..........

6. yo – atravieso Vd. – .......... tú – ..........

7. tú – sientes yo – .......... ellos – ..........

8. Vd. – enciende tú – .......... vosotros – ..........

9. yo – atiendo Vds. – .......... él – ..........

10. Vds. – descienden yo – .......... nosotros – ..........

3.6. Podaj pozostałe formy osobowe czasownika.

1. yo – presiento tú – .......... vosotros – ..........

2. Vds. – meriendan yo – .......... ella – ..........

3. nosotros – sembramos Vd. – .......... él – ..........

4. vosotras – mentís yo – .......... Vds. – ..........

5. ellas – encienden tú – .......... él – ..........

6. vosotros – consentís nosotras – .......... ellos – ..........

7. él – atiende nosotros – .......... Vds. – ..........

8. ella – calienta nosotras – .......... Vd. – ..........

9. ellas – invierten yo – .......... tú – ..........

10. tú – niegas yo – .......... ella – ..........

3.7. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Si comes tanto, (reventar – tú) ..........

2. Ella no (sentir) .......... nada.

3. Nosotros siempre (acertar) ..........

4. Vosotros (comenzar) .......... las clases mañana.

5. Ricardo (cerrar) .......... la puerta.

6. Yo no (pensar) .......... nada.

7. Vosotras me (entender) .......... bien.

8. Ellos (fregar) .......... los platos hoy.

9. Vds. (encender) .......... la luz.

10. Anselmo dice que hoy (nevar) .......... mucho.4 Czasowniki częściowo nieregularne w czasie teraźniejszym. Wymiana -e- na -i- Verbos parcialmente irregulares en Presente de Indicativo. -E- – -i-

Podobnie jak w przypadku pozostałych czasowników częściowo nieregularnych, oboczność -e- / -i- występuje we wszystkich formach z wyjątkiem 1. i 2. os. l. mnogiej. W przeciwieństwie jednak do innych zmian dotyczy ona wyłącznie czasowników trzeciej koniugacji, zakończonych na -ir,

np.: repetir, III koniugacja, temat: repet-, końcówka: -ir, zmiana w temacie: repit-o

Przykład odmiany: pedir – ‘prosić’

----------------------- ---------
yo pido
tú pides
él, ella, usted pide
nosotros, nosotras pedimos
vosotros, vosotras pedís
ellos, ellas, ustedes piden
----------------------- ---------

Tak samo odmieniają się czasowniki:

----------- ------------- ----------- -------------- ----------- -------------
competir rywalizować desvestir rozbierać perseguir ścigać
concebir pojmować elegir wybierać seguir iść dalej,
conseguir uzyskać gemir jęczeć kontynuować
corregir poprawiać henchir puchnąć servir służyć,
derretir roztapiać impedir nie pozwalać podawać
despedir żegnać medir mierzyć vestir ubierać
----------- ------------- ----------- -------------- ----------- -------------

4.1. Utwórz osobową formę czasownika.

1. pedir – yo .......... 6. repetir – tú ..........

2. seguir – Vd. .......... 7. medir – Vds. ..........

3. gemir – tú .......... 8. corregir – nosotros ..........

4. medir – yo .......... 9. impedir – Vd. ..........

5. servir – Vds. .......... 10. competir – vosotros ..........

4.2. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Él (pedir) .......... un té.

2. Yo (repetir) .......... la pregunta.

3. Nosotros (seguir) .......... este consejo.

4. Ustedes (medir) .......... 182 y 184 centímetros.

5. Tú (competir) .......... con otros.

6. Vosotros (perseguir) .......... al ladrón.

7. Yo (despedir) .......... a mi hermano.

8. Tú (vestir) .......... bien.

9. Ustedes siempre (conseguir) .......... mucho.

10. Tú (conseguir) .......... muchos premios.

4.3. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Nosotros (repetir) .......... el ejercicio.

2. Ustedes (vestir) .......... con elegancia.

3. Esto no (servir) ..........

4. Tú (medir) .......... la cómoda y yo la mesa.

5. Yo (elegir) .......... el vestido blanco.

6. Vosotros (impedir) .......... un atentado.

7. Ustedes (corregir) .......... mi artículo.

8. Usted (derretir) .......... el hielo para conseguir agua.

9. Yo (seguir) .......... comiendo.

10. Tú (pedir) .......... otro café.

4.4. Wybierz właściwą formę czasownika.

1.Yo corrijo / corrige .......... el dictado.

2. Ellos visten / vestís .......... al niño.

3. Vosotros pedís / piden .......... mi ayuda.

4. Tú sigue / sigues .......... esta calle.

5. Yo mides / mido .......... 160 centímetros.

6. Ustedes impedimos / impiden .......... el fraude.

7. Tú sirve / sirves .......... la comida.

8. Usted no conciben / concibe .......... estas cosas.

9. Nosotros te pides / pedimos .......... perdón.

10. Yo despide / despido .......... a mi padre.

4.5. Podaj pozostałe formy osobowe czasownika.

1. yo – repito Vd. – .......... tú – ..........

2. nosotros – vestimos tú – .......... yo – ..........

3. tú – sigues yo – .......... Vds. – ..........

4. él – impide tú – .......... Vd. – ..........

5. Vd. – repite yo – .......... tú – ..........

6. Vds – gimen Vd. – .......... nosotros – ..........

7. tú – vistes yo – .......... Vds. – ..........

8. yo – pido tú – .......... vosotros – ..........

9. Vd. – consigue yo – .......... ellos – ..........

10. ella – rige ellas – .......... él – ..........5 Czasowniki całkowicie nieregularne w czasie teraźniejszym. Wymiana -c- na -zc- Verbos totalmente irregulares en Presente de Indicativo. -C- – -zc-

Większość czasowników zakończonych na -ecer, -ocer oraz wszystkie zakończone na -ucir w 1. os. l. pojedynczej zmieniają przed końcówką -c- na -zc-. W pozostałych formach są w czasie teraźniejszym regularne.

Przykłady odmiany takich czasowników:

----------------------- ------------ ----------- ------------
merecer conocer traducir
zasługiwać znać tłumaczyć
yo merezco conozco traduzco
tú mereces conoces traduces
él, ella, usted merece conoce traduce
nosotros, nosotras merecemos conocemos traducimos
vosotros, vosotras merecéis conocéis traducís
ellos, ellas, ustedes merecen conocen traducen
----------------------- ------------ ----------- ------------

5.1. Odmień następujące czasowniki w czasie teraźniejszym.

1. producir

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

2. reducir

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

3. traducir

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

4. nacer

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

5. padecer

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

5.2. Odmień następujące czasowniki w czasie teraźniejszym.

1. merecer

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

2. resplandecer

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

3. conocer

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

4. reducir

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

5. conducir

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

5.3. Odmień następujące czasowniki w czasie teraźniejszym.

1. deducir

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

2. inducir

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

3. reconocer

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

4. desconocer

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

5. renacer

yo .......... él, ella, Vd. .......... vosotros, vosotras ..........

tú .......... nosotros, nosotras .......... ellos, ellas, Vds. ..........

5.4. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie.

1. Yo no (merecer) .......... esto.

2. Tú (traducir) .......... mucho.

3. Yo no (conducir) .......... bien.

4. Yo (reducir) .......... los gastos.

5. Yo (conocer) .......... a este señor.

6. Esta fábrica (producir) .......... coches.

7. Nosotros (padecer) .......... esta enfermedad.

8. El sol (resplandecer) ..........

9. Vosotros (conocer) .......... a Enrique Iglesias.

10. Yo (deducir) .......... muchas cosas.6 Czasowniki całkowicie nieregularne w czasie teraźniejszym – odmiana indywidualna Verbos totalmente irregulares en Presente de Indicativo – conjugación individual

Są takie czasowniki, które w czasie teraźniejszym przybierają całkowicie nieregularne formy i każdy z nich należy traktować indywidualnie. Oto te czasowniki oraz ich odmiana:

+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| caber mieścić się | saber umieć, | caer padać | dar dawać |
| | | | |
| | wiedzieć | | |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| quepo | sé | caigo | doy |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| cabes | sabes | caes | das |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| cabe | sabe | cae | da |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| cabemos | sabemos | caemos | damos |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| cabéis | sabéis | caéis | dais |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| caben | saben | caen | dan |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| decir powiedzieć, mówić | hacer robić | huir uciekać | ir iść |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| digo | hago | huyo | voy |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| dices | haces | huyes | vas |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| dice | hace | huye | va |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| decimos | hacemos | huimos | vamos |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| decís | hacéis | huís | vais |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| dicen | hacen | huyen | van |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| oír słyszeć | poner kłaść | reír śmiać się | salir wychodzić |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| oigo | pongo | río | salgo |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| oyes | pones | ríes | sales |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| oye | pone | ríe | sale |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| oímos | ponemos | reímos | salimos |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| oís | ponéis | reís | salís |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| oyen | ponen | ríen | salen |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| tener mieć | traer przynosić | venir przychodzić | ver widzieć, |
| | | | |
| | | | zobaczyć |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| tengo | traigo | vengo | veo |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| tienes | traes | vienes | ves |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| tiene | trae | viene | ve |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| tenemos | traemos | venimos | vemos |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| tenéis | traéis | venís | veis |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+
| tienen | traen | vienen | ven |
+-------------------------+-----------------+-------------------+-----------------+

6.1. Podaj nieregularności występujące czasie teraźniejszym w odmianie następujących czasowników.

1. caber 3. caer 5. tener 7. huir 9. venir 11. poner 13. dar

2. saber 4. decir 6. hacer 8. traer 10. salir 12. ir

6.2. Wstaw czasownik nieregularny w odpowiedniej formie czasu teraźniejszego.

1. Siempre (hacer – yo) .......... muchas cosas interesantes.

2. Por la mañana (dar – yo) .......... un paseo por el parque.

3. ¿Adónde (ir – tú) ..........?

4. Yo no (saber) .......... nada.

5. Yo (salir) .......... al trabajo a las 9.

6. Estoy gorda, no (caber) .......... en este traje.

7. Nosotros (ir) .......... a la playa.

8. No (saber – nosotros) .......... dónde está Pedro.

9. ¿Qué me (poner – yo) ..........?

10. No (tener – yo) .......... dinero, tú tampoco (tener) ..........

6.3. Wstaw czasownik nieregularny w odpowiedniej formie czasu teraźniejszego.

1. Yo no (decir) .......... nada.

2. Este niño cada mes (huir) .......... de casa.

3. Hoy no (traer – yo) .......... dinero.

4. Tú (tener) .......... que salir ya.

5. ¿Quién (venir) .......... mañana?

6. Nosotros no (saber) .......... cómo ir ahí.

7. Yo no (ir) .......... al cine, porque hoy (tener) .......... mucho que hacer.

8. ¿Qué (hacer – tú) .......... mañana?

9. ¿(venir – tú) .......... esta tarde a mi casa?

10. Esta sala es pequeña, (caber) .......... muy poca gente.

6.4. Wstaw czasownik nieregularny w odpowiedniej formie czasu teraźniejszego.

1. ¿A qué hora (salir – ellos)? .......... de la oficina?

2. ¿Qué me (dar – tú) ..........? No te (dar – yo) .......... nada.

3. (Traer – yo) .......... pan y queso, (ir – nosotros) .......... a hacer bocadillos.

4. Ella (decir) .......... que hoy (hacer) .......... mal tiempo.

5. Todavía no (saber – nosotros) .......... nada sobre este asunto.

6. ¿A qué hora (salir – vosotros) ..........?

7. Ustedes (tener) .......... muchos problemas con el perro que (huir – él) .......... mucho.

8. ¿Qué (hacer – ellos) .......... los fines de semana?

9. ¿Por qué no me (dar – tú) .......... tu teléfono?

10. Yo nunca (salir) .......... con desconocidos.7 Czasowniki całkowicie nieregularne ser, estar, haber w czasie teraźniejszym Verbos totalmente irregulares ser, estar, haber en Presente de Indicativo

Czasowniki ser ‘być’, estar ‘być’ oraz haber (hay ‘jest’) odmieniają się w sposób następujący:

----------------------- ------- --------- -----
yo soy estoy hay
tú eres estás
él, ella, usted está
nosotros, nosotras somos estamos
vosotros, vosotras sois estáis
ellos, ellas, ustedes son están
----------------------- ------- --------- -----

(Użycie ser, estar, hay ( 10, 106, 107)

7.1. Wstaw czasownik ser w odpowiedniej formie czasu teraźniejszego.

1. Vosotros (ser) .......... españoles.

2. Tú (ser) .......... muy guapa.

3. El ejercicio no (ser) .......... difícil.

4. Vosotros (ser) .......... mis amigos.

5. Yo (ser) .......... muy alta.

6. Nosotros (ser) .......... estudiantes de español.

7. Tus dos gatos (ser) .......... blancos.

8. El azúcar y el helado (ser) .......... dulces.

7.2. Wstaw czasownik estar w odpowiedniej formie czasu teraźniejszego.

1. ¿Dices que (estar) .......... cansado?

2. Ahora Juan y yo (estar) .......... en el parque.

3. ¿Dónde (estar) .......... Pepe y Ramiro?

4. Pedro ha comido mucho y (estar) .......... muy lleno.

5. Hoy no (estar – yo) .......... de buen humor.

6. ¿(Estar – vosotros) .......... ocupados?

7. No recuerdo si Marisa (estar) .......... de vacaciones.

8. El cine (estar) .......... en la calle Almirantes.

7.3. Wstaw formę hay.

1. Aquí no .......... nadie.

2. ¿ .......... una gasolinera en esta calle?

3. ¿Qué .......... para comer?

4. En el cuarto .......... pocos muebles.

5. No .......... nada en la nevera.

6. En la clase .......... cuatro alumnos y un profesor.

7. ¿Qué .......... aquí?

8. ¿ .......... alguien en casa?

7.4. Wstaw czasownik ser w odpowiedniej formie czasu teraźniejszego.

1. Nosotros .......... profesores.

2. Esto .......... muy bueno.

3. Vosotros no .......... peruanos.

4. Ellos .......... puntuales.

5. Vds. .......... amigos de Paco.

6. María .......... periodista.

7. Vd. .......... la nueva directora.

8. Yo .......... polaca.

7.5. Wstaw czasownik estar w odpowiedniej formie czasu teraźniejszego.

1. Ahora Antonia .......... ocupada.

2. Yo .......... en mi casa.

3. La escuela .......... cerca del banco.

4. El gato .......... en el cuarto de Teresa.

5. Nosotros .......... aquí.

6. Vosotros no .......... preparados.

7. Vd. .......... triste.

8. Los niños .......... corriendo.

7.6. Uzupełnij formą hay.

1. ¿Dónde .......... una gasolinera?

2. ¿Cómo .......... que hacer esto?

3. En la oficina no .......... nadie.

4. No .......... nada para ellos.

5. ¿ .......... un teléfono en este apartamento?

6. Me parece que .......... demasiada gente aquí.

7. ¿ .......... preguntas?

8. En esta tienda no .......... nada interesante.8 Czasowniki zwrotne w czasie teraźniejszym Verbos reflexivos en Presente de Indicativo

W czasownikach zwrotnych zwraca uwagę odmiana partykuły się przez osoby. Polskiemu się odpowiadają w języku hiszpańskim zaimki: me, te, se, nos, os, se.

Czasownik lavarse – ‘myć się’ odmienia się następująco:

----------------------- ----- ---------
yo me lavo
tú te lavas
él, ella, usted se lava
nosotros, nosotras nos lavamos
vosotros, vosotras os laváis
ellos, ellas, ustedes se lavan
----------------------- ----- ---------

Zaimki zwrotne w trybie oznajmującym występują przed czasownikiem, również w formie przeczącej: No me lavo. – Nie myję się. Łączą się natomiast z czasownikiem w bezokoliczniku (występując po nim): lavarme, lavarte, lavarse, lavarnos, lavaros, lavarse, np.: quiero lavarme – ‘chcę się umyć’, oraz gdy ma on formę imiesłowu przysłówkowego: lavándome, lavándote, lavándose, lavándonos, lavándoos, lavándose.

W zdaniach, w których pojawia się czasownik w formie bezosobowej wraz z bezokolicznikiem lub imiesłowem przysłówkowym, zaimek zwrotny może występować w dwóch pozycjach: przed czasownikiem osobowym albo po bezokoliczniku / imiesłowie, np.:

quiero lavarme / me quiero lavar

quieres lavarte / te quieres lavar

quiere lavarse / se quiere lavar

queremos lavarnos / nos queremos lavar

queréis lavaros / os queréis lavar

quieren lavarse / se quieren lavar

estoy lavándome / me estoy lavando

estás lavándote / te estás lavando

está lavándose / se está lavando

estamos lavándonos / nos estamos lavando

estáis lavándoos / os estáis lavando

están lavándose / se están lavando

8.1. Odmień następujące czasowniki zwrotne (uwaga, są tu również czasowniki nieregularne!).

1. peinarse

2. lavarse

3. bañarse

4. acostarse* -o- na -ue-

5. salvarse

6. desnudarse

7. prepararse

8. llamarse

9. despedirse* -e- na -i-

10. divorciarse

8.2. Odmień następujące czasowniki zwrotne (uwaga, są tu również czasowniki nieregularne!).

1. vestirse 6. calmarse

2. sentarse 7. sentirse

3. secarse 8. arreglarse

4. detenerse 9. pararse

5. ofenderse 10. abrigarse

8.3. Zrób ćwiczenie według wzoru (uwaga: należy wstawić czasownik i zaimek odpowiednie dla danej osoby).

Peinarse – yo Yo me peino. Yo no me peino. Quiero peinarme.

1. levantarse – Vd.

2. prepararse – yo

3. sentarse – nosotros

4. lavarse – vosotros

5. calentarse – tú

6. aburrirse – ella

7. detenerse – nosotros

8. acercarse – Vds.

9. perdonarse – vosotros

10. olvidarse – yo

8.4. Zrób ćwiczenie według wzoru.

Nosotros .......... peinamos. Nosotros nos peinamos.

1. Vosotros .......... levantáis temprano.

2. Yo .......... acuesto tarde.

3. Ellos .......... bañan todos los días.

4. Vosotros .......... despedís de vuestros padres.

5. Tú .......... paras aquí.

6. Ustedes .......... preparan para salir.

7. Yo .......... ducho por la mañana.

8. El .......... sienta al lado.

9. Tú .......... sientes mal.

10. Yo .......... pongo esta falda.9 Zmiany ortograficzne w odmianie czasowników regularnych i nieregularnych w czasie teraźniejszym Cambios ortográficos en verbos regulares e irregulares en Presente de Indicativo

W niektórych czasownikach – regularnych, częściowo nieregularnych lub nieregularnych – występują zmiany ortograficzne. Wynikają one z ogólnych reguł pisowni, które zakładają, że:

dźwiękowi w pozycji przed a, o i u odpowiada litera c, a przed e, i grupa literowa qu;

dźwiękowi w pozycji przed e, i odpowiada grupa literowa gu (z niemym u);

dźwiękowi (wymawianemu jak polskie ch) odpowiadają litery g i j, przy czym g czyta się jak tylko przed literami e oraz i;

dźwiękowi odpowiadają litery c przed e, i; w pozostałych przypadkach – z.

Przykłady odmiany czasowników zakończonych na -ger, -gir:

+-----------------------+-----------------------+-----------------------+
| | coger | rugir |
| | | |
| | brać | ryczeć |
+-----------------------+-----------------------+-----------------------+
| yo | cojo | rujo |
+-----------------------+-----------------------+-----------------------+
| tú | coges | ruges |
+-----------------------+-----------------------+-----------------------+
| él, ella, usted | coge | ruge |
+-----------------------+-----------------------+-----------------------+
| nosotros, nosotras | cogemos | rugimos |
+-----------------------+-----------------------+-----------------------+
| vosotros, vosotras | cogéis | rugís |
+-----------------------+-----------------------+-----------------------+
| ellos, ellas, ustedes | cogen | rugen |
+-----------------------+-----------------------+-----------------------+

g zmienia się w j przed o.

Przykład odmiany czasowników zakończonych na -cer:

+-----------------------------------+-----------------------------------+
| | vencer |
| | |
| | zwyciężać |
+-----------------------------------+-----------------------------------+
| yo | venzo |
+-----------------------------------+-----------------------------------+
| tú | vences |
+-----------------------------------+-----------------------------------+
| él, ella, usted | vence |
+-----------------------------------+-----------------------------------+
| nosotros, nosotras | vencemos |
+-----------------------------------+-----------------------------------+
| vosotros, vosotras | vencéis |
+-----------------------------------+-----------------------------------+
| ellos, ellas, ustedes | vencen |
+-----------------------------------+-----------------------------------+

c zmienia się w z przed o.

Przykłady odmiany czasowników zakończonych na -quir, -guir:

+-----------------------+------------------------+-----------------------+
| | delinquir | seguir kontynuować |
| | | |
| | popełniać przestępstwo | |
+-----------------------+------------------------+-----------------------+
| yo | delinco | sigo |
+-----------------------+------------------------+-----------------------+
| tú | delinques | sigues |
+-----------------------+------------------------+-----------------------+
| él, ella, usted | delinque | sigue |
+-----------------------+------------------------+-----------------------+
| nosotros, nosotras | delinquimos | seguimos |
+-----------------------+------------------------+-----------------------+
| vosotros, vosotras | delinquís | seguís |
+-----------------------+------------------------+-----------------------+
| ellos, ellas, ustedes | delinquen | siguen |
+-----------------------+------------------------+-----------------------+

9.1. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie, uwzględniając zmiany ortograficzne.

1. Yo (vencer) .......... esta batalla.

2. Anselmo (coger) .......... la cámara y yo (coger) .......... el móvil.

3. Yo (seguir) .......... las instrucciones.

4. Yo (recoger) .......... la mesa.

5. Él se (dirigir) .......... a su casa y yo me (dirigir) .......... a la mía.

6. Yo no (distinguir) .......... los colores.

7. Este criminal (delinquir) .......... cada vez que sale de la cárcel.

8. Me (dirigir) .......... a usted por segunda vez este año.

9. El león (rugir) .........., no yo. Yo no (rugir) .........., yo grito.

10. Mañana yo te ( recoger) .......... a las 10.

11. Si Usted no (seguir) .......... por esta calle, se va a perder.

12. ¿El coche hoy lo (coger) .......... tú o lo (coger) .......... yo?

13. Me parece que la mala suerte me (perseguir) ..........

14. María, no (coger) ………………. . el tren de la mañana porque va muy lleno.

15. Cuando jugamos al fútbol siempre (vencer) .......... otros.

9.2. Wstaw czasownik w odpowiedniej formie, uwzględniając zmiany ortograficzne.

1. Ella nunca (recoger) .......... la mesa, lo hace su madre.

2. ¿Dónde te (recoger – yo) ..........?

3. ¿Cómo (seguir) ..........?

4. Soy director de orquesta, la (dirigir) ..........

5. Este hombre no (distinguir) .......... el bien del mal.

6. El río (rugir) .......... como un animal herido.

7. Soy muy enfermiza, a menudo (coger) .......... catarro.

8. Son muy amables, en su casa (acoger) .......... a muchos emigrantes.

9. Ten cuidado, creo que te (perseguir) .......... la mafia.

10. Sus palabras no me (convencer) ..........

11. El policía (dirigir) .......... el tráfico.

12. Me alegro de verte, (seguir – tú) .......... igual.

13. ¿Qué tal? ¿Cómo (seguir) .......... las cosas?

14. Hoy mucha gente (delinquir) .......... porque no tiene trabajo.

15. El león (rugir) .......... y el gato maulla.